SUMMA DE CREATURIS.

 Prima pars de quatuor cooequoevis, scilicet materia prima,tempore, coelo, et Angelo.

 TRACTATUS I. DE PRIMO COAEQUAEVO.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I. An creatio sit ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ACTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 ARTICULUS VIII.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS 1. An materia sit ?

 ARTICULUS II. Quid sit materia ?

 ARTICULUS III. Utrum materia creata sit, vel non ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 TRACTATUS II. DE SECUNDO COAEQUAEVO QUOD EST TEMPUS.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quae sunt in aeternitate, et quae aeterna ?

 ARTICULUS V. De quando et nunc aeternitatis.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 ARTICULUS VIII. Quomodo tempus exiverit in esse

 ARTICULUS IX.

 ARTICULUS X. Utrum sit unum tempus vel plura

 ARTICULUS XI. De quando temporis.

 PARTICULA 1.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III. Utrum sit unum quando vel plura ?

 PARTICULA IV. Utrum quando habeat contrarium ?

 PARTICULA V.

 QUAESTIO VI

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 TRACTATUS III. DE TERTIO COAEQUAEVA, SCILICET DE COELO EMPYREO, ET ALIIS COELIS, ET STELLIS.

 QUAESTIO VII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO VIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. De ante et retro caeli .

 ARTICULUS III. De sursum et deorsum coeli

 QUAESTIO IX.

 ARTICULUS UNICUS Utrum figura caeli sit circularis ?

 QUAESTIO X.

 ARTICULUS I. Utrum caelum Trinitatis sit corpus.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XI. De coelo empyreo.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Utrum caelum empyreum sit uniforme, ?

 ARTICULUS III. Utrum caelum empyreum sit mobile

 QUAESTIO XII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XIII.

 QUAESTIO XIV.

 ARTICULUS UNICUS. Qui sunt isti caeli ?

 QUAESTIO XV.

 ARTICULUS I. De lumine et figura stellarum .

 ARTICULUS II. De motu stellarum .

 ARTICULUS III. ''De qualitatibus stellarum .

 QUAESTIO XVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XVII.

 ARTICULUS I. An motus caelorum sit simplex ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XVIII.

 ARTICULUS I. Quis sit effectus motus caeli

 ARTICULUS II. De fine motus caeli.

 TRACTATUS IV. DE QUARTO COAEQUAEVO QUOD EST ANGELUS

 QUAESTIO XIX. De cognoscibilitate Angeli.

 ARTICULUS I. Utrum Angelus sit cognoscibilis ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XX.

 QUAESTIO XXI.

 ARTICULUS I. An Angelus sit simplex ?

 ARTICULUS II. Quis sit modus simplicitatis Angeli ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA 1.

 PARTICULA II. De visione vespertina

 PARTICULA III.

 QUAESTIO XXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXVI.

 QUAESTIO XXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIX,

 QUAESTIO XXX.

 ARTICULUS I. ''De convenientia, Angeli et animae .

 ARTICULUS II. De differentia Angeli et animae

 QUAESTIO XXXI.

 ARTICULUS I. Utrum Angelus in gratia creatus sit ?

 ARTICULUS II. Quis fuerit actus illius gratiae ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXXII.

 ARTICULUS I. De theophania quid sit ?

 ARTICULUS II. Unde theophania descendat in Angelos ?

 QUAESTIO XXXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXXV.

 ARTICULUS I. ''Deprima definitione hierarchiae .

 ARTICULUS II. De secunda definitione hierarchiae

 ARTICULUS III. ''De tertia diffinitione .

 QUAESTIO XXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 QUAESTIO XXXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. ''De proprietatibus Seraphim .

 QUAESTIO XXXVIII.

 ARTICULUS 1. Quid sint Cherubim ?

 ARTICULUS II. De proprietatibus Cherubim .

 ARTICULUS I. De Thronis, quid sint ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XL.

 QUAESTIO XLI.

 QUAESTIO XLII.

 ARTICULUS I. De Dominationibus, quid sint ?

 ARTICULUS II. De proprietatibus Dominationum

 QUAESTIO XLIII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. De proprietatibus Virtutum

 QUAESTIO XLIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. De proprietatibus Potestatum .

 QUAESTIO XLV.

 QUAESTIO XLVI..

 QUAESTIO XLVII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XLVIII.

 ARTICULUS I. Quid sint Archangeli

 ARTICULUS II. De proprietatibus Archangelorum .

 QUAESTIO XLIX.

 ARTICULUS I. Quid sint Angeli ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO L.

 QUAESTIO LI.

 QUAESTIO LII.

 QUAESTIO LIII.

 QUAESTIO LIV.

 QUAESTIO LV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 1T. Quid sit opus assistentium ?

 QUAESTIO LVI.

 QUAESTIO LVII.

 QUAESTIO LVIII.

 ARTICULUS I. Qua necessitate Angeli custodiant ?

 ARTICULUS II. De effectibus custodiae Angelorum

 ARTICULUS III. De modo custodiendi

 ARTICULUS IV. Utrum omnis homo custodiatur ?

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO LIX.

 ARTICULUS I. Utrum Angeli moveantur ?

 ARTICULUS II..

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LX.

 ARTICULUS I. An loquantur Angeli ?

 ARTICULUS II. Quo sermone loquantur Angeli

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO LXII.

 ARTICULUS L

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXIII.

 ARTICULUS I. Quid appetiit malus Angelus

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. . Quae primi peccati causa fuit

 QUAESTIO LXIV.

 QUAESTIO LXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXVI.

 QUAESTIO LXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXVIII.

 ARTICULUS I. A. quo ordo sit in daemonibus ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA. 1. Utrum diabolus intrat in cor hominis ?

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 ARTICULI TERTII PARTICULA III

 ARTICULI TERTII PARTICULA III

 PARTICULA Ii

 ARTICULUS IV. Qui et quot sunt modi tentandi ?

 QUAESTIO LXX.

 QUAESTIO LXXI.

 ARTICULUS I. De opere distinctionis.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I. Quid vocatur

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. De opere secundae diei.

 ARTICULUS V. De opere tertiae diei.

 ARTICULUS VI. De opere quartae diei,

 ARTICULUS VIT. De opere quintae diei.

 ARTICULUS VIII. De opere sextae diei.

 ARTICULUS IX. De operibus sex dierum,

 ARTICULUS X. De quiete sabbati.

 SECUNDA PARS QUAE

 TRACTATUS I

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS IL Utrum anima sit

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III. Utrum, anima regat corpus, et quomodo ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I. Quomodo anima movet corpus ?

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I. Utrum anima sit actus corporis ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO V,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO VI.

 QUAESTIO VII.

 ARTICULUS I .

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 quaestio viii.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO IX.

 ARTICULUS I. Quid sit potentia nutritiva ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO X.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quid sit mobile in motu nutritivae?

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO XI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II .

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XII.

 QUAESTIO XIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit vis augmentativa ?

 QUAESTIO XIV.

 ARTICULUS I. Quae sunt principia motus augmenti ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Utrum stet motus augmenti ?

 QUAESTIO XV,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XVI.

 QUAESTIO XVII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Quis est actus potentiae generativae ?

 ARTICULUS III. Quid generatur ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V. Utrum generativa est finis vegetativae?

 QUAESTIO XVIII.

 QUAESTIO XIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA I. Quid sit color ?

 PARTICULA II Quae est gener alio cularis ?

 PARTICULA III .

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO XXII.

 QUAESTIO XXIII.

 QUAESTIO XXIV.

 ARTICULUS I. Quid sit sonus ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quid per se sonat ?

 ARTICULUS V.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO XXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXVI.

 QUAESTIO XXVII.

 QUAESTIO XXVIII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V .

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO XXX,

 QUAESTIO XXXI.

 QUAESTIO XXXII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 PARTICULA V.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIII.

 ARTICULUS 1. Quid sit tactus ?

 ARTICULUS II. Utrum tactus est unus sensus ?

 ARTICULUS III. Quid est medium et organum tactus ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit sensus communis ?

 ARTICULUS III. Quid est organum sensus communis ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. Utrum sensus communis est verus ?

 QUAESTIO XXXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid est objectum imaginationis ?

 ARTICULUS III. Quid sit organum imaginationis ?

 ARTICULUS IV.

 quaestio xxxvm.

 ARTICULUS I. Quid sit phantasia ?

 ARTICULUS II. Utrum phantasiae est aliquod objectum ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V. Qualiter phantasia corrumpitur ?

 QUAESTIO XXXIX.

 ARTICULUS I. Quid sit virius aestimativa ?

 ARTICULUS II. Quid sit objectum aestimativae ?

 ARTICULUS III. Quid sit organum aestimativae ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XL.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Quid sit objectum memoriae ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quis sit actus memoriae ?

 Quaestio XLI

 ARTICULUS I. Quid sit reminiscentia ?

 ARTICULUS 11. Cui parti animae inest reminiscenda ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XLII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ACTICULUS II

 ARTICULUS III.

 PARTICULA. I.

 PARTICULA. 11.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 PARTICULA V.

 ARTICULUS IV.

 ARTI C ULUS V.

 PARTICULA I.

 PARTICULA Ivi.

 PARTICULA IV.

 QUAESTIO XLIV.

 ARTICULUS 1. Utrum somnium sit passio interiectus ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XLV.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XLVI.

 QUAESTIO XLVir.

 QUAESTIO XLVIII.

 ARTICULUS I. De latentibus somniis ex vi dormitionis.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XLIX.

 QUAESTIO L,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Utrum somnia de necessitate eveniant ?

 QUAESTIO LI.

 QUAESTIO LII.

 ARTICULUS I, Quid est opinio ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LIV.

 ARTICULUS I. An sit intellectus agens ?

 ARTICULUS II

 ARTICULUS IV.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LVI

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO LVII.

 ARTICULUS 1, Quid sit intellectus speculativus ?

 ARTICULUS II,

 ARTICULUS IV. .

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS 111.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO IX

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXII.

 ARTICULUS I

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO LXIV,

 ARTICULUS I. Quid sit phantasia ?

 QUAESTIO LXV.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXVI.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXVIL

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I,X.Vili.

 ARTICULUS T.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit liberum arbitrium

 ARTICULUS III. De actibus liberi arbitrii.

 ARTICULUS IV. De libertate ejus.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA UT.

 ARTICULUS V. De statibus liberi arbitrii .

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXXI.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXII.

 ARTICULUS I. Quid sit conscientia ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXIII.

 ARTICULUS I.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA II

 ET QUAESITUM PRIMUM.

 PARTICULA. II

 ET QUAESITUM SECUNDUM, De ordine istarum trium potentiarum, memoriae, intellectus, et voluntatis .

 PARTICULA II.

 ET QUAESITUM TERTIUM.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO LXXIV.

 QUAESTIO LXXV.

 QUAESTIO LXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXVII.

 QUAESTIO LXXVIII.

 QUAESTIO LXXIX.

 ARTICULUS 1. An sit paradisus?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. De lignis paradisi.

 QUAESTIO LXXX.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Virum mundus sit unus vel plures ?

 ARTICULUS T.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. Utrum omnia sint ordinata ?

ARTICULUS IV. Utrum omnis homo custodiatur ?

Quarto quaeritur, Utrum omnis homo custodiatur?

Et videtur, quod sic ex auctoritate Hieronymi supra posita.

Et praeterea non est magis ratio de uno quam de altero vel alio.

Sed contra :

i. Nihil ordinat Deus nisi ad bonum: sed custodia Angelorum in praescito ordinatur ad majorem damnationem ejus : ergo videtur, quod Deus sibi non ordinat custodiam Angeli.

2. Praeterea, Nihil facit Deus inutile: praescitus autem non potest salvari, et ita inutilis esset ei custodia Angeli : et ita non ordinat eam sibi Deus.

Juxta hoc iterum quaeritur, Utrum Dei Filius habuit Angeli custodiam ? Et videtur, quod sic :

1. Matthaei, IV, 11, enim dicitur, quod Angeli accesserunt, et ministrabant ei. Et, Lucae, xxii, 43 : Apparuit illi Angelus de caelo, confortans eum.

2. Praeterea, Hoc videtur ex verbis Dionysii, supra positis, et sunt in libro de Caelesti hierarchia , quod Angeli primum docti fuerunt humanitatis mysterium, et in nos per ipsos descendit.

Sed contra :

1. Super illud Matthaei, IV, 6: Scriptum est enim : Quia Angelis suis mandavit de te, etc, dicit Glossa, quod diabolus male interpretatus est dici de capite, quod de membris dictum erat.

2. Praeterea, Glossa alia ibidem : " De auxilio Angelorum quasi ad infirmum loquitur : " ergo videtur, quod non habuerit Angelum custodientem.

3. Praeterea, Eidem non convenit continere et contineri respectu ejusdem : sed Christo convenit continere Angelos : ergo non convenit ei contineri ab eis : sed custodire est continere : ergo Christus non custodiebatur ab Angelis.

Ad hoc quidam dicunt, quod Christus

secundum sensualitatem habuit custodem Angelum. Sed contra hoc : Id quod non potest deviare, non indiget custode in rectorem : sed sensualitas, Christi non potuit deviare : ergo non indiguit custodia.

Juxta hoc quaeritur ulterius de Antichristo, Utrum ei deputabitur Angelus? Et videtur, quod non : quia

1. Dicit Glossa super Danielem, XI, 37 et 38, super illud : Nec quemquam deorum curabit, quia adversum universa consurget. Deum autem Maozim in loco suo venerabitur: Diabolum scilicet, dicit Glossa, in seipso, vel ubicumque fuerit. Ex hoc accipitur, quod Antichristus diabolum habebit in seipso, et quod non habiturus sit praesidium Angelorum.

2. Item, Accipitur ex alia Glossa, quae dicit, quod etiam ministerio daemonum in utero matris alendus est post nativitatem et educandus.

3. Item, Glossa super epist. II ad Thessal. II, 9 : Diabolo instigante et operante qui illum totum possidebit, erit adventus Antichristi secundum operationem Satanae.

4. Praeterea, Otiosus esset in eum Angelus, qui in nullo proficeret circa eum.

5. Praeterea, Sancti dicunt, quod carebit praesidio Angelorum.

6. Item, Damascenus : " Ex fornicatione generabitur, et suscipiet omnem actum Satanae . " Praesciens enim Deus iniquitatem ejus futurae voluntatis, concedet in eo habitare diabolum.

Sed contra :

1. Super Evangelium Matthaei, XVIII, 10, dicitur, quod quaelibet anima habet Angelum bonum sibi deputatum.

2. Praeterea, Cum homo quamdiu vivit, sit in via, habet possibilitatem ad salutem et ad poenitendam : ergo non debet ei negari hoc quod facit ad poenitentiam, vel injuste ageretur secum.

Solutio. Dicimus, quod quilibet purus homo habet duos Angelos specialiter sibi deputatos, unum ad coronam, et alium ad exercitium.

Ad id quod objicitur de praescitis, dicendum quod praescientia non est eis causa damnationis : illi enim qui praesciti sunt, possibilitatem habent ad salutem ex libero arbitrio, sicut in quaestione de praescientia et praedestinatione habet determinari.

Praeterea, Si ponamus eos non salvandos, adhuc nihilominus est utilis custodia boni Angeli, ut minora peccata agant: et sic minor sit eorum damnatio.

Ad id quod quaeritur de Christo, concedimus de plano, quod non habuit Angelum in custodiam, nec secundum sensualitatem, nec secundum rationem, nec secundum corpus, nec secundum animam, sed multa millia Angelorum habuit in ministerium : divinitas enim unita humanitati quoad omnem partem sui, sic exaltavit humanitatem, quod custodia Angelorum non indiguit.

Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod ministrare non est custodire, ut jam diximus.

Ad ALIUD dicendum, quod confortatio illius Angeli non efficit virtutem validiorem in Christo : quia non potuit fortior fieri quam erat : sed confortatio sua nihil aliud fuit, quam congratulatio ad fructum redemptionis.

Ad aliud dicendum, quod incarnatio et hujusmodi fuerunt in potestate Angelorum, ut revelarent eam hominibus: sed hoc non pertinet ad custodiam Christi, sed potius ad laetificationem fidelium redemptionem exspectantium.

Ad id quod quaeritur de Antichristo, dicendum quod habebit bonum Angelum in custodiam : cum enim sit homo, propter dignitatem humanae animae, non debet ei negari quod aliis exhibetur : ex hoc

enim major justitia Dei apparebit contra eum.

Ad id quod objicitur in contrarium, dicendum quod diabolum habebit in seipso non unitum sibi, sicut Christus divinitatem, sed habebit eum per consensum et ut consiliarium ad mala.

Ad aliud dicendum, quod diabolus non ministrabit materiam ex qua generabitur vel educabitur corpus Antichristi: sed Glossa dicit pro tanto : quia incendium fomitis et corruptio ad malum quae est ex parte corporis, per nullum effectum gratiae tentabitur: sed quia potestas daemonis in illa corruptione est, et augmentabitur de die in diem, propter hoc dicitur ministerio diaboli nutriri et vegetari.

Ad aliud dicendum, quod diabolus totum possidebit eum quoad sensum et consensum et opus : non tamen sic totum, quin habeat possibilitatem ad bonum : quia liberum arbitrium habiturus est, et gratia illius (ut justior sit damnatio ejus) debetur ei Angelus bonus ad custodiam.

Ad aliud dicendum, quod non est otiosus : quia (sicut dictum est) ex hoc apparebit justitia divina magis contra eum.

Ad aliud dicendum, quod praesidio Angelorum quantum ad actualem inclinationem bonorum carebit, et non simpliciter.

Ad aliud dicendum, quod omnem actum Satanae suscipiet per consensum. Quod autem dicitur, quod concedet Dominus in eo habitare diabolum, intelligendum est de concessione permissionis, et de habitatione, de qua supra locuti sumus.