SUPER EVANGELIUM MATTHAEI

 Prologus

 Prooemium

 Capitulus 1

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Lectio 5

 Lectio 6

 Capitulus 2

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 3

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 4

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 5

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 6

 Lectio 3

 Lectio 5

 Capitulus 7

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 8

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 9

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Lectio 5

 Lectio 6

 Capitulus 10

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 11

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 12

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 13

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 14

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 15

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 16

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 17

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 18

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 19

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 20

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 21

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 22

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 23

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 24

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 25

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 26

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Lectio 5

 Lectio 6

 Lectio 7

 Capitulus 27

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 28

 Lectio 0

Lectio 5

Supra ostensum est qualiter vitam restituit, hic tangitur quomodo dedit officia vitae. Et primo tangitur quomodo visum restituit; secundo quomodo loquelam, ibi egressis autem illis etc..

Et primo quatuor facit.

Primo ponitur petitio caecorum; secundo examinatio credentium, ibi et dicit eis iesus etc.; tertio exauditio, ibi tunc tetigit oculos eorum; quarto instructio illuminatorum, ibi et comminatus est.

Circa petitionem istorum quinque notare possumus, quae faciunt petitionem exaudibilem.

Primo, quia congruum tempus elegerunt ad petendum, quia transeunte eo: et in hoc significatur tempus incarnationis, quod est tempus miserendi; unde in Ps. Ci, 14: quia venit tempus miserendi eius. Et ideo melius exauditi fuerunt, ut habetur Hebr. V, 7: exauditus est pro reverentia sua. Item ad hoc ut impetrarent secuti sunt eum: qui enim deum non sequuntur obediendo, non impetrant.

Duo caeci. Isti duo caeci sunt duo populi, scilicet Iudaeorum, et gentilium: caeci enim sunt qui fidem non habent; de talibus dicitur Is. LIX, 10: palpavimus sicut caeci parietem.

Item requiritur fervor devotionis, cum dicitur clamantes, ut habetur in Ps. Cxix, V. 1: ad dominum cum tribularer clamavi, et exaudivit me. Item humilitas petentium, cum dicitur dicentes fili David, miserere nostri, ut habetur Dan. IX, 17: exaudi, deus noster, orationem servi tui. Item tangitur fides eorum, quia filium David nominant, et haec est necessaria, ut habetur Iac. I, 6: postulet in fide, et nihil haesitans.

Deinde petentes examinat. Primo facto, differendo exauditionem eorum.

Tunc enim firma fides ostenditur, quando statim non impetratur; Hab. II, 3: si moram fecerit, expecta eum, quia veniet. Unde duxit eos usque ad domum. Cum autem venisset domum etc.. Per domum istam intelligitur ecclesia, quia ista est domus dei vel caelum; Ps. Cxiii, 16: caelum caeli domino. Item examinavit eos verbo creditis quia hoc possum facere vobis? et hoc non petit quasi ignorans, sed ut meritum eorum augeatur; Rom. X, 10: corde creditur ad iustitiam, ore autem confessio fit ad salutem. Item petit ut ostendatur fides aliis, ut sciant quia iuste illuminavit. Item petit ut ad maiora promoveat: magnum enim professi erant, quia filium David. Sed non sufficiebat, ideo magis ab eis petit. Creditis, quia possum hoc facere? scilicet propria potestate, quod solius dei est. Dicunt ei: utique, domine. Unde modo dominum vocant, quod est proprium solius dei.

Sequitur exauditio. Et primo ponitur curatio; secundo curationis effectus, ibi et aperti sunt oculi eorum.

Ponitur curatio, cum tetigit oculos eorum, dicens; unde tetigit, et dixit. Utrumque tamen per se sufficiebat; tamen utrumque fecit, ut significaretur quod caecitas per verbum incarnatum illuminatur; Io. I, 14: verbum caro factum est, et habitavit in nobis, et vidimus gloriam eius. Unde dicit secundum fidem vestram fiat vobis, quia merito fidei illuminantur qui sine fide sunt caeci.

Sequitur effectus et aperti sunt oculi eorum.

Primo ergo dat lumen; et ita implevit illud: et vita erat lux hominum.

Is. XXXV, 4: ipse veniet et salvabit nos.

Sequitur instructio; unde dicit et comminatus est.

Et quare hoc? alibi enim dicitur: vade ad tuos, et annuntia regnum dei.

Chrysostomus: in bonis nostris duo possumus considerare: quod dei est, et quod nostri: quod nostri est, debemus latere; quod dei est, debemus manifestare, ut Paulus philipp.

II. Quaerentes non quae nostra sunt, sed quae iesu christi. Supra V, 16: ut videant opera vestra bona, et glorificent patrem vestrum, qui in caelis est. Unde dicit videte ne quis sciat, ut doceat vitare vanam gloriam.

Illi autem, non immemores beneficii accepti exeuntes diffamaverunt eum, ut habetur Is. Lxiii, 7: miserationum domini recordabor.

Sed numquid peccaverunt isti, quia contra praeceptum domini fecerunt? dico quod non, quia bona fide fecerunt, et ut ostenderent quantum sanctitatis exhibeat dominus.

Egressis illis, ecce obtulerunt ei hominem mutum. Supra dominus restituit visum caeco; nunc muto restituit loquelam.

Et sufficienter iunguntur ista, quia locutio est signum visionis interioris; Is. XXXV, 4: ipse veniet, et salvabit nos. Et tunc aperientur oculi caecorum, et aures surdorum patebunt.

Et in hoc tria facit.

Primo describitur infirmus; secundo tangitur curatio, ibi et eiecto Daemonio, locutus est mutus; tertio curationis effectus, ibi et miratae sunt turbae.

Dicit ergo egressis autem illis etc.. Ab isto non quaeritur fides, sicut a praecedentibus, quia iste erat obsessus a Daemonio; ideo non erat compos mentis: et ideo non quaesivit de fide eius.

Et iste significat gentilem populum, qui mutus est ad laudem; Ps. Lxxviii, 6: effunde iram tuam in gentes, quae te non noverunt.

Item habent Daemonium, quia Daemonibus immolant; Ps. Xcv, 5: omnes dii gentium Daemonia.

Primo ergo ut bonus medicus curavit causam, secundo morbum, quia primo eiecit Daemonium, et sic eiecto Daemonio, locutus est mutus. Sic gentilis dum liberatus est ab idolorum servitute locutus est mutus, scilicet laudem dei; ut omnis lingua confiteatur, quia dominus iesus christus in gloria est dei patris etc. Phil. II, 11.

Sequitur effectus et miratae sunt turbae. Unde mirabantur super his quae videbant.

Et quia mirabantur, ideo dicebant.

Numquam apparuit sic in Israel.

Verum est quod Moyses fecit miracula, et alii; sed talis non fuerat, scilicet qui tot faceret.

Item qui solo tactu. Item qui statim; ita quod ei conveniat: quis similis tui in fortibus, domine, quis similis tui? ut habetur Ex. XV, 11; et Io. X, 25: opera quae ego facio, testimonium perhibent de me.

Item curat per fidem, quod lex non poterat facere, ut habetur ad Rom. VIII, 2: lex enim spiritus vitae in christo iesu liberavit me a lege peccati et mortis, quod impossibile est legi.

Pharisaei autem dicebant. Pharisaei, idest divisi, quia perverse interpretabantur, ut Eccli. XI, 33: bona in malum vertent.

Unde dicebant in principe Daemoniorum eiicit Daemones.

Hic dicit Augustinus quod est notandum, quod christus idem miraculum bis fecit. Et hoc patet, quia diversimode dicunt evangelistae.

Unde cum invenimus quasi contraria, possumus referre ad unum, vel ad aliud, dicendo aliud esse miraculum.