CAPUT II. Opiniones de elementis.

De elementis diversorum diversam sunt opiniones. Quidam enim ponebant plura, quidam unum. Et inter eos qui ponebant plura, adhuc Fuit diversitas. Empedocles enim et Aristoteles ponebant quatuor esse elementa quae dicta sunt . Attamen Empedocles nihil certum dicil de hoc. Ponebat enim illa quatuor elementa esse principia materialia omnium corporum, et ponebat duo principia formalia, scilicet litem et amicitiam. Et dicebat, quod quando qualitates sive differentiae istae, scilicet calidum, humidum, frigidum, siccum, separanbantur ab eis, conglutinabatur in unam massam propter amicitiam, postea illis differentiis sive qualitatibus advenientibus separabantur propter litem : et hoc contingebat post magnum anuum, id est, post decem millia annorum, vel secundum alios triginta. sex millia annorum. Ex dicto igitur Empedoclis nesciebatur utrum elementa essent principia istius massae, vel massa esset principium elementorum.

Democritus autem et Leucippus ponebant corpora indivisibilia esse principia omnia corporum : unde et atomos ea appellabant, quae et infinita dicebant : et suam positionem sic probabant. Possibile est corpus dividi in infinitum : ponatur ergo aliquod corpus dividi in infinitum : aut ergo aliquid remanebit, aut nihil. Si nihil : ergo aliquod corpus constaret ex nihilo, quod est impossibile. Si ergo aliquid remanet, aut. est corpus, aut non corpus. Si non corpus: ergo aliquod, corpus constaret ex non corporibus : hoc iterum est impossibile. Si. autem est corpus, aut est divisibile, aut indivisibile. Si est divisibile, hoc est contra positionem : positum enim est quod divideretur in infinitum, id est, quousque dividi non posset. Si autem est indivisibile, habeo propositum, scilicet quod corpora indivisibilia sunt principia omnium corporum. Huic autem probationi Aristoteles respondet, quod corpus est divisibile in infinitum potentia, et non actu : sed intellexerunt ipsi corpus esse divisibile in infinitum actu, id est, divisibile usque ad ultimum quod ulterius dividi non. posset.

Anaxagoras autem ponebat infinita elementa, et dicebat contrarium Aristotelis et Empedoclis. Dicebat enim quod illa quatuor elementa, scilicet ignis, aer, aqua, terra, essent elementata, et omnia alia, essent elementa, scilicet lignum, lapis, et caro, et caetera. Et quod ita esset, probat in hunc modum. Tu dicis quod illa quatuor sunt elementa, et ex illis constat caro, et alia : aut igitur illa caro quae constat ex eis, est in eis, aut non. Si non est in eis : ergo ex non entibus constat ens, quod falsum est. Si vero est in eis caro : ergo eadem ratione et ossa, et medulla, et caetera : ergo illa quae sunt intus, sunt elementa, et illa quatuor elementa, scilicet ignis, aer, aqua, terra sunt elementata. Item Anaxagoras dicebat, quod quodlibet esset, in quolibet. Dixit enim quod in carne esset os, et iterum in illo esset caro, et iterum in illa nervi, et iterum aliquid aliud in nervis,

et sic usque ad infinitum. Aristoteles autem improbat ejus opinionem in primo Physicorum dicens : Aliqua caro est minima caro, ita quod si divideretur illa caro, jam non esset caro : in illa ergo carne minima est os, ut dicis, et in illo osse alia caro : ergo illa quae est in osse, est minor alia : quia omne quod continetur, est minus eo quod continet : ergo illa caro est minor minima : ergo aliquid esset minus minimo, quod est impossibile. Relinquitur ergo opinionem Anaxagorae esse falsam.

Eorum vero qui dicebant unum esse elementum, quidam dicebant quod esset mobile : quidam, quod immobile, sicut Parmenides et Melissus, qui dicebant quod unum tantum esset principium, scilicet unum ens continuum et immobile. Et probabant in hunc modum quod esset immobile, dicentes : Aut aliquid movetur, aut non, ut supra in prima parte de motu dictum.

Heraclitus autem dicebat quod esset unum solum elementum materiale et mobile, scilicet ignis : et quia essent duo formalia principia, scilicet rarum et densum. Et probabat in hunc modum : Omne corpus est mobile : et omnis motus est ab igne : quia nullum corpus est adeo mobile sicut binis : ergo ignis est elementum omnium corporum aliorum inferiorum. Et secundum quod condensatur fit aer : et quando plus condensatur, fit aqua : et quando iterum magis fit spissum, vocatur terra : quare solummodo ignis est elementum.