228

καί τῇ ἐκπλήξει δάκρυα σύν πολλῇ κατανύξει, φλέγων τό πάχος τῆς σαρκός, τῆς κεφαλῆς τόν ζόφον, ὡς καί καέντος ἐν πυρί ὀσμήν γενέσθαι τούτων κρέατος τοίνυν ἐξ αὐτῆς γενομένην, ὡς οἶδας. Τά μετά ταῦτα δέ κακά καί τήν στενοχωρίαν, ὅσην τότε ὑπέμεινας, σύ πάντως ἐπελάθου. Ἀλλ᾿ οὖν ἐγώ ἐπίσταμαι, ὁ εἰδώς Θεόν πάντα, τήν πίστιν, τήν ταπείνωσιν τήν εἰς τόν σόν πατέρα καί τοῦ θελήματος τοῦ σοῦ τήν ἄρνησιν εἰς ἅπαν, ὅπερ μαρτύριον ἐμοί λογίζεται καί ἔστιν. Ὁ γάρ μή ἔχων θέλημα ἴδιον πάντως θνῄσκει, ἐν τῷ ἐμῷ δ᾿ εὑρίσκεται θελήματι καί ζῇ γάρ. Μόλις οὖν οὕτως ὄντος σου κἀκείνου καθ᾿ ἑκάστην βιάζοντος τοῖς δάκρυσι τόν ἀγαθόν με φύσει, συχνότερόν σοι φαίνεσθαι ἠρξάμην, ὥσπερ οἶδας, κατά μικρόν σου τήν ψυχήν καθαίρων μετανοίᾳ καί καταφλέγων τῶν παθῶν ἀποκειμένας ὕλας, οὐ σαρκικάς, οὐχ ὑλικάς, ἀλλ᾿ ἀΰλους ἀκάνθας ὡς νέφη, ζόφον ὡς παχύν, ὁμίχλην τε καί σκότος, νηστείᾳ λεπτυνθέντος σου δηλαδή καί τοῖς πόνοις τῆς ἀγρυπνίας, τῆς εὐχῆς, πάσης κακοπαθείας, καί ἀενάως δάκρυσι θερμοῖς ἐκπλυνομένου ἐν τῇ εὐχῇ, ἐν τῇ τροφῇ, ἐν τῷ ποτῷ δέ μᾶλλον, καί μόλις σε χωρητικόν ἀπειργασάμην σκεῦος, οὐ μόνον δέ χωρητικόν, ἀλλά κεκαθαρμένον, πυρός ἐν μέσῳ μένειν τε ἀκατάφλεκτον πρόσεχε! Τοιοῦτον οὖν ποιήσας σε, ὅπερ ἑώρας τότε περιπετόμενον ἐν σοί φῶς καί περικυκλοῦν σε (403) εἰσῆλθεν ὅλον ἐντός σου ἀπρόσιτον ὄν φύσει καί τήν καλήν ἀλλοίωσιν ξένως ἠλλοίωσέ σε. Τοῦτο οὖν, εἰ μή ἅπασιν ἔργοις με θεραπεύεις, ἀλλά μικρόν εἰσδέξῃ λογισμόν ἐν καρδίᾳ ἤ ἀηδίαν πρός τινα εὐλόγως ἤ ἀλόγως, πρός δέ καί λόγου προσβολήν ἤ πονηρᾶς ἐννοίας εἰ μή μετανοήσειας θερμῶς μετά δακρύων καί ἐξορίσεις ἀπό σοῦ ταῦτα τῇ μετανοίᾳ, ἀλλά καί πᾶσαν πονηράν ἐνθύμησιν καρδίας, οὐ παραμένειν πέφυκε˙ Πνεῦμα γάρ ἐστι Θεῖον, ἐμοί συνόν καί τῷ Πατρί ὡς ὁμοούσιόν μοι, λάθρα δ᾿ αἴφνης ἀφίπταται, ὡς ἥλιος εἰσδύσας, καί κρυβηθέν ὡς ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, οὐχ ὁρᾶται. Πῶς οὖν ὑπάρξει ἐν ψυχῇ μηδ᾿ ὅλως καθαρθείσῃ, μή εἰς συναίσθησίν ποτε ἐλθούσῃ μετανοίας; Ἤ πῶς καί ὑπενέγκοιτο πυρός ἀστέκτου φύσιν ἀκάνθας γέμουσα παθῶν ψυχή καί ἁμαρτίας, οὐσίαν πῶς χωρήσειεν ἀχώρητον εἰς ἅπαν, πῶς σκότος οὖσα συγκραθῇ φωτί τό ἀπροσίτῳ καί μή ἀφανισθήσεται αὐτοῦ τῇ παρουσίᾳ; Οὐκ ἔστι, τέκνον, οὐδαμῶς δυνατόν ὅλως τοῦτο!