Lectio 2

Supra ostensa est sufficientia: eius doctrinae, quia observantiam legis non requirit; hic ostendit quod non coarctatur ad unum populum, sed etiam ad salutem gentilium sufficit.

Ostenditur autem triplex effectus in gentilibus.

Primo in liberatione a potestate Daemonis; secundo ab infirmitatibus peccatorum; tertio in spirituali refectione.

Secunda ibi et cum transisset inde iesus venit secus mare Galilaeae; tertia ibi iesus autem, convocatis discipulis suis, dixit.

Ostenditur ergo liberatio a potestate Daemonum, quia mulierem obsessam a diabolo liberavit.

Primo locus describitur; secundo instantia mulieris; tertio exauditio.

Secunda ibi et ecce mulier chananaea etc.. Tertia ibi tunc respondens iesus ait illi etc..

Dicit ergo et egressus venit in partes tyri et sidonis. Tyrus et sidon sunt duae civitates gentilium. Quia a Iudaeis repellebatur, ideo ad gentes secessit, secundum illud Act. XIII, 46: vobis oportebat primum loqui regnum dei; sed quoniam repellitis illud et indignos vos iudicatis aeternae vitae, ecce convertimur ad gentes. Et primo ostendit dominus eminere conversionem observatorum legis; secundo transitum ad gentes, quod significatum fuit Act. X, 15, ubi dicitur quod cum Petrus esset apud Cornelium, vidit linteum etc. Et dictum est ei: quod deus purificat, tu ne immundum dixeris etc..

Et ecce mulier. Hic ponitur instantia mulieris. Circa cuius petitionem tria significantur.

Primo pietas; secundo fides; tertio humilitas: et haec necessaria sunt ad impetrandum.

Secunda ibi at illa venit et adoravit eum; tertia ibi at illa dixit, etiam, domine.

Primo ponitur interpellatio; secundo adiutorium discipulorum, ibi et accedentes discipuli eius rogabant eum.

Circa primum primo ponitur pietas mulieris; secundo taciturnitas christi, ibi qui non respondit ei verbum.

Dicit ergo et ecce mulier chananaea.

Sex possumus notare. Primo conversio petentis; Eccli. XVIII, 23: ante orationem praepara animam tuam, et noli esse quasi homo qui tentat deum. Praeparat enim animam quando a vitiis se mundat; Is. I, 15: cum multiplicaveritis orationes, non exaudiam vos; manus enim vestrae sanguine plenae sunt. Et hoc designatur per hoc nomen chananaea, quae idem est quod mutata; Ps. Lxxvi, 11: haec est mutatio dexterae excelsi. Item qui convertitur, debet non solum vitare peccatum, sed etiam occasionem peccati; Eccli. XXI, V. 2: quasi a facie colubri, fuge peccatum.

Secundo notanda est devotio, quia clamabat.

Clamor magnum affectum designat; Ps. Cxix, V. 1: ad dominum, cum tribularer, clamavi.

Tertio notatur pietas, quia alienam miseriam suam reputabat, unde dicit miserere mei, et hoc est magna misericordia; iob XXX, 25: flebam super eum qui afflictus erat, et compatiebatur anima mea pauperi. Item tangitur humilitas, quia petiit ex confidentia misericordiae dei; Dan. IX, 4: custodiens pactum et misericordiam diligentibus te, et custodientibus mandata tua. Quarto tangitur fides, quae necessaria est ad petitionem; Iac. I, 6: postulet autem in fide nihil haesitans. Item confitetur divinam naturam in eo, in hoc quod dicit domine; Ps. Xcix, 3: scitote, quoniam dominus ipse est deus. Item humanam fili David, qui ex semine David; ad Rom. I, V. 3: qui factus est ei ex semine David secundum carnem. Item expositio propriae necessitatis. Filia mea male, idest graviter, a Daemonio vexatur. Et potest esse typus totius ecclesiae gentilium, vel cuiuslibet pro conscientia, quae a Daemonio vexatur, cum contra conscientiam operatur; Lc. VI, 18: et qui vexabantur a spiritibus immundis, curabantur.

Et dicit male, in quo aggravat peccatum; II Paralip. Ult.: peccavi, domine, peccavi, et iniquitatem meam agnosco, ne simul perdas me cum iniquitatibus meis.

Consequenter ponitur taciturnitas christi qui non respondit ei verbum. Sed hoc videtur mirabile quod fons pietatis tacuit.

Et assignatur triplex ratio. Prima ne videretur ire contra illud quod supra dixerat: in viam gentium ne abieritis. Ideo prompte noluit exaudire; nihilominus tamen quia multum institit, accepit quod petivit.

Ideo datur intelligi quod propter instantiam petitionis impetratur quod supra legem est: erat enim de lege, quod soli Iudaei salvarentur; sed ista per instantiam suam impetravit quod erat supra legem.

Secunda ratio est, ut magis cresceret devotio.

Hab. I, 2: usquequo clamabo, et non exaudies, vociferabor ad te vim patiens, et non salvabis? quare ostendisti mihi iniquitatem et dolorem, videre praedam et iniustitiam contra me? tertia ratio, ut daret occasionem discipulis, ut et ipsi intercederent pro ea: quia quantumcumque sit aliquis bonus, indiget tamen orationibus aliorum.

Statim sequitur intercessio discipulorum.

Et primo ponitur eorum petitio; secundo christi responsio.

Dicit ergo et accedentes discipuli eius rogabant eum. Et quare accesserunt? una ratio est, quia nesciebant quare tantum retardabat; secunda, moti erant misericordia; item, non poterant pati mulieris importunitatem; Lc. XI, 8: si perseveraverit pulsans, dico vobis, et si non dabit illi surgens, eo quod amicus eius sit, propter improbitatem tamen eius surget, et dabit illi quotquot habet necessarios. Discipuli non dicunt sana eam, sed dimitte eam; idest dicas ei: nihil faciam tibi. Et iste est modus loquendi: quoniam cum intendimus unum, dicitur contrarium.

Sed obiicitur, quia marci VII, 25 dicitur quod ingressa est in domum, et ibi petiit.

Quid est ergo quod hic dicitur quia clamat post nos? Augustinus dicit quod sine dubio primo in domo fuit, et ibi dixit miserere mei, et tunc recessit iesus: et illa sequuta est eum.

Tunc sequitur responsio christi ipse autem respondens etc.. Satis videbatur mulier pietatem ostendisse, sed haec videbatur naturalis, ideo dominus exigebat professionem fidei. Ideo abiiciebat eam, et dixit non sum missus nisi ad oves quae perierunt domus Israel. Hebraeorum erat peculiaris, unde dicebant: nos autem populus eius et oves pascuae eius. Et illae oves perierant, quia abducti erant per diversas observantias; unde supra IX, 26: videns turbas misertus est eis, quia erant vexati et iacentes sicut oves non habentes pastorem; Ps. Cxviii, V. 176: erravi sicut ovis quae periit.

Sed quid est quod dicit non sum missus nisi ad oves quae perierunt domus Israel? nonne habetur Is. XLIX, 6: dedi te in lucem gentium, ut sis salus mea usque ad extremum terrae? ergo non solum ad Iudaeos missus est, sed et ad gentes.

Dicendum quod ad omnes missus est, ut omnes in unum congregaret, sed missus est primo ad Iudaeos, ut Iudaeos ad gentes transferret; Rom. XV, 8: dico autem christum iesum ministrum fuisse circumcisionis propter veritatem dei, ad confirmandas promissiones patrum.

At illa venit, et adoravit, unde ingerit se. Et primo ponitur professio istius; secundo responsio.

Ponitur professio, quia deum recognovit, quia eum adoravit. Licet enim haberet repulsus apostolorum, tamen ingessit se, et adoravit. In hoc deum recognoscit; Deut. VIII, V. 19: dominum deum tuum adorabis, et illi soli servies; Ps. Lxv, 4: omnis terra adoret te, deus etc.. Adiuva me. Non dicit, ora pro me, sed, tu adiuva me, quia potes; ps.

Cxx, 2: auxilium meum a domino qui fecit caelum et terram etc..

Qui respondens dixit: non est bonum sumere panem filiorum, et mittere canibus. Hoc additur ad probandum humilitatem, quia iam constabat satis de fide, ostendens excellentiam Iudaeorum ad gentes: tunc enim probatur humilitas, quando patitur quod exprobretur gens sua; unde dicit non est bonum etc.. Iudaei vocabantur filii, unde: filios enutrivi et exaltavi; ipsi autem spreverunt me: quia ipsi instructi erant in mandatis dei, Io. X, 34. Panis est doctrina; Eccli. XV, 3: cibavit eos pane vitae et intellectus. Panis iste potest dici miracula domini, vel documenta legis. Hic ergo panis fidelibus, scilicet Iudaeis, debetur. Non est ergo bonum sumere panem filiorum, idest Iudaeorum, qui iamdiu sunt filii, et mittere canibus, scilicet gentilibus: quia sicut canis est animal immundum, sic gentes. Unde supra VII, 6: nolite sanctum dare canibus.

Unde non adhuc totaliter repudiaverunt, sed, sicut dicit Hieronymus, conveniens est quod Iudaei canes dicantur, secundum illud Ps. XXI, V. 17: circumdederunt me canes multi. Et Eph. IV, 28: nos autem filii sumus.

At illa dixit: etiam, domine.

Hic tangitur mira humilitas mulieris, et sapientia.

Visus est contumeliam inferre genti suae, sed humilitatis est, quod concedit contumeliam dictam. Unde dicit etiam, domine.

Item maior ostenditur humilitas, quia ipse dominus dixerat canes, sed ista dixit catellos; unde dicit nam et catelli edunt de micis.

Item dominus vocaverat filios Iudaeos, sed ista dominos: unde dicit quae cadunt de mensa dominorum. Et humiliter ita scivit compellere dominum; quasi dicat, non peto, domine, quod tot beneficia conferas nobis, quot Iudaeis, sed de micis des nobis; eccli.

C. XXXV, 21: oratio humiliantis se penetrat caelos. Et Ps. Ci, 18: respexit in orationem humilium.

Ideo dominus exaudivit tunc respondens iesus ait illi etc.. Et tria facit.

Primo ponitur eius commendatio; secundo exauditio; tertio effectus.

Quando se humiliat, dicit magna est fides tua. Magna, quia magna credit. Item propter rectitudinem; Iac. I, 6: postulet autem in fide nihil haesitans. Item magna propter fervorem. Unde si habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis monti huic: transi hinc illuc, et transibit.

Ideo sequitur exauditio fiat tibi sicut vis; Ps. Cxliv, 19: voluntatem timentium se faciet.

Sequitur effectus et sanata est filia eius ex illa hora. Unde principio, Gen. I, 3, dixit, fiat lux, et facta est lux: sic et hic, fiat tibi; illud enim verbum fuit verbum aeternum; Eccle. VIII, 4: sermo eius potestate plenus est.