SERMO LXXV.

IN DOMINICA XXI

POST TRINITATEM.

Domine, descende prius quam moriatur filius meus. Joan. IV, 49.

In praesenti Evangelio tria principaliter sunt notanda :

I. Quid per regulum qui accessit ad Dominum rogaturus, intelligatur ? II. Quid significetur per filium reguli qui apud Capharnaum infirmatur? III. Quid per horam septimam in qua filius reguli convaluit, exprimatur ?

I.

De primo nota, quod per regulum quilibet homo intelligitur. Quilibet enim homo sub illo magno et aeterno Rege coelorum quasi quidam regulus existit. Suscepit quippe de manu Domini regnum cordis et quinque sensuum suorum gubernandum. Cor namque, et quinque sensus hominum sunt quasi sex civitates. Populus harum civitatum sunt cogitationes, locutiones, et operationes.

Iste regulus ut bene regat regnum suum, jugiter sedere debet in solio judicii, ut continuo discutiat, si cogitationes, locutiones, ac operationes suae dignae sint coelesti pra?mio, vel infernali supplicio : ut sic ea, qua? digna sunt supplicio, proscribat, et abjiciat : illa vero, quae coelesti praemio digna sunt, amplexetur et foveat. Unde dicitur Proverb. xx, 8 : Rex, qui sedet in solio judicii, dissipat omne malum intuitu suo. Intuitu videlicet judiciaria? discussionis.

II.

De secundo nota, quod per filium reguli ipsa anima, vel spiritus hominis intelligitur : quem filium apud Capharnaum infirmari contingit. Capharnaum quippe interpretatur ager pinguedinis, vel villa consolationis, et significat abundantiam saecularem, et voluptatem carnalem. Abundantia namque saecularis, et voluptas carnalis saepissime sunt occasio et causa quod anima vel spiritus hominis infirmatur infirmitate peccati.

Quod abundantia saecularis nociva sit animae sive spiritui, per hoc manifeste probatur, quod sapiens sic orat ad Dominum, Proverb. xxx, 8 et 9 : Divitias ne dederis mihi: tribue tantum victui meo necessaria : ne forte satiatus illiciar ad negandum, et dicam : Quis est Dominus ? Divites ergo hujus mundi incidunt in vanitatem cordis, et oblivionem Dei. Et certe haec est infirmitas maxima : dicit enim aliquis abundans in hoc saeculo : Dives sum, et locupletatus, et nullius egeo : et nescis, quia tu es miser, et miserabilis, et pauper, et caecus, et nudus, sicut dicitur Apoc. iii, 17.

Voluptas etiam carnalis saepe facit animam sive spiritum infirmari per peccatum maxime luxuriae. Unde dicitur in Pgal. lxxii, 7 : Prodiit quasi ex adipe iniquitas eorum, id est, luxuria eorum provenit ex voluptate et satietate corporali. Unde dicitur Deuteron. XXXII, 15 : Incrassatus, impinguatus, dilatatus, dereliquit Deum factorem suum, et recessit a Deo salutari suo. Multi ergo per satietatem corporalem recedunt a Deo salutari, et adhaerent immundae fornicatri-

ci, sed certe finis eorum est interitus sempiternus .

Igitur quicumque intellexerit per gemitum et remorsum conscientiae animam suam sive spiritum per qualecumque; peccatum infirmari, necesse habet ut pedibus desideriorum, et affectuum vadat ad Jesum, ac supplices preces fundat ad ipsum, sic inquiens : Domine, descende prius quam moriatur filius meus. Quasi diceret: 0 Domine, scio, quia " tibi proprium est" misereri semper et parcere : " descende igitur per compassionem et misericordiam, et sana animam meam, quas graviter infirmatur, priusquam morte moriatur aeterna.

III.

De tertio nota, quod ad curationem seu sanationem spiritus sive animae per peccatum infirmatas, septem horas requiruntur. Prima hora est, quod homo recognoscat quod a Deo sit creatus. Secunda est, quod etiam sciat ad quid sit creatus. Tertia est, quod recolat quae mandata a suo Creatore acceperit. Quarta est, ut videat si contra aliquod mandatum peccaverit. Quinta est, ut peccata utpote vilia detestetur. Sexta est, ut futuri judicii attente memoretur. Septima est, ut pro peccatis suis intime doleat, et conteratur.

1. Prima itaque hora est, quas requiritur ad curationem, ut videlicet homo recognoscat, a quo sit creatus. Jumento enim similis est homo, qui non agnoscit Creatorem suum. Quis autem nos creaverit, ostendit Psal. XCIX, 3, ita dicens : Scitote quoniam Dominus ipse est Deus: ipse fecit nos, et non ipsi nos. Improperat Deus peccatori, quod oblitus sit sui ita, Deuter. xxxii, 18 : Deum qui te genuit, dereliquisti, et oblitus es Domini creatoris tui.

2. Hoc igitur qui attendit a quo sit creatus, debet etiam scire ad quid sit creatus : et haec est secunda hora. Creatus autem est homo ad hoc, ut serviat Creatori suo. Hinc dicitur Deut. x, 12 : Israel, quid Dominus Deus tuus petit a te, nisi ut timeas Dominum Deum tuum, et ambules in viis ejus, et diligas eum, ac servias Domino Deo in toto corde tuo, et in tota anima tua ?

3. Ut vero homo competentius possit servire Creatori suo, oportet ut recolat quae praecepta a Domino creatore suo recepit : et haec est tertia hora. De praeceptis autem Dominicis dicit Deut. IV, 39 et 40 : Scito, et cogitato in corde tuo quod Dominus ipse sit Deus in cado sursum, et in terra deorsum, et non sit alius. Custodi praecepta ejus atque mandata : ut bene sit tibi, et filiis tuis post te, et permaneas multo tempore super terram, quam Dominus Deus tuus daturus est tibi. Sequitur in quinto capitulo, 7 et seq. : Non habebis deos alienos in conspectu meo... Ego enim sum Dominus Deus tuus. Non usurpabis nomen Domini Dei frustra, vel in vanum : quia non erit impunitus, qui super re vana nomen ejus assumpserit. Observa diem sabbati, ut sanctifices eum. Non facies in eo quidquam operis. Honora patrem tuum et matrem, ut longo vivas tempore, et bene sit tibi in terra, quam Dominus Deus tuus daturus est tibi. Non occides. Neque moechaberis. Furtumque non facies. Non loqueris contra proximum tuum falsum testimonium. Non concupisces uxorem proximi tui; non domum, non agrum, non servum, etc. et universa quas illius sunt. Ecce decem praecepta Domini, quae quilibet servare tenetur.

4. Qui vero praecepta Dei accepit, debet attendere, si contra aliquod illorum peccaverit : et haec est quarta hora. Debet enim homo sollicite apud semetipsum conferre de observantia mandato- rum Dei, et studiose perscrutari tenetur, si contra aliquod illorum deliquerit. Quicumque enim offendit in uno, factus est omnium reus. Propter quod dicit Jacob. II, 10: Quicumque totam legem servaverit, offendat autem in uno, factus est omnium reus.

5. Si vero invenerit homo se contra mandata Dei peccasse, debet etiam peccati vilitatem considerare, ut peccatum eo fortius detestetur : et haec est quinta hora. Omnibus enim sordibus vilius est peccatum. Unde dicit Seneca Philosophus : " Si scirem deos ignosciluros, ho-" mines autem ignoraturos, adeo vile est " peccatum, quod peccatum dedignarer."

6. Qui igitur vilitatem peccati considerat, debet etiam strictissimi judicii memorari : et haec est sexta hora. Apud quem enim tunc peccati vilitas inventa fuerit, inaestimabiliter confundetur. De hac conversione dicit Jerem. ii, 26 : Quomodo confunditur fur quando deprehenditur, sic confusi sunt domus Israel, id est, mali Christiani.

7. Qui igitur districtissimi judicii recordatus fuerit cum effectu, necesse est ut pro peccatis suis, et gravissima Dei offensione doleat, ac acriter conteratur ; et haec est hora septima, in qua aeternae salutis anima, quae colebat vilitatem peccatorum, de caetero contritionem eorum plenarie habeat. De hac hora dicitur Joan. iv, 52, in hodierno Evangelio : Heri hora septima reliquit eum febris, videlicet avaritias, et luxuriae. Per avaritiam quippe filius hominis, id est, anima sive spiritus ejus frigus patitur inordinatum. Per luxuriam etiam calore exardescit inordinato. Qui autem vere contritus fuerit, reliquit eum ista febris. Contritio vero, ut plenum virtutis suae consequatur effectum, debet habere duos comites, videlicet purissimam confessionem, et voluntariam satisfactionem.

Rogate ergo, charissimi, Dominum, ut sic pro peccatis nostris conteramur, ut vitam alternam assequi mereamur. Quod nobis praeslare, etc.