52

δὲ κατὰ μόνας ὡμίλει Θεῷ καὶ τὰς συνήθεις καὶ προτελε στικὰς εὐχὰς μεθ' ὅτι πλείστης ἀπεδίδου τῆς ἡσυχίας. 49 Τότε δὴ τότε λέγεται ἀκοῦσαι φωνῆς τῆς αὐτῆς ἐκεῖνον ἐκ τρίτου, οὐχ ἅμα, ἀλλ' ἐν τῷ μεταξὺ καιροῦ τινος διαλείποντος· καὶ ἡ φωνὴ λέξις ἦν οὐ συνήθης, οὔτε μὴν οὐχ ὅπως Ἑλληνικῇ, ἀλλ' οὐδέ τινι ἑτέρᾳ γλώσσῃ προσήκειν δοκοῦσα· μάρπου γὰρ ἐλέγετο, καὶ πλέον οὐκ ἦν· ἐφ' ᾧ δὴ θαυμάσαντα τὸν ἀρχιερέα εὐθὺς προσελθεῖν τῷ Θεσσαλονίκηςὁ ∆ισύπατος δ' ἦν Μανουήλκαὶ ἀπαγγεῖλαι ὅπως τε σταθείη εἰς τὴν διὰ ψαλμῳδίας ἐντυχίαν Θεοῦ καὶ ὅπως ἀπροόπτως ἀφίκοιτο ἡ φωνή, λογιζομένῳ περὶ ὧν λογίζεσθαι ἔφη· καὶ τόν, ἐφ' ἱκανὸν τὴν λέξιν σκεψάμενον, τὸ συμβὰν ἐπὶ τῷ πάλαι βεκλᾶς λαβεῖν ἐπὶ λογισμῶν καί, τὰ στοιχεῖα τῆς λέξεως ἀναπτύξαντα, ἀριδήλως φάναι τὴν βασιλείαν Ῥωμαίων τῷ Παλαιολόγῳ μνηστεύεσθαι· Μιχαὴλ γὰρ ἄναξ Ῥωμαίων Παλαιολόγος ὀξέως ὑμνηθή σεται, ὡς ἔλεγε, τὴν λέξιν δηλοῦν. Εἰσὶ δ' οἵτινες λέγουσι μήτε τὸν ∆υρραχίου τοιαῦτ' ἀκοῦσαι, μήτε τὸν Θεσσαλονίκης τοιαῦτα φοιβάσασθαι, ἀλλά, σοφὸν ἐκεῖνον ὄντα καὶ περὶ τοιαύτας βίβλους, αἳ δὴ καὶ βασιλείας τὰς ἐς τοὐπιὸν διατυποῦσιν, ἐπτοημένον, φιλοπονώτερον ἐρευνῶντα, περὶ τοιούτων ἐγνωκέναι καὶ δή, γνωρίσαι θέλοντα ταῦτα ᾧ γε καὶ ἡ τῆς βασιλείας κατηγγυᾶτο περιωπὴ καὶ ἀναφέρειν οἷον ἐκεῖνον τῆς λύπης, ἐπεὶ καὶ περὶ αὐτῇ τῇ ζωῇ ἐδεδοίκει, τὸ μὲν ἐκ βίβλων εἰδέναι λέγειν, μὴ ἔχειν ἐκείνῳ πιστεύειν, τὸ δ' ἐκ Θεοῦ φανερῶς ἀκοῦσαι, μὴ καὶ πολλάκις τὸν λόγον οὐδὲ γὰρ ἀραρότως εἶχε ταῖς βίβλοις ἐπ' ἀδήλοις ταῖς ἀποβάσεσι πιστεύεινδιαπεσεῖν δεδοικέναι, καὶ διὰ ταῦτα, τῷ ∆υρραχίου περὶ τῶν τοιούτων κοινολογησάμενον, αὐτῷ μὲν ὑποθέσθαι λέγειν τῆς φωνῆς ἀκοῦσαι, ἐκεῖνον δ' ἀναπτύσσειν προσποιεῖσθαι πρὸς ὅπερ καὶ βούλοιτο τὴν παρ' αὐτοῦ συντεθεῖσαν λέξιν. Ἃ δὴ τῷ Παλαιολόγῳ μυστικῶς πιστεύοντες καὶ ἀμφότεροι, ἐκεῖνον μὲν ἐπ' ἀγαθαῖς ἐλπίσιν εἶχον μετεωρίζειν, ἑαυτοῖς δέ, 51 εἰ μὴ οὕτως ἀποβαίη, παραίτησιν ὑπελείποντο ὡς ἁμαρτοῦσι τῆς ἐξηγήσεως, ἄλλο τι τῆς φωνῆς τάχα δηλούσης ἢ ὡς ἐκείνοις ἐξήγητο. Πλὴν ἀλλ' ἐν τοσούτῳ φθάνει καὶ ὁ τῶν βασιλικῶν ἵππων κόμης, ὁ δηλω θεὶς Χαδηνός, καὶ ἐπιβαίνει ἀπτέρῳ τάχει Θεσσαλονίκης καὶ αὐτίκα τὸ πιστὸν τῆς φήμης ἔδειξε πράξας, τὸν Παλαιολόγον ἐν ἀσφαλεῖ κατασχών. Σιδήροις μέντοι οὐκ ἔγνω δεσμεύειν τὼ πόδε, ὡς δή οἱ καὶ προστεταγμένον ἦν, οὐκ οἶδ' εἴτε τὸ τοῦ ἀνδρὸς αἰδούμενος εὐγενές, εἴτε τι καὶ φιλίας πρὸς ἐκεῖνον ἔχων· τὸ γὰρ ὑπονοεῖν τι περὶ ἐκείνου τῶν ἀγαθῶν τὰ τῆς ὀργῆς οὐκ ἐδίδουν. Τέως δ' ἀφοσιωσάμενος ἐκείνῳ τὰ τῆς τιμῆς ὡς οἷόν τε ἀσφαλῶς, μὴ καὶ ἐπὶ πολλῶν ἐντὸς ἀτιμῷτο τῆς πόλεως τοῖς σιδήροις πεδούμενος, νυκτὸς ἔξεισιν. Ἐπεὶ δ' ἱκανῶς τῆς πόλεως ἀπηλλαττέτην, ὁ μὲν γνωρίζει τὰ ὁρισθέντα καὶ ὡς αὐτὸς ἐν προνοίᾳ τινὶ τῆς ἐκείνου χάριν τιμῆς καταπεφρονήκει τῶν ὁρισθέντων, οὐκ ἐς πλέον δὲ τὰ τῆς τόλμης οὐ γὰρ ἀσφαλὲς ἀμφοτέροιςπροβαίνειν ἐβούλετο· ὁ δ' αὖθις καὶ χάριν ὑπὲρ τούτου πολλὴν ἐοικὼς εἰδότι, ἕτοιμον παρεῖχεν ἑαυτὸν ἐκείνῳ τοῦ τὸ προσταττόμενον ἐκτελεῖν. Καὶ δὴ σιδήροις περιβαλών, ὥστ' ἐκεῖνον καὶ ἐπὶ θάτερα τῶν πλευρῶν τῷ ἵππῳ ἐπικαθέζεσθαι, οὕτω σὺν ἐκείνῳ τὴν ὁδὸν ἤνυον καὶ ἀμφότεροι. Συνέβαινε δὲ καί τις τότε, τὴν ὁδὸν ἀνυόντων, ὡς λέγεται, ἀγαθὸς ὄρνις καὶ οἷον προφοίβασμα τοῖς μικρὸν γενησομένοις ὕστερον. Τὸ δ' ἦν· διήρχοντο μὲν ὡς εἰκός, ὁ μὲν πρὸς τὸ μέλλον ἀλύων, ὁ δ' ἀναφέρων ὡς εἶχε τῆς λύπης ἐκεῖνον καὶ μεταβάλλειν πειρώμενος πρὸς τὸ εὐθυμότερον. Ἐπεὶ δέ ποτε τῆς πολλῆς ἀνανεύσας ἐκεῖνος λύπης προσέταττε ψάλλειν καὶ ὃ παρασταίη κατὰ νοῦν ἐκείνῳ καλλιφωνεῖνἦν γάρ, ὡς ἔοικε, καὶ εἴδησιν ἔχων ὁ φέρων πρὸς ταῦτα, ὡς ἄν, φησίν, ἐντεῦθεν καὶ μικρὸν ἀνεθείημεν, τηνικάδ' ἐπῄει ἐκείνῳ παραυτίκα ἐμμελῶς ψάλλειν Νῦν προφητικὴ πρόρρησις πληρωθῆναι ἐπείγεται, οὐκ ἀνειμένως ἄλλως καὶ ἀναβεβλημένως, ἀλλ' ἐνθουσιαστικῶς οἷον μάλα ὑπερφωνοῦντι καὶ ὑπὲρ δύναμιν· ἐφ' ᾧ δὴ καὶ τὸν δεσμώτην τότε μεταβαλεῖν πρὸς τὸ εὐθυμότερον καὶ