CAPUT II.

De interemptione diffinitionis totius integri per inspectionem ad formam compositi.

Rursum autem jam habito qualiter ex parte materiae diffinitio integri destruitur, ostendamus etiam ex parte formae qualiter destruitur eadem diffinitio. Considerandum ergo si aliquis diffiniens totum dixit totum esse horum ex quibus componitur totum compositione. Ut si dicat aliquis animal esse compositum corporis et animae. Iterum primum quidem considerandum est si dicat totum esse talem compositionem, non dixit cum hoc qualis sit compositio. Ut si quis carnem diffiniens et os, ignis, aeris, terrae et aquae dixit esse compositionem : non enim in talibus sufficit dicere talia talium compositionem : sed etiam addendum qualiscumque sit talis compositio ad determinandum totum ad hanc formam vel illam : non enim quolibet modo compositis his quae dicta sunt, fit caro, sed potius ex his compositis ad medium, sic quidem his compositis fit caro, sic vel aliter compositis fit os.

Videtur autem per rationem, quod omnino tale totum non sit compositio : et sic idem compositioni illi erit neutrum horum quae dicta sunt : quia nec est materialiter compositum nec forma, nisi denominationis vel informationis modo forma praedicetur, et dicatur totum non compositio, sed compositum. Hoc autem probatur duabus rationibus, quarum prima est haec : quia omni compositioni quae compositorum est per aliquem actum compositionis secundum artem vel naturam dissolutio est contraria : dictorum autem compositorum neutri nihil est contrarium, et abundat altera negatio : quia neutri aliquid est contrarium : quae autem dicuntur neutrum, haec sunt caro et os, quorum neutri est contrarium aliquid : quia nulli substantiae est contrarium aliquid : ergo neutrum istorum est compositio. Amplius alia ratio est ad idem : quia similiter (hoc est, secundum unam et similem rationem) est verisimile omne compositum esse compositionem vel neutrum. Sed animalium singulum (cum sit compositum ex corpore et anima) non est ipsa compositio. Ergo eadem ratione nec aliorum compositorum integralium aliquid erit compositio aliqua. Attendendum hic, quod forma totius praedicatur de toto ut est totum, et non tantum totius, ut forma quae est genus, quia dicit totum in potentia, et forma speciei, quia dicit totum esse in actu. Sed de his alibi dictum est. Sed forma partis compositi non praedicatur de composito, quia animal non est anima, nec etiam forma totius quae est compositio nisi per modum qui dictus est prius, forma secundum rationem accepta secundum esse, ut dicatur animalis compositum esse ex corpore et anima.

Rursus quia jam determinatum est qualiter ex parte materiae et ex parte formae contrarietas est in componentibus ex parte materiae, considerandum est ergo adhuc, quod si in aliquo compositorum ex parte componentium aequaliter nata sunt esse contraria, et diffiniens compositum diffinivit ipsum per alterum sive per unum contrariorum, palam est quod non dixit totum esse compositi, et quod interimitur diffinitio. Si autem aliquis contradicat dicens, quod non est verum quod dictum est, deducitur hic ad inconveniens, quia sequitur quod accidit

plures ejusdem esse diffinitiones : quid enim magis diffinitur per hoc unum contrarium, quam per alterum : utraque enim contrariorum sive oppositorum nata sunt similiter fieri in composito ex contrariis : talis est enim animae diffinitio, quam quidam assignant, ut dicatur anima substantia esse disciplinae susceptibilis : nam similiter et aequaliter est ignorantiae susceptibilis sicut et disciplinae, et sic diffinibilis est per ignorantiam, sicut per disciplinam.