Sermo VII .

Omne datum optimum et omne donum perfectum desursum est, descendens a Patre luminum, a pud quem non est transmutatio Hec vicissitudinis obumbratio, Iacobi primo .

In verbo proposito describitur nobis sublimis origo emanationis donorum Spiritus sancti, qui die Pentecostes excellenter apparuit Apostolis. Describitur antem quantum ad tria: primo, quantum ad quahtatem ipsius doni, cum dicitur : datum optimum et donum perfectum. Secundo, quantum ad idoneitatem receptaculi, cum dicitur: descendens, in quo insinuatur, quod dona Spiritus sancti non suscipiuntur nisi in corde humili. Tertio vero, quantum ad sublimitatem principii, cum dicitur: a Patre luminum etc.

Et ut a principio secundum rectum ordinem inchoemus, attendendum est, quod principium donorum Spiritus sancti est ipse Deus-Trinitas, sublimiter illa principians pro summa benevolentia, summa sapientia et summa potentia: et haec tria insinuantur in auctoritate praemissa. In hoc enim, quod dicitur a Patre, tangitur benevolentia: in hoc quod dicitur luminum, insinuatur sapientia: in hoc quod dicitur apud quem non est transmutatio etc., insinuatur virtus stabilis et omnipotentissima.

Est igitur Deus-Trinitas pro summa benevolentia donorum Spiritus sancti principium liberalissimum, quod bene insinuatur Esther secundo sub metaphora regis Assueri, de quo dicitur, quod iussit, convivium praeparari permagnificum cunctis principibus et servis suis pro coniunctione et nuptiis Esther. Et dedit requiem universis provinciis ac dona largitus est iuxta magnificentiam principalem. In quo specialiter ostenditur summa benevolentia Dei respectu humanae naturae, in hoc quod ipsam desponsavit, quod quidem fuit in incarnatione Verbi. Secundo, quia refecit et cibavit, quod quidem fuit in agni paschalis, hoc est dominici corporis et sanguinis, sacramentali refectione. Tertio, quia donis et muneribus eam opulentavit, quod quidem fuit in Spiritus sancti missione.

Quae omnia fecit Deus Pater per Filium suum in Spiritu sancto pro sua benevolentia, immo benevolentissima pietate ; propter quod ad Ephesios secundo : Deus autem, qui dives est in misericordia, propter nimiam caritatem suam, qua dilexit nos, et cum essemus mortui peccatis, convivificavit nos in Christo, auius gratia estis salvati: et post: Dei enim donum est, non ex operibus, ut ne quis glorietur, quasi. dicat, quod principium horum donorum est benevolentia Trinitatis summae, non libertas voluntatis humanae.

Est etiam pro summa sapientia principium discretissimum, secundum illud ad Ephesios quarto : Unicuique nostrum data est gratia secundum mensuram donationis Christi: propter quod dicit: Ascendens in altum, captivam duxit captivitatem: dedit dona hominibus. Licet autem horum donorum distributio secundum mensuram toti competat Trinitati, tamen specialiter et per appropriationem Christo attribuitur, tum quia sibi appropriatur sapientia: dicimus enim Christum Dei virtutem et Dei sapientiam: tum quia ipse est caput, a quo fluunt motus et sensus in omnia membra ; propter quod et subdit in auctoritate praemissa: Ipse dedit quosdam quidem Apostolos, quosdam autem Prophetas, alios vero Evangelistas, alios autem pastores et doctores ad consummationem sanctorum, m opus ministerii, in aedificationem corporis Christi, donec occurramus omnes in unitatem fidei et agnitionis Filii Dei, in virum perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi. Et quoniam Christus est caput secundum utramque naturam, quia conformitatem habet ad membra secundum humanitatem, influit autem secundum Divinitatem: ideo, ubi Apostolus dicit: dedit dona hominibus, alia translatio dicit in Psalmo : Accepit dona in hominibus. Accepit enim dona ut homo, sed dedit ut Deus cum Patre et Spiritu sancto, et hoc discretissimo modo, secundum illud primae ad Corinthios duodecimo: Alii per Spiritum datur sermo sapientiae, alii sermo scientiae etc., ubi Apostolus consequenter ostendit discretissimam distributionem donorum Spiritus sancti, quae tamen est ab uno principio et trino.

Est etiam tertio pro summa omnipotentia principium omnipotentissimum, secundum illud secundae Petri primo , ubi de Deo loquens dicit: Vocavit nos propria gloria et virtute: per quem maxima et pretiosa nobis promissa donavit, ut per haec efficiamini divinae consortes naturae. Cum enim creatura vanitas sit, quia de nihilo: quod fiat divinae natuiae consors, hoc non est nisi per donum procedens a principio potentissimo. Ut enim homo Dat de carnali spiritualis, de terreno caelestis, de filio perditionis filius Dei Patris: hoc non potest esse nisi per munus summae virtutis et per donum beatissimae Trinitatis, a qua tanquam a principio nobilissimo procedit datum optimum et donum perfectum. Quia enim summa dignitas in dante, conveniens est, ut perfecta bonitas sit in munere: ideo nunc secundo restat videre de doni qualitate.

II. Hoc autem donum dicitur datum optimum et donum perfectum propter perfectam assimilationem ad Deum, secundum quam ab ipso exit tanquam a principio et reducit in ipsum tanquam in finem ; unde hujusmodi dona optima sunt et perfecta, quia Deo sunt similia et assimilantia secundum conformitatem ad Trinitatem increatam. Disponunt enim adhonorificentiam maiestatis, ad intelligentiam veritatis et supereminentiam caritatis, quae appropriantur tribus personis, ita quod maiestas Patri, veritas Filio et caritas Spiritui sancto. - Disponit igitur datum optimum et donum perfectum ad honorificentiam maiestatis, quod bene insinuatur secundi Machabaeorum tertio , ubi dicitur: Oniae sacerdoti

gratias age ; nam propter eum Dominus Ubi vitam donavit. Per Oniam, summum pontificem, intelligitur Christus, qui est sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech, cui propter dona gratiae vivificantis tenemur gratias agere et summam sibi et Deo Patri per ipsum honorificentiam exhibere. Qui enim pro donis Deo gratias non agit, signum est quod gratiae gratum facientis donum minime accepit. Si enim pro bonis temporalibus homines hominibus gratias agunt et ipsos datores colunt et venerantur secundum illud Proverbiorum decimo nono: Multi colunt personam potentis et amici sunt dona tribuentis: quanto magis pro donis spiritualibus et divinis gratias debemus agere et reverentiam exhibere maiestati supernae ! Nullus enim actus magis competit dono gratiae, quam gratificatum ad. gratiarum actionem et ad dantis honorificentiam excitare.

Disponit etiam ad intelligentiam veritatis, secundum illud ad Ephesios tertio : Factus sum ego Paulus minister Evangelii secundum donum graiiae Dei, quae data est mihi. Donum enim gratiae disponebat ipsum ad veritatem intelligendam et intellectam evangelizandam ; plura enim scivit per unctionem quam per lectionem, plura per donum, quam sciret per studium. Dono enim divinae gratiae pervenitur ad culmen sapientiae, secundum illud Ioannis quarto : Si scires donum Dei, et quis est, qui tibi dicit: Da mihi bibere: tu forsitan petisses ab eo, et dedisset tibi aquam vivam. Aqua ista viva est aqua sapientiae salutaris: humana vero et mundana scientia potius comparatur cisternae dissipatae, quae aquam non valet continere.

Disponit nihilominus ad supereminentiam caritatis, secundum quod bene insinuatur Lucae septimo , ubi, quaestione proposita a Domino de duobus absolutis a debito, et hoc dono gratuito, quis eum plus diligeret: responsum est, quod is cui plus donavit. Si ergo donum gratuitum accendit ad amorem, donum magis gratuitum magis debet accendere, et maxime gratuitum maxime accendere debet: propter quod ad Romanos octavo: Qui proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum: quomodo non etiam cum illo omnia nobis donavit ? Et propterea subinfert: Quis ergo nos separabit a caritate Christi? Tribulatio, an angustia etc., usque ibi: neque creatura alia poterit nos separare a caritate Dei, quae est in Christo Jesu Domino nostro.

III. Post sublimitatem principii et qualitatem doni restat videre idoneitatem receptaculi, quod significatur in hoc quod dicitur donum illud descendere, quia non suscipitur nisi in humili mente. Necesse est igitur, ut mens se totam subiiciat Deo per humilitatem, ut possit esse idonea ad suscipienda dona divina. Cum autem liberum arbitrium sit illud, in quo suscipitur donum divinum, et ipsum sit facultas voluntatis et rationis , gerens in se imaginem Trinitatis: ad hoc, quod mens hominis idonea sit divinis donis suscipiendis , subiicere debet liberi arbitrii facultatem divinis remediis, rationem vero divinis doctrinis, voluntatem autem divinis beneplacitis, ut hac humilitate triformiter disponat se ad suscipiendum donum perfectum beatissimae Trinitatis.

Ad obtinendum igitur donum divinae gratiae subiicienda est liberi arbitrii facultas remediis Sacramentorum, secundum illud Actuum secundo : Poenitentiam agile, et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu Christi in remissionem peccatorum vestrorum, et accipietis donum Spiritus sancti. Hoc dicebat beatus Petrus his qui nondum ad fidem conversi fuerant. Nam bis qui, postquam baptizati sunt, peccaverunt, dici non potest, ut iterum baptizentur, sed potius, quod recurrant ad poenitentiae lamenta et ad virtutem clavium et ad suffragia aliorum Sacramentorum, per quae administratur Spiritus sancti donum his qui humiliter accedunt. Quibus contrarii sunt qui Sacramenta divina vel emunt vel vendunt: quorum princeps et dux fuit Simon magus, a quo et simoniaci appellantur, ad quem volentem emere potestatem dandi Spiritum sanctum dixit beatus Petrus: Pecunia tua tecum sit in perditionem, quoniam donum Dei existimasti pecunia possideri. Tales enim non merentur divinum donum, sed potius supplicium sempiternum.

Subiicienda est nihilominus liberi arbitrii ratio documentis Scripturarum, secundum illud Proverbiorum quarto : Audite, filii, disciplinam patris et attendite, ut sciatis prudentiam ,- donum bonum tribuam vobis, legem meam non derelinquatis. -Disciplina patris est doctrina sacrae Scripturae, cui debemus attendere, ut prudentiam sciamus, hoc est, non solum habeamus in simplici notitia, sed eam applicemus ad opera. Talibus enim datur donum divinum, qui ad hoc addiscunt, ut faciant: propterea subdit: donum bonum tribuam vobis, legem meam non derelinquatis. " Qui vero ad hoc tantum student, ut sciant, quid loqui debeant, ab interna mentis refectione, ut dicit Gregorius, vacui ieiunant", secundum illud Proverbiorum decimo nono : Qui tantum verba sectatur nihil habebit, immo vero, si quid habuerit, auferetur ab eo. Unde talibus Osee nono : Da eis, Domine. Quid dabis eis? Daeis vuluam sine liberis et ubera arentia, quia talium doctrina nec valet ad dona gratiae acquirenda nec ad acquisita conservanda.

Subicienda est etiam voluntas liberi arbitrii beneplacitis divinorum consiliorum, secundum illud Sapientiae tertio : Qui confidunt in illo intelligent veritatem, et fideles in dilectione acquiescent illi, quoniam donum et pax est electis Dei: quasi dicat: quisquis dilectione divinis consiliis acquiescit, disponit se ad dona, quae dantur electis Dei. Quod bene insinuatur, cum subiungitur de sterili et incoinquinata., quae nescivit torum in delicto: et de spadone, qui non operatus est per manus suas iniquitatem, quod dabitur illi fidei donum electum et sors in templo Dei acceptissima. Qui enim se totum donat Deo perficiendo divina consilia se totum disponit ad plene suscipienda dona divina. Quanto enim plus se conformat divinae voluntati, tanto magis divinus est: et quanto efficitur magis divinus, tanto Deus abundantius habitat in eo: et quanto abundantius habitat, tanto abundantiore tribuit dona, ac per hoc se Deo perfecte donando praeparat se ad divinam gratiam et gloriam, secundum illud Proverbiorum decimo octavo : Donum hominis dilatat viam eius et ante principes spatium ei facit.

Dilatat namque viam praeparando ad perfectam gratiam in praesenti, sed spatium facit ante principes perducendo ad perfectam gloriam in futuro, in qua nunc regnant beatissimi Angeli ad modum principum. Ad quorum societatem nos perducat qui vivit et regnat etc.