SERMO LIX.

IN DOMINICA V

POST TRINITATEM.

Sedens Jesus docebat de navicula turbas. Luc. v, 3.

Duo sunt hic notanda :

I. Quae sit navicula, in qua Dominus sedit ? II. Quae sit doctrina, quam docuit?

1.

De primo nota, quod quadruplex est navicula Domini. Prima est Virgo gratiosa : secunda est Virga pretiosa: tertia est Ecclesia gloriosa: quarta est Anima virtuosa.

1. Prima igitur navicula est Virgo gratiosa, id est, Beata Maria, quas bene dicitur gratiosa, id est, gratiis plena. Unde salutans eam Angelus, Luc. I, 28, dixit: Ave gratia plena. Aliis quippe sanctis divisiones gratiarum datae sunt, Beatas vero Virgini totus fons gratiarum datus est. Haec est navicula, per quam Dominus descendit in mundum, qui per civitatem munitam et Idumaeam figuratur. Mundus iste munita civitas dicitur; quia cives, hoc est, amatores suos divitiis, deliciis, et honoribus munit et armat, quod non possint feriri jaculo verbi Dei ad salutem. Princeps hujus civitatis est diabolus, sicut testatur ipse Christus,Joan. xii, 31 et XIV,30. Mundus etiam vocatur.Idumaea, quas interpretatur sanguinea, quia hodie in mundo maledictum, et menda-

cium, et homicidium, et furtum, et adulterium inundaverunt, et sanguis sanguinem tetigit .

Igitur Dominus volens ad nostram redemptionem venire in mundum, dixit in consilio Angelorum suorum, Psal. LIX, 11 : Quis deducet me in civitatem munitam ? quis deducet me in Idumseam ? Respondit Gabriel Archangelus, qui fuit Beate Marias Virginis paranymphus, id est, custos virginitatis ejus : Facta est, inquit Virgo Maria, quasi navis institoris, de longe portans panem suum . Cui Dominus : " Redeas ergo et dicas ei, quod " per eam volo deduci in mundum. " Reversus vero Angelus cum festinatione ad Virginem, ait: Ave gratia plena : Dominus tecum . Quasi dicat : Dominus jam paratus est esse tecum, id est, intrabit in uterum tuum mundissimum. Post consensum autem Virginis,Dominus statim intravit in eam quem ipsa suo tempore eduxit in mundum. Bonum est, charissimi, ut nos peccatores munuscula nostra, id est, orationes lacrymas, eleemosynas, ac jejunia nostra per hanc fidelem naviculam nostro judici praemittamus, ut cum venerimus, ipsum propitium inveniamus. Ipsa quippe optime aget negotium nostrum.

2. Secunda navicula fuit Virga pretiosa, id est, crux Dominica, quas bene dicitur pretiosa, quasi pretio plena. Pretium enim totius mundi pependit in ea. De hac dicitur, Matth. IX, 1 : Ascendens Jesus in naviculam, transfretavit, et venit in civitatem suam. Divitas Domini vocatur hic Capharnaum, quod interpretatur ager consolationis, et significat amoenitatem paradisi. Sciens ergo Jesus, quia a Deo exivit, et ad Deumvadit , ascendit in naviculam crucis, et per mortem transfretans venit in civitatem suam, ''id est, in paradisum exsultationis : in quam etiam confitentem latronem in una hora secundum suam promissionem perduxit, quam multi electi in multis millibus annorum intrare non potuerunt; quia crucis naviculam non habuerunt.

Et in hoc patet, quod si hsec est velocissima, est etiam securissima : omnes enim, qui inventi fuerint in ea, Deus Pater protegit et defendit. Unde ipse Filius ait ad Patrem, Luc. xxiii, 46 : Pater, in manus tuas commendo spiritum meum. Loquitur etiam' ad Patrem, Joan XVII, 24 : Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi sum ego, et illi sint mecum. Si igitur spiritus Filii in manibus Patris, certe et animae dilectorum suorum erunt in manibus ejus.

3. Tertia navicula est Ecclesia gloriosa. Quod autem Ecclesia dicatur gloriosa, testatur Apostolus ad Ephes. v, 25, et seq. : Christus dilexit Ecclesiam, et semetipsum tradidit pro ea, ut illam sanctificaret, mundans lavacro aquis in verbo vitae, ut exhiberet sibi gloriosam Ecclesiam, non habentem maculam, aut rugam. Duo itaque Dominus requirit in eis, qui volunt esse de Ecclesia, videlicet ut non sit in eis macula luxurias, neque ruga avaritias. De hac nave dicitur Luc. v,3 : Ascendens in unam navim, quas erat Simonis,et sedens docebat de navicula turbas. Unde igitur Ecclesia dicitur navicula Simonis, quia Ecclesia primo Simoni Petro commissa fuit a Domino.

Convenienter etiam Ecclesia similitudinem habet naviculee. Navicula quippe et in principio et in fine est angustior, in medio vero spatiosior. Ita et Ecclesia in principio sui paucos habuit fideles, et in fine paucos habebit. In principio vero Ecclesias veri fideles multis tribulationibus et angustiis subjacuerunt, et in fine si-

militer subjacebunt.Dicit enim Dominus, Matth.XXIV, 12 : Quoniam abundavit iniquitas, refrigescet charitas multorum. Dicitur etiam Luc. xviii, 8 : Filius hominis veniens, putas, inveniet fidem in terra ?

4. Quarta navicula est Anima virtuosa, id est, virtutibus non otiosa. De hac dicitur Marc.IV, 37 et 38 : Facta est procella magna venti, et fluctus mittebat in navim, ita ut impleretur navis. Et erat Jesus in puppi super cervical dormiens : et excitant eum, et dicunt illi: Magister, non ad te pertinet, quia perimus? Anima igitur nostra debet esse quasi navicula, in qua etiam Jesus debet pausare in cervical!, sive cussino pacis ac mansuetudinis. Verum quia saepe insurgit procella tentationum, quas anima sustinet ab importunitatibus daemonum vel malorum hominum, vel etiam ab inquietatione propriae carnis, necesse est ut semper Dei adjutorium imploremus : et ipse compescet ventum tentationum, et sic fiet in anima tranquillitas magna.

Et nota, quod haec navicula consistit ex quatuor, videlicet prora, puppi, rate, et carina. Et per haec intelliguntur quatuor virtutes cardinales.

1. Prora est prima pars navis, et significat prudentiam, per quam nobis providere debemus, quorsum scilicet ituri simus. Ibimus enim ante tribunal Christi, ut referat unusquisque propria corporis, prout gessit, sive bonum, sive malum, ut dicit Apostolus II ad Cor. v, 10.

2. Puppis est posterior pars navis, et signat justitiam, penes quam est naviculas gubernaculum ; quia justitia custodit innocentis viam, sicut dicitur Proverb. XIII, 6, vel etiam in eodem libro Prov.. XI, 5 : Justitia simplicis diriget viam ejus. Justitia vero est nullam rem contra mandatum Dei vel concupiscere vel acquirere, et omnem rem injuste conquisitam plene restituere.

3. fiatis vocatur latus naviculae, et per hanc intelligitur fortitudo. Duplici vero fortitudine indigemus, ne videlicet prospera in vanitatem cordis nos deducant, et ne adversa per nimiam moestitiam nos confringant.

4. Carina vero dicitur venter vel fundus naviculae, et signat temperantiam, quae necessaria nobis est, ut videlicet ab omnibus illis abstineamus et caveamus, per quae et Deus conturbetur, et proximus aggravetur, et propria anima deturbetur.

II.

De secundo nota, scilicet, de doctrina Christi, quod sedens in Virgine, in Cruce, in Ecclesia, in Anima, docet tria, videlicet bonitatem, disciplinam, et scientiam . Bonitas pertinet ad proximum, disciplina ad semetipsum, scientia ad Deum trinum et unum.

Bonitas in hoc consistit, ut nemo proximum suum vel corde, vel ore, vel opere laedat aut offendat. Unde dicit Dominus, Matth. XII, 35 : Bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bona.

Disciplina in hoc consistit, ne libidini carnis consentiatur, sed ut caro ne lasciviat, cum discreto moderamine corripiatur. Unde in Psal. II, 12 : Apprehendite disciplinam, ne quando irascatur Dominus, et pereatis de via justa.

Scientia in hoc consistit, ut Deum trinum et unum ex toto corde diligamus, et tota virtute colamus, id est, tota virtute ei serviamus.

Rogate igitur Dominum, ut sic ipsius doctrinam et audiamus et faciamus, ut

cum in die judicii lecta facie videamus. Quod nobis prsestare dignetur, qui vivit et regnat Deus per omnia ssecula saeculorum. Amen.