31

ΙΒ'

Περί τοῦ ἑνός κατά πάντα τῆς τρισυποστάτου θεότητος θεολογία˙ καί δι᾿ ὧν τῇ ταπεινώσει χρώμενος λέγει περί ἑαυτοῦ, τῶν δοκούντων εἶναί τι ἐντρέπων τήν οἴησιν. (72)

Πῶς, ἅ ποτε ἠφάνισας, ἐν ἐμοί πάλιν ζῶσι καί σκότους με καί θλίψεως ἐμπιπλῶσι, Θεέ μου; Πάθη θυμοῦ τε κ αί ὀργῆς, ἐξ ὧν ἐγγίνεταί μοι ἀναθυμίασις, ἀχλύς ἐπί τήν κεφαλήν μου, καί πήρωσιν τοῖς νοεροῖς ὄμμασί μου ποιοῦσι, καί γάρ, ὥσπερ καλύπτονται καί καμμύειν τῷ ζόφῳ, οἴμοι, καταναγκάζονται, καί σοῦ ἀποστεροῦμαι, φωτός, οὗ πᾶς ἐφίεται, ὀλίγοι δ᾿ ἐκζητοῦσιν. Ἀλλά καί οἱ ἀξιωθέντες σου μετασχεῖν τῶν ἀρρήτων καί ὑλικῶς μεταλαβεῖν ἐν ἀΰλῳ αἰσθήσει μυστηρίων τῶν φοβερῶν καί τοῖς πᾶσιν ἀφράστων γνῶναί τε τήν ἀόρατον ἐν ὁρωμένοις δόξαν καί τό ξένον μυστήριον, ὅ ἐν κόσμῳ ἐπράχθη, κομιδῇ ὀλιγώτεροί εἰσιν, εὖ οἶδα, πάντως˙ οἵ καί τούτων ἐγένοντο ἐν τρανεῖ θεωρίᾳ παρά τοῦ ὄντος ἐν ἀρχῇ πρό πάντων τῶν αἰώνων ἐκ τοῦ Πατρός σύν Πνεύματι Υἱοῦ, Θεοῦ καί Λόγου, φωτός τρισσοῦ ἐν τῷ ἑνί, ἑνός ἐν τοῖς τρισί δέ. Ἀμφότερα καί γάρ ἕν φῶς, Πατήρ, Υἱός καί Πνεῦμα, ἄτμητον ὅν ἐν τοῖς τρισί προσώποις ἀσυγχύτως, πλήν ἡνωμένοις καί αὐτοῖς κατά τήν θείαν φύσιν ἀρχῆς, δόξης, δυνάμεως, θελήματος ὡσαύτως. Τά τρία γάρ ὁρᾶταί μοι, ὡς ἐν ἑνί προσώπῳ (73) ὡραῖοι δύο ὀφθαλμοί φωτός πεπληρωμένοι˙ προσώπου δίχα ὀφθαλμοί πῶς βλέψουσιν, εἰπέ μοι; Πρόσωπον δ᾿ ἄνευ ὀφθαλμῶν οὐ χρή πάντως καλεῖσθαι, λείπεται γάρ τοῦ πλείονος, ἤ εἰπεῖν μᾶλλον ὅλου˙ ἥλιος γάρ, εἰ στερηθῇ φωτός τῆς εὐπρεπείας, ἀπολεῖται πρῶτος αὐτός, ἔπειτα κτίσις πᾶσα, ἡ ὑπ᾿ αὐτοῦ τό λάμπεσθαι καί τό βλέπειν λαχοῦσα. Οὕτω Θεός τοῖς νοητοῖς ἑνός εἰ στερηθείη, εἴτε Υἱοῦ ἤ Πνεύματος, Πατήρ οὐκέτι ἔσται, ἀλλ᾿ οὐδέ ζῶν ὑπάρξειεν ἀποβαλών τό Πνεῦμα, ἐξ οὗ τοῖς πᾶσι δίδοται καί τό ζῆν καί τό εἶναι. Σεβέσθω τοίνυν ἅπασα λογική ὄντως φύσις, ὅση ὑπό τόν ἥλιον, ὅση δ᾿ ὑπέρθεν τούτου, φύσιν τήν τρισυπόστατον ἀνερμήνευτον πάντῃ! Θεοῦ γάρ οὔτε ὄνομα, οὐ φύσιν, οὐκ ἰδέαν, οὐ μορφήν, οὐχ ὑπόστασιν τῶν ἀνθρώπων τις ἔγνω, ἵνα εἴπῃ καί γράψῃ καί μεταδῷ τοῖς ἄλλοις, ἀλλ᾿ ὥσπερ λάμπων ἥλιος τοῖς νέφεσιν εἰσδύνει καί οὐχ ὁρᾶται μέν αὐτός, οὐδ᾿ ὅλως φωτί φαίνει, ἀλλ᾿ ἀμυδρόν τοῖς ἐν τῇ γῇ τό φῶς αὐτοῦ παρέχει,