QUAESTIONES DISPUTATAE DE SCIENTIA CHRISTI, DE MYSTERIO SS. TRINITATIS, DE PERFECTIONE EVANGELICA

 DE SCIENTIA CHRISTI

 QUAESTIO I. Utrum scientia Christi, secundum quod est Verbum, actu se extendat ad infinita.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO II.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO III. Utrum Deus res cognoscat per similitudines realiter differentes.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO IV.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO V.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO VI.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO VII.

 CONCLUSIO.

 DE MYSTERIO TRINITATIS

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I. Utrum Deum esse sit verum indubitabile.

 CONCLUSIO.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO VI.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO VII.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO VIII.

 CONCLUSIO.

 DE PERFECTIONE EVANGELICA

 QUAESTIO I.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 REPLICATIO ADVERSUS OBIECTIONES POSTEA FACTAS.

 ARTICULUS III.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS III.

 CONCLUSIO.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS II.

 CONCLUSIO.

 ARTICULUS III.

 CONCLUSIO.

QUAESTIO I.

De humilitate quoad actum ipsius, utrum scilicet christianae perfectionis sit se ipsum vilificare pro Christo.

Et quoniam habitus cognoscitur per actus , ideo quaerendum est de humilitate quantum ad actum ipsius. Est igitur quaestio, utrum christianae perfectionis sit se ipsum vilificare pro Christo. Et quod sic, ostenditur:

1. Primo auctoritate ipsius Christi, qui dicit Matthaei decimo octavo : Nisi conversi fueritis et efficiamini sicut parvuli, non intrabitis in regnum caelorum; sed se ipsum parvificare non est aliud quam sibi vilescere et ab aliis vilem se reputatum velle: ergo etc.

2. Item, Matthaei vigesimo : Qui voluerit inter vos primus esse erit vester servus: sed facere se ipsum servum aliorum, hoc est se ipsum vilificare vilificatione permaxima: ergo etc.

3. Item, Lucae decimo septimo : Cum feceritis omnia, quae praecepta sunt vobis, dicite: servi inutiles sumus: sed qui recte aliquid dicit vult sibi credi, et credit, verum esse quod dicit: ergo ad hoc,

quod aliquis sit perfectus discipulus Christi, necesse est, quod se vilem reputet et quod talis velit ab aliis reputari.

4. Item, Lucae vigesimo secundo : Qui maior est in vobis fiat sicut minor, et qui praecessor est, sicut ministrator: sed si minimus faceret se sicut maximum, esset summa ambitio et elatio: ergo e converso, cum maior fit minor et praecessor sicut ministrator, erit summa ipsius abiectio: et hoc debet fieri secundum evangelicam doctrinam: ergo etc.

3. Item, Ioannis decimotertio : Vos vocatis me magister et domine etc., usque ibi: lavare pedes; ex hac auctoritate ratiocinatione colligitur, quod Christi discipulus ratione magistri inclinare se debet usque ad humiliationis et abiectionis genus extremum.

6. Item, ad Philippenses secundo : Hoc sentite in vobis, quod et in Christo Iesu, qui cum in forma etc: sed semetipsum exinanire, nihil aliud est quam se ipsum vilificare: si igitur Christum in hoc debemus imitari, exinanitio sui et vilificatio convenit evangelicae perfectioni.

7. Item, super illud verbum dicit Bernardus in sermone de Nativitate Domini : "Quae necessitas fuit, ut sic exinaniret se, sic humiliaret, sic abbreviaret Deus maiestatis, nisi ut vos similiter faciatis? Iam clamat exemplo quod praedicaturus est verbo". Et paulo post: "Intolerabilis impudentiae est, ut, ubi se exinanivit maiestas, infletur vermiculus et intumescat". Si ergo in hujusmodi exinanitione debemus Christum imitari, restat, quod ad perfectionem virtutis spectat vilificari.

8. Secundi Regum sexto super illud: Respiciens Michol, filia Saul, vidit regem Dauid subsilientem et despexit eum in corde suo; dicit Gregorius: (Ecce, quem Dominus ceteris singulariter praetulit, sese sub Domino exaequando minimis et abiecta exhibendo contemnit. Non potestas regni ad memoriam reducitur, non oculis subiectorum saltando vilescere metuit: quid de his factis ab aliis sentiatur, ignoro; ego David plus stupeo saltantem quam pugnantem: pugnando hostem vicit, saltando coram Domino se ipsum vicit". Si igitur semetipsum vincere opus est perfectae virtutis; et hoc fit in vilificatione sui: ergo etc.

9. Item, paulo post ibidem : Ludam et vilior fiam etc.; super quae Gregorius dicit: " Ac si aperte dicat: vilescere coram hominibus appeto, quia servare me coram Deo ingenuum per humilitatem quaeron. Si igitur esse coram Deo ingenuum nihil aliud est quam esse perfectum; et vilificatio sui ingenuum facit coram Deo: ergo ipsa est actus perfecte virtutis.

10. Item, Ionae tertio super illud: Operiantur saccis homines et iumenta: Glossa: " Ecce, rex Ninive de solio surgit, purpuram sacco, unguenta luto, munda sordibus commutat"; sed hoc est maxime vilificare se ipsum, non solum interius, verum etiam exterius, et per hoc placatus fuit Deus iratus: ergo vilificatio sui est opus Deo maxime acceptum.

11. Item, Augustinus, de Vera Religione : "Omnia, quae habere cupientes non recte vitabamus, Christus carendo vilia fecit: non enim ullum peccatum committi potest, nisi dum appetuntur quae ille contempsit, aut fugiendo quae ille sustinuit"; sed Christus sustinuit vilificationem non compulsus, sed voluntate, et refutavit honores: si ergo pro illo vilificari volumus, in disciplina morum ipsi conformemur.

12. Item, Gregorius in primo libro Dialogorum dicit sic: "In laudibus Constantii pensandum, cuius apud se humilitatis fuerit, qui despicientem se rusticum amplius amavit: qualis enim quisque apud se lateat, contumelia illata probat. Nam sicut superbi honoribus, sic plerumque humiles sua despectione gratulantur: cumque se et in alienis oculis viles aspiciunt, idcirco gaudent, quia per hoc iudicium confirmari intelligunt, quod de se et ipsi apud semetipsos habuerunt". Ex hac auctoritate manifeste colligitur, quod non est vere humilis, nisi sit in oculis suis vilis et velit esse in oculis alienis.

13. Item, Bernardus super Cantica, homilia decima sexta : "Verus humilis vult vilis reputari, non humilis praedicari"; sed non est humilitas virtuosa, nisi sit humilitas vera: ergo si humilitas vera non potest esse sine voluntaria sui vilificatione, pari ratione nec humilitas virtuosa.

14. Hoc ipsum ostenditur ratione. Sicut se habet superbia ad sublimitatem, sic se habet humilitas ad vilitatem: sed nunquam est superbia, quin cum ea sit appetitus sublimitatis : ergo nunquam est humilitas vera sine appetitu vilitatis.

15. Item, sicut lascivia se habet ad austeritatem, sic superbia ad vilitatem: sed lascivia non eradicatur a nobis nisi per rigorem austeritatis: ergo nec superbia nisi per vilitatem abiectionis : ergo vilificatio sui est actus exstinctivns superbiae, ac per hoc actus virtutis perfectae.

16. Item, nullus potest iustificari a culpa originali, nisi se ipsum subiiciat Sacramentis, quae sunt signa sensibilia: subiicere autem se ipsum signo sensibili non potest esse sine magna abiectione ; sed plus requiritur ad peccatum actuale amovendum: ergo ad hoc, quod aliquis iustificetur, requiritur non solum, ut interius, verum etiam, ut exterius humilietur.

17. Item, contemptor Dei est dignus summo opprobrio et contemptu: sed peccator est Dei contemptor, ergo est summe contemnendus: ergo qui se ipsum contemnit tanquam peccatorem facit quod debet et se ipsum iudicat iuste . Sed hoc spectat ad virtutem perfectam: ergo etc.

18. Item, duo sunt in peccato, scilicet libido et contemptus Dei ; sed non potest homo iustificari a peccato, in quo fuit libido, nisi adsit dolor compunctionis : ergo pari ratione nec a superbia nec a contemptu Dei iustificari poterit nisi per contemptum et vilificationem sui.

19. Item, civitas Dei ex opposito se habet ad civitatem Babylonis: sed civitas Babylonis incipit ab amore sui et pervenit usque ad contemptum Dei: ergo e contrario civitas Dei incipit a contemptu sui et pervenit usque ad amorem Dei . Si ergo se ipsum contemnere et vilificare spectat ad divinae civitatis fundationem: ergo est opus virtutis perfectae.

20. Item, nullus recte per viam virtutis incedit, nisi qui honorem debitum Deo persolvit: sed qui se ipsum propter Deum vilificat, ille est, qui Deum honorat: ergo etc. Maior manifesta est per se; minor probatur per illud quod dicitur Ecclesiastici tertio : Magna est potentia Dei solius et ab humilibus honoratur: et Baruch secundo: Anima, quae tristis est super magnitudine mali et incedit curva et infirma, et oculi deficientes, et anima esuriens dat Ubi gloriam et iustitiam, Domine.

21. Item, quanto quis ad exemplar virtutum magis configuratur, tanto est perfectior; sed Christus in cruce exemplar est virtutis perfectae, ubi fuit in abiectione summa ; ergo tanto quisque perfectior est, quanto magis ad illam accedit.

22. Item, nulla virtus est in vera perfectione virtutis, nisi approbet unumquodque, secundum quod est approbandum: sed, sicut dicitur in Psalm , universa vanitas omnis homo vivens: ergo nullus est virtutis perfectae, nisi reputet se vanum et inutilem, et talem se velit reputari a quolibet.

23. Item, nulla est virtus perfecta, nisi, cum potest, exeat in opus extra ; sed opus exterius correspondens interiori abiectioni est exterior vilificatio sui: ergo nullus habet in se virtutem humilitatis perfectae, nisi velit exterius se vilem et abiectum ostendere, cum locus et tempus se offert.

24. Item, virtus humilitatis perfectae reformat quod deformarit vitium superbiae; sed superbia deordinat cognitionem per praesumtionem, affectionem per arrogantiam, locutionem per iactantiam, gestum per ostentationem et insolentiam: ergo nullus habet humilitatem perfectam, nisi habeat horum contraria in cogitatu, affectu, locutione et gestu.

25. Item, perfecta virtus non solum elongat a vitiis, rerum etiam a viliorum fomentis: sed apparitio interiorum et honorificatio exterior sunt fomenta superbiae: ergo humilitas perfecta ab istis elongat. Elongari autem ab honorificatione est accedere ad vilitatem et ignominiam: ergo etc.

Contra 1.: Virtus est habitus mentis in modum naturae rationi consentaneus "; sed natura naturaliter appetit promoveri et non deiici: ergo contra dictamen naturae est vilificatio sui: ergo non est opus perfectae humilitatis.

2. Item, " virtus est ordo amoris ", sicut dicitur in libro de Moribus Ecclesiae ; sed cum maior subiicit se inferiori, ibi est inordinatio et perversio ordinis: ergo non est opus virtutis.

3. Item, virtus est in medietate consistens ; sed qui semetipsum vilificat accedit ad extremum: ergo recedit ab actu virtutis perfectae.

4. Item, omnis virtus habet substramentum veritatis: ubi enim veritas deest, ibi virtus esse non potest: sed vir iustus et perfectus, reputans se aliis viliorem, dum tale quid cogitat, falsum iudicat: ergo si talis cogitatio repugnat veritati , necesse est, quod repugnet virtuti.

5. Item, qui vilificat facturam vilificat factorem) sed homo est factura Dei : ergo qui vilificat se ipsum vilificat Deum. Vilificare autem Deum non est virtutis perfectae, sed culpa: ergo etc.

6. Item, inter ceteras creaturas homo est creatura nobilissima, ergo maxime honoranda et appretianda in tota rerum universitate: ergo qui vilificat se ipsum deordinat universum.

7. Item, vilificare alterum est peccatum: sed homo tenetur diligere se ipsum sicut et proximum : ergo qui se contemptibilem reddit facit contra ordinem caritatis.

8. Item, cum alius putat te vilem, peccat: ergo si vis, quod alius te vilem reputet, tu vis, quod alius peccet: sed hoc est voluntas inordinata: ergo etc.

9. Item, anima est imago Dei, ergo naturaliter nata est configurari ; sed Deus est summe bonus, sapiens et excelsus: ergo appetitus excellentiae competit reformationi imaginis mentis nostrae: ergo e contrario appetitus vilificationis sui non est opus virtutis.

10. Item, tria sunt appetibilia, scilicet bonum, verum et arduum ; sed nulla virtus vel appetitus virtutis consistit in appetendo contrarium veri vel boni: ergo nec in appetendo contrarium ardui. Sed uniusmodi est vilificatio: quare etc.

11. Item, omnis virtus et actus virtutis habet exemplar in Deo ; sed vilificatio sui in Deo non habet exemplar, quia Deus nullo modo se ipsum vilificat.

12. Item, omnis virtus reddit hominem conformem ad statum gloriae, pro eo quod " ipsa est dispositio perfecti ad optimum "; sed vilificatio sui directe repugnat glorificationi: ergo etc.

13. Item, obiicitur contra humiliationem exteriorem: quia illa est signum interioris: sed superbia est fateri verbo, se esse humilem; ergo superbia est hoc ipsum ostendere signo.

14. Item, tu, qui praetendis humilitatem in signo, aut reputas te humilem, aut non: si ac: ergo attribuis tibi virtutem nobilem, ergo superbis: si non: ergo cum habitus exterius ostendat te humilem aliud geris in animo, et aliud ostendis in signo: ergo es hypocrita .

15. Item, turpis est omnis pars, quae suo non convenit universo: sed singularitates istae habituum deturpare videntur statum bonum ecclesiasticum: ergo non spectat ad virtutem perfectam seu perfectionem christianam.