CAPUT II. De materia.

De his igitur principiis dicendum est sig AdminBookmark

ria, ut dicit Aristoteles in fine primi Physicorum , est primum subjectum unicuique ex. quo fit aliquid, cum insit, non secundum accidens. Cum insit dicit, quia in omni eo quod, fit secundum naturam, necessarium est inesse materiam. Non secundum accidens dicit propter privationem quae non inest per se, sed secundum accidens. Et haec est diffinitio materiae primae, de qua dicit Aristoteles ibidem, quod est ingenita et incorruptibilis : si enim generaretur, esset antequam generaretur : et esset etiam alia materia ante istam quae etiam generare- tur, et sic in infinitum. Similiter si corrumperetur, esset alia post istam inquam corrumperetur, et sic in infinitum. Unde materia prima est quae est prima in via compositionis, et ultima in via resolutionis. Unde dicit Dionysius in libro de Divinis nominibus : " Sed. non corrumpitur aliquid existentium secundum quod est substantia et natura, sed defectu ordinationis quae est secundum naturam, harmoniae et commensurationis ratio infirmatur, manere similiter se habens ". Et nota quod materia dicitur in quantum apta nata est recipere formam. Substantia vero sive subjectum, in quantum substat formae : unde accidentia sive formae non habent esse suum nisi in materia. Dicitur autem hyle, secundum quod non habet comparationem ad. aliquam formam determinate, et est nuda ab omni forma. Origo vero dicitur, secundum quod est principium rerum naturalium.

Materia autem dividitur, quia quaedam est corporalis, quaedam spiritualis. Spiritualis est illa quae est in creatura, quae non habet situm, sicut Angeli et animae sunt, in quibus simul causatur materia cum ipsis. Corporalis est illa, quae est in rebus quae habent situm : et illarum quaedam est naturalis, quaedam artificialis. Artificialis est illa, quae inest rebus artificiatis, sive quarum principium est voluntas creata. Naturalis est illa, quae est in rebus naturalibus, sive quarum principium est natura. Et illius quaedam est universalis sive prima, et qua3da.n1 est particularis sive secunda. Universalis est illa, quae non habet respectum aliquem ad aliquam formam specialem, sed ad omnem indifferenter. Est enim quidam appetitus naturalis in materia ad omnem formam,et hoc est propter omnimodam sui imperfectionem a forma : unumquodque enim in quo magis deficit id magis appetit : unde Aristoteles dicit in fine primi Physicorum , quod materia

appetit formam sicut foemina masculum, et turpe bonum. Illa est particularis, quae facta est hoc aliquid et coarctatur a forma substantiali et formis accidentalibus. Et nota, quod in materia artificiali tantum est potentia passiva, sicut in aere respectu statuae. In materia vero naturali particulari non solum est potentia passiva, sed etiam activa, ut patet in grano, et hoc a Theologis dicitur ratio seminalis, quae est aliquid formae. Item particularis quaedam est ingenerabilis et incorruptibilis, ut patet in caelo, et in omnibus superioribus, in quibus est Auidus activa rerum inferiorum. Quaedam vero est generabilis et corruptibilis, sicut in elementis et in elementatis patet, in quibus est virtus activa et passiva.

Ex his quae dicta sunt, potest colligi quintuplex materia, scilicet spiritualis et corporalis, universalis et particularis, corporalis ingenerabilis et corporalis generabilis, naturalis et artificialis. Hae autem sic se habent ad invicem, quod sicut generabilis sim.pli.cior est artificiali, ita ingenerabilis simplicior est generabili: et sicut universalis simplicior est ingenerabili, ita spiritualis simplicior est universali : imo (ut verius dicatur) in infinitum plus, quoniam ad ipsam nullam habet proportionem : quoniam omne quod est proportionale alicui, aliquoties sumptum reddit illud : sed materia corporalis in infinities sumpta, non facit spiritualem.