Lectio 10

Augustinus in ioannem. Coeperant Iudaei utrumque cognoscere: quia non de carnis generatione loqueretur dominus, sed de vitae institutione. Consuetudo autem Scripturarum est fornicationem spiritualiter appellare, cum diis multis et falsis anima tamquam prostituta subicitur; unde dicitur dixerunt itaque ei: nos ex fornicatione non sumus nati, unum patrem habemus deum. Theophylactus.

Quasi responderent, quod dei quaererent ultionem; et ideo adversus eum consiliarentur.

Origenes in ioannem.

Vel aliter. Quia redarguti sunt non esse filii Abrahae, atrocius respondent, latenter designantes, ex adulterio productum fore salvatorem. Sed magis mihi videtur quod conrixando responderunt. Cum enim prius dixissent: pater noster Abraham est, et audissent: si filii Abrahae estis, opera Abrahae facite, fatentur se habere maiorem patrem quam Abraham, scilicet deum, et non ex fornicatione sumpsisse exordium. Non enim ex sponsa, sed ex meretrice, seu materia, Daemon, qui nihil facit ex se, producit eos qui carnalibus usi inhaerent materiae. Chrysostomus in ioannem. Sed quid dicitis vos? patrem habetis deum, et christum incusatis haec dicentem? et nimirum ex fornicatione multi eorum nati erant; etenim illicitas commixtiones faciebant; non tamen hoc redarguit; sed instat, ut ostendat quod non sunt ex deo; unde sequitur dixit ergo eis iesus: si deus pater vester esset, diligeretis utique me: ego enim ex deo processi et veni. Hilarius de Trin..

Religiosi nominis assumptionem dei filius in his qui se dei filios confitentes, patrem sibi deum dicerent, non improbavit; sed temerariam Iudaeorum usurpationem patrem sibi deum praesumentium, per id quod se non diligerent, obiurgat.

Non utique dici potest idipsum esse ex deo exire, quod venisse. Sed cum ab his qui sibi deum patrem dicerent, idcirco se diligendum ait, quia ex deo exiisset; causam dilectionis ex causa docuit esse nascendi. Exiisse enim ad incorporalis nativitatis retulit nomen: quia religio profitendi sibi patrem deum, ex dilectione christi, qui ex eo genitus est, merenda sit. Nec enim in deum patrem fit religiosus qui non diligit filium, cum diligendi filii non alia causa sit quam quod ex deo sit. Ex deo igitur filius est, non adventu, sed nativitate. Dilectio autem in patrem hinc erit omnis, si filius ex eo esse credatur. Augustinus. Sic ergo, quod de deo processit verbum, aeterna processio est: ab illo enim processit ut verbum patris, et venit ad nos, quia verbum caro factum est. Adventus eius, humanitas eius; mansio eius, divinitas eius. Dicitis deum patrem, cognoscite me vel fratrem.

Hilarius. Non esse autem a se sibi originem docuit, cum subdit neque enim a meipso veni, sed ille me misit. Origenes. Haec arbitror dici propter quosdam per se venientes, et non missos a patre, de quibus in ieremia dicitur: non mittebam eos, et ipsi currebant. Quoniam autem qui duas naturas ingerunt, utuntur hoc verbo, obiciendum est contra illos. Paulus enim odiebat iesum cum persequeretur ecclesiam dei; unde dominus ad eum: quare me persequeris? si ergo verum est quod hic dicitur si deus pater vester esset, diligeretis me, palam est quoniam et recte convertitur: si non diligeretis, nequaquam deus pater vester esset. Paulus autem aliquo tempore non diligebat iesum: fuit ergo tempus quo deus pater Pauli non extitit. Non igitur natura Paulus dei filius fuit, sed postmodum dei filius factus est. Quando vero deus alicuius fit pater, nisi quando mandata eius custodit? chrysostomus. Quia vero semper quaerebant dicentes: quid est hoc quod dicit: quo ego vado, vos non potestis venire? propterea subdit quare loquelam meam non cognoscitis? quia non potestis audire sermonem meum. Augustinus in ioannem. Ideo autem audire non poterant, quia corrigi credendo nolebant. Chrysostomus. Primo igitur captanda est virtus quae verbum divinum exaudiat, ut deinceps validi sistamus ad percipiendam totam locutionem iesu: quoniam quamdiu quis curatus non est in auditu proprio, a verbo quod dicit surdo: aperiaris, auditu percipere nequit.