ARTICULUS II.

Utrum simul stent trinitas et summa immutabilitas.

Deinde quaeritur, utram simul stent trinitas et samma immutabilitas. Et quod sint incompossibiles, videtur.

1. Impossibile est, speciem esse sine genere ; sed generatio sive productio est species motus sive mutationis: ergo ubi generatio, ibi mutatio; sed trinitas non est, nisi quia una persona per generationem procedit ab alia: ergo etc.

2. Item, generatio in creaturis dicit relationem et dicit mutationem et essentialius et principalius dicit mutationem quam relationem ; sed non potest poni in summa Trinitate sine relatione, alioquin non diceret veram distinctionem: ergo pari vel fortiori ratione non potest poni sine mutatione.

3. Item, impossibile est, esse nec intelligi alicuius corruptionem sine mutatione: sed generatio vel productio opponitur directe corruptioni, quia, sicut illa ad esse, ita ista ad nonesse : ergo nusquam est sine mutatione: ergo nec in divinis personis.

4. Item, si aliquid sequitur ad aliquid, eodem addito, utrobique adhuc sequitur; sed sequitur: est generatio in tempore, ergo mutatio in tempore: ergo pari ratione vel fortiori generatio in aeternitate infert mutationem in aeternitate: ergo non stat cum immulabilitate.

5. Item, Augustinus dicit, quod sequitur: si Spiritus sanctus possit generari, quod posset mutari: ergo in divinis generari infert mutari, ergo non potest stare cum eius opposito: sed eius oppositum est summa immutabilitas: ergo etc.

6. Item, si productio est in divinis, aut ergo necessitate, aut voluntate. Si necessitate: ergo non est ibi summa liberalitas nec potestas; si voluntate: ergo qui producitur potest non produci, ergo non esse, ac per hoc mutari: ergo idem quod prius.

7. Item, quod repugnat alicui propter statum imperfectum multo fortius secundum statum perfectum: sed in creatura non est immutabilitas nisi semiplena, et tamen in substantiis perpetuis et incorporalibus non potest esse plurificatio per productionem similis ex simili : ergo nec in Deo.

8. Item, quod repugnat causae repugnat causato: sed causa, quare vis generativa data est rebus, est "propter longe distare a primo et propter corruptionem ": ergo si immutabilitas summa repugnat corruptioni, ergo productioni per generationem. Minor probatur per Philosophum .

9. Item, impossibile est, quod Deus producat aliquid de aliena substantia sine illius substantiae mutatione: sed tantum Deus potest super alia, sicut super se, sive circa se: ergo nec de sua substantia sine suae substantiae mutatione: ergo si trinitas est per productionem etc.

10. Item, plus recedit a ratione mutabilitatis nihil quam aliquid, ergo et productio rei de nihilo quam productio de aliquo: nihil enim nullo modo mutabile est ; sed impossibile est, aliquid produci de nihilo sine eius mutabilitate: ergo similiter de aliquo.

11. Item, secundum rationem intelligendi simplicior et prior est forma quam suppositum, et natura quam persona ; sed impossibile est, formam aliquam produci de aliquo sine mutatione sui et eius, de quo est: ergo pari ratione impossibile est, suppositum sive personam sine mutatione esse productam.

12. Item, sicut se habet pars ad partem, ita se habet totum ad totum; sed si Pater produceret Filium de parte substantiae, necesse esset, substantiam mutari secundum partem: ergo cum producit de tota, necesse est, ipsam mutari secundum totum: ergo etc.

Sed contra: 1. Productio personae de persona in Trinitate stat cum summa simplicitate, ut patet ex praecedentibus ; sed ubi summa simplicitas, ibi omnimoda invariabilitas et immutabilitas: ergo trinitas et ei competens emanatio non repugnat immutabilitati.

2. Item, emanatio personae de persona stat cum summa actualitate: sed ubi summa actualitas, omnimoda est immutabilitas, quia "motus est entelechia entis in potentia ", et omne mutabile aliquo modo possibile: sed quod stat cum antecedente necessario stat cum consequente: ergo etc.

3. Item, in summa aeternitate nulla potest esse variabilitas, quia omnis motus stat cum priori et posteriori vel tempore, vel natura ; sed trinitas personarum et earundem productio stat cum aeternitate: ergo cum summa immutabilitate.

4. Item, "in ad aliquid non est moros " ; sed trinitatem et personarum pluralitatem facit relatio, secundum quod dicit Boethius: "Relatio multiplicat

Trinitatem "; ergo impossibile est ibi ex hac causa ponere mutationem nec motum: stat ergo cum summa immutabilitate.

5. Item, in eo, in quo est simul produci et productum esse, non est prius et posterius, nec duratione nec natura nec re: sed hoc reperitur in omni mutatione: ergo etc.

6. Item, possibile est, Deum producere creaturam sine sui mutatione, quia producit se ipso : ergo similiter Pater potest producere personam sine mutatione suae personae vel naturae: ergo pari ratione et Filius sine mutatione produci: ergo productio non cogit aliquid ibi mutari.

7. Item, Deus intelligit se sine aliqua sui mutatione; sed intelligendo se dicit et dicendo Verbum generat: ergo absque omni mutatione habet Verbum generare, pari ratione et Spiritum sanctum spirare: ergo etc.