ARTICULUS I.

Utrum insit Angelis memoria ?

Consequenter quaeritur de memoria.

Et quaeruntur duo, scilicet utrum insit Angelis memoria, et secundum quam proprietatem et actum inest si inest?

Videtur autem, quod non insit Angelis : quia

1. Dicit Damascenus : " Memorativum est memoriae et rememorationis promptuarium et causa . " Et vocat memoriam memoriae : unde etiam subjungit : " Memoria est phantasia derelicta ab aliquo sensu secundum actum apparente, vel coacervatio sensus et intelligentiae. " Sed nullo istorum modorum potest esse in Angelis memoria. Ergo videtur, quod non sit in Angelis memoria.

2. Item, Dicit Philosophus , quod memoria non est nisi facti. Dicit enim sic : " In ipso nunc non est memoria, sed praesentis quidem sensus est, futuri autem spes, facti auiem memoria. " Sed in Angelis non est praeteritio, vel praesentialitas, vel futuritio secundum intelligi- bilia. Ergo videtur, quod in eis non sit memoria.

3. Item, Avicenna : " Recordatio est resolutio ad aliquid quod habuit esse in anima in praeterito . " Constat autem, quod talia non sunt in intelligentiis Angelorum : ergo non erit in eis memoria.

4. Praeterea, Memoria et oblivio videntur esse contraria quae habent esse circa idem : et oblivio non accidit Angelis : ergo nec memoria.

. 5. Item, Augustinus in libro XII de Trinitate in principio dicit, quod quando memoramur et reminiscimur, quod hoc pertinet ad hominem exteriorem : quia adhuc id in nobis agitur quod commune habemus cum brutis. Et ex hoc patet, quod memoria non est in Angelis.

Solutio. Dicimus, quod duplex est memoria. Una quae est pars animae sensibilis, et illa est thesaurus sive theca formarum sensibilium secundum Avicennam : et de hac ut frequenter loquuntur Philosophi, et veram est, quod illa semper est facti et praeteriti, et est motus a sensu secundum actum factus, ut dicit Damascenus. Alia est memoria quae est animae intellectualis pars, et haec est coacervatio intelligibilium specierum : et haec duplex est. Una est sub ratione praeteriti, et altera non : sed indifferenter

est sub ratione praeteriti, praesentis, et futuri : et secundum hoc memoria nihil aliud est quam potentia notitiam rei tenens apud se sine consideratione temporis. Illa vero quae est cum ratione praeteriti, est duplex : quaedam enim est acquisita per inventionem et studium et doctrinam, et quaedam est de illis quorum, scientiam habemus cum natura, sicut habituum naturalium.

Dicatur ergo, quod memoria secundum duplicem rationem inest Angelis, scilicet illam quae est respectu praeteriti et praesentis et futuri aequaliter, et illam quae est cum ratione praeteriti sine inventione, studio, et doctrina acquisita : licet enim intelligentiis Angelorum non sit praesens, praeteritum, et futurum, tamen recordationem pro tanto dicuntur habere a Sanctis : quia accipiunt aliquid sub ratione prius habiti et sciti : et hoc secundum unam rationem memoriae : secundum vero aliam rationem, notitiam rei tenent semper apud se : et hoc est memorari secundum Augustinum.

Et ex his patet solutio ad omnia objecta : tamen hoc quod dictum est, memoriam quamdam esse rationalis animae quae sit cum ratione praeteriti temporis, dubium est : eo quod tempus sit de appendiciis materiae et sic pertineat tantum ad animam sensibilem : sed infra tractatu de Anima, quaestione de memoria rationalis animae determinabitur.