Lectio 3

Supra prohibuit apostolus peccata carnalia, hic comminatur poenam damnationis, quae peccatoribus infligitur.

Circa quod duo facit. Primo enim de hoc eos certificat; secundo sigillatim peccata recitat, ibi quod omnis fornicator, etc..

Dicit ergo hoc scitote intelligentes, id est actualiter, non solum habitualiter, pro certo habete. I Io. III: haec scripsi vobis, ut sciatis, etc..

Et quid? quod omnis fornicator, aut immundus, aut avarus, quod est idolorum servitus, non habet haereditatem in regno christi et dei.

Nota quod vocat hic avaritiam idololatriam, quoniam idololatria est, quando honor soli deo debitus, impenditur creaturae. Nunc autem deo dupliciter honor debetur, scilicet ut in eo finem nostrum constituamus, et ut in eo fiduciam nostram finaliter ponamus; ergo qui hoc in creaturis ponit, reus est idololatriae.

Hoc autem facit avarus, qui finem suum in re creata ponit, et etiam totam suam fiduciam. Os. VIII, 4: argentum suum et aurum suum fecerunt sibi idola, ut interirent.

Et hoc, quia, ut dicitur Prov. XI, 28: qui confidit in divitiis suis, corruet.

Sed cum in aliis peccatis ponat homo finem suum in creatura, cui amore inhaeret, quare etiam in illis non dicitur peccator idololatra? respondeo. Idololatrare est aliquid exterius indebite colere. Nunc autem in aliis peccatis ponitur finis in interioribus quasi in propria exaltatione. Sed qui ponit finem in divitiis, ponit in eis finem ut in re exteriori, sicut idololatra.

Sed numquid avari honorem deo debitum exhibentes creaturae, realiter sunt idololatrae, et per se? dico quod non, quia in moralibus actus seu opera iudicantur ex fine. Ille ergo per se est idololatra, qui intendit per se cultum exhibere creaturae. Hoc autem non intendit avarus per se, sed per accidens hoc facit, inquantum superflue et inordinate diligit.

Et quid de tali? non habebit haereditatem, quippe quia filii et haeredes, ut dicitur Rom. VIII, 17. Nunc autem tales non sunt filii, qui sic carnales sunt; ergo haereditatem non habent, quia, ut dicitur I cor.

C. XV, 50: caro et sanguis regnum dei non possidebunt, id est deum, qui dicit Ez. XLIV, V. 28: ego haereditas eorum.

Sed posset quaeri: si haereditas ista est ipse deus, cum sit indivisibilis et impartibilis, quare dicit in regno christi et dei divisive, ac si haereditas ista sit divisibilis? respondeo. Haereditas nostra consistit in fruitione dei, nunc autem deus aliter se fruitur, et nos eo; quia deus seipso perfecte fruitur, quia seipsum perfecte cognoscit et totaliter diligit quantum cognoscibilis et diligibilis est. Non autem sic nos, quia licet ipsum perfecte cognoscamus in patria, et per consequens diligamus, quia qui aliquid simplex attingit, ipsum totum cognoscit, etsi non totaliter, sicut lux solis si esset punctalis, humanus oculus ipsam totam apprehenderet, non totaliter, oculus vero aquilae ipsam totaliter comprehenderet. Sic et si deum perfecte cognoscimus in patria et perfecte diligimus, sed ipsum totaliter non comprehendimus, ideo videtur ibi esse quaedam imperfectio et particularitas.

Et ideo dicit christi et dei coniunctim, quasi partem cum parte ponendo, id est quia per christum et non per alium habetur haereditas.

Deinde cum dicit nemo vos seducat, hic excludit fallaciam seductorum.

Et circa hoc duo facit.

Primo enim ponit admonitionem; secundo subiungit ipsius rationem, ibi eratis enim aliquando tenebrae, etc..

Prima iterum in duas, quia primo monet eos, ut non seducantur verbis, eis credendo; secundo ut non communicent eis mala faciendo, ibi nolite ergo effici, etc..

Prima adhuc in duas, quia primo removet seductiones; secundo ostendit seductionis signum, ibi propter hoc enim venit ira, etc..

Notandum est ergo quod in vitiis carnalibus solum docuit cavere seductionem, quia a principio, ut homines possent libere frui concupiscentiis, cogitaverunt invenire rationes, quod fornicationes et huiusmodi venerea non essent peccata. Et ideo dicit inanibus verbis, quia sine ratione sunt talia verba, quae dicunt quod huiusmodi non sint peccata, nec excludant a regno dei et christi.

Col. II, 8: videte ne quis vos seducat per prophetiam et inanem fallaciam.

Et quod tales sint seductores et talia verba seducentia, ostendit, quia nisi peccata carnalia essent peccata, non punirentur a deo, quia cum deus sit iustus, non infligit poenam sine culpa. Nunc autem talia puniuntur a deo, ergo peccata sunt.

Minorem probat, cum dicit propter haec enim venit ira dei, scilicet propter peccata carnalia, in filios diffidentiae, ut patuit in diluvio; item in sodomitis; item tribus beniamin fere tota consumpta fuit propter haec.

Dicit autem filios diffidentiae, quia sic peccantes diffidunt de vita aeterna; quia si sic faciens speraret vitam aeternam, magis esset praesumptio, quam spes, quae est certa expectatio futurae beatitudinis ex meritis, etc..

Unde supra IV, 19: qui desperantes semetipsos tradiderunt impudicitiae in operationem immunditiae omnis, in avaritiam. Sap. VII: nullum pratum sit quod non pertranseat luxuria nostra, etc.. Et sequitur in fine capitis: quia tales non speraverunt mercedem iustitiae, etc..

Dicit ergo, quod in filios diffidentiae, id est qui non confidunt de gaudiis aeternis, venit ira dei, scilicet propter peccata. Vel diffidentiae, id est de quibus non est confidendum, quantum est ex parte meritorum.

Et ideo concludit nolite ergo effici participes eorum, communicando scilicet eis in talibus operibus. II Cor. VI, 14 s.: quae enim participatio iustitiae cum iniquitate, aut quae societas lucis ad tenebras, aut quae communicatio christi ad belial, aut quae pars fidelis cum infideli?