SUMMA DE CREATURIS.

 Prima pars de quatuor cooequoevis, scilicet materia prima,tempore, coelo, et Angelo.

 TRACTATUS I. DE PRIMO COAEQUAEVO.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I. An creatio sit ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ACTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 ARTICULUS VIII.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS 1. An materia sit ?

 ARTICULUS II. Quid sit materia ?

 ARTICULUS III. Utrum materia creata sit, vel non ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 TRACTATUS II. DE SECUNDO COAEQUAEVO QUOD EST TEMPUS.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quae sunt in aeternitate, et quae aeterna ?

 ARTICULUS V. De quando et nunc aeternitatis.

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 ARTICULUS VIII. Quomodo tempus exiverit in esse

 ARTICULUS IX.

 ARTICULUS X. Utrum sit unum tempus vel plura

 ARTICULUS XI. De quando temporis.

 PARTICULA 1.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III. Utrum sit unum quando vel plura ?

 PARTICULA IV. Utrum quando habeat contrarium ?

 PARTICULA V.

 QUAESTIO VI

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 TRACTATUS III. DE TERTIO COAEQUAEVA, SCILICET DE COELO EMPYREO, ET ALIIS COELIS, ET STELLIS.

 QUAESTIO VII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO VIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. De ante et retro caeli .

 ARTICULUS III. De sursum et deorsum coeli

 QUAESTIO IX.

 ARTICULUS UNICUS Utrum figura caeli sit circularis ?

 QUAESTIO X.

 ARTICULUS I. Utrum caelum Trinitatis sit corpus.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XI. De coelo empyreo.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Utrum caelum empyreum sit uniforme, ?

 ARTICULUS III. Utrum caelum empyreum sit mobile

 QUAESTIO XII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XIII.

 QUAESTIO XIV.

 ARTICULUS UNICUS. Qui sunt isti caeli ?

 QUAESTIO XV.

 ARTICULUS I. De lumine et figura stellarum .

 ARTICULUS II. De motu stellarum .

 ARTICULUS III. ''De qualitatibus stellarum .

 QUAESTIO XVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XVII.

 ARTICULUS I. An motus caelorum sit simplex ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XVIII.

 ARTICULUS I. Quis sit effectus motus caeli

 ARTICULUS II. De fine motus caeli.

 TRACTATUS IV. DE QUARTO COAEQUAEVO QUOD EST ANGELUS

 QUAESTIO XIX. De cognoscibilitate Angeli.

 ARTICULUS I. Utrum Angelus sit cognoscibilis ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XX.

 QUAESTIO XXI.

 ARTICULUS I. An Angelus sit simplex ?

 ARTICULUS II. Quis sit modus simplicitatis Angeli ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA 1.

 PARTICULA II. De visione vespertina

 PARTICULA III.

 QUAESTIO XXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXVI.

 QUAESTIO XXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIX,

 QUAESTIO XXX.

 ARTICULUS I. ''De convenientia, Angeli et animae .

 ARTICULUS II. De differentia Angeli et animae

 QUAESTIO XXXI.

 ARTICULUS I. Utrum Angelus in gratia creatus sit ?

 ARTICULUS II. Quis fuerit actus illius gratiae ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXXII.

 ARTICULUS I. De theophania quid sit ?

 ARTICULUS II. Unde theophania descendat in Angelos ?

 QUAESTIO XXXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XXXV.

 ARTICULUS I. ''Deprima definitione hierarchiae .

 ARTICULUS II. De secunda definitione hierarchiae

 ARTICULUS III. ''De tertia diffinitione .

 QUAESTIO XXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 QUAESTIO XXXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. ''De proprietatibus Seraphim .

 QUAESTIO XXXVIII.

 ARTICULUS 1. Quid sint Cherubim ?

 ARTICULUS II. De proprietatibus Cherubim .

 ARTICULUS I. De Thronis, quid sint ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XL.

 QUAESTIO XLI.

 QUAESTIO XLII.

 ARTICULUS I. De Dominationibus, quid sint ?

 ARTICULUS II. De proprietatibus Dominationum

 QUAESTIO XLIII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. De proprietatibus Virtutum

 QUAESTIO XLIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. De proprietatibus Potestatum .

 QUAESTIO XLV.

 QUAESTIO XLVI..

 QUAESTIO XLVII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XLVIII.

 ARTICULUS I. Quid sint Archangeli

 ARTICULUS II. De proprietatibus Archangelorum .

 QUAESTIO XLIX.

 ARTICULUS I. Quid sint Angeli ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO L.

 QUAESTIO LI.

 QUAESTIO LII.

 QUAESTIO LIII.

 QUAESTIO LIV.

 QUAESTIO LV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 1T. Quid sit opus assistentium ?

 QUAESTIO LVI.

 QUAESTIO LVII.

 QUAESTIO LVIII.

 ARTICULUS I. Qua necessitate Angeli custodiant ?

 ARTICULUS II. De effectibus custodiae Angelorum

 ARTICULUS III. De modo custodiendi

 ARTICULUS IV. Utrum omnis homo custodiatur ?

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO LIX.

 ARTICULUS I. Utrum Angeli moveantur ?

 ARTICULUS II..

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LX.

 ARTICULUS I. An loquantur Angeli ?

 ARTICULUS II. Quo sermone loquantur Angeli

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO LXII.

 ARTICULUS L

 ARTICULUS II

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXIII.

 ARTICULUS I. Quid appetiit malus Angelus

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. . Quae primi peccati causa fuit

 QUAESTIO LXIV.

 QUAESTIO LXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXVI.

 QUAESTIO LXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXVIII.

 ARTICULUS I. A. quo ordo sit in daemonibus ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA. 1. Utrum diabolus intrat in cor hominis ?

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 ARTICULI TERTII PARTICULA III

 ARTICULI TERTII PARTICULA III

 PARTICULA Ii

 ARTICULUS IV. Qui et quot sunt modi tentandi ?

 QUAESTIO LXX.

 QUAESTIO LXXI.

 ARTICULUS I. De opere distinctionis.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I. Quid vocatur

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. De opere secundae diei.

 ARTICULUS V. De opere tertiae diei.

 ARTICULUS VI. De opere quartae diei,

 ARTICULUS VIT. De opere quintae diei.

 ARTICULUS VIII. De opere sextae diei.

 ARTICULUS IX. De operibus sex dierum,

 ARTICULUS X. De quiete sabbati.

 SECUNDA PARS QUAE

 TRACTATUS I

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS IL Utrum anima sit

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III. Utrum, anima regat corpus, et quomodo ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I. Quomodo anima movet corpus ?

 QUAESTIO IV.

 ARTICULUS I. Utrum anima sit actus corporis ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS VII.

 QUAESTIO V,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO VI.

 QUAESTIO VII.

 ARTICULUS I .

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 quaestio viii.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO IX.

 ARTICULUS I. Quid sit potentia nutritiva ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO X.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quid sit mobile in motu nutritivae?

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO XI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II .

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XII.

 QUAESTIO XIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit vis augmentativa ?

 QUAESTIO XIV.

 ARTICULUS I. Quae sunt principia motus augmenti ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Utrum stet motus augmenti ?

 QUAESTIO XV,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XVI.

 QUAESTIO XVII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Quis est actus potentiae generativae ?

 ARTICULUS III. Quid generatur ?

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V. Utrum generativa est finis vegetativae?

 QUAESTIO XVIII.

 QUAESTIO XIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 PARTICULA I. Quid sit color ?

 PARTICULA II Quae est gener alio cularis ?

 PARTICULA III .

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO XXII.

 QUAESTIO XXIII.

 QUAESTIO XXIV.

 ARTICULUS I. Quid sit sonus ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quid per se sonat ?

 ARTICULUS V.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO XXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXVI.

 QUAESTIO XXVII.

 QUAESTIO XXVIII.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO XXIX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V .

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO XXX,

 QUAESTIO XXXI.

 QUAESTIO XXXII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 PARTICULA V.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIII.

 ARTICULUS 1. Quid sit tactus ?

 ARTICULUS II. Utrum tactus est unus sensus ?

 ARTICULUS III. Quid est medium et organum tactus ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXIV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXV.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit sensus communis ?

 ARTICULUS III. Quid est organum sensus communis ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. Utrum sensus communis est verus ?

 QUAESTIO XXXVII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid est objectum imaginationis ?

 ARTICULUS III. Quid sit organum imaginationis ?

 ARTICULUS IV.

 quaestio xxxvm.

 ARTICULUS I. Quid sit phantasia ?

 ARTICULUS II. Utrum phantasiae est aliquod objectum ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V. Qualiter phantasia corrumpitur ?

 QUAESTIO XXXIX.

 ARTICULUS I. Quid sit virius aestimativa ?

 ARTICULUS II. Quid sit objectum aestimativae ?

 ARTICULUS III. Quid sit organum aestimativae ?

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XL.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Quid sit objectum memoriae ?

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. Quis sit actus memoriae ?

 Quaestio XLI

 ARTICULUS I. Quid sit reminiscentia ?

 ARTICULUS 11. Cui parti animae inest reminiscenda ?

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XLII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ACTICULUS II

 ARTICULUS III.

 PARTICULA. I.

 PARTICULA. 11.

 PARTICULA III.

 PARTICULA IV.

 PARTICULA V.

 ARTICULUS IV.

 ARTI C ULUS V.

 PARTICULA I.

 PARTICULA Ivi.

 PARTICULA IV.

 QUAESTIO XLIV.

 ARTICULUS 1. Utrum somnium sit passio interiectus ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XLV.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO XLVI.

 QUAESTIO XLVir.

 QUAESTIO XLVIII.

 ARTICULUS I. De latentibus somniis ex vi dormitionis.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO XLIX.

 QUAESTIO L,

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Utrum somnia de necessitate eveniant ?

 QUAESTIO LI.

 QUAESTIO LII.

 ARTICULUS I, Quid est opinio ?

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LIV.

 ARTICULUS I. An sit intellectus agens ?

 ARTICULUS II

 ARTICULUS IV.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LVI

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 ARTICULUS V.

 QUAESTIO LVII.

 ARTICULUS 1, Quid sit intellectus speculativus ?

 ARTICULUS II,

 ARTICULUS IV. .

 ARTICULUS V.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS 111.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO IX

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXII.

 ARTICULUS I

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXIII.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO LXIV,

 ARTICULUS I. Quid sit phantasia ?

 QUAESTIO LXV.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXVI.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXVIL

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I,X.Vili.

 ARTICULUS T.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO LXX.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II. Quid sit liberum arbitrium

 ARTICULUS III. De actibus liberi arbitrii.

 ARTICULUS IV. De libertate ejus.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA UT.

 ARTICULUS V. De statibus liberi arbitrii .

 ARTICULUS VI.

 QUAESTIO LXXI.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXII.

 ARTICULUS I. Quid sit conscientia ?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXIII.

 ARTICULUS I.

 PARTICULA I.

 PARTICULA II.

 PARTICULA II

 ET QUAESITUM PRIMUM.

 PARTICULA. II

 ET QUAESITUM SECUNDUM, De ordine istarum trium potentiarum, memoriae, intellectus, et voluntatis .

 PARTICULA II.

 ET QUAESITUM TERTIUM.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV.

 QUAESTIO LXXIV.

 QUAESTIO LXXV.

 QUAESTIO LXXVI.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO LXXVII.

 QUAESTIO LXXVIII.

 QUAESTIO LXXIX.

 ARTICULUS 1. An sit paradisus?

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 ARTICULUS IV. De lignis paradisi.

 QUAESTIO LXXX.

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS II. Virum mundus sit unus vel plures ?

 ARTICULUS T.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. Utrum omnia sint ordinata ?

ARTICULUS II. De effectibus custodiae Angelorum

.

Secundo, Quaeritur de effectibus custodiarum.

Et consueverunt assignari duodecim a Magistris. Quorum primus est excitare et solvere a vinculis peccatorum : et hoc accipitur, Actuum, XII, 7 et seq., ubi Angelus excitavit Petrum et solvit a vinculis et a carcere.

Secundus est, . quod, confortant : et hoc habetur, III Reg. XIX, 5, ubi Angelus dixit ad Eliam : Surge, et comede. Respexit, scilicet Elias, et ecce ad caput suum subcinericius panis, et vas aquae : comedit ergo, et bibit, et rursum obdormivit. Reversusque est Angelus Domini secundo, et tetigit eum, dixit que illi:

Surge, et comede, grandis enim tibi restat via. Qui cum surrexisset, comedit et bibit, et ambulavit in fortitudine illius, quadraginta diebus et quadraginta noctibus, usque ad montem Dei Horeb.

Tertius est, quod arcet daemones : et hoc est quod dicitur, Tobiae, XII, 3 : Uxorem ipse me habere fecit, et daemonium ab ea compescuit.

Quartus est docere, sicut Angelus docuit Danielem, ut habetur, Danielis, IX, 22 et 23, ubi dicit Angelus Danieli: Nunc egressus sum ut docerem te, et intelligeres. Ab exordio precum tuarum egressus est sermo: ego autem veni ut indicarem tibi, quia vir desideriorum es. Idem etiam accipitur, X, 11 et seq., et ibidem habetur qualiter Angelus confortavit Danielem.

Quintus est consolari, ut, Tobiae, V, 13: Forti animo esto, in proximo est ut a Deo cureris. Et sic apparuit etiam Angelus qui fuit similis Filio Dei, cum pueris in camino, ut habetur in Daniele .

Sextus est revelare secreta et ostendere seipsum. De hoc habetur in Genesi, xviii, 17 et 18, ubi Angeli ostenderunt se Abrahae, et unus eorum dixit: Num celare potero Abraham quae gesturus sum, cum futurus sit in gentem magnam ac robustissimam, et benedicendae sint in illo omnes nationes terrae ?

Septimus est adjutorium contra hostes, de quo habetur, Isaiae, xxxvii, 36, quod egressus est Angelus Domini, et percussit in castris Assyriorum centum octoginta quinque millia.

Octavus est increpare pro delictis vel omissis. Et secundum hunc modum Angelus qui apparuit Moysi in rubo, increpavit eum, quod irreverenter accederet, Exodi III, 5, dicens : Ne appropies huc : solve calceamentum de pedibus tuis : locus enim, in quo stas, terra sancta est. Et Josue, v, 13 et seq., ubi dicitur :

Cum esset Josue in agro urbis Iericho , levavit oculos, et vidit virum stantem contra se, evaginatum tenentem gladium, parexitque ad eum, ei ait : Noster es, an adversariorum ? Qui respondit : Nequaquam : sed sum princeps exercitus Domini, et nunc venio, Cecidit Josue pronus in terram : et adorans, ait: Quid Dominus meus loquitur ad servum suum ? Solve, inquit, calceamentum tuum de pedibus tuis : locus enim, in quo stas, sanctus est. Et de hoc expressius habetur alibi sic :Ascendit Angelus Domini de Galgalis ad locum Flentium,et ait: Eduxi vos de aegypto, et introduxi in terram, pro qua juravi patribus vestris, et pollicitus sum, ut non facerem irritum pactum meum vobiscum in sempiternum, ita dumtaxat ut non feriretis foedus cum habitatoribus terrae hujus, et aras eorum subverteretis: et noluistis audire vocem meam. Cur hoc fecistis ? Quamobrem nolui delere eos a facie vestra, ut habeatis hostes, et dii eorum sint vobis in ruinam .

Nonus est impedientia ad bonum auferre : et hoc signatur,Exodi, xii, 29, ubi Angelus Domini percutiendo primogenita aegypti removit obstaculum egressionis filiorum Israel de aegypto. Et, Malachiae, III, 1 : Ecce ego mitto Angelum meum, ei praeparabit viam ante faciem meam. Et in Psalmo XXXIV,6 : Fiat via eorum tenebrae, et lubricum : et Angelus Domini persequens eos. Et praecedit, v. 5 : Fiant tamquam pulvis ante faciem venti, et Angelus Domini coarctans eos. In quo intelligitur exclusio machinationum malignorum hominum contra justos.

Decimus est ducere et conducere in via : de quo habetur, Tobiae, V, 14 et 13: Dixit Tobias ad Angelum : Numquid poteris perducere filium meum ad Gabelum in Rages, civitatem Medorum ?... Et dixit ei Angelus: Ego ducam, et reducam eum ad te. Et iterum, infra, v. 27 : Credo quod Angelus Dei bonus comitetur eum, et bene disponat omnia quae circa eum geruntur, ita ut cum gaudio revertatur ad nos.

Undecimus est tentationem mitigare : et hoc signatum est in Genesi, xxxii, 24 et seq., ubi legitur, quod Jacob luctatus est cum Angelo, ex qua lucta tria consecutus est, scilicet benedictionem contra tentationem daemonum, et confortationem contra fratrem, qui est typus tentationis a mundo venientis, et tactum nervi in femore,qui est locus delectationis, et singnificat mitigationem tentationis a carne venientis. De hoc etiam habetur, Osee, xii, 3 et 4 : In fortitudine sua directus est cum Angelo, Et inualuit ad Angelum, et confortatus est: flevit, ei rogavit eum.

Duodecimus est orare, et orationes deferre. De hoc habetur, Tobiae, XII, 12 : Quando orabas cum lacrymis, et sepeliebas mortuos, et derelinquebas prandium tuum, et mortuos abscondebas per diem in domo tua, et nocte sepeliebas eos, ego obtuli orationem tuam Domino,

Isti autem effectus multiplicantur hoc modo : duo enim exiguntur ad perfectam custodiam, scilicet exclusio mali, et adductio ad bonum.

Penes exclusionem mali sumuntur septem : est enim malum triplex, scilicet malum culpae, et malum poenae, et dispositio ad malum sive culpae sive paenae. Malum autem culpae consideratur duobus modis : vel in prima causa instigante et movente ad ipsum, vel in se. Et si consideratur in se, tunc erit primus effectus, qui. est absolvere a vinculis peccatorum. Si autem consideratur in causa, consideratur duobus modis, scilicet penes ipsum instigantem, et penes ipsum moventem. Penes primum accipitur tertius effectus, qui est arcere daemones. Penes secundum vero undecimus, qui est mitigare tentationem. Si autem est exclusio mali

poenae, hoc contingit duobus modis penes duplicem considerationem poenae: consideratur enim secundum suam substantiam, et secundum suum nocumentum. Et penes primum est effectus septimus, qui est adjutorium contra hostes, per quod excluditur poena secundum substantiam. Penes secundum autem accipitur effectus quintus, qui est consolari afflictum ne poena illata sibi noceat per principium desperationis, vel per nimiam tristitiam. Si est dispositio ad malum, hoc est iterum duobus modis: aut enim disponit directe ad malum, sicut peccata venialia, et indevotio, et ingratitudo : et penes exclusionem illius accipitur effectus octavus, qui est increpatio de delictis, et indevotione, et ingratitudine, ut patet in auctoritatibus inductis. Aut disponit indirecte per impedimentum boni : et penes exclusionem hujus accipitur effectus nonus, qui est removere impedimenta.

Si autem est secundum conductionem ad bonum : aut illud est ex parte intellectus, aut ex parte affectus. Et si ex parte intellectus, aut est de communibus quae agenda sunt, et penes hoc accipitur effectus quartus, qui est docere secreta: aut est de spiritualibus pertinentibus ad jucunditatem et familiaritatem, et penes hoc est effectus sextus, qui est revelare secreta et ostendere seipsum. Si autem est ex parte affectus : tunc tripliciter consideratur : aut enim est secundum statum affectus, qui non est in proprio robore, et penes hoc est effectus secundus, qui est excitare ad fortitudinem, aut confortare ad fervorem : aut secundum statum affectus in habitu relato ad opus, et penes hoc accipitur effectus decimus, qui est viam ostendere, et ducere, et reducere : aut penes affectum ordinatum ad habitum sive gratiam acquirendam, et penes hoc accipitur effectus duodecimus, qui est orare, et orationes nostras offerre.