SUPER EVANGELIUM MATTHAEI

 Prologus

 Prooemium

 Capitulus 1

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Lectio 5

 Lectio 6

 Capitulus 2

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 3

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 4

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 5

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 6

 Lectio 3

 Lectio 5

 Capitulus 7

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 8

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 9

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Lectio 5

 Lectio 6

 Capitulus 10

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 11

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 12

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 13

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 14

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 15

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 16

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 17

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 18

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 19

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 20

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 21

 Lectio 1

 Lectio 2

 Capitulus 22

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 23

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 24

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Capitulus 25

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 26

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Lectio 4

 Lectio 5

 Lectio 6

 Lectio 7

 Capitulus 27

 Lectio 1

 Lectio 2

 Lectio 3

 Capitulus 28

 Lectio 0

Lectio 4

Posuit miracula quibus adhibentur remedia contra pericula peccati, hic ponit illa quibus adhibentur remedia contra pericula mortis.

Et dividitur in partes duas: quia primo narrat quo modo vitam restituit; secundo, quomodo opera vitae, ibi et transeunte inde iesu.

Circa primum primo ponitur invitatio ad miraculum peragendum; secundo indicium, ibi et ecce mulier etc.; tertio miraculi praeparatio, ibi et cum eiecta esset turba.

Circa primum quatuor facit.

Primo describitur tempus invitationis; secundo persona invitans; tertio invitatio; quarto admissio invitationis.

Dicit ergo haec illo loquente, scilicet in domo matthaei.

Sed est obiectio: quia marcus et Lucas alio ordine recitant, scilicet quod iste accessit ad iesum postquam transfretaverat.

Augustinus solvit quod quando ponitur in evangelistis aliquid ad tempus pertinens, si statim ponitur, repraesentatur tunc ordo historiae; et ideo cum dicitur hic haec eo loquente, significatur ordo historiae; sed in marco et Luca refertur ad ordinem memoriae suae. Vel potest dici quod fuit aliquis locus medius ubi istud accidit. Aliquando enim non dicunt utrum statim, post, vel quando factum quid sit.

Sequitur ecce princeps. Hic ponitur persona invitans, scilicet princeps synagogae, et dicitur Iairus illuminans vel illuminatus.

In Gen. XXIII, 6: princeps dei est apud nos.

Sequitur invitatio: et duo facit.

Primo exhibuit reverentiam, quia personaliter accessit. Item adoravit. Item potestatem confitetur, quia dicit domine. Iste princeps significat antiquos patres, quia isti accesserunt per desiderium, et credentes christum venturum adoraverunt; Ps. Cxxxi, 7: adorabimus in loco ubi steterunt pedes eius. Item confitebantur.

Scitote quoniam dominus ipse est deus. Ps. Xcix, 3.

Sequitur periculum filia mea modo defuncta est.

Contrarium habetur in Luca VIII, 41 et in marco V, 22 quia ibi dicitur: filia mea in extremis est. Et cum essent in via occurrerunt ei famuli, etc..

Solvit Augustinus: quia quando iste Iairus recessit, iam erat in extremis, et credebat quod eam non inveniret vivam; ideo magis petebat ut veniret, et resuscitaret eam, quam ut curaret; unde dicit filia mea modo defuncta est etc., quasi dicat: credo quod iam mortua sit. Alii igitur dixerunt secundum quod fuit; sed matthaeus ad intentionem retulit. Ideo Augustinus dat bonum documentum, quod non est necessarium quod eadem verba referantur; sed sufficit quod solum intentio dicatur.

Sed quare dixerunt famuli: noli vexare magistrum? videtur hoc fuisse incredulitatis.

Dicendum quod hoc verum esset, si hoc dicerent ex intentione domini; sed ipsi nesciebant eius intentionem. Chrysostomus sic exponit: consuetudo est aliquorum quando volunt movere ad pietatem, quod exaggerant malum; ideo ut magis moveret eum, dixit defuncta est.

Ista filia est synagoga, quae filia est principis, scilicet Moysi, quae mortua est per infidelitatem; Luc. XIX, 42: nunc autem abscondita est ab oculis tuis etc.. Sed videtur esse in isto fides infidelitati coniuncta, quia quod credebat quod resuscitaret erat fidei; sed quod credebat quod absens non posset, hoc erat infidelitatis. Unde iste videtur similis Naaman, qui dixit: putabam quod egrederetur ad me, et stans invocaret nomen domini dei sui, et tangeret manu sua locum leprae, et curaret me etc. IV Reg. V, 11.

Sed veni, impone manum tuam super eam, et vivet. Mystice hic significatur appetitus patrum de venturo christo; unde dicebant: veni, impone manum tuam, idest christum, ut in Ps. Cxliii, 7: emitte manum tuam de alto.

Et surgens iesus secutus est eum.

Surgens, scilicet a prandio. Hic habetur documentum misericordiae christi, quia ad petitionem illius statim ivit, ut habetur Is. XXX, V. 19: statim ut audierit, respondit tibi dominus.

Item dat exemplum praelatis de sollicitudine, quod statim solliciti sint ad subveniendum peccatis. Item dat documentum obediendi, quia discipulos secum duxit, ut habetur Hebr. XIII, 17: obedite praepositis vestris. Sed non duxit matthaeum, quia adhuc infirmus erat.

Et ecce mulier. Dat exemplum virtutis: et tria facit.

Primo describitur eius infirmitas; secundum commendatio mulieris, ibi dicebat enim intra se etc.; tertio benignitas christi sanantis, ibi at iesus conversus etc..

Dicit ergo et ecce mulier. Ut habetur Lev. XII, mulier quae patiebatur fluxum sanguinis, immunda erat, et non habitabat cum hominibus; ideo non accessit in domo, sed in via.

Et haec significat gentilitatem, quae ingressa est in plenitudinem Iudaeorum, ut habetur ad Rom. XI, 25: caecitas ex parte contigit in Israel, donec plenitudo gentium intraret.

Haec, scilicet synagoga, habet fluxum sanguinis, scilicet errorem immolatitii sanguinis.

Vel potest retorqueri ad peccata carnalia; unde caro et sanguis regnum dei non possidebunt, I Cor. XV, 50.

Haec mulier patiebatur duodecim annis, et filia principis erat duodecim annorum; unde haec incepit pati, quando filia principis nata fuit.

Accessit retro et tetigit fimbriam vestimenti eius. Hic ponitur commendatio ipsius mulieris ex ipsius humilitate, et ex fide quae maxima est ad impetrandum.

Accessit, et tetigit fimbriam a retro. Quare a retro? quia immunda reputabatur; unde quicquid tangebat, immundum erat secundum legem, ideo timebat ne repudiaret eam. Item non est ausa tangere nisi fimbriam. Praecipiebatur in lege quod in quatuor angulis vestis portarent fimbrias, et ibi habebant tympana ad memoriam mandatorum dei, et ut sic ab aliis dignoscerentur; et hanc vestem christus habebat.

Mystice hoc significat gentilitatem, quae accessit per fidem. Sed retro, quia non ipso vivente. Item tetigit vestimentum, scilicet humanitatem, et solum fimbriam, quia per apostolos tantum.

Dicebat enim intra se: si tetigero tantum vestimentum eius, salva ero. Hilarius dicit: multa est virtus christi, quia non solum in anima, sed ex anima in corpus, et ex corpore in vestes redundat. Et sic omnia quae tetigerunt christi corpus, habere debemus in reverentiam; Ps. Cxxxii, 2: sicut unguentum in capite quod descendit in barbam, barbam Aaron, quod descendit in oram vestimenti eius etc.. Quod descendit in barbam, idest divinitas in carnes: et in oram vestimenti, idest in apostolos.

Salva ero. Sic si fecerimus, et ei adhaeserimus, salvi erimus. Omnis enim qui invocaverit nomen domini, salvus erit.

At iesus conversus, et videns eam, dixit: confide, filia. Hic ponitur christi benignitas.

Et primo ostenditur facto, quia conversus ad eam. Et quare? ne diffideret: quia enim furtive accesserat, non credebat quia converteretur ad eam. Item ut traheretur ad exemplum fides istius. Item ut se deum ostenderet: unde conversus est conversione misericordiae, et vidit eam oculo pietatis; Zach. I, V. 3: convertimini ad me, et ego convertar ad vos.

Item ostenditur eius benignitas verbo, cum dicit confide: quia timens accessit, ideo blande eam alloquitur; Is. XXX, 15: si revertimini, et quiescatis, salvi eritis. Item vocat eam filiam, ne diffidat; Io. I, 12: dedit eis potestatem filios dei fieri. Item dat spem fides tua te salvam fecit. Unde nostra salus ex fide est, ut habetur ad Rom. III.

Et sequitur effectus et salva facta est mulier ex illa hora; et non ex hora qua christus dixit, sed ex hora qua tetigit.

Et cum venisset iesus in domum principis, et vidisset tibicines etc.. Hic ponitur resuscitatio: et quatuor facit.

Primo mortis indicia describuntur; secundo datur spes, ibi recedite etc.; tertio ponitur resuscitatio; quarto ponitur effectus; dicit ergo cum venisset... Et vidisset etc.. Et quare venerunt tibicines? turba venit sicut solet fieri etiam de mortuis modo; sed tibicines, quia fuit consuetudo quod veniebant tibicines, et cantabant lugubria, ut alios excitarent ad fletum, ut habetur Ier. IX, 17: contemplamini, et vocate lamentatrices, et veniant. Hi tibicines sunt falsi doctores: lingua enim eorum et adinventiones eorum contra dominum, ut provocarent oculos maiestatis eius. Turba autem populus Iudaicus; Ex. XXIII, 2: non sequeris turbam ad faciendum malum.

Hanc suscitavit dominus in domo: tres enim mortuos suscitavit dominus: puellam in domo, iuvenem in porta, Lazarum in sepulcro.

Quidam enim peccato moriuntur; sed non extra feruntur, et hoc est per consensum in peccatum; sed non exeunt ad extra per opera.

Quidam autem extra fertur ad actum; et hic significatur per eum quem suscitat in porta.

Quidam vero ex consuetudine iacet in sepulcro, qui significatur per Lazarum.

Haec igitur puella significat peccatorem, qui est in peccato occulto, scilicet in mente. Tibicines sunt qui fovent eum in peccato; Ps. X, V. 3: laudatur peccator in desideriis animae suae. Turba est cogitationes: et hanc sanat dominus.

Unde dicit recedite non est mortua.

Hic dat spem non est mortua, scilicet sibi; sed dormit, quia est ita sibi facile resuscitare, sicut alicui aliquem excitare a somno.

Simile habetur Io. XI, 11: Lazarus amicus noster dormit etc..

Non est mortua. Et quare dixit hoc modo? quia deridebant eum. Sed quare voluit derideri? hoc fuit ut non possent contra miraculum dicere. Unde primo adversarios faciebat confiteri, ut post contradicere non possent.

Et cum eiecta esset turba, intravit.

Et quare eiecta fuit turba? quia videre non fuit digna. Turba sunt Iudaei qui non convertuntur.

Et moraliter ad hoc quod anima suscitetur, oportet quod turba cogitationum expellatur; et tunc intrat dominus. Intravit et tenuit manum eius etc.. Ps. Cxvii, 16: dextera domini fecit virtutem. Tenet manum peccatoris, quando adiutorium ei praebet. Et surrexit puella, scilicet ad vitam; sic nos per dei adiutorium a peccato.

Sequitur divulgatio in omnem terram.