CAPUT VII.

De in toto esse, et de omni, et de nullo praedicari, que sunt syllogismorum perfectorum principia.

Post haec dicamus de .principiis syllogismorum perfectorum et imperfectorum : quia de illis etiam antequam de syllogismis tradamus, oportet quaedam praecognoscere. Principia autem syllogismorum perfectorum sunt duo, scilicet dici de omni, et dici de nullo. De istis igitur primo determinandum est. Dicimus igitur quod in toto esse unum in altero, et unum praedicari de omni altero idem est quoad suppositum et quoad substantiam. Differunt tamen ratione : quia in toto esse alterum in altero dicit comparationem subjecti ad praedicatum, eo quod subjectum est in praedicato proprie loquendo, sicut materia in forma continente. De omni autem praedicari dicit comparationem praedicati ad subjectum, eo quod de omni praedicari est quoddam dici de altero : de altero autem dici est praedicatum de subjecto dici, sicut patet per antedicta.

Si autem quis objiciat quod de omni est dispositio subjecti et conditio pertincns ad subjectum, et ideo non possit dicere comparationem praedicati ad subjectum : sed magis e converso dicere videtur comparationem subjecti ad praedicatum, Dicendum quod quamvis signum distributivum ad subjectum referatur, tamen dici de omni proprium est praedicati : quia dici de omni non est aliud, nisi praedicatum cuilibet parti subjecti inesse, et quod pro qualibet parte stet subjecti, hoc facit signum universale distributivum : et ideo dici pertinet ad praedicatum, et etiam dici de omni : sed quod pro qualibet parte praedicatum attribuatur subjecto, facit signum distributivum. Dicimus igitur de omni praedicari, quando nihil est sumere subjecti, hoc est, partium subjecti, de quo alterum quod est praedicatum non dicatur.

Et attende quod quamvis omne et totum sint ambo signa distributiva universaliter, tamen in hoc differunt, quod totum proprie distribuit pro partibus integralibus, omne autem pro partibus substantivis. Similiter autem non est idem dicere, quando nihil est sumere subjecti, et dicere, quando nihil est sumere sub subjecto : quia quando dicitur sic, quando nihil est sumere subjecti, tunc intelligitur quod nulla partium subjecti excipitur sive sit integralis sive subjectiva : quia et integralis est aliquid subjecti, et etiam subjectiva aliquid est subjecti. Quando autem dicitur, quando nihil est sumere sub subjecto, non stat nisi pro partibus subjectivis : quia illae solae sumuntur sub subjecto sicut communi : integrales autem non sumuntur sub subjecto, quia totum subjectum non praedicatur de ipsis. Et ideo in toto esse melius explanatur sic dicendo, quod in toto esse et de omni praedicari est, quando nihil est sumere subjecti de quo praedicatum non dicatur, quam si sic dicatur, quod in toto esse et de omni praedicari est, quando nihil est sumere sub subjecto de quo praedicatum non dicatur.

Haec autem quae dicta sunt omnia videntur convenire indefinitae propositioni quando sumitur in materia necessaria,cum sic dico, homo est animal, nihil est sumere subjecti de quo praedicatum non dicatur, et sic talis indefinita videtur esse universalis. Et ad hoc dicendum quod cum dicitur, quod dici de omni est quando nihil est sumere subjecti de quo praedicatum non dicatur, quod tunc stat subjectum actualiter pro partibus, quia actu distributum est pro partibus : sed cum subjectum est indefinitum, non stat pro partibus nisi potentialiter et habitualiter : et ideo indefinita non est universalis actu, etiam quando est in materia necessaria. Eodem autem modo dicendum est de eo quod est de nullo praedicari.