DUBIUM,

Sed quod causa ista est, quod oportet esse duplex theologicum negotium ad perfectionem utriusque partis animae, scilicet divisibilis, vel indivisibilis, quaeratur utrum hoc possit esse verum? Et dicitur, quod non.

1. Quia impossibile est idem esse divisibile et indivisibile : sed anima est unum quid : ergo non potest esse divisibilis et indivisibilis. Si dicatur, quod est divisibilis secundum inferiorem partem, et indivisibilis secundum superiorem. Contra : Inferior pars est, cujus est inhaerere inferioribus rebus : sed ista non potest elevari ad inspiciendum . divina: si ergo Theologia nititur istam perficere, videtur niti ad impossibile.

2. Praeterea, Quaeritur unde veniat divisibile et indivisibile in anima, et maxime si anima sit forma quaedam simplex ?

3. Praeterea, Videtur quod tres debeant esse Theologiae : quia in libro de Divinis nominibus, cap. IV, assignavit tres motus animae, scilicet circularem, rectum et obliquum : et secundum omnes illos ponit perfici divinis : ergo videtur quod debeant esse tria negotia.

Sed dicendum ad primum, quod in anima non secundum idem est divisibile, et indivisibile, sed secundum superiorem partem ejus quae est intellectus accipiens simplices quidditates rerum est indivisibilitas, quia stat in uno : sed ad inferiorem partem quae est ratio quae dis- currit per signa probabilia et communia et contingenlia colligendo ea ut per ea inquirat veritatem, est divisibilitas.

Ad secundum dicendum, quod ratio per inquisitionem et collationem exteriorum venit ad interiora rei, ubi attingit intellectum sicut inferior potentia vel natura attingit superiorem in ultimo sui : alioquin frustra, esset inquisitio rationis : et secundum hoc etiam potest quantum ad ultimum sui perfici divinis.

Ad tertium dicendum, quod si anima ponatur substantia composita ex quo est et quod est, facile erit respondere, quod indivisibile procedit ab ipso quo est, quod est formale in ipsa, et divisibile ipsius ex ipso quod est : si autem anima rationalis sit simplex forma, per admixtionem et separationem a materia cui est conjuncta, consequitur ipsa divisibile et indivisibile : sicut enim ex parte qua conjungitur lux combustibili, consequitur ipsam obscuritas et densitas, quae non sunt lucis secundum quod lux : ex parte vero altera secundum quod est magis remota, consequitur ipsas proprietates ipsius, claritas, et manifestatio caelorum : ita animam ut rationalem ex parte illa qua est immersa corpori, consequitur ipsam potentia quae versatur in collatione corporalium intentionum et contingentium : ex parte vero altera secundum quod remanet immixta, consequitur ipsam potentia indivisibilis, quae accipit simplices quidditates rerum, et in ista attingit intelligentias in sua summitate. Ad quartum dicendum, quod tres isti motus sunt duorum perfectibilium : et ideo non oportuit esse nisi duo perficientia de divinis : motus vero circularis animae est, secundum quod retrahit se in seipsam et convolvitur in simplicitate sui intellectus : motus autem rectus est, secundum quod per causata discurrit, et fertur in causam, et hoc proprie est rationis : motus autem obliquus est, secundum quod intellectus obliquat se a sua simplicitate ad rationem procedens ex consideratione causae in causata.