ARTICULUS II.

Utrum possint simul stare trinitas et summa simplicitas.

Deinde quaeritur circa hoc, utrum simul possint stare trinitas et summa simplicitas. Et quod sint incompossibiles, videtur pluribus rationibus.

1. Simplicius est ens abstractum quam concretum : ergo simplicior est natura nullum habens suppositum , quam natura existens in pluribus hypostasibus ; sed trinitas ponit existentiam naturae in pluribus hypostasibus: ergo diminuit de summa simplicitate.

2. Item, simplicius est idem diverso : ergo omne illud, in quo est omnimoda identitas, est simplicius, quam in quo reperitur aliqua quantulacumque diversitas: sed non potest esse trinitas sine quantulacumque diversitate: ergo non potest stare cum summa simplicitate.

3. Item, commune simplicius est proprio, sicut patet, quia proprium implicat in se commune et amplius: sed non potest esse trinitas vera, quin sint trium personarum propria distincta et incommunicabilia : ergo impossibile est ponere trinitatem, quin in ea ponatur aliquis recessus a summa simplicitate.

4. Item, omne absolutum est simplicius respectivo, quia, ut dicit Augustinus , " omne relativum est aliquid, excepto eo quod relative dicitur "; unde respectivum includit absolutum; sed non potest esse trinitas personarum sine pluralitate respectuum: ergo etc.

b. Item, omne definiens simplicius est definito; sed natura cadit in ratione personae : ergo simplicior est semper natura quam persona: ergo non potest ratio personalitatis stare cum summa simplicitate. Sed trinitas non potest esse nisi in personis: ergo trinitas repugnat summae simplicitati.

6. Item, pars semper simplicior est toto: sed trinitatis pars est unitas, et trium personarum una persona: ergo si trinitas ponit veram pluralitatem, et vera pluralitas ponit veram totalitatem, et vera totalitas excludit summam simplicitatem: ergo a primo, trinitas non potest stare cum summa simplicitate.

7. Item, punctus semper est simplicior continuo, ergo et unitas numero: ergo simplicior est personae unitas quam personarum trinitas: sed quod habet aliquid simplicius se non est summe simplex: ergo impossibile est, trinitatem compati summam simplicitatem.

8. Item, aut persona est aeque simplex, sicut essentia, aut non. Si non: ergo aut persona non est in divinis, aut divinum esse non est simplicissimum; si autem aeque simplex, sicut essentia; sed essentia propter summam simplicitatem non compatitur plures essentias divinas : ergo pari ratione neque persona.

9. Item, aut persona addit aliquid supra naturam secundum esse ei intellectum, aut secundum intellectum solum, aut secundum neutrum. Si primo modo: ergo cadit cum simplicitate summa; si secundo modo: ergo intellectus vanus et falsus est, cui nihil respondet in re; si tertio modo: ergo sicut natura non plurificatur, ita nec persona.

10. Item, aut quidquid convenit personae conuenit naturae, et e converso, aut non. Si sic: ergo cum persona distinguatur, distingueretur et natura, et ita non erit ibi summe simplex;si non: sed affirmatio et negatio non sunt verae de eodem et secundum idem : ergo secundum aliud et aliud ; quod autem habet hoc, est compositum: ergo etc.

11. Item, aut una persona omnino differt ab alia, aut omnino conuenit, aut partim convenit et partim differt. Si omnino convenit: ergo nihil habet proprium, ergo non distinguitur: si autem omnino differt: ergo si una est Deus, altera non est Deus: si partim convenit et partim differt: cum hoc non sit secundum idem, erit compositum .

12. Item, cum una persona communicat alii, aut communicat ei quidquid habet, aut non. Si non: ergo aliquid sui dat et aliquid retinet, ergo est composita et avara. Si quidquid habet: ergo sicut communicat ei suam quidditatem, ita et personalitatem.

Si dicas, quod personalitas non est communicabilis: contra est: quia ita est simplex, sicut natura, ut dicis: ergo sicut natura communicabilis est, ita videtur, quod persona .

13. Item, proprietas personae aut est aliquid, aut nihil. Si nihil: ergo nihil facit, ergo non distinguit illud, in quo est: Si aliquid, aut est inf essentia, aut non. Si est in essentia: sed proprietas distinguit illud, in quo est: ergo natura et essentia numerantur: quod est contra trinitatem. Si non est in essentia, sed in persona: ergo aliquid secundum rem est in persona, quod non est in essentia: ergo necesse est, quod proprietas faciat personam compositam.

14. Item, proprietas personae est relatio: aut ergo transii in substantiam, sicut alia genera , aut non transii. Si transit: ergo sicut substantia non distinguitur nec distinguit, ita nec proprietas: ergo non est trinitas. Si non transit: ergo aliquid ultra substantiam dicit, ergo diminuit de ratione simplicitatis: si ergo non potest esse sine proprietatibus, ergo impossibile est, quod stet cum summa simplicitate.

15, Item, punctus, sicut suis relationibus non componitur, ita nec realiter numeratur: si ergo Deus puncto est simplicior, ergo nullo modo est in eo aliqua, realis distinctio.

16. Item, prius est absolutum respectivo :ergo distinctio secundum proprietatem absolutam ea prior est, quae est secundum respectivam: sed quanto aliquid prius, tanto simplicius: si ergo distinctio secundum absolutas non stat cum summa simplicitate, ergo nec distinctio secundum respectivas.

Contra: 1. Contingit reperire aliquid simplex, quia est unum in uno, et aliquid amplius simplex, quia est unum in pluribus multiplicatum quod est simplicius, quia unum in pluribus, sicut universale , sed tamen non summe, quia numeratur: ergo si aliquid esset unum in pluribus non multiplicatum, illud esset simplicissimum: sed hoc attribuendum est divino esse, quod est simplicissimum: ergo trinitas non tollit simplicitatem divinae essentiae.

2. Item, pluralitas naturarum non repugnat simplicitati personae, sicut patet in Christo : ergo si magis facit ad compositionem naturarum diversitas quam personarum pluralitas, videtur, quod multo fortius pluralitas personarum simplicitatem naturae in nullo diminuat: stat igitur etc.

3. Item, Deus potest creare sine omni suae simplicitatis diminutione: ergo si generare et spirare est actus intrinsecus, multo fortius generat et spirat, manente simplicitate summa. Sed quia generat et spirat, est trinitas: ergo etc.

4. Item, intelligere est actus, qui simplicitati in nullo repugnat, sed magis attestatur et consonat: sed mens quaecumque se intelligendo generat sui similitudinem, quae dicitur verbum a generante distinctum : ergo sicut cum summa simplicitate stare potest actus intelligendi, ita etiam generatio, et pari ratione productio Spiritus sancti: ergo videtur, quod tota trinitas simul stet cum summa simplicitate.

8. Item, ut dicit Augustinus sexto de Trinitate , "in spiritualibus idem est maius et melius "; sed in beata Trinitate quaelibet persona est optima: ergo non sunt aliquid melius tres quam unum, ergo nec maius. Sed in omni compositione ponitur aliquid additum, quod est aliquo modo amplius: ergo illa summa trinitas nullam omnino ponit compositionem: ergo in nullo repugnat simplicitati.

6. Item, summa simplicitas non excludit, sed includit summam perfectionem ; summa perfectio non excludit, sed includit pluralitatem: ergo a primo, summa simplicitas pluralitatem personarum non excludit, sed includit: ergo non repugnat, sed maxime consonat.

7. Item, summa simplicitas non excludit, sed includit summam potentiam et virtutem, quia, sicut supra probatum est, quanto aliqua virtus magis est unita, tanto magis est infinita: sed summa virtus et actualissima ponit summam et perfectissimam communicationem et productionem, et hoc ponit trinitatem: ergo simul stat necessario trinitas et summa simplicitas.

8. Item, lux dicitur de substantia spirituali et corporali, et spirituali creata et increata secundum quandam proportionem et analogiam; sed productio splendoris materialis nihil diminuit de simplicitate lucis materialis, productio etiam lucis spiritualis, utpote intelligentiae sive verbi a mente, nihil diminuit de simplicitate substantiae intellectivae: ergo productio aeterni Splendoris a Patre nihil diminuit de simplicitate lucis aeternae.

9. Item, simplicitas puncti et unitatis et cuiuslibet principii creati non excludit, sed includit pluralitatem relationum et respectuum, et hoc modo non est imperfectionis, sed perfectionis: sed omne tale est Deo attribuendum: ergo circa Deum non repugnat simplicitas summa et pluralitas relationum. Sed " relatio multiplicat trinitatem ", ut dicit Boethius : ergo etc.

10. Item, ubi non est materia et situs, non potest esse separatio: productio ergo abstrahens a ratione situs et materiae non ponit aliquam separationem: ergo stat cum omnimoda indivisione, ergo et cum omnimoda simplicitate. Si ergo tali productione producuntur personae in Trinitate, simul ergo stare potest trinitas cum summa simplicitate.