Lectio 5

Postquam enarravit apostolus beneficia collata communiter omnibus fidelibus, exhibita specialiter apostolis, hic consequenter enumerat beneficia ipsis ephesiis collata.

Dividitur autem pars ista in duas, quia primo proponit beneficia eis exhibita; secundo insinuat affectum suum ex ipsis beneficiis excitatum, ibi propterea et ego audiens, etc..

Prima iterum in tres dividitur, secundum tria beneficia eis exhibita; quia primo proponit beneficium praedicationis; secundo beneficium conversionis ad fidem, ibi in quo et credentes signati estis; tertio beneficium iustificationis, ibi signati estis, etc..

Dicit ergo quantum ad primum in quo, scilicet christo, et vos cum audivissetis, id est cuius beneficio et virtute audivistis, verbum veritatis, id est verbum praedicationis, in quantum ipse christus ad vos praedicatores misit. Rom. X, 14: quomodo audient sine praedicante? quomodo vero praedicabunt, nisi mittantur? item infra eodem: ergo fides ex auditu, auditus autem per verbum dei. Eius ergo beneficio audiunt, qui praedicatores eis mittit. Lc. XI, 28: beati qui audiunt verbum dei, et custodiunt illud.

Hoc verbum praedicationis tripliciter commendat apostolus. Primo a veritate cum dicit verbum veritatis quippe quia accipit originem a christo, de quo dicitur io.

C. XVII, 17: sermo tuus veritas est; Iac. I, V. 18: voluntarie genuit nos verbo veritatis suae.

Secundo quia est Annuntiatio bona. Unde dicit evangelium, quod quidem annuntiat summum bonum et vitam aeternam; et anthonomastice verbum fidei, evangelium dicitur, quasi Annuntiatio summi boni. Is. LII, 7: quam pulchri pedes annuntiantis et praedicantis pacem, annuntiantis bonum, praedicantis salutem, eodem 41, super montem excelsum ascende tu qui evangelizas sion. Et hoc est quantum ad futura bona.

Tertio describitur et commendatur quantum ad bona praesentia, quia salvat. Unde dicit salutis vestrae, id est quod creditum dat salutem. Rom. I, 16: non enim erubesco evangelium: virtus enim dei est in salutem omni credenti. I Cor. XV, 1: notum autem vobis facio, fratres, evangelium, quod praedicavi vobis, quod et accepistis, in quo et statis, per quod et salvamini.

Quantum autem ad beneficium conversionis ad fidem, dicit in quo, scilicet christo, id est, in cuius operatione vos credentes, signati estis. Quod quidem beneficium ideo apponitur fidei, quia fides necessaria est audientibus. Frustra enim quis audiret verbum veritatis, si non crederet, et ipsum credere est per christum. Infra II, 8: gratia enim estis salvati per fidem. Et hoc non ex vobis, donum enim dei est.

Quantum vero ad beneficium iustificationis dicit signati estis, et hoc per spiritum sanctum, qui datus est vobis, de quo dicit tria, scilicet quod est signum, et quod est spiritus promissionis, et quod est pignus haereditatis.

Signum quidem est inquantum per eum infunditur charitas in cordibus nostris, qua distinguimur ab his qui non sunt filii dei. Et quantum ad hoc dicit signati estis, scilicet divisi a grege diaboli. Infra cap. IV, V. 30: nolite contristare spiritum sanctum dei, in quo signati estis, etc.. Sicut enim homines gregibus suis apponunt signa, ut ab aliis distinguantur, ita dominus gregem suum, id est populum suum, spirituali signo voluit signari.

Dominus autem populum peculiarem habuit, in veteri quidem testamento Iudaeos.

Ez. XXXIV, 31: vos autem greges mei, greges pascuae meae homines estis. Unde Ps. Xciv, V. 7: nos autem populus eius, et oves pascuae eius. Sed quia hic grex in pascuis corporalibus pascebatur, scilicet in doctrina corporali et in bonis temporalibus, Is. I, 19: si volueritis et audieritis me, bona terrae comedetis, ideo eum dominus corporali signo, scilicet circumcisionis, ab aliis separavit et distinxit. Gen. XVII, 13: eritque pactum meum in carne vestra. Prius autem dicitur: circumcidetis carnem praeputii vestri, ut sit signum foederis inter me et vos.

In novo autem testamento gregem habuit populum christianum. I Petr. II, 25: conversi estis nunc ad pastorem et episcopum animarum vestrarum. Io. X, 27: oves meae vocem meam audient, etc.. Sed grex iste pascitur in pascuis doctrinae spiritualis et spiritualibus bonis, ideo eum signo spirituali ab aliis dominus distinxit. Hoc autem est spiritus sanctus, per quem illi qui christi sunt, distinguuntur ab aliis qui non sunt eius. Quia autem spiritus sanctus amor est, ergo tunc spiritus sanctus datur alicui, quando efficitur amator dei et proximi. Rom. V, 5: charitas dei diffusa est in cordibus nostris per spiritum sanctum, etc..

Signum ergo distinctionis est charitas, quae est a spiritu sancto. Io. XIII, 35: in hoc cognoscent omnes, quia mei discipuli estis, si dilectionem habueritis ad invicem. Spiritus ergo sanctus est quo signamur.

Spiritus vero promissionis dicitur triplici ratione. Primo quia promissus est fidelibus.

Ez. XXXVI, 26: spiritum novum ponam in medio vestri. Et Ez. XXXVII, 6: dabo vobis spiritum novum. Secundo quia datur cum quadam promissione; ex hoc enim ipso quod datur nobis, efficimur filii dei.

Nam per spiritum sanctum efficimur unum cum christo, Rom. VIII, 9: si quis autem spiritum dei non habet, hic non est eius, et per consequens efficimur filii dei adoptivi, ex quo habemus promissionem haereditatis aeternae, quia si filii, et haeredes Rom. VIII, 17.

Tertio dicitur pignus, inquantum facit certitudinem de promissa haereditate.

Nam spiritus sanctus inquantum adoptat in filios dei, est spiritus promissionis, et ipsemet est signum promissionis adipiscendae.

Sed, ut dicitur in Glossa, alia littera habet qui est arra haereditatis, et forte melius, quia pignus est aliud a re pro qua datur, et redditur postquam ille, qui pignus recipit, rem sibi debitam recipit. Arra autem non est aliud a re pro qua datur, nec redditur; quia datur de ipso pretio, quod non est auferendum, sed complendum. Deus autem dedit nobis charitatem tamquam pignus, per spiritum sanctum, qui est spiritus veritatis et dilectionis. Et ideo huiusmodi non est aliud, quam quaedam particularis et imperfecta participatio divinae charitatis et dilectionis, quae quidem non est auferenda, sed perficienda, ideo magis proprie dicitur arra quam pignus.

Tamen potest nihilominus et pignus dici.

Nam per spiritum sanctum deus nobis diversa dona largitur, quorum quaedam manent in patria, ut charitas, quae nunquam excidit, I Cor. XIII, 8; quaedam vero propter sui imperfectionem non manent, sicut fides et spes, quae evacuabuntur ut ibidem dicitur. Sic ergo spiritus sanctus dicitur arra per respectum ad ea quae manent, pignus vero per respectum ad ea quae evacuabuntur.

Ad quid autem signati sumus, subdit, dicens in redemptionem. Nam si aliquis de novo aliqua animalia acquireret et adderet gregi suo, imponeret eis signa acquisitionis illius. Christus autem acquisivit populum ex gentibus. Io. X, 16: alias oves habeo, quae non sunt ex hoc ovili, et illas oportet me adducere, etc.. Et ideo impressit eis signum acquisitionis. I Petr. II, 9: gens sancta, populus acquisitionis. Act. XX, 28: quam acquisivit sanguine suo.

Sed quia christus acquisivit populum istum, non sic quod nunquam fuerit suus, sed quia aliquando fuerat suus, sed opprimebatur a servitute diaboli, in quam peccando se redegit, ideo non dicit simpliciter acquisivit, sed addit in redemptionem, quasi dicat: non simpliciter de novo acquisiti, sed quasi a servitute diaboli per sanguinem eius redempti.

I Petr. I, 18: non corruptibilibus auro et argento redempti estis, etc.. Acquisivit ergo christus nos redimendo, non quod accrescat inde aliquid deo; quia bonorum nostrorum non indiget. Iob XXXV, 7: si iuste egeris, quid donabis ei? aut quid de manu tua recipiet? ad quid autem acquisiverit nos christus, subdit in laudem gloriae ipsius, id est ut ipse deus laudetur. Is. XLIII, 7: qui invocat nomen meum, in gloriam meam creavi eum.