ARTICULUS III.

De obedientia summo Pontifici debita.

Ultimo quaeritur, utrum christianae religionis sit, quod omnes obediant uni . Et quod sic, videtur et per vetus testamentum et per novum et per ius canonicum et per evidentiam rationum.

Primo igitur per vetus testamentum ostenditur sic.

1. Deuteronomii decimo septimo : Si difficile et ambiguum apud te iudicium esse perspexeris, et iudicum verba videris variari: surge et ascende ad locum, quem elegit Dominus Deus tuus. Qui autem superbierit nolens obedire sacerdotis imperio, morietur homo ille: ibi Glossa: " Hic appellandi tribuit facultatem". Ex hoc textu et Glossa colligitur, quod in veteri lege tuus erat summus Pontifex, ad quem recurrendum erat in iudiciis, et cui obediendum erat ab universis. Si hoc ergo erat in lege figurae, multo fortius videtur quod esse debet in lege grata. Et hoc triplici ratione: primo, quia maior est unitas nunc quam tunc: ergo multo fortius debet esse Pontifex unus. - Item, pontificatus est dignior et altior: ergo multo fortius nunc debent uni Pontifici subiici quam tempore legis Moysi.

Postremo, quia liic debet esse obedientia maior et hierarchia ordinatior. Ex quibus omnibus colligitur, quod si uni summo Pontifici obtemperandum erat tempore legis Moysi, multo fortius tempore legis Christi.

2. Item, Psalmus : Constituit principes super omnem terram: constans est, quod hoc dictum est de Apostolis: ergo omnis terra est sub principatu Apostolorum: sed principatus iste est principatus stabilis, secundum illud Psalmi: Nimis confortatus est principatus eorum: sed non est stabilis, nisi sit unitus, quia omne regnum in se ipso divisum desolabitur: nec est unitus, nisi habeat unum principem principalem: ergo secundum testimonium propheticum omnis terra subiacere debet uni, qui sit princeps universorum.

3. Item, ad hoc confirmandum facit quod dicit Bernardus in tertio libro ad Eugenium : "Orbe ei exeundum, qui forte voluit explorare, quae non ad tuam pertineant curam. Parentes tui destinati sunt, non aliquas regiones, sed ipsum debellaturi orbem: et quidem in omnem terram exivit sonus eorum " etc. Et post: " Nimis confortatus est principatus eorum: constituti sunt principes super omnem terram. Eius tu successisti in hereditatem, ita tu heres, et orbis hereditas". Ex hoc ergo apparet, quod secundum testimonium propheticum uni debetur universalis obedientia omnium.

Item, hoc ipsum ostenditur per novum testamentum.

A. Matthaei decimo sexto : Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam etc., usque ibi: erit solutum et in caelis; sed constans est, quod ei qui omnes potest solvere et ligare, debet ab omnibus obediri: ergo Deus sic Ecclesiam instiluit, quod ab omnibus obediretur uni. Sed Ecclesia sic est regenda et gubernanda, sicut fuit a Domino instituta: ergo etc.

5. Item, Ioannis ultimo : Pasce oves meas, dictum est Petro: sed oves Christi sunt omnes, qui per viam salutis incedunt: ergo omnibus talibus praelatus est Petrus: unus ergo fuit omnium ovium Christi pastor secundum Ecclesiae fundationem: ergo et secundum progressum et consummationem ab omnibus obediendum est uni.

6. Item, Bernardus, tractans verba praemissa, in secundo ad Eugenium dicit sic: "Tu es, cui claves traditae, cui oves creditae sunt. Sunt quidem et alii caeli ianitores et gregum pastores: sed tu tanto gloriosius, quanto et differentius utrumque prae ceteris nomen hereditasli. Habent illi sibi assignatos greges, singuli singulos, tibi uni universi crediti sunt, uni unus. Nec modo ovium, sed et pastorum tu unus omnium pastor. Unde probem, quaeris? Ex verbo Domini: Si me amas, Petre, pasce oves meas. Quas? Illius vel illius populos civitatis, aut regionis, aut regni? Oves meas, inquit. Cui non planum, non designasse aliquas, sed assignasse omnes? Nihil excipitur, ubi nihil distinguitur". Et post : "Stat inconcussum privilegium tuum tibi, tam in clavibus quam in ovibus commendatis, nempe signum singularis pontificii Petri, per quod non navem unam, ut ceteri quique suam, sed saeculum ipsum suscepit gubernandum: ita, cum quisque ceterorum habeat suam, tibi una commissa est graudissima navis, facta ex omnibus, ipsa universalis Ecclesia, toto orbe diffusa ".

Ex hoc manifeste habetur, quod secundum divinam institutionem uni, scilicet summo Pontifici, debet ab omnibus obediri.

7. Item, Augustinus, ad Optatum : "In Romana Ecclesia semper apostolicae Cathedrae viguit principatus"; sed hoc non dicitur sola ratione ipsius urbis tantum, quia sic posset dici de aliis locis et aliis episcopis: ergo dicitur respectu totius orbis: ergo secundum hoc omnis orbis debet obedire Pontiflci Romano tanquam principi mundi et universali.

8. Item, Hieronymus, ad Damasum Papam : " Emendari cupimus a te, qui Petri et Sedem tenes et fidem: si autem haec nostra confessio apostolatus tui iudicio comprobatur, quicumque me culpare voluerit , se imperitum, vel malevolum, aut etiam non catholicum, sed haereticum comprobabit": ergo iudicio unius summi Pontificis et correctioni, secundum Hieronymum, ab omnibus debet stari, non ob aliud, nisi quia Sedem tenet Petri et auctoritatem, quam Dominus dedit ei.

9. Item, Gelasius, distinctione vigesima prima : "Quamvis per orbem catholicae Ecclesiae institutae unus thalamus Christi sint, tamen sancta Romana Ecclesia nullis synodicis institutis praelata est, sed evangelica voce Domini et Salvatoris nostri primatum obtinuit: Tu es, inquit Dominus, Petrus, et super hanc petram " etc.

10. Item, Nicolaus, distinctione vigesima secunda : "Omnes cuiuslibet ordinis dignitates instituit Romana Ecclesia, illam vero solus ipse fundant et supra petram fidei mox nascentis erexit, qui beato aeternae vitae clavigero terreni simul et caelestis imperii iura commisit. Non ergo quaelibet terrena sententia, sed illud Verbum, quo instructum est caelum et terra, per quod denique omnia condita sunt elementa, Romanam fundavit Ecclesiam: illius certe privilegio fungitur, illius auctoritate fulcitur: quod qui auferre conatur, hic procul dubio in haeresim labitur. Et infra: Unde et ipse S. Ambrosius se in omnibus sequi magistram sanctam Romanam Ecclesiam profitetur ".

11. Item, Anacletus, ibidem : " Sacrosancta Romana Ecclesia non ab Apostolis, sed ab ipso Domino Salvatore nostro primatum obtinuit, sicut beato Petro Apostolo dixit: Tu es Petrus ". Et post pauca: "Inter beatos Apostolos quaedam fuit discretio potestatis: et licet omnes essent Apostoli, Petro tamen concessum est a Domino

et ipsi inter se voluerunt idipsum

ut reliquis omnibus praeesset Apostolis: qui et eandem formam suis successoribus et reliquis episcopis tenendam tradiderunt: et non solum hoc in novo testamento, verum etiam in veteri fuit".

Ex his manifeste colligitur, quod secundum testimonium utriusque testamenti ab omnibus est obtemperandum uni.

Item, hoc ipsum ostenditur per ius canonicum:

12. Quia cuius est ceteros iudicare et a nemine iudicari, ei debet ab omnibus obediri; sed talis est aliquis unus, utpote Pontifex summus: ergo ei est ab omnibus obtemperandum. Maior est per se manifesta: minor vero probatur per multiplicia jura.

Causa nona, quaestione tertia dicit Nicolaus Papa: (Patet proiecto, Sedis apostolicae, cuius auctoritate maius non est, iudicium a nemine retractandum esse, nec cuiquam liceat de eius iudicio iudicare ". - Item, Innocentius Papa, ibidem: "Nemo iudicabit primam apostolicam Sedem, iustitiam temperare desiderantem ; neque enim ab Augusto neque ab omni clero neque a populo iudex iudicabitur". - Item, Anienis Papa, ibidem: " Facta subditorum iudicantur a nobis, nostra vero a Domino iudicantur" - Item, Gelasius Papa omnibus Episcopis, ibidem: " Cuncta per mundum novit Ecclesia, quod sacrosancta Romana Ecclesia fas de omnibus habeat iudicandi, neque cuiquam liceat de eius iudicare iudicio. Siquidem ad illam de qualibet mundi parte appellandum est, ab illa antem nemo est appellare permissus ". - Item, idem episcopis per Dardaniam constitutis, ibidem: "Cuncta Ecclesia per mundum novit, quoniam quorumlibet sententiis ligata pontificum Sedes beati Petri ius habeat rescindendi, utpote quae de omni Ecclesia fas habeat iudicandi".

Ex his igitur manifeste colligitur, quod summi Pontificis est ceteros iudicare et a nemine iudicari, ac per hoc ei debeat ab omnibus obediri.

13. Item, cuius est decreta statuere ab omnibus observanda, ei debet ab omnibus obediri ; sed hic est summus Pontifex: ergo ei ab omnibus est obtemperandum. Maior per se patet ; minor vero probatur multipliciter. Primo, decima nona distinctione Agatho Papa sic: "Omnes apostolicae Sedis sanctiones accipiendae sunt tanquam ipsius beati Petri Apostoli divina voce firmatae".

Item, eadem distinctione Stephanus quintus: " Enim vero, quia in speculum et exemplum sancta Romana Ecclesia, cui nos Christus praeesse voluit, posita est omnibus, quidquid statuerit, quidquid ordinaverit, perpetuo et irrefragabiliter observandum esu. - Item, Gregorius Papa, in eadem: "Nulli fas est vel velle, vel posse transgredi apostolicae Sedis praecepta". Et post: " Sit ergo ruinae suae dolore prostratus, quisquis voluerit apostolicae Sedis contraire decretis: quoniam iam damnatus a sancta Synodo et apostolica Ecclesia sua de inobedientia atque praesumtione a quoquam esse non dubitatur ".---Item, vigesima distinctione Nicolaus Papa: "Si decreta Romanorum Pontificum non habetis, de neglectu atque incuria estis arguendi ; si habetis et non observatis, de temeritate estis corripiendi ". -Item, Causa vigesima quinta, quaestione prima Hilarius Papa: "Nulli fas sit sine status sui periculo divinas constitutiones, vel apostolicae Sedis decreta temerare ". - Item, eadem Adrianus Papa: "Generali decreto constituimus, ut exsecrandum anathema fiat et velut praevaricator fidei catholicae semper apud Deum reus existat, quicumque regum seu episcoporum vel potentium deinceps Romanorum Pontificum decretorum censuram in quoquam crediderit vel permiserit violandam ". - Ex his omnibus manifeste ostenditur, quod summi Pontificis est decreta statuere ab omnibus observanda, et es hoc ei ab omnibus obedientia exhibenda.

14. Item, illi, sine cuius obedientia non potest unitas Ecclesiae conservari, debet ab omnibus obediri ; sed talis est unus, scilicet summus Pontifex: ergo etc. Maior est per se nota: minor vero probatur. Cyprianus, Causa vigesima quarta, quaestione prima : "Ut unitatem manifestaret, unitatis Ecclesiae originem ab uno incipientem sua auctoritate disposuit ".

Item, idem, eadem quaestione: (Alienus est, profanus est, hostis est; habere non potest Deum patrem qui universalis Ecclesiae non tenet unitatem ".

Item, Hieronymus, in eadem quaestione : " Cum successore piscatoris et discipulo Christi loquor. Ego nullum praemium nisi Christum sequens, beatitudini vestrae, id est Cathedrae Petri, communione consocior ; supra illam petram fundatam Ecclesiam scio. Quicumque extra hanc domum agnum comederit, profanus est; si quis in Noe arca non fuerit, peribit, regnante diluvio". Et post: " Quicumque tecum non colligit, spargit, hoc est, qui Christi non est antichristi est". - Item, Beda, supra Matthaeum, in eadem quaestione : " Quicumque ab unitate fidei, vel societatis Petri Apostoli quolibet modo semetipsos segregant, tales nec vinculis peccatorum absolvi nec ianuam possunt ingredi regni caelestis". -Item, nonagesima tertia distinctione Cyprianus dicit: "Qui Cathedram Petri, supra quam fundata est Ecclesia, deserit in Ecclesia se esse non confidat".

Non potest ergo intra unitatem ecclesiasticam esse qui ab obedientia recedit illius qui sedet in Cathedra Petri. Item, hoc idem ostenditur per evidentiam rationum.

15. Ecclesia Dei est unum corpus, in quo est diversitas membrorum ; sed sic est in corpore materiali, quod omnia membra subiiciuntur et obtemperant uni membro principali, scilicet capiti: ergo sic erit in corpore spirituali, quod omnia membra spiritualia uni debent subiici tanquam capiti principali. Hoc autem fit per obedientiam: ergo etc.

16. Item, Ecclesia habet ordinem secundum ministeria, sicut etiam secundum charismata et gratiarum dona ; sed influentia charismatum et gratiarum est ab uno capite, scilicet Christo: ergo et derivatio ministeriorum et iurisdictionum debet esse ab uno capite, scilicet Pontifice summo. Hoc autem non potest esse sine obedientia omnium respectu unius: ergo etc.

17. Item, Ecclesia est una hierarchia: ergo debet habere unum praecipuum et summum hierarcham , cum ab unitate principis descendere debeat unitas principatus; sed uni et summo hierarchae ab omnibus obediendum est: ergo etc.

18. Item, Ecclesia conformatur supernae hierarchiae ; sed omnes spiritus ministrant et obtemperant uni summo Spiritui: ergo et omnes homines in Ecclesia obtemperare debent uni homini. Hic autem est summus Pontifex: ergo etc.

19. Item, maior est unio in esse gratiae quam in esse naturae ; sed omnes homines habent unum patrem corporalem: ergo debent habere unum patrem spiritualem. Sed patri ab omnibus filiis obediendum est: ergo etc.

20. Item, in minori mundo sic est, quod omnes vires inferiores obtemperare debent uni, scilicet rationi seu libero arbitrio : ergo et in ordine ecclesiastico omnes obtemperare debent uni homini; hic autem est summus Pontifex: ergo. etc.

81. Item, in maiori mundo videmus quod omnia mobilia et omnes motores regulantur secundum primum motorem et primum mobile : ergo similiter in ordine ecclesiastico regulari debent omnes principatus et potestates secundum aliquem unum et solum principalem motorem: hoc antem fit obtemperando Pontifici summo: ergo etc.

88. Item, Ecclesia est una sponsa, ergo debet habere unum sponsum ; sed omnes particulares Ecclesiae reducuntur ad Ecclesiam unam: ergo omnes sponsi loco Christi constituti, scilicet episcopi ad unum debent reduci, qui principaliter tenet locum Christi. Sed non haberet unum sponsum, nisi uni ab omnibus esset obtemperandum: ergo etc.

23. Item, omnis controversia temporalis habet terminari per unum iudicem temporalem ; sed si essent duo vel plures, quibus aequaliter esset obediendum, non possent iudicia terminari: ergo necesse est, ad indiciorum terminationem in Ecclesia unum esse cui ab omnibus debeatur obedientia.

24. Item, "in quolibet genere est unum primum, per quod mensurantur et ad quod reducuntur omnia, quae sunt in illo genere ": ergo in genere potestatum humanarum est ponere unam summam et principalem potestatem, secundum quam omnes aliae potestates mensurentur et regulentur: hoc autem fit illi obediendo et obtemperando: ergo etc.

Sed contra: 1. Matthaei vigesimo : Quicumque voluerit inter vos maior fieri, sit vester minister: et qui voluerit inter vos primus esse, erit vester servus : ergo primi et maioris est magis servire quam imperare: ergo magis debet obedire omnibus , quam omnes sibi, secundum dictamen et imperium evangelicae legis.

2. Item, Matthaei vigesimo tertio : Patrem nolite vocare vobis super terram: constat, quod non intelligit de patre carnali, intelligit ergo de patre spirituali: ergo contra dictamen evangelicae legis est, quod unus vocetur pater ab omnibus, et quod ceteri tanquam patri obediant ei.

3. Item, ad Galatas secundo : In faciem ei restiti: Glossa: "tanquam par ". " Hoc enim non auderet facere, nisi se sciret non imparem esse": ergo Paulus fuit par Petro; pari ratione et alii Apostoli: ergo et successores Apostolorum pares sunt successori Petri secundum institutionem dominicae legis: non ergo est christianae religionis, quod omnes obediant uni.

4. Item, Cyprianus dicit, et habetur Causa vigesima quarta, quaestione prima. : Hoc erunt ceteri Apostoli, quod Petrus fuit, pari consortio praediti et honoris et potestatis ": si ergo omnes Apostoli sunt pares, ergo et omnes successores Apostolorum: ergo nou magia tenetur unus obedire alteri, quam e converso: non est ergo de iure divino, quod omnes sint sub capite uno.

3. Item, illud idem, quod dicitur Petro Matthaei decimo sexto : Tibi dabo claves: et quaecumque ligaveris super terram etc, dicitur et ceteris Apostolis Matthaei decimo octavo: Amen dico vobis, quaecumque ligaveritis super terram, erunt ligata et in caelo, et quaecumque solveritis super terram etc: ergo videtur, quod par potestas fuerit Petri et ceterorum Apostolorum: non ergo secundum dictamen legis evangelicus necesse est, omnes reduci ad caput unum, cui obedire teneantur.

6. Item, super illud Matthaei decimo sexto : Quodcumque ligarem etc. ; Glossa " Habent quidem eandem iudiciariam potestatem ceteri Apostoli, quibus post resurrectionem ait: Accipite Spiritum sanctum.: quorum remiseritis " etc: si ergo in ceteris Apostolis eadem est potestas iudiciaria, non ergo videtur, quod principaliter resideat penes unam personam.

7. Item, nonagesima tertia distinctione , Hieronymus ad Evangelum presbyterum: " Si auctoritas quaeritur, orbis maior est urbe. Ubicumque fuerit episcopus, sive Eugubii,sive Romae, eiusdem meriti est et sacerdotii": ergo omnes episcopi secundum Hieronymum paris sunt dignitatis: ergo non est necesse secundum dictamen legis Dei, quod omnes obtemperent uni.

8. Item, regimen ecclesiasticae hierarchiae dividitur in potestatem regalem et sacerdotalem: sed non est necessarium ad salutem, quod omnes reges obtemperent uni regi: ergo pari ratione videtur, quod non sit necessarium, quod omnes uni obtemperent sacerdoti.

9. Item, qui habet potestatem ordinariam et jurisdictionem totaliter potest eam alteri committere: sed cum Pontifex summus statuit episcopos, posse ordinarium eis tribuit per orbem terrarum: ergo iam videtur, quod iurisdictionem in alios transtulerit: ergo non videtur, quod necesse sit ei amplius obediri.

10. Item, omnes sacerdotes pares sunt in potestate conficiendi, ergo pari ratione et in potestate ligandi atque solvendi: non ergo videtur, quod omnes subiaceant uni.

11. Item, post Petrum potestas universalis esse non potest in aliquo nisi per electionem concorditer faciam a multis: ergo immediatius potestas Petri devoluta est ad collegium quam ad unam personam: non ergo videtur, quod secundum illius potestatis derivationem omnes oporteat subiici uni.

12. Item, aut primus pastor Ecclesiae Petrus Imbuit in se plenitudinem auctoritatis et potestatis, aut non. Si habuit plene, ergo superflue scribit summus Pontifex, se agere quod agit auctoritate Apostolorum Petri et Pauli, cum in solo Petro fuerit plenitudo auctoritatis: si vero in Petro non fuit, multo minus nec in successoribus suis

13. Item, si omnes debent obedire uni, ergo unus debet providere omnibus: sed providere omnibus non est in potestate humana, sed in sola potestate divina: si ergo omnibus providere est solius Dei, omnes non debent obedire uni nisi. Domino soli.

14. Item, si omnes debent obedire uni, aut sicut praelato immediato, aut sicut mediato. Si sicut itnmeiliato: ergo superfluunt alii ; si sicut mediato: sed in omni genere immediatum est potentius et excellentius mediato : ergo secundum hoc minima vel nulla erit auctoritas in illo uno, et minime astringuntur alii ad obtemperandum sibi.

13. Item, si omnes tenentur obedire uni tanquam praelalo, ergo ille videtur esse tanquam praelatus communis, ergo et universalis: sed universalis causa non potest in effectum nisi mediante particulari, sicut sol non potest in produclionem hominis nisi per hominem : ergo secundum hoc, si unus est Pontifex summus, videtur, quod nihil possit nisi per alios: ergo videtur, quod minime astringuntur alii ad hoc. quod subiaceant uni.

16. Item, hierarchia caelestis non habet aliquem unum, cui subiaceat per obedientiam, nisi solum Deum: ergo videtur, quod nec terrestris sive ecclesiastica habere debeat aliquem unum nisi solum mediatorem Dei et hominum Iesum. Christum .