326. Incipit planctus ecclesiae secundum statum modernorum filiorum
et non praevignorum a quodam sacerdote editus.

I.

1. Rogo corde pertractari
Hoc breve compendium,
Quale mihi comitetur
Maxime dispendium.

2. Qui solebant gregem meum
Olim digne regere,
Modo non verentur Deum,
Nituntur me detegere,

3. Denudare, spoliare
Pannis istis vilibus,
Quae solebam quondam stare
Induta subtilibus.

4. Sic sum modo denigrata
Istis in squaloribus,
Quae quondam eram subornata
Aureis coloribus.

5. Olim qui me defendebant

Et morti se tradiderant,

Qui nec sua tunc quaerebant,

Sed propria perdiderant,

6. Nunc,quaesuasunt,quaerentes,
Non quae Iesu Christi,
Sic ad ima descendentes
Omnes hi et isti.

II.

1. Praesul cum canonicis
Sed et clerus totus,
Praelatus cum monachis
Super me est motus.

2. Abatissa non deest
Cum suis velatis,
Multitudo superest
Sexus et aetatis,

3. Quorum actus omnium
Non possum notare,
His videtur somnium,
Non volunt curare.

4. Imperator, duces, reges
Viam Dei respuunt,
Quondam qui solebant leges
Condere, nunc respuunt.

5. Miles, civis et mercator,
Omnes per ambaginem,
Viiii cultor et arator,
Ruunt in voraginem

6. Omnes cum fallaciis
Et supplantatione,
Litibus, mendaciis
Et detractatione.

7. Quilibet subtiliter

Suum lucrum quaerit,
Nequiter, hostiliter,
Sic totus mundus perit.

III.

1. Haec a vobis clericis,

Qui estis Dei templum,
Fit ruina laicis

Vestrum per exemplum.

2. Vos legem offenditis
Et evangelistas,
Sanctos vos ostenditis,
Sic impletis cistas.

3. Monachorum quilibet

Non quaerit nisi suum,
Serit, regnat ubilibet
Meum atque tuum ;

4. Duo baec pronomina
Scindunt unitatem.
Per tria tua nomina
Tolle vanitatem

5. Hanc, Deus piissime,
Per tuam maiestatem
Parce, clementissime,
Et redde caritatem.

6. Nam status claustralium
Nimium declinat,
Tuorum animalium
Nemo gregem minat.

7. Currunt nunc in biviis
Ut oves errantes,
Deviis et triviis,
Neminem curantes.

8. Terrae villas visitant
Nec non civitates,
Parum Deo militant
Propter vanitates,

9. Mores saecularium,
Quibus implicantur,
Rerum temporalium.
Quas illi imitantur.

10. Quem credebam monachum,
Deum ventrem habet
Et plus curat stomachum
Quam spiritum, quo tabet.

IV.

1. O si cum licentia
Possem enarrare,
Salva reverentia
Vellem revelare.

2. Quaedam currunt feminae,
Personae claustrales,
Venenosae semine
Seminant se tales.

3. Quondam erant sponsae Christi,
Nunc daemonis uxores,
In abditis deberent sisti,
Sed vanos gerunt mores.

4. Revelata facie

Vela deponentes,
In turbarum acie
Ementes et vendentes,

5. Serpunt veneficio
Habitum mutantes
Et saepe suo vitio
Frena sunt laxantes.

6. Non sunt istae monachae
Neque moniales,
Sed nec sunt canonicae,
Sed sunt curiales.

7. Virgines yconicae
Sic dicuntur tales,
Sed sunt daemoniacae
Vel daemoniales.

8. Comprimunt pectuscula

Lascivis et tenellis,

9. Quos trahunt subtiliter
Suum in amorem.
Quibus captis nequiter
Infligunt dolorem.

10. Suis amatoribus

Venenum dant pro melle,
Rhethoricis coloribus
Acetum dant cum felle.

11. Discurrunt prae foribus,
Sic implent suum velle,
Falsis cum odoribus
Teguntur agni pelle.

12. Hae student Ovidium,
Plane platearum
Felle stilicidium
Et faex feminarum.

13. Parant homicidium

Multarum animarum,
Utinam dimidium
Reservarent harum.

V.

1. Omnis iam religio
Iacet in ecclipsi,
A cuius vestigio
Non recedunt ipsi.

2. Qui per saecularia

Summis cedunt bonis,
Calcant spiritalia
Pro caducis donis.

3. Quae sit differentia
Militis et cleri,
Dei sapientia
Potest intueri.

4. Multi modo laici

Honestos gerunt mores,
Sic e converso clerici
Fiunt deteriores.

5. Nunc utuntur cingulis,
Gladiolis et peris,
Puto, quod in singulis
Non sit multum aeris.

6. Ubi est religio,

Ubi est tonsura?
Manet in fastidio
Animarum cura.

7. Quis potest has eripere
A morsibus luporum,
Iam incipit desipere
Sollertia pastorum.

8. Nam student has decipere
Quilibet raptorum,
Serpentes sunt et viperae
Desidia rectorum.

9. Plus a mercenariis

Laeduntur quam a lupis
Et falsis vicariis,
Si audire cupis.

10. Quondam erat gravitas
Et honestas moram,
Vanitatum vanitas
Modo tenet horum.

11. Consuetudo flebilis

His in detrimentum,
Quae nimis est fallibilis
Et ducet in tormentum.

12. Pro corona gloriae

Nunc nutritur coma,
O flebilis memoriae,

Cur pateris haec, Roma?

13. Pompam huius saeculi
Student ampliare,
Nec timent periculi
Poenam evitare.

14. Non pugnant cum militibus
Rem publicam tenendo,
Sed manent cum divitibus
Thesaurum componendo.

15. Ebriosis litibus

Immergunt se bibendo
Nec cum sacerdotibus
Precantur in psallendo.

16. Asser, tesser, alea
Praesentantur ibi,
O Iesu Christe, qualia
Vota reddunt tibi !

17. Raro breviarius

Illic adportatur,
Sed timeo, quod rarius
Boni quid agatur.

18. Ubi vinum carius
Sit, interrogatur,
Ibi tabernarius

Quam Christuspluslucratur.

19. Adest cellerarius,

Et vinum ministratur,
Locus et notarius
Quivis sollicitatur.

20. Nunc venit camerarius,
Et mensa praeparatur,
Post adest stabularius
Et equus exornatur.

21. Aperit portarius,

Ad campum equitatur;
Cursitat avarius,
Ut aer capiatur.

22. Mos iste necessarius,

Sic tempus breviatur,
Occurrit pauper varius,
Sed illi nihil datur.

23. Vigilant in lusibus

Ad horam matutinam,
Pro divinis usibus
Ordinant coquinam.

24. Verba volant Veneris,
Pudoris inimica,
Huius mundi sceleris
Nimis impudica.

25. Vivunt in deliciis

Et sequuntur castra
In mundi divitiis,

Nec itur sic ad astra.

VI.

1. Schisma, sacrilegium
Modo venerantur,
Quorum privilegium
Multi imitantur.

2. Simonis officium

Multi prosequuntur,
Cuius maleficium
Amplecti nituntur.

3. Quod quondam erat dedecus,
Nunc honor reputatur,
Iustitias famelicus
A multis detestatur.

4. Nefas nunc qui prohibet,
Ab omnibus oditur,
Sed qui se vanum exhibet,
Libentius auditur.

5. Omnis iam devotio

Dormit, tepet, nutat,
Sed veri subtractio
Viam Dei mutat

6. In concupiscentiam
Et in vanos mores ;
Non curant continentiam,
Sed gulam et honores.

7. Quaeritur nunc otium
Omnium bonorum,
Lucrum et negotium
Mundanorum horum.

8. Quaeritur nunc corporis
Amor, honor, favor
Huius nostri temporis,
Regnat livor, pavor.

9. Crevit turba Simonis,
Proficiunt Giezitae,
Voce clamant daemonis:
Ite et venite.

10. Aurum si ostenditur,
Metalla, numisma,
Donum Dei venditur,
Nec timetur chrisma.

11. Legem, evangelium
Multi perverterunt,
Numismatum auxilium
Pro divino quaerunt.

12. Crescunt temporalia,
Spiritus decrescit,
Ad haec et ad aequalia
Quivis inardescit.

13. O pastores animarum,
Oviculas defendite,
Auscultate ergo parum
Et verbum attendite.

14. Quorum curam recepistis,
Honorem cum onere,
Pro quibus certe debuistis
Vitam vestram ponere,

15. Ut a lupis eruantur
Et pseudoprophetis,
Per quos multum infestantur,
Et tantum siletis.

16. Vos reddetis rationem
In die iudicii,
Recepturi talionem
Regni vel supplicii.

17. O quot lupi nunc a grege
Vorant lac et lanam,
Et qui vivunt sine lege,
Sectantes viam vanam.

18. Equitantes, cursitantes

Per omnes mundi plagas,
Vanitatem imitantes,
Linquentes oves vagas.

19. Quarum Deus curam gerat
Et protegat illas,
Cum salute sua ferat
Ad sedes tranquillas.

VII.

1. Vae vobis, hypocritae,
Sic dicetur clero,
Rationem reddite
Coram Deo vero.

2. Qui peccata hominum
Iugiter sumpsistis,
Pro quibus caelo Dominum
Orare debuistis.

3. Pro vestris sceleribus
Non paenituistis,
Sed nova veteribus
Semper addidistis.

4. Tumet, iubet et inflatur
Doctor decretorum,
Scriba legis exaltatur
Librorum sacrorum.

5. Si sic Deus honoratur,
Turba felix horum,
Sed, heu, plus dehonestatur
Perversorum morum.

6. Pauper hic despicitur
Nummo cum albino,
Sed dives respicitur,
Praefertur cum rufino.

7. Non ingreditur ad eos
Causa vidualis,
Sine nummo facit reos
Quorundam decretalis.

8. Pro tam vili pretio
Iura vendunt tales,
Aequalis discretio,
Quantum habes, vales.

9. Post hos assunt advocati,
Et tabelliones,
Qui cum multis sunt vocati,
Reddunt rationes.

10. Si cum paucis sint electi,
Quam felices illi,
Ubi multi et perfecti,
Semper sunt tranquilli.

11. Inter istos sunt devoti
Viri non errantes,
Summo Deo bene noti
Iustitiam sectantes.

VIII.

1. Prosequor compendiose
Voce lacrimosa,
Conquerendo dolorose
Tota ruinosa.

2. Sal terrae dicimini,
Subditi praelati,
Lux mundi scribimini,
Omnes literati.

3. Si sal infatuabitur,
In quo salietur?
Reprobum probabitur,
Ut pedibus calcetur.

4. Nova semper cuditis,
Vetera mutatis,
Pauperes retunditis,
Falsa fabricatis.

5. In vobis et in subditis
Graviter peccatis,
Latetis in abditis,
Minime latratis.

6. Deo quod absconditis,

Quod carum boni datis,
Gratis nihil facitis,
Hoc est mirandum satis.

7. Qui favorem venditis
In his terrae pratis,
Mortem non attenditis ;
Vae vobis praelatis!

8. Cervicem extenditis,
Frena relaxatis,
Iustos vilipenditis,
Iniustos exaltatis.

9. Multos reprehenditis,
Vos semper excusatis,
Errores defenditis,

Sic barathrum intratis.

10. Quondam me persequebantur
Iudaei et pagani,
Quorum actus imitantur
Falsi christiani.

11. Meis quoque uberibus
Dulci lacte pavi,
Affligunt me sceleribus,
Pro quibus preces stravi

12. Sponso meo iugiter,

Qui fuderat cruorem
Pro eis mirabiliter
Victus per amorem,

13. Sacratis vulneribus

A morte quos exemit,
Ditissimis muneribus
Ab inferis redemit.

14. O caecorum caeci duces,
Qui vos excusabunt,
Cnm accusatores truces
Constanter accusabunt?

15. Vos estis peremptorie
Breviter citandi,
Quid erit tunc memoriae
Negatis mora fandi.

16. Ninivitae, Sodomitae
Levius habebunt,
Cum vobis dicetur ''Ite,
''Tunc corda pavebunt.

17. Stabitis attoniti
Sine ratione,
Prius tamen moniti
Cura dilatione.

18. Nil datur ianuario
Vel prolocutori,
Nil protonotario
Nec defensatori,

19. Neque cellerario
Nec adulatori,
Neque camerario
Nec procuratori.

20. Sedebit pro tribunali
Leo de tribu Iuda,
Cuncta boni sive mali
Tunc patebunt nuda.

21. Omnia in veritate
Iuste iudicabit,
Iustis vitam indilate,
Iniustis mortem dabit.

22. Quondam eram paupercula
Ex corde patris nata,
Simplex muliercula.
Humilis et grata.

23. Nunc sum in regalibus
Nimis exaltata
Et in tribunalibus
Gloria ornata.

24. Castris et palatiis,

Pulchris ornamentis,
Pluribus solaciis,
Stipor fulcimentis.

25. In gazophylaciis,

Auri blandimentis,
Sophisticis fallaciis
Et in argumentis,

26. Variis coloribus

Pulchris et ornatis,
Ornor a victoribus
Plus quam a praelatis.

27. Ducor nunc in curribus
Elatis et falcatis
Et in altis turribus,
Muratis et quadratis.

28. Specioso conqueror
Summi regis nato,
Quod sic modo desolor
In hoc terrae prato.

29. Quondam enim babui
Amatores plures,
Omnes tabent, tabui
Quia, quasi fures.

30. Carnis quaerunt gloriam
Vanam et honores,
Sic aurum fit in scoriam,
Et pervertuntur mores.

IX.

1. Viri venerabiles,
Sacerdotes Dei,
In fide sitis stabiles
Et serviatis ei.

2. Vos, qui eius filium,
Manibus tractatis,
Angeli consilium
Cum hoc habeatis.

3. Consecratis, ministratis

Christi sacramentum,

Manducatis, adprobatis

Novum testamentum.

4. Caritatem, fidem, spem
Invicem sectantes,
Caelestem in Ierusalem
Intrabitis laetantes,

5. Si tamen spreveritis
Mundi vanitatem
Et sobrie vixeritis
Amantes castitatem.

6. Non frangant vos contraria,
Si mala sustinetis,
Nam per haec angaria
Vitam invenietis.

7. Servus Christi in timore
Debet semper vigilare,
In labore et fervore

Temptamentis repugnare.

8. Contra diabolicas
Artes resistendo,
Tandem apostolicas
Virtutes obtinendo.

9. Finito certamine
Erimus uniti,
Finali in examine
Optime muniti.

10. Tunc pro nobis Dominus
Christus, sponsus meus,
Stabit nihilominus
Verus HomoDeus.

11. Nos amplectens dulciter
Ardenti caritate,
O quam mirabiliter
Cum summa largitate!

12. Ducet nos intrinsecus
Mirae suavitatis,
Quondam qui forinsecus,
Eramus, cum beatis.

13. Nobiscum aeternaliter
Gaudebunt sine fine
Sic toti totaliter
Grloriae divinae.

14. Illi unanimiter

Erimus haerentes,
Sed et aequanimiter
Semper congaudentes.

15. Nunc oremus Dominum,
Qui nobis est fidelis,
Qui pro salute hominum
Ad nos misit de caelis

16. Dilectum suum filium
Pro nobis exsulare,
Ut nobis det auxilium,
Pugnando triumphare,

17. Ut post hoc exsilium

Mereamur conregnare,
Iniquum ne consilium
Nos possit arrestare.