Lectio 1

Chrysostomus in ioannem.

Quoniam in Galilaea notus erat dominus, vocant eum ad nuptias; unde sequitur et die tertia nuptiae factae sunt in cana Galilaeae. Alcuinus. Galilaea est provincia, in qua est cana viculus. Chrysostomus.

Vocant autem ad nuptias dominum, non tamquam magnificum aliquem, sed simpliciter tamquam notum, et unum multorum: unde hoc evangelista declarans ait et erat mater iesu ibi: sicut enim matrem vocaverant, ita et filium; unde sequitur vocatus est autem iesus et discipuli eius ad nuptias: et accedit; neque enim ad dignitatem respiciebat suam, sed ad beneficium nostrum. Qui enim non dedignatus est formam servi accipere, neque dedignatus est ad nuptias venire servorum.

Augustinus de verb. Dom..

Erubescat igitur homo esse superbus, quoniam factus est humilis deus. Ecce inter cetera filius virginis venit ad nuptias, qui cum apud patrem esset, instituit nuptias.

Beda. Quod etiam ad nuptias venire dignatus est, iuxta litteram, fidem recte credentium confirmat.

Porro tatiani et Marcionis, ceterorumque qui nuptiis detrahunt, perfidia quam sit damnabilis insinuat. Si enim toro immaculato et nuptiis debita castitate celebratis culpa inesset, nequaquam dominus ad has venire voluisset. Nunc autem quia bona est castitas coniugalis, melior continentia vidualis, optima perfectio virginalis, ad probandam omnium electionem graduum, discernendum tamen meritum singulorum, ex intemerato mariae virginis utero nasci dignatus est; e prophetico viduae Annae ore mox natus benedicitur; a nuptiarum celebratoribus iam iuvenis invitatus, has praesentia suae virtutis honorat. Augustinus in ioannem. Quid autem mirum, si in illam domum ad nuptias venit qui in hunc mundum ad nuptias venit? habet enim hic sponsam, quam redemit sanguine suo, et cui pignus dedit spiritum sanctum, quam sibi coniunxerat in utero virginis. Verbum enim est sponsus, et sponsa caro humana; et utrumque unus filius dei, et idem filius hominis.

Ille uterus virginis mariae thalamus eius est, unde processit tamquam sponsus de thalamo suo. Beda. Nec vacat a mysterio quod die tertia nuptiae factae referuntur. Primum quidem saeculi tempus ante legem, patriarcharum exemplo; secundum sub lege, prophetarum scriptis; tertium sub gratia, praeconiis evangelistarum, quasi tertiae diei luce, mundo refulsit, in quo dominus in carne natus apparuit. Sed et hoc quod in cana Galilaeae, idest in zelo transmigrationis, eaedem nuptiae factae perhibentur, typice denuntiat, eos maxime gratia christi dignos existere qui zelo fervere piae devotionis, ac de vitiis ad virtutes, de terrenis ad aeterna norunt transmigrare. Discumbente autem ad nuptias domino, vinum defecit, ut vino meliore per ipsum facto manifestaretur gloria latentis in homine dei; unde sequitur et deficiente vino, dicit mater iesu ad eum: vinum non habent.

Chrysostomus. Dignum autem est quaerere, unde venit in mentem matri magnum quid imaginari de filio: neque enim ante miraculum fecerat; sequitur enim hoc fecit initium signorum iesus. Sed revelari incipiebat et a ioanne, et ab his quae ad discipulos dixerat; sed ante haec omnia ipsa conceptio, et ea quae post nativitatem facta sunt maximam ei de puero imposuerunt aestimationem; unde Lucas dicit: maria conservabat omnia verba haec, conferens in corde suo. Cuius igitur gratia non ante ad miraculum eum incitavit? nam antea ut unus multorum ita conversabatur; unde non praesumebat ei mater tale quid dicere; quia vero audivit quod ioannes ei testificatus est, et quod discipulos iam haberet, de reliquo confidenter rogat. Alcuinus.

Significat etiam in hoc loco synagogam quae christum provocat ad faciendum miraculum: familiare enim est Iudaeis miracula inquirere.

Sequitur et dicit ei iesus: quid mihi et tibi, mulier? Augustinus in ioannem.

Quidam derogantes evangelio, et dicentes quod iesus non fuit natus de maria virgine, hinc argumentum sumere conantur erroris sui, ut dicant: quomodo erat mater eius cui dixit quid mihi et tibi, mulier? sed quis hoc narravit, ut credamus quia hoc dominus dixit? nempe ioannes evangelista. At ipse dixit et erat ibi mater iesu. Quare hoc, nisi quia utrumque verum est? sed numquid ideo venit ad nuptias, ut doceret matres contemni? chrysostomus. Sed quod valde venerabatur matrem, audi Lucam enarrantem, qualiter subditus parentibus erat.

Nam ubi quidem parentes nihil impediunt eorum quae sunt secundum deum, debitum est subici eis; quando autem non tempore debito aliquid quaerunt, et abscindunt nos a spiritualibus, non ex hoc fallaris. Augustinus de symbolo.

Ut ergo distingueret inter deum et hominem, quia secundum hominem minor et subditus erat, secundum autem deum supra omnes erat, dixit quid mihi et tibi est, mulier? chrysostomus in ioannem.

Sed et propter aliam causam, ut non suspecta essent miracula quae fiebant (ab his enim qui indigebant, rogari oportuerat, non a matre), voluit ostendere quoniam omnia decenti tempore operatur, non simul omnia faciens: quia confusio quaedam esset; et ideo sequitur nondum venit hora mea; idest, nondum cognitus sum his qui adsunt.

Sed neque sciunt quoniam defecit vinum: sine eos primum hoc sentire: qui enim necessitatem non praesentit, neque beneficii grandem suscipiet sensum. Augustinus.

Vel ideo quia dominus noster, secundum quod deus erat, matrem non habebat; secundum quod homo erat, habebat matrem. Miraculum autem quod facturus erat, secundum divinitatem facturus erat, non secundum infirmitatem humanam.

Miraculum tamen exigebat mater; at ille tamquam non agnoscens viscera humana, operaturus facta divina, dixit quid mihi et tibi est, mulier? tamquam dicat: quod in me facit miraculum, non tu genuisti, deitatem meam. Dicitur autem mulier secundum femineum sexum, non secundum corruptionem integritatis.

Sed quia genuisti infirmitatem meam, tunc te cognoscam cum ipsa infirmitas pendebit in cruce; unde subdit nondum venit hora mea; quasi dicat: ibi te agnoscam cum pendere in cruce infirmitas coeperit, cuius et mater es. Commendavit enim matrem discipulo, prius matre moriturus, et ante mortem matris resurrecturus. Videte autem ne forte quomodo invenerunt Manichaei occasionem perfidiae suae, quia dixit dominus quid mihi et tibi est, mulier? sic inveniant mathematici occasionem fallaciae, quia dixit nondum venit hora mea.

Dicunt enim: vides quia sub fato erat christus, quia dixit nondum venit hora mea. Credant autem deo dicenti: potestatem habeo ponendi animam meam, et iterum sumendi eam; et quaerant quare sit dictum nondum venit hora mea: nec ideo iam sub fato ponant conditorem caeli: quia si esset fatum de sideribus, non poterat esse sub necessitate siderum conditor siderum. Adde quod non solum christus non habuit quod appellas fatum; sed nec tu, aut ille, aut quisquam hominum.

Quare ergo dixit nondum venit hora mea? quia in potestate habebat quando moreretur; sed nondum videbat esse opportunum ut illa potestate uteretur. Vocandi erant discipuli, annuntiandum erat regnum caelorum, faciendae erant virtutes, commendanda erat divinitas domini in miraculis, commendanda erat humanitas domini in ipsa compassione mortalitatis.

At ubi tantum fecit quantum sufficere iudicavit, venit hora, non necessitatis, sed voluntatis; non conditionis, sed potestatis.