SERMO XIV.

IN DOMINICA I

POST EPIPHANIAM.

Factum est, post triduum invenerunt Jesum in templo sedentem in medio Doctorum, audientem illos, et interrogantem eos. Luc. ii, 46.

Nota, quod in praesenti Evangelio octo nominari possunt in puero Jesu. Quae si quilibet homo fuerit imitatus, sufficiunt ei ad statum salutis aeternae.

I. Quod pacem amavit, eamque se amare facto demonstravit. II. Quod templum, sicut cultum Dei diligens frequentavit.III. Quod Doctores prudenter auscultavit.

IV. Quod temporalibus rebus spiritualia praeamavit.V. Quod magnam nobis in se ostendit humilitatem.

VI. Quod floruit per vitae puritatem.VII. Quod voluntati sum parentum praeposuit voluntatem. VIII. Quod sicut proficiebat aetate, sit etiam profecit per sapientia, et gratis claritatem.

I.

Primo pacem amavit, eamque, etc.

Unde dicitur in praesenti Evangelio, quod consummatis diebus paschalibus, cum redirent parentes ejus, remansit puer Jesus in Jerusalem '. Jerusalem pacis visio interpretatur. Significat igitur Jerusalem pacem cordis. Qui enim habuerit hic pacem cordis, perveniet ad visionem per- petus pacis. Per hoc itaque, quod aliis a Jerusalem recedentibus, puer Jesus remansit in Jerusalem per triduum, ostendit quod pacem amat, et quod cum ipsa et in ipsa libenter habitet. Unde dicitur in Psal. lxxv, 3 : Factus est in pace locus ejus. Hic enim legitur Luc. x, 1 et seq., quod mittens septuaginta duos discipulos ante faciem suam, in omnem civitatem et locum, quo erat ipse venturus, dicebat illis...: In quamcumque domum intraveritis, primum dicite : Pax huic domui. Et si ibi fuerit filius pacis, requiescet super illum pax vestra. Ecce praemittit pacem in omnem civitatem et locum, quo ipse erat venturus : et per hoc innuit, quod in nullius hominis cor venire dignatur, nisi ibi pacem inveniat.

Igitur cum cor nostrum spiritualiter debeat esse Jerusalem, notandum est quod triplicem pacem habere debemus, si volumus ut Jesus maneat nobiscum, et habitet in corde nostro.

Prima pax est, ut nullum in nostris cordibus odiamus. De hac pace dicit Apostolus ad Col. III, 15 : Pax Christi exsultet in cordibus vestris. Tunc pax Christi exsultat in cordibus nostris, cum nec rancor, nec invidia, nec odium inquietant. Haec enim expelli debent a corde, ut pax in ipso eo quietius requiescat.

Secunda pax est, ut neminem verbis nostris vel occulte, vel palam offendamus. De hac pace dicit Apostolus II ad Corinth. XII, 11 et 12 : Pacem habete: et Deus pacis erit vobiscum. De qua vero pace loquens statim, quasi exponendo subdit : Salutate invicem in osculo sancto. Quasi dicat: Non debetis invicem in verbis jurgiosis litigare, sed potius benigne vos salutare, et hoc debetis facere in osculo sancto, non in osculo doloso, sicut osculatus fuit Joab Amasam. Legitur enim II Reg. xx, 9 et 10, quod Joab,

qui erat princeps militias David, una manu tenuit cujusdam militis mentum, qui Amasa vocabatur, quasi osculans eum,. dicens que ad eum : Salve mi frater: altera vero manu gladio percussit eum in\latere, et effudit intestina ejus. Sic adhuc hodie multi sunt, qui alios salutant, quibus tamen malum facere moliuntur. Unde dicit Gregorius : " Mentum tenere, " est cum benignitate blandiri: sed sini-" stram ad gladium mittit, qui latenter ex " malitia percutit. "

Tertia pax est, ut nulli malum vel damnum aliquod nostris operibus inferamus. De hac pace dicit Apostolus II ad Thess, III, 16 : Ipse Dominus pacis dei vobis pacem sempiternam in omni loco.. De qua vero pace loquens statim, quasi exponendo subjungit : Dominus sit cum omnibus vobis. Tunc est Deus nobiscum, cum nulli malum vel damnum inferimus, sed unumquemque, sicut nosmetipsos, diligimus. Deus charitas est, ut Joannes in sua epistola protestatur . Quod autem ipse Jesus velit nos habere hanc triplicem pacem, per hoc evidenter ostendit, quod post Resurrectionem apparens Discipulis, ter dixit eis : Pax vobis, sicut ait Joan. xx, 19, 21 et 26.

II.

Secundo, quod tamquam cultum Dei diligens, templum, non theatrum frequentavit. Unde legitur in hodierno Evangelio : quod parentes ejus regressi Jerusalem, invenerunt eum in templo *. Non dicitur quod invenerunt eum in theatro. Ecce habemus hic exemplum a Domino, ut libenter Ecclesias frequentemus, et in Dei cultu ac servitio delectemur, sicut legitur Luc. n, 36, de illa sancta Anna, quod non discedebat de templo, jejuniis et obsecrationibus serviens Deo die ac nocte. Sicut etiam legitur de sancto Nicolao, qui cum adhuc esset puerulus, sanctas Ecclesias limina frequentabat. Sed, heu! multi solo nomine Christiani exeuntes saepius et libentius frequentant tabernas, quam Ecclesias. Et propter hoc homines saepe plagantur in vineis suis et frugibus ac aliis rebus. Unde dicit Dominus in Agg. cap. I, 9 et seq.: Quia domus mea deserta est, et vos festinatis unusquisque in domum suam. Propter hoc super vos prohibiti sunt coeli ne darent rorem, et terra prohibita est, ne daret germen suum : et vocavi siccitatem super terram, et super montes, et super triticum, et super vinum, et super oleum, et quaecumque profert humus, et super homines, et super jumenta, et super omnem laborem manuum. Si igitur Judaei sic plagabantur, qui domum Domini reliquerunt desertam, et in domos suas festinaverunt, multo fortius plagandi sunt Christiani, qui verbum Dei horrent ut venenum ; et qui fugientes sanctam Ecclesiam, festinant ad tabernam, ut ibi vacent ludis, et potationibus, et clamoribus.

III.

Tertio, quod Doctores prudenter auscultavit. Unde legitur in praesenti Evangelio, quod sedit in medio Doctorum audiens illos, et interrogans eos '. Si igitur ille, qui erat fons sapientias, et qui omnia sciebat, Doctores audivit, et interrogavit, multo convenientius nos, qui homines illiterari sumus, verbum Dei audire debemus. Propter nostram quippe doctri-

nam conscripta est pagina sacrae Scripturae. Unde dicit Apostolus ad Rom. XV, 4 : Quascumque scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt. Quascumque scripta sunt, Glossa " de Christo in divinis libris, " ad nostram doctrinam scripta sunt. Christi enim vita, et nostras vitas et morum est disciplina. Et nota quod valde necessarium est verbum Dei. Est enim quasi quasdam lucerna pedibus hominis ambulantis in tenebris. Unde dicitur in Psalm. cxviii, 105 : Lucerna pedibus meis verbum tuum, et lumen semitis meis. Si aliquis in obscurissima nocte iret per viam, in qua essent profundissimae fovea?, et nollet ante se portari lucernam, per quam posset foveas declinare : nonne stultus reputaretur? Sicut et illi multum stulti sunt, qui in tenebris hujus exsilii ambulantes nolunt sibi praedicari verbum Dei, per quod doceantur evadere foveas infernales.

IV.

Quarto, quod spiritualia pro rebus temporalibus amavit. Unde dicitur in hodierno Evangelio, quod cum dixisset mater ejus ad eum : Fili, quid fecisti nobis sic ? ecce pater tuus et ego dolentes quaerebamus te. Et ait ad illos : Quid est quod me quaerebatis ? nesciebatis quia in his, quae Patris mei sunt, oportet me esse ? Quasi dicat: Scio, quod desolatum me credentes quaerebatis me, sed sciatis quod spiritualem consolationem quam habui in domo Patris mei, id est, in templo isto plus dilexi, quam carnalem consolationem quam habere potuissem interim in domo vestra. Heu! quam pauci sunt, qui hodie puerum Jesum imitentur in hac parte, ut videlicet plus diligant spiritualia quam temporalia. Plus enim litigant hodie clerici, laici, et monachi pro temporalibus defensandis, quam laborent pro animabus salvandis, quod tamen mirum est, cum spiritualia carnalibus sint praestantiora. Sicut anima corpore nobilior judicatur, ita quoque spiritualia meliora deberent quam corporalia reputari. Beatus Paulus temporalia stercora reputans, spiritualibus tota aviditate inhaesit. Unde dicit ad Philip. III, 8 et 13 : Propter Christum lucra omnia arbitror ut stercora... : et ea quae retro sunt obliviscens, ad ea quae priora sunt, extendens meipsum''

V.

Quinto, praeclara humilitas quam nobis ostendit in semetipso. Unde dicitur in praesenti Evangelio : Et descendit cum eis . Descensus igitur Jesu innuit nobis praecipuam humilitatem in ipso, quam etiam prius verbis docuit, ita dicens Matth. XI, 29 : Discite a me, quia mitis sum et humilis corde. Dicit etiam Luc. XIV, 11 : Omnis, qui se exaltat, humiliabitur : et qui, etc. Proh dolor ! pauci sunt hodie qui imitentur descensum Jesu, sed pene omnes adspirant ad ascensum honoris et dignitatum.

Sexto, quod floruit per omnimodam vitae puritatem. Unde dicitur in praesenti Evangelio : Et venit Nazareth . Nazareth quippe flos vel munditia interpretatur. Quod ergo Jesus venit in florem et munditiam, hoc signat, quod servavit munditiam castitatis. Proh dolor! ita non faciunt adolescentes et juvenes nostri temporis, qui, heu ! nimis cito virginitati contumeliam inferunt et castitati, per turpem luxuriam eas a sui corporis habitaculo proscribentes. Sic etiam faciunt virgines et adolescentulae nostri temporis, qua? cum lascivis servis choreas ducunt, ubi igne diabolico intuentes accendunt, et ab intuentibus accenduntur, ubi per lascivos motus sollicitant et sollicitantur. Unde timendum est, ne nobis cito eveniat quod illis evenit, qui per diluvium perierunt. Legitur enim sic Genes. VI, II et seq. : Corrupta est terra coram Deo, et repleta est iniquitate. Cumque vidisset Deus terram esse corruptam (omnis quippe caro corruperat viam suam super* terram) dixit ad Noe : Ecce ego adducam aquas diluvii super terram, ut interficiam omnem carnem, in qua spiritus vites est. ''Et sic factum est. Omnes enim qui tunc erant in mundo, per diluvium perierunt, excepto Noe et uxore sua, et exceptis tribus filiis ejus et eorum conjugibus. Ecce namque praedicti salvati sunt in arca. Quia igitur ignis luxuriae tantum praevaluit in mundo, timendum est, ne priusquam credatur, veniat ille magnus, qui praecedet diem judicii, et consumat omnes qui in igne luxuriae sunt accensi, ut sic purget faciem terra?.

Septimo, quod parentes suos honorans voluntatem eorum suas praeposuit voluntati. Propter hoc dicitur in praesenti Evangelio : ''Et erat subditus illis

VII. VI.

ipsorum videlieet mandatis per omnia filialiter obediendo. Ad hoc autem, ut obediamus parentibus nostris, sive carnalibus, sive spiritualibus, monet nos Eccli. III, 8, ita dicens : Qui timet Dominum honorat parentes, et quasi dominis serviet his, qui se genuerunt. In opere et sermone, et omni patientia honora patrem tuum. Ecce quomodo filii debent obedire parentibus suis, ut videlicet serviant eis studioso opere, et mansueto opere, et mansueto sermone, et ut in omni opere supportent eos, si forsitan aliquando delirent, vel si quando ab eis durius increpantur. Dicit etiam Apost. ad Eph. VI, 1: Filii, obedite parentibus vestris in Domino : hoc enim justum est.

VIII.

Octavo, quod sicut proficiebat ae tale corporali, ita etiam ostendit se proficere per sapientiam et gratiam. Propter quod legitur in fine praesentis Evangelii: EtJesus proficiebat sapientia, et aelale et gratia apud Deum, et homines '. Ecce habemus hic exemplum a puero Jesu, quod sicut aetate proficimus, id est, sicut de die in diem senescimus, et magis ac magis portae mortis appropinquamus : ita etiam de die in diem proficere debemus in sapientia et gratia, tam coram Deo quam coram hominibus, ut videlicet de tempore in tempus vera sapientia sapientiores existamus, et ampliorem nobis gratiam tam Dei quam hominum conquiramus. Heu! multi faciunt e converso : qui scilicet de die in diem, de anno in annum, magis ac magis deficiunt in sapientia et gratia, tam divina quam humana. Et de illis potest dici illud saeculare proverbium, quod videlicet, " qui " erant in juventute angeli, facti sunt in " senectute diaboli. " Hinc est, quod dicit Eccli, XXV, 4, quod Dominus odit senem fatuum et insensatum.

Rogate ergo Dominum, ut sic puerum Jesum in predictis octo virtutibus imitemur, quatenus ipsius haereditatis consortes effici mereamur. Quod nobis praestare dignetur, etc.