PHILOSOPHIA PAUPERUM

 PRIMA PARS DE PHYSICO AUDITU.

 CAPUT I.

 CAPUT II. De materia.

 CAPUT III.

 CAPUT IV. De forma.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII. De diffinitionibus motus.

 CAPUT IX. De divisionibus motus.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI. De aevo et aviterno.

 SECUNDA PARS DE COELO ET MUNDO.

 CAPUT I. Quod unus est mundus.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 TERTIA PARS DE GENERATIONE ET CORRUPTIONE.

 CAPUT I.

 CAPUT II. Opiniones de elementis.

 CAPUT III. De qualitatibus lemcniorum.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX. De mixtione.

 QUARTA PARS DE METEORIS.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII. De grandine qui dicitur lapis.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL De rore.

 CAPUT XII. De pruina.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV. De quinque proprietatibus ventorum.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX. De casu fulguris.

 CAPUT XX. De effectibus fulminis.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV. De loco tonitrui et coruscationis.

 CAPUT XXV. Quam virtutem tonando Jupiter habeat.

 CAPUT XXVI. De terraemotu.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX. De cometis.

 CAPUT XXXI. De coloribus nubium.

 CAPUT XXXII. De galaxia.

 QUINTA PARS DE ANIMA.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT IV.

 CAPUT V. De potentiis animae vegetabilis.

 CAPUT VI. De potentiis animae sensibilis.

 CAPUT VII. De visu.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX. De olfactu.

 CAPUT X.

 CAPUT XL De tactu.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII. De objectis.

 CAPUT XIV. De sensu communi.

 CAPUT XV. De virtute quae est imaginatio.

 CAPUT XVI. De virtute imaginativa.

 CAPUT XVII. De somno ei vigilia.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX. De virtute motiva motu naturali.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII. De virtute motiva exteriori.

 CAPUT XXIV. De potentiis animae rationalis.

 CAPUT XXV. Utram intellectus habeat organum.

 CAPUT XXVI. De objecto virtutis intellectivae.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII. De virtute intellectiva separabili.

 CAPUT XXIX. De intellectu possibili.

 CAPUT XXX. De intellectu agente.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII. De actu virtutis intellectivae.

 CAPUT XXXIII. De virtute motiva intellectiva.

CAPUT II.

De vapore, causa materiali Meteororum.

Redeamus igitur ad vaporem, ex quo causantur elementa generata tam in sublimi, quam in inferioribus terrae. Sciendum ergo vaporem omnem esse ab aqua, vel a terra. Aer enim vaporibilis non est : aut enim rarificatur ultra id quod est suae naturae, et tunc statim est ignis : aut inspissatur amplius, et tunc non est vapor : quia vapor generatur per subtiliationem et rarefactionem : sed aer tunc efficitur aqua vel terra. Hic igitur duplex vapor est causa materialis omnium eorum quae in alto vel in imo generantur : et distinguamus eum sic, quia aut impressio est ex vapore sicco tantum, aut humido tantum, aut ex utroque. Item loca generationis impressionum sunt quatuor, scilicet superior regio quae ex vicinitate ad ignem proprio nomine a Philosophis aestus vocatur : et media zona sive regio quae vocatur locus frigoris : et inferior pars aeris non longe super terram, habens aliquid caloris et aliquid frigoris : et venter terrae.

Superior autem pars aeris pura et rara, propter ignem vicinum calida est et ve-

hementer : propter radios stellarum et lumen ipsarum quae sibi sunt viciniora, est luminosa et tranquilla et subtilioris aeris : habet autem lumen non ab igne vicino, sed a vicinitate stellarum : et quia ibi. umbra terrae minoratur, propter quod radii solis diutius morantur, ideo illa est locus inflammationis per se.

Inferior vero cum sit circa terram et super aquam, habens quoddam frigus ex se propter terram et aquam, calidum autem ex repercussionem sive reflexione aut etiam refractione radiorum ad solidum planum terrae et aquae., efficitur illa non inflammans, sed. quasi spirans vaporem, sua natura prohibens ne comburatur vel incendatur. Ex reflexione autem radiorum est vocata Hamma spirans ex se vaporem.

Regio autem acris per aequidistantiam quidem ab his duabus sumpta, frigida est valde propter causam oppositam : quia nec habet calorem ex vicino igne, nec ex radiorum inflexione : eo quod radii non. reflectuntur ad trans parens, sive pervium, aut diaphanum, sed tantum ad solidum planum : et plus si fuerit tersum, ut est aquae superficies, vel speculum, vel aliquid aliud politum et planum. Haec autem regio est magis tenebrosa et obscura, quia caret utraque causa illuminationis, et ideo est tempestuosa : et generantur ibi tempestates nivis et grandinis. Et haec est habitatio daemonum et aerearum aestatum, quibus locus caliginosus deputatus est. Unde dicunt quidam sancti, quod commovent ventos et tonitrua, et hoc ad terrores hominum.

Regio autem quae est inter mediam istam quae dicta est, et locum habitationis, id est, terrae, quantum est de se temperate est frigida et calida, suscipiens aliquid ab utraque distinctione, per accidens tamen est ipsa intemperate calida secundum quod vincitur ab inferiori : vel in quibusdam temporibus intemperate frigida, secundum quod vincitur a supe- riori : in quibusdam vero temporibus est temperata, aliquali mixtura temperiem inducente. Sic igitur determinatum est

de materia et loco in communi.