ARTICULUS I.

Utrum divinum esse sit simplicissimum.

Circa primum sic proceditur et ostenditur, quod divinum esse sit simplicissimum.

1. Augustinus, secundo Confessionum : "Te simplicius nihil reperitur": ergo est simplex in termino, ergo et in summo, ergo est simplicissimum.

2. Item, decimo tertio Confessionum : "Tu solus simplex es, cui non est aliud vivere, et aliud bene viveret: idem ergo est in Deo esse et bene esse: sed in quo sunt haec eadem, nulla est compositio, sed summa simplicitas: ergo etc.

3. Item, omne simpliciter primum est simplicissimum: sed divinum esse est huiusmodi:. ergo etc. Maior probatur: quia compositum est posterius componente, et simplex prius composito : causa ergo praedicati est in subiecto in praedicta propositione: ergo est vera per .se. Minor est manifesta, quia Deus est ens a se ipso, nam si aliunde haberet esse, iam illud esset sibi Deus, non ipse. Et rursus, si est stare et non est abire in infinitum, necesse est ponere, ens quoddam esse primum omnium.

4. Item, omne simpliciter necessarium est simplicissimum ; sed divinum esse est simpliciter necessarium: ergo etc. Maiorem probant Avicenna et Algazel in suis Metaphysicis ; nam simpliciter necessarium est omnino independens et incorruptibile: omne autem compositum dependet a componentibus et in illa, quantum est de sui natura, est resolubile. Minor est manifesta, quia altera pars contrarietatis nobilior attribuenda est Deo: ergo cum nobilius sit simpliciter necessarium quam possibile sive contingens: videtur etc.

5. Item, omne nobilissimum est simplicissimum: sed divinum esse et huiusmodi: ergo etc. Minor est manifesta; maior probatur, quia nobilissimo sunt attribuendae conditiones nobilitatis in summo, alioquin non esset nobilissimum: sed simplicitas est conditio spectans ad nobilitatem, ut patet: ergo necesse est, quod ponatur esse in Deo omnino in summo.

6. Item, omne potentissimum est simplicissimum: divinum esse est potentissimum: ergo etc. Minor manifesta est, quia ideo dicitur Deus, quia omnipotens. Maior probatur, quia " virtus unita plus est infinita", secundum quod dicitur in libro de Causis : ergo virtus munitissima est unitissima, ergo simplicissima: sed non est virtus simplicissima nisi etiam substantia, sit talis: ergo etc.

7. Item, omne, quod est quidquid habet, est simplicissimum ; sed Deus est quidquid habet ; ergo etc. Maior patet, quia si esset compositio aliqua, neutrum illorum esset alterum. Minor patet per inductionem et rationem: quia Deus habet sapientiam, aut igitur est sapientia, aut non, et sic de aliis, exceptis relativis. Si est sapientia, habeo propositum: si non; et est sapiens sapientia: ergo est sapiens alio, quam sit ipse: ergo si ab alio habet sapientiam, ab alio etiam habet perfectionem: ergo non est Deus etc.

8. Item, omne perfectissimum est simplicissimum: sed divinum esse est hujusmodi: ergo etc. Minor manifesta est, quia nulla conditio magis est consona divino esse quam perfectio. Maior probatur: quia perfectius est quod ipsum totum et secundum se totum est perfectio, quam id quod habet in se aliquid perfectibile: sed omne compositum vel componibile habet in se aliquid perfectibile: ergo impossibile est, quod aliquid sit summe perfectum, nisi etiam sit simplicissimum: ergo idem quod prius.

9. Item, omne compositum est mutabile: ergo a destructione consequentis , omne immutabile est simplex, et simpliciter immutabile est omnimode simplex: sed divinum esse est omnino immutabile, quia nec in melius nec in aequale nec in peius mutari potest, cum sit omnino summum bonum: ergo divinum esse est simplicissimum.

10. Item, quanto aliquid magis est simplex, magis est unum; sed divinum esse summe est unum, sicut fuit in praecedentibus ostensum : ergo necesse est, divinum esse simpliciter esse simplicissimum.

Contra: 1. Anselmus : Quidquid competit Deo competit ei in summo: sed divinum esse differt ab esse creato: ergo summe differt Sed quanto aliquid pluribus differentiis differt, tanto magis differt et tanto magis est compositum: ergo necesse est, divinum esse summe esse compositum.

2. Item, simplicius est esse omnino abstractum a supposito quam concretum: sed divinum esse non est abstractum, sed concretum cum supposito, quia in divino esse est vera deitas et vera hypostasis dei-

tatem habens: ergo etc.

Si dicas, quod differunt sola ratione: aut rationi illi respondet aliquid rei, aut nihil: si aliquid, habeo propositum: si nihil: ergo totum vanum et falsum.

3. Item, quod nobilitatis est in creatura attribuendum et Creatori ; sed creatura, quanto magis composita, tanto magis accedit ad conditionem nobilitatis: sicut patet in homine, qui est perfectissimus creaturarum, quae sunt in universo, qui etiam est Dei imago: videtur ergo etc.

4. Item, in formis ordinatis forma, quae se habet ex additione, est actualior, sicut patet in forma generis et speciei, quia actualior est forma speciei: sed quod se habet ex additione est compositum: ergo compositio attestatur maiori actualitati et completioni. Cum igitur divinum esse sit aclualissimum et completissimum: ergo est compositissimum.

5. Item, proprietates divini esse sunt unitas et veritas et bonitas: aut ergo idem est veritas quod substantia, aut non. Si omnino idem: ergo veritas non est magis proprietas substantiae quam e converso, quod absurdum est: si non omnino idem: ergo aliquid addit: ergo est aliqua compositio.

6. Item, aut est idem veritas et bonitas, aut non. Si idem: ergo vestigium bonitatis est vestigium veritatis, quod falsum est: si vero aliquo modo differunt: ergo illud, in quo sunt, aliquo modo est compositum.

Si dicas, quod ratione differunt; quaeritur tunc, quid subsit illi rationi.

7. Item, actus diversificantur per obiecta : sed anima ad Deum sub ratione veri convertitur per cognitionem, Sub ratione boni per dilectionem: si ergo illa sunt obiecta formalia, et isti actus sunt formaliter differentes: videtur etc.

8. Item, in divino esse est potentia, sapientia et voluntas: aut ergo aliquid plus dico per haec tria quam per unum illorum, aut non. Si non: ergo qui dicit, Deum habere solum potentiam, nihil detrahit Deo, quod falsum est: si aliquid plus, et illud totum est in Deo: ergo et compositio.

9. Item, aut potentia est scientia, aut non. Si non: ergo in divino esse sunt diversa: si sic: ergo scire est posse. Sed Deus scit mala: ergo potest mala: sed hoc absurdum est: restat igitur, quod sit aliud: ergo videtur, quod sit compositum.

10. Item, divina voluntas est arclativa potentiae; non enim facil Deus omnia, quae scit et potest, sed solum quae vult: nihil autem est arctativum sui ipsius: ergo aliud et aliud sunt potentia et sapientia et voluntas: ergo divina natura est composita.

11. Item, nihil omnino simplex participatur secundum maius et minus; sed divinum esse participatur secundum maius et minus et a viatoribus et a Beatis, qui participant et vident ipsum in se: ergo impossibile est, quod sit omnino simplex.

12. Item, nihil omnino simplex est habens multiformem operationem, quia " idem, manens idem, semper est natum facere idem "; et iterum, actio multiformis aut est ipsum agens, et sic non est simplex: aut non, et sic adhuc non est simplex: sed Deus habet operationem multiformem, scilicet creare et gubernare et remunerare: ergo etc.

Si dicas, quod differunt ratione effectuum ; contra: non est actio ab effectu, sed potius e converso: ergo diversificatur illa potius secundum diversitatem actionum quam secundum varietatem effectuum.

13. Item, nihil omnino simplex simul exercet operationes omnino disparatas et infinitas, quia simplex, ad quod se convertit, totaliter convertit se , et ad actionem infinitam nulla virtus sufficit minor infinita: sed Deus simul creat animam unius et iustificat animam alterius, quae sunt actiones disparatae et infinitae: ergo etc.

14. Item, nihil omnino simplex est multiforme in specie sive assimilatione; sed in divino esse est pluralitas rationum idealium, quia "alia ratione conditus est homo, et alia equus ": ergo divinum esse non est simplicissimum.

Si dicas, quod pluralitas idearum est pluralitas respectuum: contra: similitudo aliquorum attenditur non secundum respectum, sed secundum formam: si ergo ideae dicuntur similitudines in mente divina, et nihil idem et secundum idem habet similitudinem ad diversa: necesse est igitur, compositionem esse in arte divina et sapientia.