SERMO XLV.

IN LITANIIS.

Pulsate, et aperietur vobis. Matth. VII, 7.

Tria principaliter sunt hic notanda, videlicet :

I. Ad cujus ostium, II. Et quali modo, III. Et quando nos pulsare oporteat ?

1.

De primo nota, quod ad januam Regis regum, et Domini dominantium pulsare debemus. 1. Ipse enim est opulentissimus ad possidendum. 2. Ipse est largissimus ad distribuendum. 3. Ipse est speciosissimus ad videndum. 4. Ipse nihilominus non est amarus ad convivandum.

1. De primo dicit ipse Dei filius Prov. VIII, 18 : Mecum sunt divitiae, et gloria, opes superbae, id est, " excelsae ", dicit Glossa.

De secundo dicit Jacob. i, 5 : Qui datomnibus affluenter, et non improperat. Unde etiam sponsa testatur sponsum habere manus tornatiles, id est, volubiles et paratas ad dandum, sicut dicitur Cant. V. 14 : Manus illius tornatiles aures, plenae hyacinthis.

3. De tertio,Sap. VII, 26 et 29 : Candor est lucis, aeternae..., et speciosor sole. Item I. Pet. I, 12 : In quem desiderant Angeli prospicere.

4. De quarto,Sap. VIII, 16 : Non habet amaritudinem conversatio illius, nec taedium convictus illius, sed Iaetitiam et gaudium.

II.

De secundo videndum, quali modo pulsare debemus? Et est dicendum, quod manu oportet nos pulsare, haec autem manus est vera poenitentia. Haec autem manus consistit ex quinque digitis, videlicet 1. Ex ferventi contritione. 2. Ex pura confessione. 3. Ex eleemosynarum largitione. 4. Ex carnis maceratione. 5. Ex devota oratione. Qui hac manu pulsaverit ad ostium divinae misericordias, et in pulsando non defecerit, qualiscumque etiam peccator fuerit, sine dubio aperiet ei Deus.

1. Primus igitur digitus in humana manu appellatur pollex. Per pollicem intelligitur fervens contritio, quae bene dicitur pollex, eo quod prae caeteris digitis virtute polleat. Sola enim contritio sine omnibus aliis, quas requiruntur ad poenitentiam, in necessitate sufficit ad salutem : ita tamen, quod homo libenter confiteretur, si haberet copiam Sacerdotis et usum linguas, et quod libenter exsequeretur alia satisfactionis opera, si debilitas corporis pateretur.

Et nota, quod graviter doleret homo, cujus parentes et filii, cognati et amici omnes una die morerentur, et nulli ei alii, nisi inimici gravissimi relinquerentur ; gravius autem doloret, si super hoc sequenti die omnibus bonis tam mobilibus, quam immobilibus forti manu inicorum, vel per ignis incendium privaretur : gravissime vero doleret, si tertia die omnimodam corporis infirmitatem incideret, ita quod oculos, aures, nasum, linguam, os, et manus et pedes amitteret, et nihilominus intrinsecus in omnibus vitalibus cruciaretur, et nullus esset qui tam misero solatium aliquod exhiberet. Sic sine dubio dolere debet miser peccator. Per peccatum enim mortale ipsius dulcis Dei et Beatas Virginis, et omnium supercoelestium amicorum gratia amittitur. Per peccatum etiam mortale et corpus et anima oeternis doloribus et perpetuis inferni cruciatibus obligantur.

2. Secundus digitus index vocatur, vel demonstratoris, eo quod per eum ea quas videre volumus, demonstramus. Et per hunc intelligitur pura concessio, per quam quilibet confessori suo debet omnem conscientiam suam demonstrare. Unde et Dominus,Luc. XVII, 14, dixit decem leprosis : Ite, ostendite vos Sacerdotibus.

3. Tertius digitus appellatur medius, quia consistit in media manu, et per hunc notatur eleemosynarum largitio. Eleemosyna enim quasdam mediatrix est inter Deum et animam. Ipsa siquidem reddit Deum animas propitium. Animam enim conjungit amplexibus Dei. Praeterea cum secundum Philosophum virtus consistat in medio : eleemosyna quasi consistens in medio, et amicos respicit et inimicos. Danda est enim eleemosyna et justis, et injustis. De primo dicitur Eccli. XII, 2 : Benefac justo, et invenies retributionem magnam : et si non ab ipso, certe a Domino. De secundo dicit Dominus Matth. V, 44 : Diligite inimicos vestros, benefacite his, qui oderunt vos. Item, in Proverb. XXV, 21 et 22 : Si esurierit inimicus tuus, ciba illum : si sitierit, da ei aquam bibere. Prunas enim congregabis super caput ejus. Per prunas intelligitur fervor charitatis, quas per beneficia etiam in inimicorum mentibus excitatur. Praeterea medius digitus altior et longior est aliis digitis, quod etiam eleemosynas congruit, et pietati : misericordia enim est super omnia opera Domini, ut testatur Psalm. cxliv, 9.

4. Quartus digitus appellatur medicinalis, quia eo digito a medicis collyria teruntur et commiscentur ; et per istum digitum signatur carnis maceratio. Legitur enim quod Galenus interrogatus a discipulis suis, quas esset summa medicina? Respondit, " Abstinentia. " Unde dicit Eccli. XXXI, 23, 24, et 37 : Vigilia, cholera, et tortura viro infrunito : somnus sanitatis in homine parco. Glossa : " Salubrior est somnus in parco victu. " Sequitur infra : Sanitas est animas et corpori sobriupotus. Item, Eccli. XXXVII, 33 et 34 : In multis escis erit infirmitas, et aviditas appropinquabit usque ad choleram. Propter crapulam multi obierunt: qui autem abstinens est, adjiciet vitam. Sanat igitur jejunium pestes et corporis et mentis.

5. Quintus digitus vocatur auricularis, quasi colens aurem ; et per hunc devota oratio figuratur quae quotidie colit aurem Dei. Docet autem Dominus nos orare, Matth. XXIV, 20 et 21, ita dicens : Orate ut non fiat fuga vestra in hieme, vel sabbato. Erit enim tunc tribulatio magna, qualis non fuit ab initio mundi usque modo, neque fiet. Nota, quod orationibus continuis oportet nos fugere iram Dei, quamdiu vivimus. Post hanc enim vitam non erit conveniens tempus fugas. Tunc quippe erit hiems et sabbatum, id est, tale tempus, quando nec homo dignos fructus facere poterit poenitentiae, nec etiam ei tunc operari licebit; quia tunc peccatores tantam tribulationem sustinebunt, quantam et lingua humana non poterit explicare.

Et nota, quod ut efficacius possis pulsare, debes praediclam manum vel petra, vel ferreo malleo, vel etiam baculo roborare. Per petram intelligitur ipse Christus, qui virga lancea percussus in ara crucis profudit aquam et sanguinem. Per

ferreum malleum intelligitur crux Dominica, quas contrivit aereas potestates. Per baculum etiam figuratur Virgo Maria. Per hanc enim in via hujus saeculi sustentamur, ne deficiamus.

III.

De tertio nota, quod modo est tempus, quando ad ostium divinas misericordias pulsare debemus. Legitur enim Matth. xxv, 10, quod cum venisset sponsus, quaeparatae erant, intraverunt cum eo ad nuptias, et clausa est janua. Super locum illum dicit Bernardus : " Veniunt " homicidas, et admittuntur : veniunt " Publicani et meretrices, et recipiun-" tur ; veniunt Sodomitas, molles, adul-" teri, fures, et qualescumque sint pec-" catores, et patens janua ejus non negaa tur. Multus est enim ad ignoscendum, " et praestabilis super malitia quali aut " quantacumque. Tunc autem quid "( clausa est janua? Janua pectoris et mil" sericordiae Christi, quas lacrymis, suspi-" riis et gemitibus, et precibus poenitcn-" tium tam facile patet,clausa est ; nullius " oratio, nullius gemitus amplius admitte-" tur. "

Rogate ergo Dominum, ut tam fortiter ad januam divinas clementioe nunc pulsemus, ut post hanc vitam in aulam aeternae beatitudinis recipi mereamur. Quod nobis praestare dignetur, etc.