ARTICULUS II. De proprietatibus Virtutum

.

Secundo, Quaeritur de proprietatibus Virtutum, quas tangit Dionysius in libro de Coelesti hierarchia , sic dicens : " Ipsam vero sanctarum Virtutum nominationem aestimo declarare fortem quamdam et immutabilem virilitatem in omnes secundum earum de formitatem operationes, ad nullam susceptionem inditarum ei divinarum illuminationum imbecilliter infirmatam, potenter in imitationem Dei reductam, non relinquentem suimet imbecillitate deiformem motum, sed firmi-

ter ferentem in superessentialem et potentificam virtutem et ipsius imaginem virtuti similem, juxta quod licet, factam, et ad ipsam quidem ut principalem virtutem potenter conversam, ad. secunda vero virtutem dans, et deiformiter pervenientem . "

Quaeritur ergo, Quae dicantur operationes secundum earum deiformitatem ?

1. Operationes enim illae videntur esse omnia pertinentia ad. meritum : et istae non tantum pertinent ad virtutes, sed etiam ad Angelos alios.

2. Praeterea quaeritur, Quare dicat, Fortem et incommutabilem virilitatem, cum per unum videatur intelligi reliquum?

3. Praeterea quaeritur, Quae dicantur illuminationes inditae ei ? Si enim sunt inditae, tunc non videntur suscipi, sed potius interius haberi,

4. Praeterea, Reduci in imitationem Dei convenit omnibus ordinibus : et ita non videtur esse proprium isti. Si autem vis fiat in hoc quod dicit, Potenter reductam : tunc magis videtur esse proprium Potestatibus, quam Virtutibus.

5. Item quaeritur, Quid sit deiformis motus? Si enim ille est purgatio, perfectio, et illuminatio : tunc non videtur esse de actibus appropriatis, sed communibus.

6. Item, Cum dicit, Ipsius imaginem virtuti similem, juxta quod licet, factam, videtur esse nugatio : quia per imaginem importatur similitudo virtutis.

Solutio. Dicendum, quod quaedam istarum proprietatum sunt in communicando, et quaedam in accipiendo illuminationem. Et cum Virtus hic dicatur ultimum quod est in re de potentia, mulitplicantur istae proprietates secundum diversas determinationes et comparationes illius virtutis. Ultimum autem hic habet comparationes ad opus, et subjectum potentiae cujus est ultimum, et ad. virtutem primam, quae est principium et exemplar et finis ipsius. Si autem comparatur ad opus, hoc potest esse tribus modis, secundum quod triplex est ultimum operis. Et primum est in numero : et sic ultimum potentiae est proprio robore posse in omnes operationes sibi proprias, et sic est proprietas prima. Et dicuntur operationes secundum carum deiformitatem, operationes arduae fortitudinis, et virtutis,quae consistit in transmutatione inferiorum ad cooperationes signorum secundum causas occultas in Deo exhibitorum : deiformitas enim signorum est deiformitas virtutum. Item dicit, Fortem, propter habitum ipsius virtutis : incommutabilem vero propter subjectum operans, quod non mutatur exsequendo opus fortitudinis.

Secundo, ultimum in operatione est penes rationem operis. Aliquod enim

opus fit ratione debili, et aliquod ratione alta et forti. Et penes hoc accipitur secunda proprietas, quae est, Ad nullam susceptionem inditarum ejus divinarum illuminationum imbecilliter infirmatam : illuminatio enim pertinet ad rationem operis, et ad intellectum. Et dicuntur illuminationes ei inditae illae ad quas habet ordinationem ex munere a quo denominatur ordo : nihilominus tamen sunt susceptae secundum speciales revelationes, quae fiunt a superioribus.

Tertium quod est in opere, est ex parte arduitatis operis, et penes hoc accipitur proprietas quarta, quae est, Non relinquentem suimet imbecillitate deiformem motum. Et dicitur deiformis motus a proprietate non quilibet, sed qui manifestat virtutem et robur, sicut est firmare res in esse, virtute, et opere, et transmutare eas transmutatione supernaturali et supermundana, sicut fit in operibus miraculorum. In utraque etiam istarum proprietatum, scilicet in secunda, et quarta fit comparatio ultimae virtutis ad subjectum potentiae quod patet :

per hoc quod facit mentionem de imbecillitate quam removet vii tus.

Si vero ul?i mum comparatur ad virtutem, quae est, principium et exemplar et finis, hoc potest esse duobus modis, scilicet secundum conversionem ad ipsam, vel secundum perfectionem ex illa conversione consequentem. Si primo modo, tunc est proprietas septima, quae est, Ad ipsam quidem ut principalem virtutem potenter conversam. Si vero secundo modo, hoc erit tribus modis secundum quod virtus illa tripliciter consideratur, scilicet ut principiam operans, et sic accipitur proprietas tertia, quae est, Potenter in imitationem Dei reductam. Et dicitur potenter, quia reductio hujus ordinis est secundum rationem potentiae et virtutis. Et dicitur, Imitationem, propter operationem quam habet sub prima virtute. Consideratur etiam virtus prima ut finis : et sic accipitur proprietas quinta, quae est, Firmiter ferentem in superessentialem et potentificam virtutem : omnia enim quae habet et operatur, sunt in prima virtute ut in fine. Consideratur etiam prima virtus ut paradigma et exemplar virtulis creatae : et sic accipitur proprietas sexta, quae est, Ipsius imaginem virtuti similem, juxta quod licet, factam. Et dicit, Virtuti similem, ut determinetur ratio imaginis : quia non est in quolibet dono imago ad hunc ordinem, sed in similitudinem virtutis.

Si autem considerentur proprietates in communicando, adhuc potest esse duobus modis, scilicet in modo illuminandi, et in recepto per illuminationem. Et primo modo est illa quam dicit, Deiformiter pervenientem ad secunda. Si secundo modo, tunc est illa quam dicit, Dans virtutem ad secunda.

Et per hoc patet solutio ad omnia quaesita.