QUAESTIO I. Utrum scientia Christi, secundum quod est Verbum, actu se extendat ad infinita.

Quaeritur de scientia Christi, secundum quod Verbum, utrum actu se extendat ad infinita . Et quod sic, ostenditur:

1. Primo auctoritate AugustinI, duodecimo de Civitate Dei, decimo octavo capitulo: "Infinitas numerI, quamvis infinitorum numerorum nullus sit numerus, non est tamen incomprehensibilis ei cuius intelligentiae non est numerus ".

2. Item, idem undecimo de Civitate Dei, decimo capitulo , loquens de sapientia Dei, ait sic: " Neque multae, sed una est sapientia, in qua sunt infinita quaedam eique finiti thesauri rerum intelligibilium " etc.

3. Item, per rationem ostenditur sic. Quanto substantia simplicior, tanto plurium est cognoscitiva : ergo substantia, quae in infinitum magis simplex est quam aliqua substantia creata, in infinitum plura scit quam aliqua creatura: ergo etc.

4. Item, Deus comprehendit actualiter et suam essentiam et suam potentiam ; sed Deus potest infinita : ergo si actualiter cognoscit totum suum posse, actualiter comprehendit infinita: ergo etc,

b. Item, nobilitatis est in creatura cognoscere multa, et maioris nobilitatis adhuc scire plura : ergo scientia, quae est infinitae nobilitatis, ad infinita se extendit: ergo etc.

6. Item, Deus scit plura, quam possit, quia scit mala culpae, quae non potest facere; sed potest infinita: ergo et scit plura infinitis.

7. Item, qui cognoscit punctum secundum suam substantiam et virtutem cognoscit illum non solum in se, sed etiam illa quae possunt ab eo emanare ; sed infinitae lineae possunt emanare ab uno puncto: ergo si in qualibet linea sunt infinita puncta, et a quolibet puncto infinitae possunt exire lineae, et Deus posse omnis creaturae comprehendit; ergo non tantum scit infinita, sed etiam infinities infinita.

8. Item, quidquid intellectus humanus intelligit in potentia vel habet in potentia, intellectus divinus habet in actu et amplius, quia creatum nec actu nec potentia aequari potest increato: sed intellectus humanus possibilis est ad infinita, quia nunquam tot scit, quin plura possit scire: ergo si intellectus divinus actu est in plura quam intellectus humanus, actualiter se extendit ad plura quam infinita

1). Item, per impossibile: quia, si Deus tantum sciret finita, cum omni finito possit aliquid maius excogitarI, aliquid posset cogitari maius divina scientia ; sed non potest: ergo etc.

10. Item, si finita sciret, aut posset aliquid ultra scire, aut non. Si non; ergo limitata esset eius scientia: si sic: sed qui potest aliquid scire, quod nescit, potest addiscere: quod de Deo nefas est dicere: ergo etc.

11. Item, si sciret tantum ea quae sunt , et non ea quae possunt fieri; cum artifex creatus cognoscat multa, quae potest facere et nunquam faciet, aliquid sciret homo, quod lateret Deum: sed hoc est falsum et impossibile: ergo etc.

Contra: 1. Omne scitum verum, omne verum ens : ergo si infinita sunt scita, infinita sunt entia: sed consequens est impossibile: ergo et antecedens.

2. Item, quaecumque Deus scit iudicati sed quaecumque iudicat talia sunt, qualia iudicat, et tot: quaecumque autem Deus iudicat accipit ut finita: ergo quaecumque cognoscit sunt finita.

Si tu dicas, quod non sequitur: quia est finitum Deo, ergo est finitum : contra: tale est unumquodque in se, quale est apud iudicium veritatis: ergo si aliquid est finitum Deo, necesse est, quod sit finitum simpliciter.

3. Item, omne infinitum est impertransibile tam ab infinito quam a finito , quia a quocumque pertransiretur acciperet terminum: ergo esset finitum: sed quaecumque divinus intellectus cognoscit comprehendit et pertransit: ergo si infinita sunt impertransibilia, infinita sunt incognoscibilia.

4. Item, quaecumque Deus cognoscit distincte cognoscit: sed quaecumque distinguit numerat, quaecumque autem numerantur mensurantur, et omnia talia sunt finita : ergo quaecumque cognoscuntur a Deo sunt finita.

5. Item, omnis numerus aut est par, aut impar: ergo quaecumque numerantur a Deo numerantur numero pari, vel impari: sed omnis numerus par est divisibilis in duo aequalia, similiter et omnis numerus impar, unitate sublata: omnis autem talis numerus est finitus: ergo si Deus numerat quaecumque scit, necesse est, quod illa numeret numero finito: ergo sunt finita: ergo etc.

6. Item, quaecumque Deus scit ordinate scit: sed ubicumque est ordo, ibi est ratio primi et ultimi , quae est ratio finiti: si ergo ubicumque est ratio ordinis est ratio finitatis, et Deus nulla novit sine ordine, quia nulla scit inordinate: impossibile est, Deum infinita scire.

7. Item, si Deus scit infinita, aut infinita sibi, aut nobis, aut in se. Si infinita nobis, hoc non est magnum quid dicere, quia illa sunt tinita simpliciter. Si sibi: sed quaecumque sunt infinita alicui non sunt ab illo cognoscibilia nec ab illo comprehenduntur: ergo si Deus scit infinita, non comprehendit infinita. Si infinite in se: sed res alia a Deo, hoc ipso quod est alia, est creatura, et hoc ipso quod creatura, est limitata : ergo scire res alias infinitas, hoc est scire finita infinita: quod falsum est et non intelligibile, quia implicat in se contradictionem.

8. Item, si Deus scit infinita, aut infinita in causa, aut in proprio genere. Si infinita in causa) sed omne, quod est in causa, est unum : ergo quacumque cognoscit ut in causa cognoscit per modum unius, non ergo per modum infinitorum. Si infinita actu et in proprio genere; sed esse infinita actu in proprio genere est falsum et impossibile: ergo falsum est et impossibile, Deum infinita scire.

9. Item, omne scibile a Deo appelletur A: tunc quaero sic: A aut est Deus, aut aliud a Deo. Si est Deus: ergo scitum a Deo est Deus: ergo asinus est Deus. Si aliud a Deo: omne tale est actu finitum : ergo A est actu finitum; et A nominat omnis scibilia: ergo omnia scibilia sunt finita: ergo etc.

10. Item, A aut est aequale Deo, aut est minus, a ut maius. Si minus Deo: ergo finitum: si aequale, vel maius: ergo est Deus: ergo si Deus scit infinita, Deus non scit nisi Deum: et si non scit nisi Deum, non scit infinite: ergo si scit infinita, non scit infinita.

11. Item, cum sit potentia faciendi et potentia cognoscendi in Deo, et utraque infinita, et potentia faciendi semper faciat finite: videtur, quod potentia cognoscendi semper cognoscat finita actu; aut si non, quare non ? Hoc est quaerere, cum in Deo sit velle, scire et facere, et velle et facere non se extendant ad infinite: quomodo scire se extendat ad infinita, cum medium non excedat extrema.