SERMO VIII.

DE CIRCUMCISIONE

DOMINI.

Postquam consummati sunt dies octo, ut circumcideretur puer, etc. Luc. ii, 21.

II.

Cum in praedicto sermone dictum sit, quid per circumcisionem pueri figuretur : modo dicendum est, quid per octo dies spiritualiter intelligatur.

Et nota, quod sicut Sancti tradunt, Dominus natus est in nocte Dominicas diei, est etiam in die Dominica circumcisus. Nota etiam, quod dies Dominicus in vulgari idem sonat, quod dies pacis, vel dies solis, sive dies filii. Spiritualiter igitur consummari, id est, compleri debent in nobis dies octo, ut nobis hoc nomen Jesus imponatur. Primus itaque dies est dies Dominicus, id est, dies pacis. Secundus dies Lunas. Tertius dies Martis. Quartus dies Mercurii. Quintus dies Jovis. Sextus Veneris. Septimus dies Sabbati vel dies Saturni. Octavus idem dies Dominicus, id est, dies solis, vel dies filii.

Primo diem pacis agere debemus : ut scilicet Deo, quem peccatis graviter offendimus, per poenitentiam reconciliemur, et sic pacem faciamus cum ipso. Et licet peccatores Deum multipliciter impugnant, tamen per duo peccata Dominus specialiter conqueritur crucifigi se a peccatoribus : videlicet per decimarum subtractionem, et pauperum oppressionem.

1. De primo, dicit per Malach.III,8 et 10: Vos configitis me. Et dixistis: in quo configimus te? In decimis, et in primitiis. Quasi dicat, per hoc, quod mihi decimas subtrahitis, vos me configitis. Unde sequitur : Inferte omnem decimam in horreum, et sit cibus in domo mea.

2. De secundo, scilicet de pauperum oppressione et spoliatione, dicit Dominus Zachar. n, 8 : Qui tetigerit vos, 6 pauperes, tangit pupillam oculi mei.

Igitur qui Domino decimas suas subtraxerunt, et bona pauperum rapuerunt, nisi per poenitentiam, et ablati restitutionem, pacem cum Deo faciant, confundentur et inconsolabiliter lugebunt, quando adspicient eum, quem tam acriter confixerunt. Unde dicit Dominus, Zacha. XII, 10 et 11: Adspicient ad me, quem confixerunt. In die illa magnus erit planctus in Jerusalem. Hinc etiam dicit Joannes in Apoc. I, 7 : Ecce venit cum nubibus, et videbit eum omnis oculus, et qui eum pupugerunt. Et plangent se super eum omnes tribus terras. Tunc etiam hi, qui olim Dominum confixerunt, configentur. Unde dicitur Proverb. xxii, 23 : Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta: quia judicabit Dominus causam ejus, et configet eos, qui confixerunt animam ejus. Igitur ne in die judicii contingat nos plorare.et etiam configi in conspectu Filii Dei, pacem modo cum ipso faciamus, subtractas decimas persolvendo, et pauperibus ablata restituendo. Ad hoc monet nos Apostolus ad Rom. v, 1 : Justificati ex fide, pacem habeamus ad Deum. Dicit etiam Apostolus II ad Cor. v, 20 : Obsecramus pro Christo, reconciliamini Deo.

Secundo debemus agere diem Lunae. Per defectum nostrarum considerationum luna quippe defectum patitur. Et nota quod ad minus in quatuor magnum possumus considerare defectum nostrum, scilicet, in vitae hujus brevitate, in cor- poris fragilitate, in rerum instabilitate, et in amicorum fidelium paucitate.

1. De primo, scilicet de vitro nostra brevitate dicit Job vii, 6 et 7 : Dies mei velocius transierunt quam a texente tela succiditur. Memento quia ventus est vita mea. Dicit etiamJobXIV, let2 : Homo natus de muliere, brevi vivens tempore, repletur multis miseriis. Qui quasi flos egreditur, et conteritur, et fugit velut umbra, et numquam in eodem statu permanet, Dicit etiam Jac. IV, 15 : Quid est vita nostra ? vapor est ad modicum parens, id est, apparens, et deinceps exterminabitur. Dicit etiam Seneca: " Pun-.. " ctum est, quod vivimus, et adhuc pun-

" cto minus. "

2. De secundo, scilicet de corporis fragilitate dicit ipse Dominus Genes. iii, 19 : Pulvis es, et in pulverem reverteris. Dicit etiamBernardus: " Nihil aliud est caro nisi " spuma caro facta, fragili vestita decore: " sed erit cadaver miserum, et putridum, " et cibus vermium. Nam quantumcum-" que excolatur, semper caro est. Si di-" ligenter consideres, quid per os, et na-" res, caeterosque meatus corporis egre-" diatur, vilius sterquilinium numquam " vidisti. "

3. De tertio, scilicet de rerum temporalium instabilitate, ipsi qui olim divites fuerunt in saeculo, sed modo pauperes sunt in inferno, ita dicunt in libro Sap. VI, 8 et seq.: Quid nobis profuit superbia? divitiarum jactantia quid contulit nobis ? transierunt omnia illa tamquam umbra, et tamquam fumus, qui a vento diffusus est. Leguntur etiam isti versus de bono Thoma Cantuariensi in legenda ipsius:

Nil dixit proprium quod puncto mobilis hora, Nunc prece, nunc pretio, nunc vi, nunc morte

[suprema Permutat Dominus, et cedat in altera jura.

4. De quarto, videlicet de fidelium amicorum paucitate dicitur Proverb. XIX, 4 et seq.: Divitiaec addunt amicosplurimos : a paupere autem et hi, quos habuit, separantur.... Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis. Fratres homicis pauperis oderunt eum: insuper et amici procul recesserunt ab eo. Eccli. VI,10: Est amicus socius mensas, et non permanebit in die necessitatis. Multi igitur videntur esse amici, et non sunt veri amici. Verus enim amicus propter nullum hujus vitae infortunium derelinquit amicum suum, quin etiam assistat ei post obitum suum : unde dicitur Proverb.XVII, 17 : Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur. Quod etiam pauci sunt veri amici, dicit Tullius in libro de Amicitia : " Sunt, inquit, amici firmi, et stabiles, et constantes eligendi: cujus generis est maxima penuria. " Quia igitur pauci sunt veri amici, propter hoc dicit Eccli. xxv, 12 : Beatus, qui invenit amicum verum. Amico enim fideli nulla est comparatio, ut dicit Eccli. VI, 15.

Tertio debemus agere diem Martis, qui Deus belli olim dicebatur. Debemus, inquam, agere diem Martis: ut videlicet diabolo resistamus, qui nobis in tam multiplici defectu constitutis etiam ipsam animam auferre conatur, propter quod legitur Gen. XIV, 21, quod rex Sodomorum, per quem diabolus figuratur, dixit ad Abram: Da mihi animas, cera tolle Ubi. Ad hoc autem ut diabolo resistamus, monet nos Jacob.IV, 7 : Resistite diabolo, et fugiet a vobis. Hortatur etiam nos I Pet. v, 8 et 9 : Adversarius vester diabolus tamquam leo rugiens circuit, quaerens quem devoret: cui resistite fortes in fide. Tn duello vero quod cum diabolo debemus inire, tria nobis sunt praecipue necessaria, clypeus sanctas crucis, et gladius charitatis, et robur Spiritus sancti. Quicumque enim constanti fide se Crucifixo commisit, et charitatem Dei et proximi in manu sua, hoc est, in operibus tenuerit, et semper robur san-

cti Spiritus postulaverit, sine dubio diabolum superabit.

Quarto debemus agere diem Mercurii, qui dicebatur olim esse Deus mercatorum : dicitur enim Mercurius quasi merces curans. Debemus, inquam, agere diem Mercurii, ut videlicet, quia triplex est defectus noster, quamdiu sumus in foro praesentis vitae, pro aeternis bonis fideliter laboremus. Unde Dominus dicit in Evangelio, Luc. XIX, 12 et 13 : Homo quidam nobilis, vocatis servis suis, dedit eis decem mnas, et ait ad illos : Negotiamini dum venio. Per decem mnas intelli

gunturtria, quae Deo specialiter offeruntur: et septem, quae propter Dominum pauperibus exhibentur. Tria, quae Deo specialiter offeruntur, sunt haec, videlicet carnis maceratio, supplex oratio, et devota ploratio. Septem, quae propter Deum pauperibus exhibentur, sunt septem opera misericordias, videlicet peregrinos in hospitium recipere, sitienti potum exhibere, esurientes cibo reficere, captivos redimere, nudos vestire, infirmos visitare, mortuos sepelire. Hc septem notantur in uno versiculo:

Colligo, poto, cibo, redimo, tego, visito, condo.

Igitur per praedicta negotiari debemus, ut decem mnas, id est denarium perpetuae retributionis acquiramus.

Quinto debemus agere diem Jovis, qui in vulgari dicitur dies tonitrui. Debemus, inquam, diem illius magni et extremi, id est, diem judicii semper in mente habere, ut eo ferventius aeternis bonis acquirendis insistamus, et ut etiam ea bona, quae jam acquisivimus, per stultitiam et negligentiam non amittamus. Dies itaque judicii est dies tonitrui. Tunc enim tonitruo divinas potentiae percutiet Deus peccatores, quando dicet Dominus: ''Discedite a me maledicti in ignem aeternum'.''

De hoc tonitruo dicitur Eccli. xliii, 18 : Vox tonitrui ejus verberabit terram. Hunc ergo diem semper habeamus in mente, ne per vanam gloriam et jactantiam, si qua jam bona fecimus, amittamus. Nihil quippe tunc quantumcumque justo bonis operibus supererit, sed potius sibi deesse timebit.

Sexto debemus agere diem Veneris, quas putabatur olim esse dea amoris. Debemus, inquam, agere diem Veneris, ut quia divino judicio tanto timore ad stabimus, multos tunc inveniamus amicos. Necessarium igitur nobis est, ut ipsius sancte Trinitatis, ac Beate Virginis, necnon et Angelorum, Patriarcharum, Prophetarum, Apostolorum, Martyrum, Confessorum, Virginum, et omnium aliorum electorum conquiramus amicitias. Unde dicitur in Proverb. xxv, 10: Gratia et amicitia liberant: quas tibi serva, ne exprobrabilis fias. Exprobrabilis, id est, vituperabilis in die judicii. Dicitur etiam Sap. viii, 18 : In amicitia illius, id est, Filii Dei, est delectatio bona.

Et nota, quod per tria, scilicet per pcenitentiam, et cordis munditiam, ac eleemosynam possumus acquirere amicitiam Dei et sanctorum ejus. De primo, scilicet de pcenitentia dicitur Proverb. XVII, 9 : Qui celat delictum, quaerit amicitias. Qui igitur pallio pcenitentte celat delicta sua, quaerit amicitiam Dei. De secundo, scilicet de cordis munditia dicitur Proverb. XXII, 11: Qui diligit cordis munditiam, habebit amicum regem, scilicet Jesum Christum. De tertio, scilicet de eleemosyna dicit Dominus Luc. XVI, 9: Facite vobis amicos de mammona iniquitatis: ut cum defeceritis, recipiant vos in alterna tabernacula.

Qui igitur sex praedictos dies complevit, scilicet Deo se per poenitentiam reconciliando, defectus suos, et inopiam considerando, hostes animas, id est, demones expugnando, pro bonis alternis studiose negotiando, diei judicii jugiter recordando, et Sanctorum sibi amicitias operando : talis transibit, scilicet, ad requiem animarum et Sabbatum delicatum.

Et bene dies septimus, id est, tempus post hanc vitam Sabbatum appellatur. Sicut enim Judaeis in sabbato operari] non licebat: ita etiam electorum animae cum transierint ex hac vita, deinceps non laborabunt, sed tantum visioni divinas cum suavitate vacabunt. Quod autem beatorum anima post hanc vitam non laborabunt, dicitur Apoc. XIV, 13 : Scribe: Beati mortui, qui in Domino moriuntur. Amodo jam dicit Spiritus, ut requiescant a laboribus suis. Glossa : " Quod etiam tunc divinas visioni cum " suavitate vacabunt, dicitur in Psalm. " xxviii, 9 : Gustate, et videte quoniam " suavis est Dominus. " Hoc enim erit animarum officium, gustare et videre suavissimum Dominum. De hoc sabbato dicit Isa. lxvi, 23: Erit sabbatum ex sabbato. Quasi dicat : ex sabbato gratias erit sabbatum glorias.

Celebrato vero septimo die requiei, adveniet octavus dies gloriosae. Resurrectionis, et dies iste appellatur dies solis, sive dies filii. Tunc enim corpora electorum lucebunt sicut lucet sol in virtute sua. Tunc etiam electis tamquam filiis et veris haeredibus regnum perpetuum conferetur. Quod tunc justi sicut sol fulge- 3 bunt, dicit ipsa Veritas Matth. xiii, 43 : Tunc justi fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum. Quod et eis tunc regnum perpetuum conferetur, testatur Dominus Matth. xxv, 34 : Tunc dicet Rex his, qui a dextris ejus erunt: Venite benedicti, etc. Cum ergo dies iste octavus advenerit, tunc, sicut supra dictum est, ab omnibus miseriis et poenalitatibus gloriosa circumcisione liberabimur, et vocabimur Jesus, id est, salvati, et ex omnibus tribulationibus liberati. Charissimi, rogate Dominum, ut sic in hac vita vivamus, quod ad felicitatem vite perpetuos pertingamus. Quod nobis, etc.