Lectio 8

Chrysostomus in ioannem.

Nihil veritate apertius neque fortius; quae neque latere vult, neque periculum formidat, neque insidiis tremit, neque gloriam quae a multis est desiderat, nulli humanorum obnoxia; unde et dominus in solemnitatibus ierusalem ascendebat; non se ostentans, neque honorem diligens, sed ut pluribus sua dogmata proponeret, et miraculorum utilitatem. Postquam autem solemnitates solvebantur, ad iordanem frequenter veniebat, quia et illic etiam turbae concurrebant; unde dicitur post haec venit iesus et discipuli eius in Iudaeam terram, et illic demorabatur cum eis. Beda. Dicit autem post haec, non continuo post disputationem cum Nicodemo, quae facta est in hierosolymis, sed peracto spatio temporis de Galilaea in Iudaeam rediit. Alcuinus.

Per Iudaeam quidem significantur confitentes, quos visitat christus: ubi enim est peccatorum confessio vel divinarum laudum, illuc venit christus et discipuli eius, idest doctrina et illuminatio eius, et ibi moratur purgando a vitiis; unde sequitur et illic demorabatur cum eis, et baptizabat. Chrysostomus.

Cum autem evangelista postmodum dicat quod iesus non baptizabat, sed discipuli eius, manifestum est quoniam et hic hoc dicit, quod soli discipuli baptizabant. Augustinus in ioannem. Baptizatus autem dominus baptizabat non eo baptismate quo baptizatus est: baptizatus est enim a servo, ostendens humilitatis viam, et perducens ad baptismum domini, hoc est suum. Baptizabat enim iesus quomodo dominus, quomodo dei filius.

Beda. Christo autem iam baptizante, adhuc baptizat ioannes; quia adhuc permanet umbra, nec debet praecursor cessare donec veritas manifestetur; unde sequitur erat autem ioannes baptizans in Aennon iuxta Salim. Aennon Hebraice aqua: unde quasi nominis interpretationem aperiens subdit quia aquae multae erant illic. Salim oppidum est iuxta iordanem situm, ubi olim melchisedech regnavit. Hieronymus ad evagrium. Nec refert utrum Salem aut Salim nominetur, cum vocalibus in medio litteris perraro utantur Hebraei, et pro voluntate lectorum ac regionum varietate, eadem verba diversis sonis atque accentibus proferantur.

Sequitur et veniebant, et baptizabantur.

Beda. Quantum catechumenis nondum baptizatis prodest doctrina fidei, tantum profuit baptisma ioannis ante baptismum christi: quia sicut ille praedicabat poenitentiam et baptismum christi nuntiabat, et in cognitionem veritatis quae mundo apparuit attrahebat: sic ministri ecclesiae primo erudiunt venientes ad fidem, post peccata eorum redarguunt, deinde in baptismo christi remissionem promittunt, et sic in cognitionem et dilectionem veritatis attrahunt. Chrysostomus. Discipulis autem iesu baptizantibus, non cessavit ioannes baptizans usque ad incarcerationem; quod significat evangelista cum subdit nondum enim missus fuerat ioannes in carcerem. Beda. Ecce aperte notat facta christi ante ioannem incarceratum; quae alii praeterierunt, incipientes ab his quae post missum ioannem in carcerem facta sunt. Augustinus. Quare autem baptizabat ioannes? quia oportebat ut dominus baptizaretur. Non solum autem baptizatus est ab eo, ne baptismus ioannis melior baptismate domini videretur.

Chrysostomus in ioannem.

Sed cuius gratia usque tunc baptizabat? si enim cessasset, aestimaretur zelo vel ira facere; sed persistens, non sibi ipsi gloriam acquirebat, sed christo auditores mittebat. Et multo efficacius hoc faciebat quam discipuli christi, quia insuspicabile eius erat testimonium, et maiorem gloriam apud omnes habebat; ideo etiam adhuc baptizabat, ne discipulos suos in ampliorem zelum immitteret. Aestimo autem et propter hoc permissam esse mortem ioannis, et eo sublato de medio, iesum maxime praedicare coepisse, ut omnis multitudinis affectio ad christum transiret, et non ultra his quae de utroque erant sententiis scinderetur.

Zelotype enim se habentes discipuli ioannis ad christi discipulos et ad ipsum christum, quia viderunt discipulos christi baptizantes, coeperunt dicere ad eos qui baptizabantur, quasi aliquid maius haberet baptisma ioannis baptismate discipulorum christi; unde subditur facta est ergo quaestio ex discipulis ioannis cum Iudaeis de purificatione. Quoniam enim ipsi quaestionem moverunt, sed non Iudaei, evangelista occulte monstrat, non dicens quod Iudaeus quaesivit, sed quod quaestio facta est ex discipulis ioannis. Augustinus.

Intelligas ergo dixisse Iudaeos maiorem esse christum, et ad eius baptisma debere concurri; illi autem nondum intelligentes defendebant baptismum ioannis.

Ventum est ergo ad ipsum ioannem, ut solveret quaestionem; unde sequitur et venerunt ad ioannem, et dixerunt ei: Rabbi, qui erat tecum trans iordanem...

Ecce baptizat. Chrysostomus.

Hoc est: quem tu baptizasti. Non autem dixerunt: quem tu baptizasti: quia coacti essent et vocis eius meminisse quae super eum est delata; sed dicunt qui erat tecum, quasi qui discipuli ordinem habebat, nihil plus habens nobis, nunc se a te separans baptizat. Addunt autem cui etiam testimonium perhibuisti; quasi dicant: quem tu clarum ostendisti, et circumspectum fecisti, eadem tibi audet: et hoc est quod dicunt ecce hic baptizat. Non autem in hoc solum aestimabant se excitare eum, sed et in eo quod de reliquo ea quae ipsorum erant reprobabantur; unde subdunt et omnes veniunt ad eum. Alcuinus. Quasi dicant: te dimisso omnes currunt ad baptismum illius quem tu baptizasti.