ARTICULUS 1.

Quid sint Virtutes ?

Ad primum proceditur sic :

Dicit Gregorius, quod "Virtutes dicuntur illi nimirum spiritus, per quos signa et miracula frequentius fiunt . "

1. Sed cum miracula facere sit actus circa inferiora mundana, videtur quod Virtutes pertineant ad inferiorem hierarchiam.

2. Item, Dicit Apostolus, quod signa non sunt data fidelibus, sed infidelibus . Ex hoc accipitur, quod signa sunt ad illuminationem hominum ad Fidem. In-

ferioris autem hierarchiae est illuminare homines, ut dicit Dionysius. Ergo Virtutes sunt de inferiori hierarchia.

3. Item, Gregorius : " Sunt qui mira faciunt, signa valenter operantur. Quo ergo isti nisi ad supernarum Virtutum sortem et numerum congruunt? " Sed signa facere non est gratiae gratum facientis. Ergo videtur, quod iste ordo denominatur a gratia gratis data, et non a gratia gratum faciente : haec autem non est pars beatitudinis : ergo videtur, quod ab illa non debeat denominari ordo. 4. Item, Dicit beatus Bernardus in sermone 19 super Cantica, quod " illae beatitudiues quae Virtutes dicuntur, ex eo appellatae sunt, quod virtutum atque prodigiorum occultas perpetuasque causas felici curiositate rimari ac mirari divinitus ordinatae, signa quae et quando volunt, in omnibus elementis terrae potenter exhibeant. " Ex hoc accipitur, quod non tantum dicuntur Virtutes ab operatione signorum, sed etiam a contemplatione immediata in Verbo perpetuarum causarum, quibus fiunt miracula. Et cum primae hierarchiae sit immediate converti ad Verbum, videtur quod iste ordo sit de prima hierarchia. Hoc etiam videtur expressius dicere sic : " Plenum quippe est suavitatis et gratiae, incerta et occulta sapientiae in ipsa sapientia intueri : plenum nihilominus honoris et gloriae, causarum in Dei Verbo absconditarum mundo spectandas mirandasque in manus Virtutum dirigi efficientias.)) Sed contra hoc videtur id quod infra in eodem sermone dicit : " A Virtutibus diligitur Deus ob benignissimam exhibitionem miraculorum, per quae incredulos dignantissime trahit ad fidem. " Ex hoc enim videtur, quod sint de inferiori hierarchia, ut supra habitum est. Hoc expresse dicit beatus Bernardus ad Eugenium , ubi dicit Archangelis prae- esse Virtutes, et illis Potestates, et Potestatibus Principatus.

Sed contra videtur esse Dionysius qui ordinat hunc ordinem ante Potestates et Principatus.

Hoc etiam videtur esse per rationem :

1. Dicit enim Philosophus in I de Caelo et mundo, quod virtus est ultimum quod est in re de potentia . Cum igitur Principatus dicat potestatem quamdam, Potestates autem potestatem simpliciter, et Virtutes addunt ultimum super potentiam, essent Potestates ante Principatus, et Virtutes ante Potestates,

2. Item, Dicit Dionysius in libro de Divinis nominibus, quod " Deus laudatur, eo quod ineffabilis et ignota et incognoscibilis est cuncta egrediens ipsius virtus, quae propter abundantiam possibilis, id est, potestatis, infirmitatem firmat, et ultimas resonantiarum ipsius continet et fortiter tenet . " Ex hoc accipitur, quod Virtus determinatur per abundantiam potestatis ultimam, omnia firmantem et continentem in esse, virtute, et opere : et cum hoc sit plus quam Potestas et Principatus.

Si forte dicat aliquis, quod non est vis in nominibus, hoc nihil est : quia diffinitio propria rei est de nomine speciei.

Praeterea, Distinctiones officiorum Angelorum non possumus cognoscere, nisi per manifestas rationes nominum.

Sed tunc quaeritur, Quare determinantur Virtutes per miracula facere ?

Solutio. Supponatur, quod media hierarchia distinguitur secundum perfectam potestatem pertinentem ad gubernationem et continentiam mundi. Tunc dicimus, quod Virtus accipitur hic prout est ultimum quod est in re de potentia, et haec determinatur duobus modis, scilicet simpliciter, et quoad nos.

Simpliciter determinatur a beato Dionysio per ultimam abundantiam potentiae, in quantum suimet imbecillitate non relinquit deiformem motum quin possit in illum. Quoad nos autem per ultimum potentiae determinatur a Gregorio et Bernardo in comparatione ad potentiam manifestam nobis, quae est potentia naturae, scilicet quia praeter et supra et contra naturam : et sic determinatur per signa et miracula facere.

Item, Notandum, quod ordines mediae et ultimae hierarchiae Angelorum duobus modis possunt attendi, scilicet penes actus simpliciter, vel penes actus comparatos ad finem. Si penes actus simpliciter, summus actus est dominari, et post illum abundantiam potentiae habere in omnem deiformem motum, et postea habere potestatem ordinatam attestandi malum et promovendi bonum : et sequitur illa hierarchia, cujus dignitas ponitur distincte super hanc provinciam et illam : et hunc ordinem considerat beatus Dionysius. Si autem attenduntur penes actus comparatos ad finem, qui finis est perfectio ei illuminatio, tunc primum est cura et providentia Angelorum, et consequens revelatio secretorum pertinentium ad salutem, et tertium exhibitio miraculorum quae sunt argumenta fidei extrinsecus : quartum autem est arcere daemonem ne obnubilet illuminationes sic acceptas et probatas. Et ista quatuor pertinent ad unumquemque hominem : unde ista quatuor sequitur Principatus, cujus est curare de gente distincta secundum provincias et principatus. Et hunc ordinem tenet Gregorius et Bernardus, et praecipue propter Apostolum qui enumerat sic : Sive Throni, sive Dominationes ,sive Principatus, sive Potestates, sive Virtutes . Sed in hoc ordine non est magna vis : quia licet ita dicat Aposto-

lus ad Colossenses, tamen ad Ephesios enumerat aliter sic dicens : Supra omnem Principatum, et Potestatem, et Virtutem, et Dominationem : cum tamen secundum omnes Doctores non sequantur Dominationes, sed praecedant. Unde dicimus, quod. Apostolus in illis verbis non attendit nisi numerum officiorum, et non ordinem.

Ex his etiam patet solutio ad omnia quaesita, praeter hoc quod objicitur de Bernardo, quod Virtutes sunt in prima hierarchia, Et dicendum, quod ex hoc non sequitur : quidquid enim potest inferior, potest et superior, sed non convertitur : et ideo licet media hierarchia: accipiat illuminationem a suprema, tamen secundum eumdem modum illuminationis potest illuminari a Deo, sicut est etiam in hierarchia nostra, in qua quicumque illuminantur ab inferiori, possunt illuminari a superiori, sed non convertitur.