Et hoc est quod sequitur :

"Ait autem ad illum Angelus : Ne timeas, Zacharia, quoniam exaudita est deprecatio tua. "

Hic ponitur turbati confortatio.

Sed quaeritur, quomodo sonans Ange- lus dixit sermones istos? Dico sicut supra, quod utebatur potius vocum intentionibus, quam commotione aeris. Est enim in voce et sono quod naturalis motus est, et quod est speciei sensibilis. Utebatur autem Angelus specie sensibili, sicut fiunt in spiritu reflexo ad sensum : ubi penitus sunt soni sine aeris commotione. Hoc enim magis competit operationi substantiae spiritualis. Et sic sonat ad unum, et non ad alterum. Quia si cum commotione aeris esset, oporteret quod sonaret ad omnes, ad quos attingeret aer commotus. In auditu etiam naturali haec duo manifestantur. Commotio enim aeris percutit auris tympanum : vis autem anima? in tympano praeter commotionem accipit soni intentionem absque omni commotione : quia commotio non est agens ad operationem animae, sed organi corporalis. Et ideo quidam philosophorum naturalium in omnibus sensibilibus posuerunt duo activa, quorum unum est agens ad passionem corporis sive organi corporalis : alterum ad passionem animae sensibilis. Et agens quidem ad passionem corporis diversum est in sensibus : quia in visu est lumen corporeum, et in auditu aer commotus, et in aliis aliud. Sed in omnibus dixerunt esse unum agens ad passionem animae, quod vocabant lucem incorpoream : eo quod omnis anima accipit intentionem formae sensibilis sine omni materia et materiae dispositione : sicut cera speciem accipit sigilli sine metallo et metalli dispositione naturali. Quid autem de his verum sit, non est praesentis intentionis: nisi quoad hoc quod modum hic ostendimus magis convenientem quo visibilis sit Angelus, qui pur naturam est invisibilis : et qualiter loquatur, qui per naturam verbis non utitur in aere sonantibus. Hoc est ergo quod dicit:

" Ait autem ad illum Angelus. "

Et dicuntur hic tria : modus videlicet loquendi, confortatio, et causa confortationis.

De modo loquendi jam dictum est Et iste modus est quasi loqui in nobis. Psal. lxxxiv, 9 : Audiam quid loquatur in me Dominus Deus. Quamvis autem Angelus sit extra eum cui loquitur quando apparet, tamen loquendo utitur intentione sermonis, eo modo quo est in audiente : et ideo cum loquitur uni, ille audit, et alii assistentes non audiunt. Zachar. IV, 5 : Et respondit Angelus qui loquebatur in me, et dixit ad me.

" Ne timeas, Zacharia. "

Signum benevolentiae ponit per nomen sacerdotis. Exod. XXXIII, 12 : Novi te ex nomine, invenisti gratiam coram me. Unde antiqui Hebraeorum dicunt, quod apparenti Angelo tenemur credere nos nominanti. Isaiae, VII, 4 : Vide ut sileas : noli timere, et cor tuum ne formidet. Matth. xxviii, 5 : Nolite timere vos. Gregorius : " Illi timeant qui ad caelestia " non pertinent. Vos autem cur timetis, " qui vestros concives videtis ? "

Et subjungit causam confortationis, dicens :

" Quoniam exaudita est oratio tua. "

Oratio, ut dicit Damascenus, est petitio decentium a Deo. Nihil ergo tam decens fuit sicut liberatio populi, quando tempus reconciliationis sacerdos inspiratus et eruditus cognovit esse impletum. Ad Galat. IV, 4 et 5 : Ubi venit plenitudo temporis, misit Deus Filium suum natum ex muliere, factum sub lege, ut eos qui sub lege erant redimeret. Hoc autem tempus impletum cognovit sacerdos : et ideo in oratione instanter et ferventer perseveravit. Sicut Daniel. IX, 2 et 3: Ego Daniel intellexi in libris numerum annorum, de quo factus est sermo Domini ad Jeremiam prophetam, ut complerentur desolationis Jerusalem septuagin-ta anni. Et posui faciem meam ad Dominum Deum meum, rogare et deprecari in jejuniis, sacco, et cinere. Et sic fecit Zacharias, Zachar. I, 12 : Domine exercituum, usquequo tu non misereberis Jerusalem, et urbium Juda, quibus iratus es ? Iste jam septuagesimus annus est.

Dicit autem jam exauditam esse orationem. Et hoc videtur frivolum : quia non videtur petivisse prolem quam desperabat, sicut dicit Glossa, quam tamen praenuntiat Angelus. Et ad hoc dicendum quod orabat iste liberationem populi : cujus liberationis tempus cognovit esse impletum : et super hoc pro bono charitatis, quia fideliter oravit pro populo. Auditur etiam de bono prolis, quae initium fuit quoddam futurae liberationis. Et ideo exponendum est: " Exaudita, " hoc est, extra id, et supra id quod petebas audita, " est oratio tua. " Alia littera habet : " Deprecatio tua. " Et ut dicit Glossa super Epistolam ad Titum : " Deprecatio est in amovendis malis : quia orabat ut captivitas, qua Diabolus genus humanum captivaverat, solveretur. " Isa. xlix, 24 et 25 : Numquid tolletur a forti praeda ? aut quod captum fuerit a robusto salvum esse poterit ? etc. Extra haec autem audita est oratio, quia super hoc donum nobilissimae prolis accepit.