Dicit igitur :

" Nam sicut fulgur, "

Quod fulgetra vocatur, quia subito micat. Job, XXXVIII, 35 : Numquid mittes fulgura, et ibunt ? Quasi dicat : Sicut ego.

" Coruscans de sub caelo, " hoc est, de horizontis inibi habitantium hemisphaerio, " in ea " loca a quae sub caelo " illo " sunt, " hoc est, sub inibi habitantium hemisphaerio, " fulget, " quia fulgur statim implet hemisphaerium habitantium sub illo horizonte, de quo fulget. Est autem fulgur illud inductum pro similitudine aliquantula imitationis, et non pro similitudine aequalitatis : quia fulgur non implet nisi parvum illius habitationis horizontem. Lumen autem divinum totum implebit mundum. Job, XXXVI, 29 et 30 : Si voluerit extendere nubes quasi lentorium suum, et fulgurare lumine suo desuper, cardines quoque maris operiet.

Illud autem fulgur est splendor miraculorum, et splendor luminis sanctitatis Sanctorum. Et hoc quidem est pro modo gratiae iu primo adventu : per modum autem gloriae est in adventu secundo. Et ideo haec illustratio perimit, et excaecat omnes inimicos ejus, ita quod perturbati et excaecati cadunt coram ipso. II ad Thessal. II, 8 : Quem Dominus Jesus interficiet spiritu oris sui, et destruet illustratione advenlus sui. Sicut enim dicit Chrysostomus, " Coruscatio non indiget " praecone : sed in momento et in thala-" mis et in domibus est, et per universum " orbem monstratur. " Unde tria habet: repente enim fit, et improvise, et manifeste. Repente quidem fit ne declinari, improvise ne caveri, manifeste ne negari possit quin sit revelatum. Et hoc quidem fotum verum fuit in prima Jerusalem destructione per Romanos propter reatum Passionis Christi. Erit tameh multo plus in secundo adventu ad judicium : ille enim erit manifestus. lsa. xl, 5 : Videbit omnis caro salutare Dei . Ille erit subitus. I ad Corinth. xv, 52 : In momento. in ictu oculi, in novissima tuba. Ille erit improvisus, quia sicut fur in nocte, ita venief.

" Ita erit Filius hominis. "

Sumit adaptationem dictae similitudinis. Dicit autem quod ita erit Filius hominis, quia in natura et forma assumpti hominis veniet ad judicium. Joan. XIX, 37 : Videbunt in quem transfixerunt. Apocal. l, 7 : Ecce venil cum nubibus, et videbit eum omnis oculus, et qui eum pupugerunt, Matth, XXVI, 64 : Amodo videbitis Filium hominis sedenlem a dextris virlutis Dei, et venienlem in nubibus caeli. Luc. XXI, 27 : Tunc videbuntFilium hominis venienlem in nube cum potestate magna et majestate.

" In die sua, "

Hoc est, in declaratione sua. Tunc enim lux claritatis suae et omnium Sanctorum cum eo existentium mirabiliter coruscabit. Job, xxv, 2 et 3 : Potestas ei i terror apud eum est, qui facit concordiam in sublimibus suis. Numquid est numerus militum ejus ? et super quem nonsurget lumen illius ? Matth. XIII, 43 : Tunc justi fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum.

Haec autem dies dicitur sua : quia est ab eo statuta, et quia est ab eo solo scila, et quia omnis voluntas sua fit in ea. De primo horum dicitur, Act. XVII, 31 : Statuit diem in quo judicaturus est orbem in aequitate, in viro in quo statuit, fidem praebens omnibus, etc. De secundo, Matth.XXIV, 36 : De die autem illa et hora nemo scit, neque Angeli caelorum, nisisolus Pater. De tertio, lsa. xlvi, 10 : Consilium meum stabit, et omnia voluntas mea fiet, lsa. Liu, 10 : Voluntas Domini in manu ejus dirigetur.

His igitur modis dicitur dies.

" Primum aulem oportet illum multa pati, et reprobari a generatione hac. "

Hic autem tangit quod est praeambulum, et ad diem Jerusalem destructionis, et ad diem adventus ad judicium.

Et hoc est quod dicit : " Primum, " sicut causa praecedit causatum : quia sacramenta Christi causa sunt salutis electorum : et causa per contemptum sunt reprobationis damnandorum, et temporaliter in captura civitatis, et aeternaliter in judicio extremi examinis. Luc. XXIV, 25 et 26 : 0 slulti et lardi corde ad cre-dendum in omnibus quae locuti sunt Prophetae. Nonne haec oportuit pati Christum, et ita mirare in gloriam suam ? Per haec enim sacramenta sua Christus est ostium electorum, per quod secum intrabunt ad gloriam. Joan. x, 9 : Ego sum ostium : per me si quis introierit, salvabitur. I ad Corinth. xv, 23 : Primitiae Christus : deinde ii qui sunt Christi, qui in adventu ejus crediderunt. I Petr. 1, 11 : Spiritus sanctus praenuntians eas, quae in Christo sunt, passiones, et posteriores glorias.

Hoc est quod dicit : " Primum autem oportet illum, " hoc est, opportunum est et utile, et congruens ordini sacramentorum, " multa pati. ". Sicut enim dicit Beatus Bernardus, multum difficultatis assumpsit, quo te multae dilectionis debitorem constitueret, admoneretque gratiarum actionis difficultas redemptionis, quem minus devotum effecerat conditionis facilitas. Isa. LIII, 3 : Vidinvus eum,... novissimum virorum, virum dolorum, et scientem infirmitatem: unde nec reputavimus eum.

In his enim passionibus, et didicit compati his qui tribulantur et patiuntur, et comparat dilectionem Sanctorum, et reprobi implent suorum mensuram peccatorum. Et de primo horum dicitur, ad Hebr. II, 18 : In eo, in quo passus est ipse et lentalus, potens est et eis qui tentantur, auxiliari. De secundo autem dicitur, ad Roman. v, 8 et 9 : Commendal autem charitalem suam Deus in nobis, quoniam cum adhuc peccatores essemus, secundum tempus Christus pro nobis mortuus est. De tertio dicitur, Matth. XXIII, 32 : Et vos implete mensuram patrum vestrorum.

" Et reprobari, "

Per judicium iniquum, et falsum. Iniquum quia sic reprobatus a Judaeis, de Judaeis natus, Judaeis promissus, transit ad Gentes, et duos parietes e diverso venientes, circumcisionem scilicet et praeputium, concludit in unum. Psal. cxvii, 22 et 23 : Lapidem quem reprobaverunt aedificanles, hic factus est in caput anguli. A Domino factum est istud, et est mirabile in oculis nostris. Isa. LIII, 12 : Pro eo quod tradidit in mortem animam suam, et cum sceleratis reputatus est, et ipse peccata multorum tulit, et pro transgressoribus rogavit, scilicet ut non perirent.

" A generatione hac "

Adultera et nequam Judaeorum. Luc. XI, 29, et Matth.XII, 39 : Generatio mala, et adultera. Deuter. XXXII, 5 : Generatio prava atque perversa. Proverb. xxx, 11 : Generatio quae patri suo maledicit, et quae matri suae non benedicit:

" Et sicut factum est in diebus Noe, ita erit et in diebus Filii hominis.

Edebant, et bibebant: uxores ducebant, et dabantur ad nuptias usque in diem qua intravit Noe in arcam: et venit diluvium, et perdidit omnes. "

Hic tangit diei illius inconsideratam superventionem.

Et tangit duo : inconsideratorum et damnatorum exempla, scilicet, punitorum per diluvium in diebus Noe, et punitorum per ignem in Pentapoli, in diebus Lot.

In primo autem horum dicit tria. In prima enim parte adaptat similitudinem : in secunda, dicit opera quaedam, quae punitionis fuerunt causa : in tertia, dicit qualiter sunt puniti.

De prima harum dicit sic: " Et sicut factum est, " in originali mundo , " in diebus Noe. " Dies illi dicuntur Noe, quia solus ille in illuminationis divinae die vixit. Genes.VI, : Noe vir justus, atque perfectus fuit in generationibus suis, cum Deo ambulavit. Et, Genes. VII,1:Te enim vidi justum coram me in generatione hac. Et ideo alii erant filii noctis. Iste autem fuit filius diei: quia, Proverb. IV18, dicitur:Justorum semita quasi lux splendens, procedit et crescit usque ad perfectam diem. Ideo ergo dicuntur dies Noe.

"Ita erit. "

Adaptat similitudinem. " In diebus Filii hominis. " Jam iu praecedentibus dictum est, quare dicantur ''dies Filii hominis

" Edebant, et bibebant. "

Tangit opera ad vitae conservationem pertinentia, in quibus dederunt inlelligere, quod nihil praesumebant de periculo futuro. Et tangit ea quae naturae opera videntur : ut det intelligere, quoniam et in illis si superflua cura ad ea adhibeatur, peccatum est,

Quod ergo dicit: " Edebant, " intelligitur quod superfluum studium in edendo habuerunt. Isa. XXII et 13 : Vocabit Dominus Deus exercituum in die illa ad fletum et ad planctum, ad calvitium, et ad cingulum sacci: et ecce gaudium et laetitia, occidere vitulos et jugulare arietesfcomedere carnes, et bibere vinum : Comedamus et bibamus, cras enim moriemur. Sapient. II6 et 9 : Utamur creatura tamquam in juventute celeriter. Quoniam haec est pars nostra, et haec est sors. Unde comedere, et ventri servire, reputabant hujus vitae beatitudinem. Ad Roman. XVI,18:Hujscemodi Christo Domino nostro non serviunt, sed suo ventri : et per dulces sermones et benedictiones seducunt corda innocentium.

" Et bibebant, " studium corpori im- pendentes quod faetori deservit. Luc. XXI,34:Attendite vobis, ne forte graventur corda vestra in crapula et ebrietate. Sapient. II,7 et seq:Vino pretioso et unguenlis nos impleamus... Nullum pratum sit quod non pertranseat luxuria nostra. Ubique relinquamus signa laetitiae. Comedentes enim et bibentes lascivi sunt, et lusivi sunt incontinentes. Sicut dicit Gregorius, quod " venter mero aesluans, facile despumat in luxuriam. " Propter quod etiam genitalia ventri subnexa sunt. Exod.XXXII,I ad Corinth.x, 7 : Sedit populus manducare et bibere, et surrexerunt ludere.

" Uxores ducebant. "

Quod etiam de licitis operibus esse videtur. I ad Corinth.VII,28 : Si acceperis uxorem, non peccasti. Sed isti quia de futuris nullam habebant curam, ideo intelligitur quod ardentiores fuerunt amatores suarum conjugum : quamvis exterius propter honestatem saecularem, non aliis quam conjugibus uterentur. Tobiae, VI, 17 : Sunt qui conjugium ita suscipiunt, ut Deum a se et a mente sua excludant, et suae libidini ita vacent, sicut equus et mulus quibus non est inteltectus : habet potestatem daemonium super eos. Sextus Pythagoricus : " Arden- . " tior aniator suae conjugis, adulter est," Ardentior autem est qui nec bona matrimonii attendit, nec legem honestatis circa modum cognoscendi custodit, nec tempora religionis. Tales igitur non habent prae oculis judicium futurum.

" Et dabantur ad nuptias,"

Quia filiae suae, et conjunctae sibi mulieres non se continebant, sed in ample" xus viri exardescebat. Genes, VI, 12 : Omnis quippe caro corruperat viam suam. Et, ibidem v. 5 : Videns autem Deus quod multa malitia hominum essetin terra, et cuncta cogitatio cordis intenta esset ad malum omni tempore. Quae enim viros ducebant, non ducebant nisi ad libidinem explendam, et lege matrimonii non utebantur nisi ad honestatem exteriorem: et ideo Deum a mente sua excluserunt. Sed hoc bonum habebant quia sexum distinguebant, et aliqua lege honestatis exterioris utebantur.

" Usque in diem, etc. "

Sic implebant mensuram suorum peccatorum, " usque in diem qua Noe, " qui solus cum filiis suis erat justus coram Domino, " intravit in arcam, " post centum annos, quibus convicaneis suis paenitentiam praedicaverat, nec paenitere curaverunt. Job, XXIV, 23 : Dedit Deus locum paenitentiae, et ille abutitur eo in superbiam, Unde et Genes, VI, 3, dicitur : Erunt dies illius cenium viginli annorum, supple, quibus eos ad paenitentiam exspectabo. Sed cum in centum annis non paeniterent, tunc viginti annos subtraxit, et per centum annos eos ad paenitentiam exspectavit.

Arca autem significat vitam ecclesiasticam, quae sola salvat hominem. Unde, I Petr, III 20 et 21 : In arca pauci, id est octo animae salvae factae sunt per aquam. Quod et vos nunc similis formae salvos facit baplisma, non carnis depositio sordium, sed conscientiae bonae interrogatio in Deum. In baptismo enim crux operatur, in qua enatamus per aquas submergentes concupiscentiam, sicut in quadam navi. Sapient. XIV, 5: Ut non essent vacua sapienliae tuae opera: propler hoc etiam et exiguo ligno credunt homines animas suas, et transeuntes mare per ratem liberati sunt: Benedictum enim lignum, propter quod fit justitia. Et ideo dicit Apostolus, ad Hebr. XI, 7: Quod fide Noe, responso accepto de iis quae adhuc non videbantur, metuens optavit arcam, in salutem domus suae, et figuram salutis toti mundo exhibuit. Illiautem de futuris judiciis Dei. nihil considerantes, voluptati operam dabant.

" Et venit diluvium, "

A Deo immissum. " et perdidit omnes, " quia nec in diluvio paenituerunt : et ideo omnes perditi sunt. Isa. XXVIII, 18 : Flagellum inundans cum transierit, erilis ei in conculcationem. Sic ergo illi perditi sunt, quia de futuris Dei judiciis nihil curae habuerunt.

" Similiter sicut factum est in diebus Lot: edebant, et bibebant. "

In naturalibus peccatis non timentes, damnavit Dominus in diebus Noe. Sed eos, qui peccabant contra naturam, et futurum judicium non habebant prae oculis, perdidit Deus in diebus Lot.

Dicit autem hic tria : in quorum primo innuit similitudinem esse quod dicit, et in culpa, et in paena : in secundo, inconsideratorum et improvisorum inducit opera : in tertio autem, operum condemnationem.

Dicit ergo : " Similiter, " quia sicut dicit Boetius : " De similibus est simile "judicium. "

" Sicut factum est in diebus Lot. " Nihil enim luminis fuit in Sodomis nisi in domo Lot. Sapient. XVIII,1: Sanctis luis maxima erat lux.

" Edebant, etc. "

Tangit opera communia, et ad necessitatem et civilitatem pertinentia.

Duo autem tangit pertinentia ad necessitatem.

Unum dicit: " Edebant. " Intelligitur quod non considerato timore judicii divini, per esum in se concupiscentiam carnalem nutriebant, et pauperum in nullo recordabantur : quia judicium prae oculis non habuerunt. Ezechiel, XVI, 49 : Haec fuit iniquitas Sodomae, sororis tuae : superbia, saturitas panis et abundantia,et otium ipsius, et filiarum ejus : manum egeno et pauperi non porrigebant.

Sex enim modis, ut dicit Gregorius, peccatur in edendo, scilicet, si horam constitutam praevenit. Eccle.x, 16 : Vae terrae, cujus reae puer est: et cujus principes mane comedunt: non ad necessitatem, sed ad ebrietatem. Sic videtur peccasse Jonathas, I Reg. IV, 27 et seq., qui ante terminum statutum a patre rege et principe, qui statuere debuit et potuit, mel comedit, et sententiae mortis est addictus.

Secundo modo peccatur edendo, cum nimis frequenter comeditur. Semel enim comedere, vita angelica est: bis autem, est vita humana : pluries, est vita pecorina, nisi hoc exigat infirmitas. Ad Philip. iii, 19 : Quorum Deus venter est, et gloria in confusione ipsorum, qui terrena sapiunt. Ad Galat.VI, 8 : Qui seminat in carne sua, de carne et metet corruptionem.

Tertio modo fit peccatum, quando quis nimis ardenter comedit. Genes.XXV, 33, Esau pro lenticula, quam nimis ardenter desideravit, primogenita sua vendidit. Ad Hebr. XII, 10 : Ne quis fornicator, aul profanus, ut Esau, qui propler unam escam vendidit primitiva sua. Augustinus : " Malo comedere agnum cum " Christo, vel quemlibet cibum delica-" tum, quam lenticulam cum Esau. Non " enim substantia cibi, sed aviditas su-" mendi in culpa est. " Ad Rom. XIII, 14: Carnis curam ne feceritis in desideriis.

Quarto modo fit, quando aliquis nimis lauta et delicate praeparata exquirit. Luc. Epulabatur quotidie splendide. Proverb. XXIX, 21 : Qui delicate a pueritia nutrit servum suum, hoc est, corpus suum, postea senliel eum contumacem.

Quinto modo fit, sumptuosa nimis procurando. Eccle. VI, 7 : Omnis labor hominis in ore ejus, sed anima ejus non implebitur, scilicet bonis. Luc. xv, 30 : Devoravit substantiam suam cum meretricibus, scilicet vivendo luxuriose.

Sexto modo fit, in nimia quantitate sumendo. Daniel. XIV, 5 : An non vides quanta comedat et bibat quotidie ? Luc. XXI, 34 : Attendite vobis, ne forte graventur corda vestra in crapula et ebrietate.

Sic ergo isti edebant.

" Et bibebaut. "

Aliud opus eorum.

Quinque autem modis in bibendo peccabant.

Primo quidem modo non sanitatem, vel necessitatem in vino quaerendo, sed ipsum vini saporem. Isa. v, 11 : Vae qui consurgitis mane ad ebrietatem sectandam, et potandum usque ad vesperam, ut vino aestuetis ! Hoc enim est leccatorum.

Secundo modo, qui quaerebant nimietatem bibendi usque ad ebrietatem. I Reg. I, 14 : Usquequo ebria eris ? digere paulisper vinum quo mades. Isa. v, 22 : Vae qui potentes estis ad bibendum vinum, et viri fortes ad miscendam ebrietatem ! Istis enim non sufficit uniusmodi vinum vel poculum bibere, sed unam ebrietatem miscent in aliam.

Tertio modo peccatur in vino, quando in detrimentum corporis bibitur, et cum sludio magno requiritur. Proverb. XXIII 29 et 30 : Cui vae ? Cujus patri vae ? Cui rixae? cui foveae ? Cui sine causa vulnera ? cui suffusio oculorum ? Nonne his qui commoranlur in vino, et student culicibus epotandis ?

Quarto modo peccatur, nimis delicata vina procurando. Sapient. II, 7 : Vino pretioso et unguenlis nos impleamus. Amos, VI, 6 : Dibentes vinum in phialis, et optimo unguenlo delibuti, ei nihil patiebantur super contritione Joseph.

Quinto modo peccatur, malo fine habendo, ad libidinem scilicet excitandam, et calores concupiscentiae. Proverb. xx, 1 : Luxuriosa res dinum, et lumultuosa ebrietas : quicumque his delectatur, nonerit sapiens. Ad Ephes, v, 18 : Nolite inebriari vino, in quo est luxuria.

Taliter enim edentes etbibentes obdormiunt judicium, praeoccupantur in lecto, donec judicio praeveniuntur.

" Emebant, et vendebant : plantabant, et aedificabant."

Tangit opera civilitatis.

Et tangit duo, quae pertinent ad communicationem civiutn : et duo quae pertinent ad cultum, et habitationem, et plantationem patriae.

De primis quae pertinent ad communicalionem civium, dicit :

" Emebant. "

In emptione autem intelligitur avaritia, et fraudulentia. Et quia in necessitate proximo non dantes, tiec accommodantes, cogebant possessiones vendere. I ad Corinth.VI, 8 : Vos injuriam facitis, et fraudatis, et hoc fratribus. Eccli, XXVI, 28 : Difficile exuitur negotians a negligentia, et non justificabitur caupo a peccatis labiorum. Eccli. XXVII,2 : Sicut in medio compaginis lapidum palus figitur, sic et inter medium vendiiionis et emptionis angustiabitur peccatum. Isa. v, 8 : Vae qui conjungitis domum ad domum, et agrum agro copulatis iisque ad lerminum loci ! Numquid habitabitis vos soli in medio lerrae ?

" Et vendebant. "

Ista venditio fuit sub specie usurae, quando vendebant carius quam digno pretio, tempus modicum exspectantes. Exod. XXII, 25 : St pecuniam mutuam dederis populo meo pauperi qui habitat tecum, non urgebis eum quasi exactor, nec usuris opprimes. Psal. XIV, 5 : Qui pecuniam suam non dedit ad usuram, et munera super innocentem non occepit.

" Plantabant, "

Scilicet agros, vineas, et hortos. Psal. CXVI, 37 : Seminaverunl agros et plantaverunt vineas, et fecerunt fructum nativitatis, in longa tempora fructus praeparantes. Luc. XII, 19: Anima, habes multa bona posita in annos plurimos: requiesce, comede, bibe, epulare.

" Et aedificabant, "

Decorem nimium et fastum in aedificiis praeparantes. Eccle. ii, 4 et 5 : aedificavi mihi domos, et plantavi vineas, feci hortos et pomaria, etc. Amos, v, 11: Domos quadro lapide aedificabilis, et non habitabitis in eis : vineas plantabitis amantissimas, et non bibetis vinum earum. Jerem,XXII, 14: aedificabo mihi domum latam, ei caenacula spatiosa : qui aperit sibi fenestras, et facit laquearia cedrina, pingilque sinopide.

Sic ergo peccatum est aedificando.

" Qua die autem exiit Lot a Sodomis, pluit ignem et sulphur de caelo, et omnes perdidit."

Hic innuitur contemptus praedicantis paenitentiam. Genes.XIX, 14 : Egressus itaque Lot, locutus est ad generos suos, qui accepturi erant filias ejus, et dixit : Surgile, egredimini de loco isto, quia delebit Dominus civitatem hanc. Et visus est eis quasi ludens loqui." Lot exiit, " de Sodomis, justus de injustis. Genes.XIII,13 : Homines Sodomitae pessimi erant, et peccatores coram Domino nimis. Numer. XVI, 26 : Recedite a tabernaculis hominum impiorum:... ne involvamini in peccatis eorum.

" Pluit ignem et sulphur de caelo. "

Ad hoc pluit Dominus ut esset proportio paenae ad culpam: quia multa fuit culpa, et ideo pluit abundanter fundens. Isa. XXVII 8 : In mensura contra mensuram, cum objecta fuerit, judicabis eam. Quia vero ignitam et exardescentem ultra fas naturalis ordinis habebant coneupiscentiam., ideo ignem pluit. Deuter, XXXII, 22 : Ignis succensus est in furore meo, et ardebit iisque ad inferni novissima. Quia vero turpitudine infamiae scatebant, ideo pluit sulphur. Genes. XIX, 24: Igitur Dominus pluit super Sodomam et Gomorrham sulphur et ignem a Domino de caelo, hoc est, Filius a Patre. Ut autem hoc judicio divino scirent esse factum, ideo de caelo pluit. Psal. lxxv, 9 : De caelo auditum fecisti judicium. Ezechiel. XXXVII, 22 : Ignem et sulphur pluam super eum, et super exercitum ejus. Apocal. XIX, 20 : Vioi missi sunt hi duo in stagnum ignis ardentis sulphure. Beatus Bernardus : " Flamma " gehennalis moram non sustinens prae-" venit istam tollere nationem, necnon " et tellurem ipsorum. Conscientiam " enim tantae confusionis naturae absum-" psit ignis, et spiritus procellarum sul-" phuris. "

Quamvis autem multa sint detestanda in omnibus peccatis, tamen quatuor sunt in infando isto peccato, propter quae magis est abominabile, quorum primum est ardor, ordinem naturae subruens. Et quia magis etiam in mares quam in foeminas exardescunt, et foeminae in foeminas, dicit Apostolus, ad Roman. I, 26 et 27: Tradidii illos Deus in passiones ignominiae:... exarserunt in desideriis suis in inoicem, masculi in masculos turpitudinem operantes. Psal. lvii, 4 : Peccatores a vulva, erraverunt ab utero.

Secundum autem est faetor infamiae istius peccati. Joel, ii, 20 : Ascendet faetor ejus, et ascendet putredo ejus. Isa. XXXIV, 3 : Interfecti eorum projicientur, et de cadaveribus eorum ascendet faetor. Et bene dicitur faetor iste ascendere, quia infandum istud vitium plus in altis personis, quam in humilibus invenilur regnare.

Tertium est adhaerentia istius peccati: quia hoc malum habet, quod eum quem capit, vix umquam deserit: in cujus signum dicitur, Genes. XIV, 10, quod vallis silvestris, in qua fuit Pentapolis, habebat puteos multos bituminis. Bitumen autem est gluten tenacissimum.

Quartum autem est, quod dicitur esse morbus contagiosus, et de uno inficere alium: propter quod, Genes. XIX, 17, dicitur Lot egredienti de Sodomis : Non stes in omni circa regione, sed in monte salvum te fac.

Haec est causa quare hoc peccatum clamat coram Domino. Genes.XVIII,20 : Clamor Sodomorum et Gomorrhae multiplicatus est.

" Et omnes perdidit,"

Quia perdiderant naturam quam assumpturus erat Dominus. Isa. XXXIII,8 : Projecit civitales, non reputavit homines : quia revera non sunt homines in tanta deformitate naturae humanae viventes.

" Secundum haec erit qua die Filius hominis revelabitur. "

Accipit doctrinam secundum simililudinem inductam.

Dicit autem quod " secundum haec erit, " quoad hoc quod improvise superveniet dies illa, sicut illius judicium condemnationis. I ad Thessal. v, 4: Cum dixerint: Pax, et securitas: iuno repentinus eis superveniet interilus, sicut dolor in utero habenti.

" Qua die, " quia lunc plena erit claritas lucis ad dissipationem omnium tenebrarum. Tunc enim fiet quod dicitur, Joan. I, 5 : Lux in latebris lucet, et tenebrae eam non comprehenderunt. Omnia enim tunc ponentur in lucem, quaecumque modo sunt abscondita.

" Filius hominis revelabitur. " Habacuc,III,4 : Splendor ejus ut lux erit:cornua in manibus ejus. Splendor enim gloriae manifestabit abscondita, et cornibus potestatis iniquos veutilabit.

" In illa hora, qui fuerit in tecto, et vasa ejus in domo, ne descendat tollere illa : et qui in agro, similiter non redeat retro.

Memores estote uxoris Lot. "

Tangit necessitatis hic arctationem. Et ad litteram praedicit, quod in tempore captivitalis Romanae, tam arcta erit obsidio, quod qui fuerit in tecto domum defendens, non poterit descendere ad aliquid secum tollendum de domo, cum quo fugiat: sed tantum quaeret effugere personam salvando, et tamen non poterit. Similiter imminente extremo judicio, qui est in lecto ut prespiciat imminentia, non potest cogitare ut aliquid ordinet de re familiari, sive in domo, sive alibi : sed tantum cogitet se salvare.

Moraliter autem, in tecto est aedificii spiritualis, qui est in caritate. Haec enim consummatio est aedificii spiritualis, sicut tectum. Quae autem in domo sunt sicut ea quae pertinent ad corporis concupiscentias, et ad illas nemo debet descendere. IIomo enim debet esse sicut passer solitarius in tecto , nihil curans de his quae sunt mundi, sed in altitudine tenens se charitatis. Haec enim est tectum quae totum operit. Hinc est quod quae in aure audiuntur, praedicari praecipiuntur super tecta :quia in charitate quidquid reponitur, ab impulsu tempestatum conservatur,

" Et qui in agro est, "

Scilicet in arcta obsidione, vel ullimo examine, " similiter non redeat retro, " quia forte praeventus, involveretur in captivitatem.

In agro autem est moraliter, qui est in exercitio bonae actionis. Et hic non debet retro ad domesticos, hoc est, carnis curas respicere. Luc.IX, 62: Nemo mittens manum suam ad aralrum, et respiciens retro, aptus est regno Dei. Sic enim diligenter exercendus est ager iste, quod nihil aliud habeatur ad manus. II ad Timoth. II, 4 : Nemo militans Deo implicat se negotiis saecularibus, ut ei placeat cui se probavit.

Hoc est igitur quod dicit.

Ut autem exemplum det suae admonitionis, subjungit, dicens :

Memors estote euxoris Lot. "

Haec enim propter solum respectum retrorsum, conversa est in statuam sive figmentum salis : ut omnes condiret, qui insulsi retrorsum adspicere desiderarent. Sapient. x, 7 : Incredibilis animae memoria stans figmentum salis.

" Quicumque quaesierit animam suam salvam facere, perdet illam: et quicumque perdiderit illam, vivificabit eam. "

Ostenso periculo captivitatis Jerusalem propter peccatum crucifixionis Chrisli, et cum illo ostenso periculo praeoccupationis diei judicii, inducit cautelam, qua quilibet potest esse praeparatus.

Dicit igitur quod " quicumque quaesierit animam suam salvam facere, perdet illam. " Hoc autem jam in antehabitis expositum est, quod anima dicitur hic persona ex anima vivens, propter partem digniorem : sicut, Exod.I, 5: Animae eorum qui egressi sunt de femore Jacob, et ingressi sunt in aegyptum.

" Quicumque " ergo in tribulatione extrema, " quaesierit animam suam salvam facere, " ita quod in aeternum perire non possit: ille " perdet eam, " exponendo eam morti in tribulatione illa propter Christum, ne neget fidem. Act. xx, 23 et 24 : Spiritus sanctus civitales per omnes mihi poteslatur dicens : Quoniam vincula et tribulationes Ierosolymis me manent: sed nihil horum vereor, nec facio animam meam pretiosiorem quam me, dummodo consummem cursum meum, et ministerium verbi, etc.

" Et quicumque perdiderit illam. "

Matth. x, 39, addilur: Propter me, quia causa facit martyrem, non paena.

Quicumque ergo tribulationi vel morti exponendo animam propter me, perdiderit eam temporaliter, " vivificabit eam " in aeternum : quia conjungetur Deo qui est fons vitae, et bibet vilam in fonte suo in aeternum. Psal. xxxv, 10: Domine, apud te est fons vitae. Apocal. VII,17 : Agnus qui in medio throni est reget illos, et deducet eos ad vitae fontes aquarum.

Sic ergo " vivificabil eam. "

" Dico vobis: In illa nocte erunt duo in lecto uno: unus assumetur, et alter relinquetur.

Duae erunt molentes in unum : una assumetur, et altera relinquetur. Duo in agro, unus assumetur, et alter relinquetur. "

Tangit electorum de omni statu assumptionem, et damnandorum de omni statu reprobationem.

Et hoc tangit sub triplici differentia status, in quo omnis status intelligitur.

Dicit ergo : "Dico vobis," per veritatis assertionem. Ad Roman. IX, 1 : Veritatem dico in Christo, non mentior.

" In illa nocte. " Extremum judicium frequenter vocatur dies Domini, propter causas quas supra diximus. Hic tamen vocatur nox propter horrorem tribulationis et angustiae, in quibus corda obtenebrantur, quod non habent effugium. Matth. xxv, 6: Media nocte clamor factus est.

" Duo erunt in lecto uno. "

Litteraliter vult dicere, quod inter quiescentes, et inter laborantes serviliter, vel ad utilitatem propriam, semper quidam assumentur, et quidam reprobabuntur. Tamen per duos qui sunt in lecto uno, litteraliter significantur matrimonialiter juncti: et atlegorice significantur contemplativi, qui in lecto mollis conscientiae cum Domino recumbunt. Deuter. XXXIII,12 : Et Benjamin ait: Amantissimus Domini, habitabit confidenter in eo: quasi in thalamo tola die morabitur, et inter humeros illitis requiescet. Cantic. I, 15: Lectulus noster floridus. Ex hoc lecto quidam assumuntur, qui pure in contemplatione veritatis persistunt: quidam autem reprobantur, qui otio marcent in religione, et habitum sine affectu operis habent. Thren. I, 7 : Viderunt eam hostes, et deriserunt sabbata ejus.

" Duae erunt molentes in unum, "

Scilicet duae ancillae erunt molentes saccum, vel lucrum. Molere enim fuit anliquitus opus servile, et ancillarum : et ideo, Exod. XI, 5, dicitur, quod a primogenito Pharaonis qui sedebat in solio ejus, iisque ad primogenitum ancillae quae stabat ad molam, percussit Dominus primogenita aegypti. Et ideo per molentes in unum, significantur serviliter operantes. Unde etiam, Judicum, xvi, 21, Philisthiim capientes Samsonem inimicum suum, et excaecaverunt, et ut servili opere confunderent, fecerunt eum molere.

Per hoc autem significantur allegorice laborantes : quorum quidam assumentur ad gloriam, qui labores suos referunt ad honorem Dei et utilitalem Ecclesiae. Eccli. XXXIII,18 : Respicite quoniam non mihi soli laboravi, sed omnibus exquirentibus disciplinam. Quidam aulem relinquentur ad damnationem, qui opera laboris referunt ad mundum et vanitateni. Eccle. x, 15 : Labor stultorum affliget eos qui nesciunt in urbem pergere. Hoc ergo intendit per molam. Haec est etiam causa, quod, Deuter. XXIV, 6, prae cipitur : Non accipies loco pignoris inferiorem et superiorem molam. Tum propter hoc quod pauper laborator in hoc viclum quaesivit: tum eliam propter hoc, quia labor ad utilitatem comniunis necessitatis exstitit. Haec est etiam causa, quod cum Babylon domina regnorum esset ancillariter humilianda, dixit Isaias, Isa.XLVII, 1 et 2 : Ullro non vocaberis mollis et tenera. Tolle molam, et mole farinam. Haec fuit etiam causa legum antiquarum, quod enorme committens crimen, mola ad collum suspensa, submergebatur in profundum : quia in mola significabatur, quod crimine se servilem effecerat et confusione dignissimum.

" Duo in agro. "

Ager ab agendo dictus, significat opus quod pertinet ad patriae populationem, et facultates civilitatis, et reipublicae. Et ideo istud est honestum, et ad rempublicam ordinatum opus. Et ideo per haec signifintur quicumque Praelati rempublicam ordinantes, et communi intendentes regimini. Sicenim dicitur, Genes. XXIV, 63, quod Isaac egressus est ad meditandum in agro. Sic dicitur, Proverb. XXIV, 27 : Diligenter exerce agrum tuum, ut postea aedifices domum luam, hoc est, familiam : quia secundum facultates agri multiplicatur providentia domus. Genes. XVII, 27 : Ecce odor filii mei sicul odor agri pleni, cui benedixit Dominus.

Talium ergo Praelatorum curam eo inmunis utilitatis habentium,

" Unus assumetur "

Ad gloriam, qui fideliter et prudenter familiae Dei intendit. Matth. xxv, 21 et 23 : Euge, serve bone et fidelis, quia super pauca fuisti fidelis, super multa te constituam : infra in gaudium domini tui.

" Et alter relinquetur "

Ad damnationem, qui piger utililatibus propriis deservivit, et ad se bona domini sui convertit. Luc. XIX, 22 et 23 : De ore tuo te judico, serve nequam. Sciebas quod ego homo austeros sum, tollens quod non posui, et metens quod non seminavi: et quare non dedisti pecuniam meam ad mensam, ut ego veniens cum usuris letique exegissem illam ?

In his autem tribus statibus, omnis status mundi et Ecclesiae comprehenditur, qui, Ezechiel. XIV, 14, per Noe, Daniel, et Job (qui animas suas liberant) signiGcantur. Per Noe quidem qui arcam gubernavit, status signiGcatur Praelatorum. Per Daniel autem qui proheta continens fuit, status significatur contemplativorum. Per Job autem dolentem ad sterquilinium projectum, significatur status activorum laborantium. Hoc autem quod unus assumitur et alter relinquitur, signifieatur, Levit. XIV, 4-7, ubi duo passeres vivi immolantur : ex quibus unus Domino in sacrilicium assumitur, alter autem abire permittitur.

" Respondentes dicunt illi : Ubi, Domine?

Qui dixit illis : Ubicumque fuerit corpus, illuc congregabuntur et aquilae."

Hic tangit determinationem dubitantium de praeinductis. Dixerat enim Dominus quod non dicendum esset: Ecce hic, et ecce illic. Dixerat etiam quod unus assumelur, et alter relinquetur. Apostoli dubitaverunt ubi esset futurus Christus, et ad quem locum essent assumendi qui assumuntur, et in quo loco relinquendi qui relinquuntur.

Et ideo " respondentes " ad hoc, quaerunt, et " dicunt illi. " Marc. enim, IV, 34, dicitur, quod seorsum discipulis disserebat omnia. Et ideo audacter quaerunt :

" Ubi, Domine, "

Supple, erit Christus verus, et ubi erunt qui assumuntur ? Cantic. I, 6 : Indica mihi quem diligit anima mea : ubi pascas, ubi cubes in meridie: ne vagari incipiam post greges sodalium luorum? Joan. 1, 31 : Rabbi,... ubi habitas?

" Qui dixit illis, "

Breviter et optime certificando :

" Ubicumque fuerit corpus. "

Corpus hic dicitur cadaver. Hoc autem multum vaporat: quia dum calor naturalis in putrescente corpore evaporat, humidum inferius trahit ad exteriorem superSciem, et resolvit in fumum : et ab illa fumali evaporatione late dispergitur odor corporis.

" Illuc congregabuntur et aquilae. "

Quae aquilae ab acumine visus et olfactus dicuntur : qui longe vident et olfaciunt tale corpus praeparatum sibi in escam. Job, XXXIX,29 et 30: Inde, scilicet de praeruptis scilicibus, aquila contemplatur escam, et de longe oculi ejus prospiciunt.Pulli ejus lambent,sanguinem: et ubicumque cadaver fuerit statim adest. Ab ista proprietate Dominus sumit similitudinem : quia gloriosum corpus ejus in judicio, et meritum mortis ejus, et vaporatio dulcedinis ejus tanta erit, quod omnes Sancti, qui aquilae sunt propter visus acumen ad veritatem, et propter vim discretivam ad bonitatem ejus (quae per olfactum designatur) statim percipient veritatem ipsius. Psal. CII 5: Renovabitur ut aquilae juventus tua.

Et ideo ad ipsum " congregabuntur, " aliis in dispersione errorum relictis. Isa. XL, 31 : Assument pennas sicut aquilae, current et non laborabunt, ambulabunt et non deficient. Job, IX, 26 : Sicut aquila volans ad escam. Tali odore attractae suntad corpus Domini Maria Magdalena, Maria Jacobi et Salome .

Hoc igitur est quod dicit.

Retorquetur autem istud dictum derisorie, et moraliter ad sacerdotes et religiosos, qui ex vapore lucri, sicut vultures, trahuntur ad cadavera mortuorum, et decertant quis eorum faetidum peccatoris cadaver deferat ad sepulturam nidi sui. Cum tamen de sapientia Dei dicatur, Job, XXVIII,7: Semitam ignoravit avis, nec Militus est eam oculus vulluris. Vultur enim, ut dicit Isidorus, dicitur, quia torvum semper ad cadaver habet vultum.

Sic igitur expleta est pars, quae est de firmitate fidei.