QUAESTIO V.

Utrum quaestio quid est praesupponat si est

Aristoteles loco citat. et cap. 4. text. 7. D. Thom. hic lect. 6. Joan. de Magistris hic quaest. 1. dub. 2. Tartar. in Comment. 3. cap. hujus. Paul. Venetiis in locum Philosophi citat.

Quod non videtur, quia de rosa, et nive possumus scire quid sunt, nulla rosa existente : ergo quaestio quid est, non praesupponit si est.

Hic dicitur, quod ista bene concludit, quod quaestio quid est non praesupponit esse existere, praesupponit tamen aliud esse.

Contra, quaero de illo esse quod praesupponitur: aut est esse essentiae, aut esse existere, aut aliquod tertium. Non esse essentiae ; quia si quid est praesupponeret esse essentiae, praesupponeret seipsum, quod est inconveniens. Nec praesupponit esse tertium; quia non est tale,ut videtur ; solum ergo praesupponit esse existere.

Item, ad principale, esse distinctum consequitur distinctam entitatem, quia ab unitate distincta causatur: ergo esse praesupponit quidditatem ; ergo quid est non praesupponit esse, quia tunc in praesuppositionibus esset circulus.

Item, esse est posterius essentia ; ergo esse essentiam, sive quid est praesupponit ; non ergo e contra.

Item, quid est non praesupponit illud quod sibi accidit ; sed quidditati accidit esse sicut fuisse et fore : ergo quid est non praesupponit esse, ergo etc.

Ad oppositum est Aristoteles, dicit enim quod Quaerentes quid est ignorantes si est, nihil quaerunt ;quia quod non est,nemo scit quid est, sicut patet de tragelapho.

Ad quaestionem dicitur, quod quaestio quid est, praesupponit si est, sicut dicit Aristoteles, quia de non ente nullus scit quod est. Nullus enim scit quid est tragelaphus, sed solum quid significatur per nomen: ergo antequam sciatur quid est, oportet quod praecognoscatur si est, licet non esse quod est actualiter entis, cum non sit de essentia,verumtamen sine essentia non potest esse,ergo, etc.

Intelligendum tamen propter rationes, quod quid est non praesupponit esse essentiae, quia tunc idem praesupponeret seipsum : nec praesupponit esse existere, quia esse existere est primo ipsius singularis, et tale accidit ipsi quid, quia quaestio quid est, est quaestio medii, et etiam quaestio si est : sed medium in demonstratione est universale : ergo quid est, et etiam si est sunt primo universalis, et non ipsius singularis. Et esse existere est ipsius singularis primo ; ergo quid esi non praesupponit esse existere primo, sed quid est praesupponit tertium esse, quod est actualiter entis ; et illud esse quod est actualiter entis, nihil aliud est, nisi quidam gradus essendi unius essentiae,distinctus contra alium gradum alterius essentiae, quem gradum habet essentia cum est. Unde iste gradus essendi praesupponitur de omni quod est quid, et illud esse est quodammodo non esse prohibitum in rerum natura, sive esse in habitu (sicut dicit quidam) et non esse existere, et propter haec dicit quod de tragelapho nullus scit quid, quia non licet esse sic in habitu, id est, aliquem gradum essendi in rebus.

Aliud esse intelligendum propter secundum argumentum, quod esse dupliciter cognoscitur. Uno modo per medium accidentale, sicut nos cognoscimus caelum per accidentalia, et per effectus. Alio modo cognoscitur esse per medium essentiale, ut quando cognoscitur per quod quid est: isto secundo modo esse cognoscitur distincte, et praesupponit quid est, a quo capit distintionem. Primo modo esse cognoscitur confuso modo et incomplete, et isto primo modo quid est praesupponit esse cognitum modo confuso. Sed secundo modo esse acceptum praesupponit quid est: et loquendo esse, quod est actualiter entis, sive gradus essendi, et non de esse, quod est existere.

Ad rationes, patet per hoc.

Ad primam, patet quid est illud esse quod praesupponitur : et per hoc patet ad rationem contra hoc ; et sic ad duas primas : praesupponit enim aliquod tertium esse, quod nec est esse essentiae, nec esse existere quod mensuratur tempore.

Ad aliud principale patet in positione, quod esse distincte cognitum praesupponit quid est, cum hoc tamen stat quod quid est praesupponat si est, indistincte cognitum.

Ad aliud, quod esse posterius essentia, sive quidditate ; et ideo completum esse, et complete cognitum, quid est praesupponit : esse tamen cognitum indistincte non praesupponit in cognoscendo quid est.

Ad aliud, quod esse existere accidit essentiae, et illud non praesupponitur ; esse tamen quod est actualiter proprietas entis, non accidit essentiae, ita quod possit essentia esse, et illud sibi non inesse, imo semper essentiam consequitur,sicut postea patebit.

Contra ; esse quod est actualiter essentiae, est posterius essentia ; sed prius non dependet a posteriori ; ergo essentia potest esse, et non esse, loquendo de isto esse.

Ad istud dicitur, quod licet esse, quod est actuale, sit posterius, tamen ipsum est illud, sub quo essentia est. Est enim posterius, sicut modus essendi est posterius eo cujus est modus. Unde neganda est haec consequentia, Esse est posterius essentia,sicut modus determinatus rei, ergo res potest esse, et non esse ; quia est modus determinatus, sine quo res non potest esse, sive intelligi.

Contra dictum in positione arguitur : dictum est enim in positione, quod esse scitur per medium accidentale ; et tale esse est quod praesupponitur a quaestione quid est.

Contra illud ; si esse cognoscitur per medium accidentale ; aut ergo cognoscitur per medium accidentale, quod est commune, aut per proprium: non per medium accidentale commune, quia accidens commune non magis hoc subjectum denominat quam illud ; ergo per accidens commune non potest sciri hoc subjectum esse : nec per accidens proprium, quia accidens proprium praesupponit subjectum esse ; ergo per accidens proprium non scitur subjectum esse.

Hic dicitur,quod esse scitur per accidens proprium, et etiam per accidens commune, maxime quia accidens commune est notum apud sensum ; et omnis cognitio ortum habet a sensu, sive a cognitione sensitiva. Verumtamen per accidentia non scitur esse distinctum,sed esse confusum,quia ad esse confusum alicujus cognoscendum, sufficiunt accidentia communia, licet non sufficiant ad cognoscendum esse distinctum. Similiter per accidens proprium cognoscitur esse confusum tantum, et per quidditatem subjecti cognoscitur esse distinctum.