Lectio 1

Postquam apostolus ostendit quod per gratiam christi liberamur a peccato praeterito, tam introducto per primum hominem, quam etiam abundante per legem, hic ostendit quod per gratiam christi datur nobis facultas ad resistendum peccatis futuris.

Et circa hoc duo facit.

Primo ponit quaestionem ex praemissis ortam; secundo solvit eam, ibi absit.

Si enim, etc..

Dixerat autem supra, quod ubi abundavit delictum, superabundavit et gratia; quod quidem aliquis posset male intelligere, quasi abundantia delicti esset causa superabundantiae gratiarum. Et ideo inducit quaestionem dicens: quid ergo dicemus, numquid permanebimus in peccato, ut gratia abundet? quod quidem oporteret dicere, si abundantia delicti esset causa gratiae abundantis, et non sola occasio, ut supra dictum est. Unde et supra III, 8, apostolus dicit: sicut blasphemamur, et sicut aiunt quidam nos dicere, faciamus mala ut eveniant bona.

Ier. XII, 1: bene est omnibus qui praevaricantur et inique agunt.

Deinde cum dicit absit, etc., solvit inductam quaestionem.

Et primo assignat rationem, quare non est nobis permanendum sub peccato; secundo concludit exhortationem intentam, ibi non ergo regnet, etc..

Circa primum duo facit.

Primo assignat rationem, quare non sit in peccato permanendum; secundo ostendit nobis inesse facultatem, ad hoc quod non sub peccato maneamus, ibi hoc scientes, etc..

Circa primum ponit talem rationem: si sumus mortui peccato, non debemus vivere in illo; sed mortui sumus peccato, ergo non debemus vivere in peccato.

Circa hoc ergo quatuor facit.

Primo ponit conditionalem; secundo probat antecedens, ibi an ignoratis, etc.; tertio concludit consequens, ibi ut quomodo christus, etc.; quarto probat necessitatem consequentiae, ibi si enim complantati, etc..

Dicit ergo primo absit, scilicet quod hac intentione permanendum sit in peccato, ut gratia abundet, quia, ut dicitur eccli.

C. XV, 21, nemini mandavit deus impie agere.

Et huius ratio est: si enim mortui sumus peccato per hoc scilicet quod peccatum est mortificatum in nobis, quomodo adhuc in illo vivemus? non enim naturalis ordo rerum habet, ut a morte redeatur ad vitam.

Is. XXIV, 14: morientes non vivant, etc..

Cant. V, 3: lavi pedes meos, quomodo inquinabo illos? deinde cum dicit an ignoratis, etc., probat antecedens, scilicet, quod fideles sunt mortui peccato.

Et primo proponit medium ad propositum ostendendum; secundo manifestat medium inductum, ibi consepulti enim sumus, etc..

Dicit ergo primo an ignoratis, quasi dicat: quod vobis proponendum est, est adeo manifestum quod illud vobis ignorare non licet, I Cor. XIV, 38: si quis ignorat, ignorabitur, quia quicumque baptizati sumus in christo iesu: quod intelligitur tripliciter. Uno modo secundum institutionem iesu christi, Matth. Ult.: docete omnes gentes, baptizantes eos, etc.. Secundo, per invocationem iesu christi, act.

C. VIII, 12: in nomine iesu christi baptizabantur viri ac mulieres. Tertio, in christo iesu, id est in quadam conformitate ad christum iesum, Gal. III, 27: quicumque in christo iesu baptizati estis, christum induistis.

Sicut igitur eius morti configuramur, in similitudinem mortis eius, quasi ipsam mortem christi in nobis repraesentantes. II cor.

C. IV, 10: semper mortificationem iesu christi in corpore nostro circumferentes. Gal. Ult.: stigmata iesu in corpore meo porto.

Vel in morte ipsius, id est, per virtutem mortis eius. Apoc. I, 5: lavit nos a peccatis nostris. Unde de latere christi pendentis in cruce post mortem fluxit sanguis et aqua, ut dicitur Io. XIX, 34.

Sicut igitur eius morti configuramur, inquantum peccato morimur, sic ipse mortuus est vitae mortali, in qua erat similitudo peccati, licet non esset ibi peccatum. Ergo omnes qui baptizati sumus, mortui sumus peccato.

Deinde cum dicit consepulti enim, etc., probat propositum medium, scilicet quod omnes baptizemur in conformitate ad mortem christi, dicens: consepulti enim sumus cum illo per baptismum in morte. Quasi dicat: sepultura non nisi mortuis debetur.

Matth. VIII, 22: sinite mortuos sepelire mortuos suos.

Per baptismum autem homines sepeliuntur christo, id est conformantur sepulturae ipsius.

Sicut enim ille qui sepelitur ponitur sub terra, ita ille qui baptizatur immergitur sub aqua. Unde et in baptismo fit trina immersio, non solum propter fidem trinitatis, sed etiam ad repraesentandum triduum sepulturae christi. Et sicut triduum sepulturae non facit nisi unam sepulturam, ita trina immersio non facit nisi unum baptisma. Et inde etiam est, quod in sabbato sancto solemnis baptismus in ecclesia celebratur quando commemoratur sepultura christi, sicut et in vigilia Pentecostes quando solemnizatur de spiritu sancto, ex cuius virtute aqua baptismi accipit vim purgandi, ut dicitur Io. III, 5: nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritu sancto, etc..

Est tamen considerandum, quod corporaliter aliquis prius moritur et postea sepelitur; sed spiritualiter sepultura baptismi causat mortem peccati, quia sacramentum novae legis efficit quod signat. Unde cum sepultura, quae fit per baptismum, sit signum mortis peccati, mortem efficit in baptizato.

Et hoc est, quod dicit, quod sumus sepulti in mortem, ut per hoc ipsum, quod signum sepulturae christi in nobis accipimus, consequimur mortem peccati.

Deinde cum dicit ut quomodo christus, infert consequens, scilicet quod non debeamus vivere in peccato. Ad hoc quidem inducit similitudinem ex resurrectione christi, dicens ut quomodo christus resurrexit a mortuis per gloriam patris, id est, per virtutem patris, ex qua ipse pater glorificatur, secundum illud Ps. LVI, 8: exurge, gloria mea, ita et nos in novitate vitae ambulemus, id est, per bona opera vitae procedamus.

Vita enim peccati vetustatem habet, quia in corruptionem nos ducit. Hebr. VIII, 13: quod antiquatur et senescit prope interitum est. Unde et dicitur Bar. III, 10: quid est quod in terra inimicorum es, inveterasti in terra aliena? etc.. Unde et novitas vitae dicitur per quam aliquis redit ad integritatem, ut scilicet sit sine peccato. Ps. Cii, 5: renovabitur ut aquilae iuventus tua. Eph. IV, 23: renovamini spiritu mentis vestrae.

Deinde cum dicit si enim, probat necessitatem consequentiae.

Christus enim postquam fuit mortuus resurrexit; unde conveniens est, ut illi, qui conformantur christo quantum ad mortem in baptismo, conformentur etiam resurrectioni eius per innocentiam vitae. Et hoc est quod dicit si enim complantati facti sumus similitudini mortis eius, id est, si in nobis assumamus similitudinem mortis eius, ut ei incorporemur sicut ramus qui inseritur plantae: ut quasi nos in ipsa passione christi inseramur, simul et resurrectionis erimus, scilicet, similitudini eius complantati, ut scilicet in praesenti innocenter vivamus, et in futuro ad similem gloriam perveniamus. Phil. III, V. 21: reformabit corpus humilitatis nostrae configuratum corpori claritatis suae. II tim.

C. II, 11: si commortui sumus, et convivemus.

Sic igitur, sicut apostolus per similitudinem mortis christi probavit quod sumus mortui peccato, quod praemiserat quasi antecedens, sic, per similitudinem resurrectionis eius, probavit quod non debemus vivere in peccato; quod quasi consequens superius introduxit.