In Evangelium Secundum Lucam

 PROOEMIUM BEATI LUCAE IN EVANGELIUM SUUM.

 CAPUT I.

 IN CAPUT I LUCAE

 Sequitur:

 Ecce opportunitas ex opere. Et sequitur, ponens opportunitatem ex tempore dicens :

 Sequitur de loci opportunitate, cum dicit :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Dicit igitur:

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Unde sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur laetissimus auditus:

 Sequitur congratulationis modus, cum dicit :

 Sequitur de sanctitatis istius Praecursoris progressu.

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de effectu cum dicit:

 Et ideo sequitur signum duplex, naturae, et gratiae.

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 CAPUT II.

 IN CAPUT II LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de re annuntiata :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et ideo sequitur :

 Sequitur de effectu.

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur finis, cum dicitur :

 Sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT III.

 IN CAPUT III LUCAE

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de missi obedientia :

 Sequitur:

 Unde sequitur :

 Sequitur :

 His igitur de causis baptizari voluit Dominus. Sequitur :

 CAPUT IV.

 IN CAPUT IV LUCAE

 Sequitur de auctoritate, cum dicit : Evangelizare, etc.

 Sequitur :

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 CAPUT V.

 IN CAPUT V LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT VI.

 IN CAPUT VI LUCAE

 Dicit igitur:

 Sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Et ideo sequitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Unde sequitur:

 Sequitur :

 Sequitur :

 Unde sequitur:

 CAPUT VII.

 IN CAPUT VII LUCAE

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT VIII.

 IN CAPUT VIII LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Unde sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et ideo sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur.

 Sequitur :

 CAPUT IX.

 IN CAPUT IX LUCAE

 Sequitur:

 Sequitur:

 Sequitur:

 Sequitur:

 Dicit igitur :

 Sequitur :

 Dicit igitur tangendo tria : discubitum, ordinem discumbentium, et numerum satiatorum.

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur : Et ecce.

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT X.

 IN CAPUT X LUCAE

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur:

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 Sequitur de officiis Marthae.

 CAPUT XI.

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur:

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XII.

 IN CAPUT XII LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur de primo : Sint lumbi vestri praecincti.

 Sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIII.

 IN CAPUT XIII LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequi?ur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIV.

 IN CAPUT XIV LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur tertium :

 Et hoc est quod sequitur :

 Sequitur :

 CAPUT XV.

 IN CAPUT XV LUCAE

 Dicit igitur:

 Dicit igitur : Et dixit.

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur de primo horum :

 CAPUT XVI.

 IN CAPUT XVI LUCAE

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XVII.

 IN CAPUT XVII LUCAE

 Dicit igitur :

 Dicit igitur illis :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequilur.

 Dicit igitur :

 CAPUT XVIII.

 IN CAPUT XVIII LUCAE .

 Dicit igitur :

 Dicit igitur:

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XIX.

 IN CAPUT XIX LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur : Et ait illi dominus ejus, benigne suscipiens eum :

 CAPUT XX.

 IN CAPUT XX LUCAE

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXI.

 Dicit igitur:

 CAPUT XXII.

 IN CAPUT XXII LUCAE

 Dicit igitur:

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur :

 Et ideo sequitur :

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXIII.

 IN CAPUT XXIII LUCAE

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur : Ducebantur autem, cum amara necessitate tracti. Thren. v,

 Dicit igitur de primo : Jesus autem, omnia haec mala et vituperia perpessus, dicebat,

 Dicit igitur : Et stabat minaciter populus spectans,

 Et hoc est quod sequitur :

 CAPUT XXIV

 IN CAPUT XXIV LUCAE

 Dicit igitur:

 Et hoc est quod sequitur:

 Dicit igitur:

 Dicit igitur :

 Et hoc est quod sequitur :

 Dicit igitur :

 Dicit igitur: Et ipsi adorantes. Matth.

Dicit igitur : " Et dixit. "

Tangit autem tria: stultitiam impellentem ad recessum, postulationem partis, et acceptionem.

De primo dicit: " Dixit. " Psal. XIII, 1 : Dixit insipiens in corde suo : Non est Deus. Psal. xxxv, 2: Dixit injustus ut delinquat in semetipso : non est timor Dei ante oculos ejus.

" Adolescentior, "

Hoc est, desideria adolescentiae secutus. In pueritia enim propter multum humidum, non sunt adhuc acuti aculei concupiscentiae : sed paululum exsiccato humido ei non remisso calido, circa annum quartumdecimum incipiunt sentiri stimuli. Et lunc est adolescentia. Et ideo, Proverb. xxx, 18 et 19, dicitur : Tria sunt difficilia mihi, et quartum penitus ignoro : viam aquilae in caelo, viam colubri super petram, viam navis in medio mari, et viam viri in adolescentia. Levis enim et altivolus in evagatione efficitur ut aquila, tortuosus in desideriis ut coluber, natans ut navis in concupiscentia, et inconstans et incontinens ut juvenis in adolescentia. Proverb. VII, 7 et seq. : Considero vecordem juvenem qui transil per plateam juxta angulum, et prope viam domus meretricis graditur in obscuro, advesperascente die, in noctis lene-bris et caligine. Job, XXIV, 15 : Oculus adulleri observat caliginerti, dicens: Non me videbit oculus. Sic quidem quilibet facit, juvenilia desideria sequens. Unde, II ad Timolh. II, 22 : Juvenilia desideria fuge. Sic etiam fecit Gentilis populus, sequens concupiscentias, nulla lege fraenatus : qui ideo dicitur adolescentior, quia lege fraenatus populus in Adam et Heva in paradiso fuit, et non fraenatus a Cain filio eorum incepit. Bonum enim semper est ante malum, et legale ante illegale. Lex enim data in Paradiso profecit per legem Moysi, et per legem Christi et gratiam est consummata. Ista ergo causa dissolutus iste est adolescentior.

Dixit autem : " Patri, " qui paterno affectu etiam stullos diligit filios. Jerem, XXXI, 20 : Si filius honorabilis mihi Ephraim, si puer delicatus ! Quasi dicat : Non est. Et taen sequitur : Quia ex quo locutus sum de eo, adhuc recordabor ejus.

" Pater, da mihi portionem substantiae quae me contingit. Et divisit illis substantiam.

Ecce postulatio stulta portionis, quae in manibus remanens custodita, augenda erat: et data stulto, consumenda.

Dicit autem tria : primo, jus naturae patri ad mentem reducit : sccundo, debitum quomodo requirit : tertio, de quo debitum sit, subjungit, et qua ratione.

Dicit igitur : " Pater. " Quasi dicat : Hoc ex jure naturali denegare non debet. Dicit enim Philosophus naturalis, quod sicut filius egreditur cum parte substantiae de corpore patris per generationem, ita cum parte facultatis de domo patris debet emitti. II ad Corinth. XIII, 11 : Non debent filii parentibus thesaurizare, sed parentes filiis.

Hac igitur de causa dicit : " Pater, da mihi, " ad usus meos. Quasi dicat illud Genesis, xxx, 30 : Justum est id aliquando provideam etiam domui meae.

Non semper debeo sub tutore esse, et ad alienam respicere manum.

" Portionem, "

Scilicet meam,quia aliqua portio et major debebatur seniori, aliqua etiam de bebatur patri Et ideo temperat postulationem, dicens : " Portionem, " quaecum que est illa. Numer. XXVII, 6 : Justam rem postulant filiae Salphaad : da eis possessionem inter cognatos patris sui.

Quae sit autem ista portio, quam filius accipit a patre, dicunt Sancti quod est bonum naturale, et cum natura datum, et donatum, et acquisitum. Bonum autem naturale est aptitudo naturae habitualis ad verum et bonum. Cum natura datum, est intellectus, perspicacitas,. ingenii subtilitas, solertia, liberum arbitrium, sensus, et omnia alia talia. Donatum autem est fortitudo corporis, pulchritudo, nobilitas, et hujusmodi. Ac quisitum, scientiae, honores, bona temporalia, et hujusmodi. Haec omnia enim a Deo Patre accipimus pro portione. 1 Matth. XXV, 15 : Dedit... unicuique se eundum propriam virtutem. Ad Ephes. IV, 8 : Dedit dona hominibus. Esther, II, 18 : Dona largitus est secundum magni ficentiam principalem.

" Substantiae quae me contingit. "

Tangit de quo egrediens de domo quaerit portionem : quia " substantiae. " Substantiae autem dicuntur facultates, quae sunt datae ad subsistendum in substanlia individuae personae hominis, et ad substandum in domo. Proverb. III, 9 : Honora Dominum de tua substantia, et de primitiis omnium frugum tuarum da ei. Sic dicitur de Job, 1, 13 et seq., quod perdidit omnem substantiam suam.

Tangit autem rationem justitiae, quan do addit : " Quae me contingit, " jure haereditatis. Decrevit enim Dominus, Numer. XXVII, 8, quod substantia patris de volvitur ad filios, si filios habet. Hic auteni filius ea quae accipit a Domino, sibi dari petit: ut propria voluntate his utens fruatur ad libitum. Eccli, XVII, 3 : Dedit illi potestatem eorum quae sunt super terram. Eccli. xv, 14 : Deus ab initio constituit hominem, et reliquit illum in manu consilii sui.

" Et divisit illis substantiam. "

Tertium est quod sibi debitam obtinuit portionem : quia pater ordinem naturae atlendens, nec ordinem illum corrumpere volens, divisit substantiam infer filios : volenti recedere donans suam, et volentis secum manere filii, cum sua in manibus tenens et augens. Et hoc est quod interdicit Apostolus, ad Hebr. iii, 12 : Ne forte sit in aliquo vestrum cor malum incredulitatis, discedendi a Deo vivo. Tameu pater ordinem naturae corrumpere nolens, dat ei quod suum est. Matth. xx, 14 : Tolle quod tuum est, et vade. Ad Roman. XIII, 7 : Reddite omnibus debita.

" Et non post multos dies, congregatis omnibus, adolescentior filius peregre profectus est in regionem longinquam, et ibi dissipavit substantiam suam, vivendo luxuriose. "

Hic agitur de filii stulli recessu a patre.

Et dicit quatuor, scilicet, quod cito recessit a patre, quod omnia secum congregata detulit, quod in regionem longinquam peregre abiit, quod ibi omnia sua turpiter consumpsit.

De primo dicit : " Non post multos dies. " Hoc fuit lempus breve, quo reverentia tanti patris, et ordinatio domus patris adhuc in corde remansit. Genes, XXXI, 42 : Nisi Deus patris mei Abraham, et timor Isaac affuissct mihi, forsitan modo nudum me dimisisses. Quam- diu ergo reverentia paterna remansit in corde et doctrina patris (quod fuit parvum tempus) remansit verecundia retentus. De talibus dicitur. Matth. XIII, 21, et Luc. VIII, 13, quod temporalis est : quin ad tempus credunt, et in temporelauationis recedunt.

Dicit auteni : " Dies, " quia dies fuit quamdiu in conspectu patris remansit. Joan, IX, 4 : Me oportet operari opera ejus qui misit me donec dies est : venit nox, quando nemo potest operari. Unde etiam cum proditor exivitde domo Christi, Joan. XIII, 30, dicitur : Cum accepisset ille buccellam, sicut portionem quae eum contingebat, exivit continuo : erat autem nox.

" Congregatis omnibus. "

Duo dicit, et quod facultates omnes congregavit, et quod cum omnibus peregre est profectus.

De primo dicit: " Congregatis omnibus, " ut omnia referret ad ministerium lasciviae et iniquitatis, intellectum, et ingenium, et omnia quae ad bonum dedit illi Deus : et omnibus illis Deum pium Patrem impugnaret, ut quasi fieret in eo quod dicit Psalmus lxxii, 7 : Prodiit quasi ex adipe iniquitas eorum. Job, xv, 26 : Cucurrit adversus Deum extento collo, et pingui cervice armalus est. Deuter. XXXII, 15 : Incrassatus est dilectus, et recalcitravit : incrassatus, impinguatus, dilatatus, dereliquit Deum factorem suum, et recessit a Deo salutari suo. Et hoc est quod dicit, Osee, II, 8 : Haec nescivit, quia ego dedi ei frumentum, et Dinum, et oleum, et argenlum multiplicavi ei, et aurum, quae fecerunt Baal (hoc est, absque jugo : quia hoc Baal interpretatur). Frumentum verbi quod confortat cor hominis, vinum jucunditatis spiritualis, oleum pinguedinis in devotione, argentum eloquentiae, et aurum sapientiae. Et ex omnibus illis recedens, efficitur suae libertatis, impugna- tor patris, et consumptor substantiae ipsius.

(i Adolescentior filius, "

Plus lascivia mentis quam aetalis. Philosophus : " Non ab aetate defectio est, sed est a passione. " lsa. lxv, 20 : Puer emtum annorum morietur, et peccator emtum annorum maledictus erit.

" Peregre."

Ut peregrinus esset a conspectu Iam reverendi patris. Isa. XXVIII, 21 : Peregrinum est opus ejus ab eo. Jerem. XIV, 8 : Quare quasi colonus futurus es in terra, et quasi viator declinans ad manendum ? Homo enim secundum divinum intellectum in contemplatione veritatis habet patriam, et peregrinus est in aliis caducis et abducentibus animum, Unde, I Petr. II, 11 : Obsecro vos lamquam advenas et peregrinos abslinere vos a carnalibus desideriis.

" Profectus est in regionem longinquam. "

Longinquitas ista est per distantiam similitudinis paternae, et non per distantiam locorum. Et maxima longinquitas, est recedere usque ad oblivionem Dei Patris. Psal. cxviii, 155 : Longe a peccatoribus salus. Proverb. xv, 29 : Longe est Dominus ab impiis. Mich. IV, 10 : Egredieris de civilale, et habitabis in regione et venies usque ad Babylonem. Et in hac longinquitate maxime fuit error gentilis.

" Et ibi, "

Non reveritus vultum patris, " dissipavit subslanliam suam, " omnia bona accepta a patre, " vivendo luxuriose, " hoc est, ad luxum concupiscentiae. Sapient. xv, 12 : AEstimaverunt lusum esse vitam nostram. Talis enim vita corpus, animam, et res consumit. Job, xxxi, 12 : Ignis est usque ad perditionem devorans, et omnia eradicans genimina. Proverb. XXIX, 3 : Qui nutrit scorta, perdet subslanliam. Proverb. XXI, 17 : Qui diligit epulas, in egestate erit. Ista enim est lex lasciviae, quod omnia consumit : sicut Helena consumpsit Graeciam, et Pbiyffiam, aedes combussit, et omnia redegit .in nihilum. Et hoc est ideo, quia consilio non regitur, fraena non patitur, et nullum sibi ponit modum. Proverb. xv, 22 : Dissipantur cogitaliones, ubi non est consilium. Proverb. xxx, 15 16 : Tria sunt insalurabilia, et quartum numquam dicit : Sufficit. Infernus, et os vulvae, et terra quae non satiatur aqua : ignis vero numquam dicit: Sufficit. Juxta Platonem, concupiscentia sepulta est in inferno : et ideo voracitas concupiscentiae dicitur infernus. Os autem vulvae (a volvendo dictum) vocatur delectatio ligans mentem, quae non satiatur, sed per rememorationem semper similes suscitat appetitus. Terra aulem, terrenitas hians est semper ad bibendum delectabilia. Ignis est incendium fomitis. Ista ergo totum consumunt.

" Et postquam omnia consummasset, facta est fames valida in regione illa, et ipse ccepit egere. "

Hic langitur de egestate ad reditum compellente.

Et haec exaggeratur a quatuor : a causa, ab effectu, a frustratione laboris inutilis, a penuria, qua etiam vilem cibum mereri non valuit.

De causa dicit: " Et postquam consummasset omnia, " quae a manu Domini acceperat, et viribus consumptis. Genes. xlvii, 18 et 19 : Non celabimus dominum nostrum quod deficiente pecunia, pecora simul defecerunt : nec elam te est, quod absque corporibus et terra nihil habeamus. Cur ergo moriemur te vidente ? Consumpta est pecunia sapien- tiae et eloquentiae. Pecora autem defecerunt, quando etiam pecorinae vires deficiunt ad voluntatem hominis explendam, et nihil remanet nisi marcidum corpus, et pondus terrenum in ultima senectute. Psal. XIII, 1 : Corrupti siint, et abominabiles facti sunt in sludiis suis. Sapient. v, 13 : Virtutis quidem nullum signum valuimus ostendere : in malignitate autem nostra consumpti sumus.

" Facta est fames valida in terra illa. "

Haec est secunda causa, et effectus primae. Haec autem fames est destitutio audiendae veritatis per verbum, et percipiendae per saoramenta. Genes. XLIII, 1 : Inierim fames omnem terram vehemenler premebat. Amos, VIII,11 : Mittam famem in terram : non famem panis, neque sitim aquae, sed audiendi verbum Domini. Job, xxx, 3 : Egestate et fame sleriles, qui radebant in soliludine, squalentes calamitaie et miseria. Omnis enim humor boni exsiccatur in talibus, et rodunt in soliludine silveslri, ubi pilosi saltant, hoc est, daemones : et squalent egestate spiritualis boni et miseria. Haec igitur fames est effectus consumptionis substantiae, et premit istum miserum destitutum omni bono paterno.

" Et ipse ccepit egere. "

Hoc est secundum, effectus duorum. Eguit autem quandoquidem voluntatem fruendi peccato habuit : et valeludinem non habuit, quia perficere non potuit. Psal. XXIII, 11 : Divites eguerunt, et esurierunt : inquirentes autem Dominum non minuentur omni bono. Proverb. III, 33 : Egestas a Domino in domo impii. Proverb. XIII, 18 : Egestas, et ignominia ei qui deserit disciplinam. Proverb. XIX, 15 : Anima dissoluta esuriet. Proverb. XIV, 34: Miseros facit populos pecca-tum. Unde dicit Beda : " Omnis locus " absente patre penuria est. "

" Et abiit, et adhaesit uni civium regionis illius, et misit illum in villam. suam ut pasceret porcos. "

Ecce lertium, quod est frustratio laboris inut dis.

Dicit autem quatuor, scilicet, quod abiit a se, quod malo adhaesit, quod vili labore se occupavit, quod labor sibi inutilis fuit.

De primo dicit : " Et abiit, " a semetipso, et ipsius bono recessit in quamdam redeundi desperationem. Psal. I, 1 : Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum.

" Et adhaesit, "

Illicito amore et communione illicita. Isa. II, 6 : Pueris alienis adkaeserunt. aUni civium regionis illius " pessimae. Genes. XIV, 13 : Homines Sodomilae pessimi erant, et peccatores coram Domino nimis. Nec dicitur eicis, eo quod esset aliqua civilitate dispositus.: sed quia ad modum civis concordiler malis cohabitavit. Quae concordia pessima, est unanimis consensus ad peccandum. Psal. lxxii, 3 : Zelavi super iniquos, pacem peccatorum videns. Iste ergo misero adhaesit.

" Et misit illum in villam suam. "

Ecce occupatio laboris inutilis. Haec autem est villa, in qua terra ad concupiscenlias excolitur. Luc. XIV, 18 : Villam emi, habeo exire, et videre illam. Genes. iii, 18 : Spinas et tribulos germinabit tibi, hoc est, punctiones sollicitudinum, et aculeos libidinum. Proverb.XXIV, 30 et 31 : Per agrum pigri hominis transivi, et per vineam viri stulli : et ecce lotum repleverant urticae, et operuerant superficiem ejus spmae.

Ager enim in quo agit stultus, est concupiscentia corporis : et vinea est gaudium hujus mundi, quae operta sunt urlica (quae ab urendo dicitur) libidinum, et spina sollicitudinumvanaruin.

In hanc ergo villam misit eum, ut abominatam eoleret concupiscenliam.