Sermo I.

Porro, si in digito Dei eiicio daemonia, profecto pervenit in vos regnum Dei, Lucae undecimo .

Prothema. Labia sacerdotis custodient scientiam, et legem requirent ex ore eius, quia Angelus Domini exercituum est. In verbis secundo loco propositis, sumtis de Malachiae secundo, exprimuntur tria, quae sunt necessaria cuilibet volenti proponere verbum Dei Et primum est scientia regulans, secundum est facundia exprimens, et tertium est vita utrumque confirmans Proponere enim verbum Dei sine scientia regulante est periculosum; sine facundia exprimente est infructuosum, et sine vita utrumque decorante est ignobile. Scientia enim regulans notatur, cum dicitur: Labia sacerdotis custodient scientiam. Ista labia sunt intelligentia et affectus, qui debent custodire et conservare thesaurum scientiae. Facundia exprimens notatur, cum subditur: legem ex ore eius requirent. Vita vero utrumque decorans notatur, cum subinfertur: quia Angelus Domini exercituum est. Praedicator enim Angelus Domini dicitur ratione sanctitatis et munditiae. Cum ergo, carissimi, haec tria deficiant in me, ideo necesse habeo recurrere ad Deum Patrem luminum et Deum totius consolationis, quatenus per suam gratiam dignetur me sua scientia regulare, sanctitate vitae decorare, ut digne tandem possim exprimere ea quae sunt ad laudem et gloriam sui nominis gloriosissimi et consolationem animarum nostrarum Amen.

Porro, si in digito Dei etc.

Quia veritatis est naturaliter in bonum dirigere, ideo Dominus noster Iesus Christus, videns oculo suae sapientiae temerarias cogitationes Iudaeorum dicentium, ipsuminBeelzebub eiicere daemonia, respectis eorum pravis cogitationibus et etiam ipsis argumentationibus refutatis efficaciter indissolubilitas rationibus, ad dirigendum eos concludit pro veritate propositum verbum, dicens: Porro, si in digito Dei etc In quo quidem verbo tria notantur, videlicet malignitas diabolicae nequitiae, immensitas divinae potentiae, utilitas consecutae misericordiae. Primo notatur malignitas diabolicae nequitiae, c um dicit: Porro, si ; secundo, immensitas divinae potentiae, cum subdit: in digito Dei eiicio daemonia; tertio, utilitas consecutae misericordiae, cum subinfert: profecto pervenit in vos regnum Dei.

I. Dicit ergo: Porro , si, ubi notatur malignitas diabolicae nequitiae. Magna enim malignitas est ex parte diaboli, eo quod tam pulcherrimam et nobilem creaturam, scilicet animam factam ad imaginem et similitudinem Dei, infecit et interfecit et secundum omnes suas potentias a Deo avertit et pervertit. Nam primo rationalem excaecat errore falsitatis et malitiae; secundo concupiscibilem deformat foetore carnalitatis et luxuriae; tertio irascibilem deordinat tumore vanitatis et superbiae.

Primo ergo malignitas diaboli rationalem excaecat errore falsitatis et malitiae; unde dicitur Matthaei duodecimo : Oblatus est ei daemonium habens, caecus et mutus; et curavit eum, ita ut loqueretur et videret.

Ecce, daemonium eum, in quo habitat per dominium, facit caecum per errorem credulitatis et mutum per pudorem confessionis Crucifixi; sed cum offertur Christo, credendo in eum per captivationem intellectus, curatur a daemonio dirae malignitatis per illapsum summae Divinitatis. Non enim compatiuntur se invicem diabolus et Deus in uno habitaculo Nam diabolus est grossus et inflatus per elationem superbiae, et Deus est magnus et excelsus per immensitatem essentiae Restituitur visus per agnitionem primae veritatis in corde, et redditur verbum per expressionem creditae veniatis in ore. Nam corde creditur ad iustitiam, ore autem confessio fit ad salutem .

Secundo malignitas diaboli concupiscibilem deformat foetore carnalitatis et luxuriae; unde dicitur Tobiae sexto : Qui coniugium ita suscipiunt, ut Deum a se et a sua mente excludant et suae libidini ita vacent sicut equus et multis, quibus non est intellectus; habet potestatem daemonium super eos.

Qui coniugium ita suscipiunt, amore scilicet libidinis, Deum excludant a se, propter foetorem fornicationis, et a sua mente, propter amorem delectationis. Homo enim luxuriosus ita absorbetur delectatione carnis, ut totaliter sit deditus libidini, sicut equus et mulus, quibus non est intellectus, propter subversionem rationis; et super talem habet daemonium potestatem, praecipitandi de peccato in peccatum, quousque faciat eum ruere in profundum inferni, sicut vas, quod tantum de loco volvitur in locum, donec labatur in puteum.

Tertio malignitas diaboli deordinat irascibilem tumore vanitatis et superbiae; unde dicitur Matthaei octavo : Occurrerunt ei duo habentes daemonia, de monumentis exeuntes, saevi nimis, ita ut nemo posset transire per viam illam.

Homines daemonia habentes, elationis et superbiae, licet sint elevati quantum ad apparentiam per elationem superbiae in corde et ostentationem iactantiae in opere super omnes alios, qui sunt super terram; tamen secundum veritatem in tantum sunt depressi et humiliati secundum regulam infallibilem divinae iustitiae, quae est: Qui se exaltat humiliabitur, et qui se humiliat exaltabitur; ut iam viventes sint sepulti et habitent cum daemonibus in monumentis inferni. Et propter hoc dicitur: Occurrerunt ei duo habentes daemonia, de monumentis exeuntes, saevi nimis, propter furorem iracundias, iteut nullus posset transire per viam illam, propter livorem invidiae.

II. Sequitur: indigitoDei eiicio daemonia, ubi notatur immensitas divinae potentiae. Ista immensitas divinae potentiae in hoc apparet, primo, quia daemonium erroris et malitiae dicit illuminando rationalem in aspectu primae veritatis; secundo, quia daemonium foetoris et luxuriae eiicit decoranda concupiscibil em in amplexu munditiae et castitatis; tertio, quia daemonium tumoris et superbiae eiicitordinando irascibilem in despectu subiacentiae et humilitatis.

Primo ergo immensitas divinae potentiae in hoc apparet, quia daemonium erroris et malitiae eiicit illuminando rationalem in aspectu primae veritatis; unde dicitur Matthaei nono : Obtulerunt ei hominem mutum, daemonium habentem, et ciecto daemonio, loculus est mulus.

Homo habens daemonium, caecitatis et malitiae , efficitur mutus propter ruborem confessionis Crucifixi; sed cum offertur Christo, in eum credendo per captivationem intellectus, elicitur daemonium, caecitatis et malitiae, per illapsum illuminantis sapientiae, et restituitur verbum per expressionem veritatis creditae. De hoc similiter dicitur Lucae undecimo: Cum eiecisset daemonium, loculus est mulus. ,

Secundo immensitas divinae potentiae in hoc apparet, quia daemonium foetoris et luxuriae eiicit decoranda concupiscibilem in amplexu munditiae et castitatis; unde dicitur Matthaei decimo septimo : Exiit ab eo daemonium, et curatus est puer ex illa hora; et sequitur: Hoc genus non eiicitur nisi per orationem et ieiunium.

Exiit ab eo daemonium, carnalitatis et luxuriae; et curatus est, per amplexum castitatis et munditiae. Sed modum curandi et eiiciendi illud daemonium docet Dominus, cum subdit: Hoc autem genus non dicitur nisi per ieiunium, macerationis in refrenando voluptatem lascivae carnis exterius, et orationem, devotionis in refrigerando ardorem immoderatae delectationis interius. Unde Hieronymus : " Ieiunio sanantur pestes carnis, et oratione pestes mentis "; et quanto oratio purior et ferventior, tanto ad expellendum vitium luxuriae efficacior. Unde Chrysostomus : " Quis hostem non oratione devicit ? Quanto oratio fuerit purior et ferventior celebrata tanto celerior erit de inimico victoria ".

Tertio immensitas divinae potentiae in hoc apparet, quia daemonium tumoris et superbiae eiicit ordinando irascibilem in despectu subiacentiae et humilitatis; unde dicitur Ioannis duodecimo : Nunc iudicium est mundi, nunc princeps huius mundi eiicietur foras. Et ego, si exaltatus fuero a terra, omnia traham ad me ipsum.

Nunc e nim est iudicium mundi, ut unus moriatur homo pro populo, propter mitigandum rigorem divinae iustitiae; et non tota gens pereat, propter immutabile decretum promissae misericordiae. Ergo Christus ad destruendam superbiam primi hominis, qua voluit aequari Deo, dignatus est tantum vel plus humiliari, quantum Adam superbivit, cum factus est homo; quia non emendatur damnum, nisi tantum vel plus restituatur. Sed ut omnia, id est de omni gente et natione aliquos ut intelligatur pars pro toto, od se ipsum traheret, per unicum vinculum amoris, voluit exaltari a terra, per opprobriosam mortem crucis; et quia diabolus iniecerat manus in alienum servum, scilicet Christum, in quo non habebat quidquam iuris, suggerendo suis membris, ut crucifigeretur; ideo iustum fuit, ut amitteret proprium servum, scilicet captivum hominem. Unde in lege dicitur: Qui alienam possessionem iniuste possidet, vel occupat, debet propriam amittere Et sic princeps superbiae, amissa potestate, quam habebat super servum suum, hominem, eo quod iniuste manum in Christum miserat, cum vituperio electus est foras .

III. Tertio notatur utilitas consecutae misericordiae ex parte humani generis, cum dicit: profecto pervenit in vos regnum Dei, ubi notatur , quod dicitur regnum in nos pervenire tripliciter , scilicet primo, per gratiam baptismalem r espectu mali amovendi; secundo, per gratiam poenitentialem respectu ardui inchoandi; tertio, per gratiam finalem respectu boni consummandi.

Primo ergo appropinquat regnum Dei per gratiam baptismalem respectu mali amovendi; unde dicitur Ioannis tertio : Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto, non potest introire in regnum Dei. Quod natum est ex carne caro est, et quod natum est ex spiritu spiritus est. Quia omnes nascimur filii irae et carnales ratione foeditatis originalis culpae, ideo iuste sumus privati illa hereditate regni caelestis, nec possumus ad illud pervenire, nisi per gratiam baptismalem, ratione cuius efficimur mundissimi et spirituales, et sic tanquam veri heredes Dei et coheredes Christi, transferimur in regnum Filii dilectionis suae , quia caro et sanguis regnum Dei possidere non possunt, neque corruptio incorruptelam possidebit.

Secundo appropinquat regnum Dei per gratiam poenitentialem respectu ardui inchoandi; et de hoc dicitur Matthaei tertio : Paenitentiam agite; appropinquavit enim regnum coetorum.

Illi agunt poenitentiam, qui faciunt dignos fructus paenitentiae: in exercitiis virtuosae operationis castigando corpus proprium, in bonis exemplis aedificando proximum , in continuis laudibus honorando Deum. Unde qui vult, ut appropinquet sibi regnum Dei, debet fecere dignos fructus poenitentiae, eradicando a se ipso omnia vitiorum genera, quia non est dignus intrare superbus et altus, quia ad humile et bassum ostium, quod est Christus, caput conquassaret; non invidus, quia eius participatio in id ipsum; non iracundus et rancorosus, quia ibi est summa pax, quae exsuperat omnem sensum; non avarus, quia foramen angustum camelum cum sarcinis non admittit; non gulosus, quia regnum Dei non est esca et potus; non luxuri osus, quia ibi neque nubent, neque nubentur. Similiter caro et sanguis regnum Dei non possidebunt, sicut dicitur primae ad Corinthios decimo quinto.

Tertio modo appropinquat regnum Dei per gratiam finalem respectu boni consummandi; unde dicitur Actuum decimo quarto: Fer m ult os trib ulati ones oportet nos intrare in regnum caelorum. Et ratio huius est quia Deus nullum recipit in regnum suum nisi amicum; nullus est amicus nisi sit finaliter per patientiam probatus; unde ad intrandum illud regnum quod est magnum longitudine aeternitalis, interminabile latitudine capacitatis, incoarctabile in celsitudine sublimitatis incomprehensibilis debet semper habere in proposito aeternitatem bonae voluntatis impermutabilitatem gratuitae virtutis, et sustinere confidenter poenalitatem humanae miseriae et infirmitatis. Rogemus ergo Dominum etc.