QUAESTIO XLI.

De hierarchia eorumdem trium ordinum .

Deinde, Quaeritur de hierarchia horum trium.

1. Et quaeritur primo de hoc quod dicit Dionysius : " In hac hierarchia sunt aequiformes , " cum jam habitum sit, quod unus ordo sit altior et alter inferior.

2. Secundo, Quaeritur de hoc quod dicit Dionysius, quod " prima coelestium essentiarum dispositio in circuitu Dei, et circa Deum immediate est stans, et simpliciter et incessanter circumiens aeternam ejus scientiam secundum excellentissimam, quantum Angelis est possibile, semper mobilem collocationem. " In istis enim verbis videtur esse contrarietas, cum dicat eas stare et circuire.

3. Praeterea quaeritur, Quid sit motus circularis quo circumeunt?

Praeterea, In libro de Divinis nominibus , Dionysius distinguit motum Angelorum circularem, et rectum, et obliquum. Ergo videtur, quod hic minus sufficienter determinetur motus istius hierarchiae in Deum.

4. Ulterius, Quaeritur de proprietatibus quas assignat isti hierarchiae, quarum prima est, quod multas et beatas videt pure contemplationes. Secunda, quod simplos et immediate fulgores videt. Tertia, quod est illuminata et divino alimento repleta. Quarta, quod repleta est multa quidem primo data fusione solaque domestica et unifica divinae re- fectionis unitate. Quinta, quod multa communione Dei et cooperatione digna effecta, ad eam ut possible similitudine, bonarum habitudinum et actionum. Sexta, quod multa divinorum superposite cognoscens et divinae scientiae et cognitionis in participatione secundum quos fas est facta.

Quaeritur ergo, Quomodo distinguuntur istae proprietates, eo quod multae videntur eaedem cum aliis?

Solutio. Dicendum ad primum, quod aequiformes sunt in actu proprio hierarchiae, qui est conversio in Deum per acceptionem illuminationum immediatam. In modo autem conversionis habent actus proprios in ordinibus, ut supra dictum est.

Ad aliud dicendum secundum commentum, quod secundum id quo immobiliter esse habent, stare dicuntur : secundum id vero quod accelerant in Deum, circuire dicuntur.

Ad aliud dicendum, quod motus circularis est perpetuus et incorruptibilis et simplex, ab eodem in idem circa idem centrum immobile. Et penes hanc similitudinem dicuntur illi qui sunt in superiori hierarchia, moveri circulariter : quia ab eo moventur in Deum motu perpetuo et simplici, et quorum intelligentiae dicuntur circa substantiam ejus. Hoc autem in inferioribus hierarchiis non

convenit, quae non penitus procedunt ab eodem in idem : quia illuminationes percipiunt ab Angelo, et per illas revertuntur in Deum.

Ad aliud dicendum, quod intelligentia angelica tres habet motus : sed tamen unus eorum, scilicet motus circularis, est proprius hierarchiae superiori, quia ille tantum dicit immediatam conversionem in Deum, sicut patet ex ipsis diffinitionibus motuum, quae ponuntur in libro de Divinis nominibus, sic : " Moveri quidem dicuntur divinae mentes circulariter quidem, unite, sine principiis, et interminabilibus illuminationibus pulchri et boni . " Et dicit unite propter simplicitatem motus, et sine principiis propter hoc quod non principiatur ab aliquo creato, et interminabilibus propter hoc quia habent rationem finis et principii quaelibet illuminationum divinarum. Et dicit Philosophus in VIII Physicorum, quod omne illud quod sic est finis quod habet rationem principii, est interminabile. In directum autem moventur, quando procedunt ad subjectorum providentiam, recte circa omnia transeuntes. Et dicuntur subjecta omnia creata: quando enim providerunt illa, non revertuntur ab eodem in idem, sed transeunt motu intelligentiae super ea de uno in aliud proficientes ad similitudinem recti motus in natura. Oblique autem quando et providentes minus habentibus, inegressibiliter manent in identitate circa identitatis causam, pulchrum et bonum indesinenter circa chorum agentes. Et hoc fit quando cognitionem inferiorum quibus provident, quasi reflectunt in principium et finem pulchri et boni, a quo et per quod omne pulchrum est in creaturis.

Ad ultimum dicendum, quod proprietates hierarchiae distinguuntur secundum bonitates receptas in intellectu, vel in affectu, vel operatione, vel quantum ad omnia haec simul. Et secundum intelle- ctum quidem accipitur prima, et secunda, et ultima. Et secunda quidem est secundum perceptionem illuminationis ipsius. Prima autem secundum contemplationem quae est in illuminatione illa. Ultima vero quantum ad. numerum scibilium et modum sciendi et reductionem ipsius scientiae in scientiam divinam. Et haec tria notantur per haec tria verba posita in sexta proprietate. Numerus enim scibilium notatur per hoc quod dicit, Multa divinorum : medus autem per hoc quod dicit, Superposite cognoscens : non enim cognoscit ut media et intima. Reductio autem in divinam scientiam notatur per hoc quod dicit, Divinae scientiae et cognitionis in participatione secundum quod fas est facta. Si autem est secundum affectum, tunc est proprietas quarta, quae consistit in infusione bonitatis sicut infunduntur domestici, qui scilicet in superiori domo habitant cum Domino in vestibulis divinitatis, sicut supra dictum est a Dionysio. Illa autem infusio vivificat ex eo quod conjungit ad unum principium simplex et indivisibile, et illa unitate et simplicitate reficit per dulcedinem fruitionis. Si autem est secundum intellectum et affectum simul, tunc est proprietas tertia, quae consistit in illuminatione et alimento bonitatis divinae repellente affectum, et vegetante ipsum in vita beatitudinis. Si vero est secundum opus et secundum intellectum et affectum, tunc est quinta, cujus prima pars consistit in hoc quod superiores in hoc cooperatores Dei efficiuntur, quod illuminant inferiores, sicut Deus. Secunda autem pars ejusdem consistit in similitudine ad Deum in bonis beatitudinibus et actionibus secundum intellectum et affectum.

Hanc autem hierarchiam diffiniunt quidam vocantes eam epiphaniam, et dicunt, quod est incalescentis affectionis incendio, altioris intellectus fastigio,

judicii libera exultatio distributiva. Et mediam hierarchiam dicunt esse hyperphaniam, et est divina illuminatio sui participes interscalari reverentia insignioris, usum dominandi edocens, arceasque contrarium. Inferiorem autem vocant hypophaniam, quae est divinum principium naturae legibus accurrens, secreta revelans pro capacitate discreta. Sed quia haec verba nec secundum sensum, nec secundum verba scripta sunt in Dionysia, nec in Bernardo, nec in Gregorio, ideo tamquam ficta et inutilia abjicimus.