Sequitur :

" Sanctum. "

Non addit quid sanctum : quia quidquid adderet, minus esset dictum, quam in sancto intelligatur. Neutri enim generis est hic sanctum. Neutrum enim genus informem dicit essentiam, et omni forma formabilem.

Est autem sanctitatis forma dupliciter informans. Est enim sanctum, quod per essentiam sanctitatis sanctum dicitur, sicut Deus, qui omnibus sauciis causa est sanctitatis. Apud enim Philosophum principium est et regula, quod quidquid est in pluribus per unam rationem, primo et principaliter est in uno, quod omnium aliorum est causa. Et sic sanctitas per essentiam dicta in Deo existens, causa est omnium eorum quae sunt facta sancta.

Est etiam sanctum, quod dictum est sanctum, per sanctitatis informationem. Et hoc est dupliciter : habet enim aliquid ad sanctitatem profectionem, ita quod de non sancto fit sanctum : et aliquid habet eam, non per motum, sed per donationem sanctitatis ejus, quod essentialiter sanctum est. Nos enim non sumus sancti, nisi de non sanctis sancti efficiamur, operatione Dei : propter quod dicitur de nobis, ad Ephes. II, 3, quod omnes nascimur lilii irae . Et ideo oportet quod per sacramenta et gratiam Dei, de non sanctis sancti efficiamur. Aliquid autem participat sanctitatem, quod numquam de non sancto fit, sed confertur ei cum esse sanctitas a sancto Deo : sicut sola caro Christi et anima, quae numquam non sancta fuerunt. Et hoc est quod habet essentiam puram sanctitatis sine omni ad- mixtione contrarii. Et hoc est sanctum sanctorum, quasi in demonstratione essentiae sanctitatis habens sanctitatem : ita quod aliorum quodlibet tantum habet sanctitatis, quantum accedit ad demonstrationem essentiae sanctitatis illius.

In his autem quae fiunt sancta, adhuc duo sunt modi. Quaedam enim fiunt sancta ad puritatem perfectam sanctitatis sine admixtione contrarii. Quaedam vero non puram recipiunt sanctitatem, sed aliquid habent de contrario admixtum : sicut etiam fit in his quae de nigro fiunt alba. Et quae quidem ad purum fiunt sancta, sunt sanctissima, ad puram accedentia et primam nominis impositionem, sicut dicitur in Sex principiis. Alia autem non accedunt ad nomen purum, sed aliquid intemiscent contrarium : sicut dicitur, Isa. lxiv, 6 : Quasi pannus menstruatae universae justitiae nostrae. Sanctissima igitur est caro Beatae Virginis, quae numquam admisit aliquid sanctitati contrarium. Omnes autem Sancti contrarium aliquid admiserunt.

Sic igitur, istud quod nascetur, multas etdifferentus habet rationes sanctitatis. Est enim ut Deus, sanctum essentialiter : ut homo autem, sanctum sanctorum : et ut sumptum de Virgine, sanctissimum. Et forte ideo est, quod non est determinatum, quid sit illud quod nascetur sanctum : quia una determinatione non poterat determinari. Si enim dixisset sanctum quod est Deus, non satis esset. Et iterum si dixisset, sanctus homo, minus salis esset. Et quidquid aliud dixisset, minus sibi dixises videretur. Sed dicit indefinite : " Sanctum, " ut multis modis sanctitatis determinetur.

De sancto autem quod per essentiam est sanctum dicitur, Levit. XIX. 2 : Sancti estote, quia ego sanctus sum, Dominus Deus vester. De eo quod in demonstratione essentiae sanctum est, Daniel. IX, 24 : Et adducatur justitia sempiterna, et impleatur visio, et prophetia, et unga-

tur Sanctus sanctorum. De sanctissimo, quod ad veram et ad puram accedit nominis sanctitatis impositionem, dicitur, II Machab. XIV, 31 : Venit ad maximum et sanctissimum templum, in quo habitavit divinitatis plenitudo corporaliter . Et propter istas tres sanctitates in Christo quiescentes, dicitur ier Sanctus, Isa. VI 3 : Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus exercituum.

Hoc autem sanctum est causa omnis sanctitatis : ut efficiens causa, ut formalis, et exemplaris, ut vas non materia, et ut finalis. Facit enim sanctitatem Christus : sicut dicitur, Joan. XVII, 19 : Ego pro eis sanctifico meipsum, sibi attribuens quod in membris perficit. Formam autem sanctitatis ut exemplar ostendit, quando, ibidem, v. 17, dicit ad Patrem : Sanctifica eos in veritate. Sermo tuus vetitos est. Quasi diceret : Formam sanctitatis eis tribue, quam verbis ostendi, et operibus comprobari. Vas autem omnis sanctitatis est Christus, quod significalur in pyxide, cujus odor unguenti totam domum replevit . Et hanc sanctitatem sacramentis infudit, ut in illis inveniatur et quaeratur. Finalis eliam causa est, quia ad ipsum omnis sanctitas ordinatur et consummatur. Eccli. xlvi, 12 : Viderunt omnes filii Israel, quia bonum est obsequi sancto Dei, hoc est. Deo sanctos consummari. De isto sancto dicitur, Daniel. IV, 10 : Vigil et sanctus descendit de caelo.

Omnibus ergo his modis erit quod ex te nascetur, Sanctum.