Lectio 1

Alcuinus. Appropinquante tempore in quo dominus pati disposuit, appropinquavit ipse loco in quo eiusdem passionis dispensationem perficere voluit; unde dicitur iesus ergo ante sex dies Paschae venit in bethaniam. Primo venit in bethaniam, deinde hierosolyma. In hierosolymam quidem ut ibi pateretur; in bethaniam vero ut resuscitatio Lazari memoriae omnium arctius imprimeretur; unde subditur ubi fuerat Lazarus mortuus, quem suscitavit iesus. Theophylactus. Decima autem die mensis agnum Iudaei capiunt immolandum in festo Paschae, ex tunc enim festivitatis praelibant solemnia: quapropter in die quae est nona mensis, et praecedit sextum diem ante Pascha, epulantur splendide, et exordium festi hanc diem constituunt: quo fit ut iesus quoque pergens bethaniam convivaretur; unde sequitur fecerunt autem ei coenam ibi, et martha ministrabat. Per hoc autem quod dixit quod martha ministrabat, insinuat quod in illius domo erat convivium. Sed attende mulieris fidelitatem: non enim famulabus imponit ministerium, sed ipsamet suscepit.

Innuere autem volens evangelista verae resurrectionis Lazari signum, subdit Lazarus vero unus erat ex discumbentibus cum eo. Augustinus in ioannem.

Vivebat, loquebatur, epulabatur, veritas ostendebatur, infidelitas Iudaeorum confundebatur.

Chrysostomus in ioannem.

Maria autem non faciebat communem famulatum, sed ad solum dominum constituit honorem, et non ut ad hominem accedit, sed ut ad deum; unde sequitur maria ergo accepit libram unguenti nardi pistici pretiosi, et unxit pedes iesu, et extersit capillis suis pedes eius. Augustinus.

Quod ait pistici, locum aliquem credere debemus, unde erat hoc unguentum pretiosum. Alcuinus. Vel pistici, idest fidelis, nec extraneis speciebus adulterati.

Haec est illa mulier quae quondam peccatrix in domo simonis venit ad dominum cum alabastro unguenti. Augustinus de cons. Evang.. Quod autem hoc in bethania rursus fecit, aliud est quod ad Lucae narrationem non pertinet, sed pariter narratur a tribus, ioanne scilicet, matthaeo et marco. Quod ergo matthaeus et marcus caput domini unguento illo perfusum dicunt, ioannes autem pedes; non solum caput, sed et pedes domini accipiamus perfudisse mulierem. Matthaeus et marcus recapitulando ad illum diem redeunt in bethaniam, qui erat ante sex dies Paschae, et narrant quod ioannes de coena et unguento.

Sequitur et domus impleta est ex odore unguenti. Augustinus in ioannem.

Ad apostolum revoca intentionem, qui dicit: aliis sumus odor vitae ad vitam, aliis sumus odor mortis ad mortem; denique audies hinc ex unguento isto, quomodo erat aliis odor bonus in vitam, aliis odor malus in mortem; unde sequitur dixit ergo unus ex discipulis suis, Iudas Iscariotes, qui erat eum traditurus.

Augustinus de cons. Evang..

Quod alii dicunt discipulos murmurasse de unguenti pretiosi effusione, ioannes autem Iudam commemorat, puto discipulorum nomine Iudam significatum, plurali numero pro singulari usurpato. Potest etiam intelligi quod alii discipuli aut senserint hoc, aut dixerint, aut eis Iuda dicente persuasum sit: atque omnium voluntatem matthaeus et marcus verbis etiam expresserint; sed Iudas propterea dixerit quia fur erat, ceteri propter pauperum curam; ioannem vero de solo illo id commemorare voluisse, cuius ex hac occasione furandi consuetudinem credidit intimandam; nam sequitur dixit autem hoc, non quia de egenis pertinebat ad eum; sed quia fur erat, et loculos habens, ea quae mittebantur portabat. Alcuinus. Portabat ministerio, exportabat furto. Augustinus in ioannem.

Non tunc periit Iudas quando accepit a Iudaeis pecuniam, ut dominum traderet: iam fur erat, dominum perditus sequebatur non corde, sed corpore.

Voluit autem per hoc dominus nos admonere ut malos toleremus, ne corpus christi dividamus. Qui aliquid de ecclesia furatur, Iudae perdito comparatur. Tolera malum bonus, ut venias ad praemium bonorum, ne immittaris in poenam malorum.

Exemplum domini accipite conversantis in terra. Quare habuit loculos cui Angeli ministrabant, nisi quia ecclesia ipsius loculos habitura erat? quare fures admisit, nisi ut eius ecclesia fures dum patitur toleraret? sed ille, qui consueverat de loculis pecuniam tollere, non dubitavit accepta pecunia ipsum dominum vendere. Chrysostomus in ioannem. Ideo etiam ei furi existenti loculos commisit pauperum, ut omnem abscinderet occasionem: non enim habuit dicere quoniam propter pecuniarum desiderium hoc fecit; etenim sufficientem habebat ex loculo concupiscentiae mitigationem. Theophylactus. Quidam vero administrationem pecuniae suscepisse Iudam fatentur, tamquam minimum omnium. Nam pecuniae administratio, doctrinae administratione inferior est, secundum quod dicunt apostoli: non est aequum nos derelinquere verbum dei, et ministrare mensis. Chrysostomus.

Christus autem multa condescensione ad Iudam utens, non increpavit eum surripientem, sed communem intulit excusationem; nam sequitur dixit ergo iesus: sinite illam, ut in diem sepulturae meae servet illud. Alcuinus. Significat se moriturum, et ad sepeliendum aromatibus esse ungendum; ideo mariae, cui ad unctionem mortui corporis multum desideranti pervenire non liceret, donatum sit viventi adhuc impendere obsequium, quod post mortem celeri resurrectione praeventa nequiret. Chrysostomus. Rursus etiam propter proditorem rememoratus est sepulturae; ac si dicat: gravis sum tibi et onerosus; sed expecta parum, et abibo; et hoc ostendit, cum subdit pauperes enim semper habebitis vobiscum, me autem non semper habebitis. Augustinus in ioannem. Loquebatur de praesentia corporis sui: nam secundum maiestatem suam, secundum providentiam, secundum ineffabilem et invisibilem gratiam, impletur quod ab eo dictum est: ecce ego vobiscum sum usque ad consummationem saeculi. Vel aliter.

In Iudae persona significati sunt in ecclesia mali: si enim bonus homo es, habes christum et in praesenti per fidem et sacramentum, et habebis semper: quia cum hinc exieris, ad illum venies, qui dixit latroni: hodie mecum eris in Paradiso. Si autem male versaris, videris habere in praesenti christum, quia baptizaris baptismo christi, accedis ad altare christi; sed male vivendo non semper habebis.

Non autem dixit: habes, sed habebis, quia unus malus corpus malorum significat.

Sequitur cognovit ergo turba multa ex Iudaeis quia illic esset, et venerunt, non propter iesum tantum, sed ut Lazarum viderent, quem suscitavit a mortuis. Curiositas eos adduxit, non caritas. Theophylactus.

Visores enim suscitati fieri cupiebant, expectantes etiam de inferis aliquid Lazaro referente perpendere. Augustinus.

Quia vero tantum miraculum domini tanta erat evidentia diffamatum, ut non possent vel occultare quod factum est, vel negare, cogitaverunt ut Lazarum interficerent; unde sequitur cogitaverunt autem principes sacerdotum ut et Lazarum interficerent. O caeca saevitia. Quasi dominus suscitare potuerit mortuum, et non possit occisum. Ecce utrumque dominus fecit: et Lazarum mortuum, et seipsum suscitavit occisum. Chrysostomus in ioannem. Nullum autem miraculum christi eos ita furere fecit: hoc enim mirabilius erat, et coram multis factum est; et erat inopinabile, mortuum quatriduanum videre ambulantem et loquentem.

Aliter etiam isti in aliis putabant criminari sabbati solutionem, et hac via abducere turbas; hic autem quia a nullo habebant conqueri contra iesum, adversum Lazarum faciunt conatum: itaque et in caeco hoc fecissent, nisi haberent accusationem de sabbato. Aliter autem. Ille quidem ignobilis erat, et eiecerunt eum de templo: hic vero clarus. Hoc etiam eos mordebat quod festivitatem instantem omnes dimittentes, bethaniam veniebant. Alcuinus.

Mystice autem quod ante sex dies venerat bethaniam, significat quod ille qui sex diebus omnia fecerat, et sexto die hominem creaverat, ipsa sexta mundi aetate, sexta feria, sexta hora redimere mundum venerat. Coena autem dominica, fides est ecclesiae, quae per dilectionem operatur.

Martha ministrat, cum fidelis anima opera suae devotionis domino impendit. Lazarus unus erat ex discumbentibus, cum II qui post peccatorum mortem resuscitati sunt ad iustitiam, una cum eis qui in sua permanserunt iustitia, de praesentia veritatis exsultant, et caelestis gratiae muneribus aluntur. Et bene in bethania celebratur, quae interpretatur domus obedientiae: nam ecclesia est obedientiae domus. Augustinus.

Unguentum autem quo maria unxit pedes iesu, iustitia fuit, ideo libra fuit. Erat autem unguentum nardi pistici pretiosi. Pistis Graece, Latine fides dicitur.

Quaerebas operari iustitiam? iustus ex fide vivit. Unge pedes iesu bene vivendo, dominica sectare vestigia, capillis terge; si habes superflua, da pauperibus, et domini pedes tersisti: capilli enim superflua corporis videntur. Alcuinus. Et notandum, quod primo tantum pedes unxerat, hic autem pedes et caput unxit; ibi rudimenta poenitentium, hic iustitia perfectarum designatur animarum. Per caput enim domini sublimitas divinitatis, per pedes humilitas incarnationis exprimitur; vel per caput ipse christus, per pedes pauperes, qui sunt membra eius. Augustinus.

Domus autem repleta est odore, mundus impletus est bona fama.