CAPUT II.

De reductione aequivocationis et amphibologiae in ignorantiam elenchi, et similiter compositionis et divisionis et accentus.

Deinde in reductione in ignorantiam elenchi, specialiter considerandum est secundum speciales partes sive differentias sive conditiones diffinitionis syllogismi et elenchi: et videbitur quod contra speciales conditiones et differentias peccant loci sophistici speciales : nam illi loci qui sunt de numero illorum locorum qui sunt in dictione, hi quidem sive aliqui vel quidam peccant secundum duplex in nomine vel oratione, ut aequivocatio, vel oratio amphibologica, et similis figuratio in figura dictionis : eo quod uno nomine et una oratione (propter unitatem vocis quae causa est apparentiae in his tribus fallaciis) consuetum est hoc aliquid (hoc est, determinate unum) significare : et plura significantur in his tribus fallaciis una secundum formam prolationis et secundum materiam quae est nomen et oratio : et sic incidit ignorantia elenchi, cum res diversa significetur : eo quod contradictio requirit rem eamdem significare. Hoc dicimus communiter ad significatum et consignificatum et ad modos significandi et quantum ad suppositionem et modos supponendi. In omnibus enim his sub uno nomine vel oratione plura significantur secundum rem, vel plura significantur, vel plura supponuntur, vel pluribus modis in uno nomine vel oratione. Uno dico secundum formam et materiam. Et in his tribus causa apparentiae est in unitate sermonis, et causa defectus est in rei diversitate primo et per se : et ideo tres isti loci sophistici simul unam et similem habent reductionem.

Et si dicat aliquis, quod figura dictionis non habet multiplicitatem, quia non respondetur in ea per distinctionem, Dicimus quod hoc est falsum : quia multi- plex phantasticum simpliciter multiplex est et in sophisticis, quamvis secundum se non sit simpliciter multiplex : et respondetur ad ipsum per distinctionem sic, cum dicatur non significare vel supponere plura secundum quod unum supponit et videtur supponere plura : propter similem quidem significationem videtur supponere unum in re, cum sint plura quae accipiuntur sub ipsa. In aequivocatione autem et amphibologia actu plura significantur. Et attende quod multiplex phantasticum in reductione magis conjungitur his quae habent multiplex actuale, quam his quae habent multiplex potentiale : quamvis in reductione magis conveniat cum potentiali, quam cum actuali: eo quod sicut in actuali multiplici apparentia est prima in unitate principiorum secundum materiam et formam, et diversitas in re est causa defectus per quam ignoratur elenchus : ita est in figura dictionis similis figuratio in sermono causa deceptionis. Causa autem defectus est in ipsa diversitate per quam deficit ab elencho, et ignorat elenchum. Sic autem non est in multiplicitate potentiali : in hac enim una est oratio vel dictio secundum quod unitas orationis vel dictionis secundum materiam tantum et non secundum formam prolationis et per posterius diversitas in re significata et non primo in re : et ideo figura dictionis magis in reducendo in ignorantiam elenchi similis est multiplicitati potentiali, et magis similem cum aequivocatione et amphibologia habet reductionem, quam cum compositione et divisione et accentu.

Compositio autem et divisio sive locus sophisticus compositionis et divisionis reducuntur in ignorantiam elenchi per primam causam sui defectus : eo quod deficiunt in hoc quod in compositione formali non est eadem oratio composita et divisa, et in accentu sub diversitate accentus prolatum nomen formaliter differens. Quamvis enim omnes fallaciae in dictione proveniant, eo quod eisdem nominibus vel orationibus non idem se-

cundum rem significamus, ut in ante habitis dictum est: tamen in diversis diversa est nominis vel orationis identitas : in aequivocatione enim et amphibologia et figura dictionis eisdem nominibus vel orationibus secundum materiam et formam prolationis non eadem significamus: in compositione autem et divisione et accentu eisdem nominibus vel orationibus secundum materiam, et non eisdem secundum prolationis formam non eadem significamus : et idem hic dicemus, quod in compositione et divisione et accentu est oratio et nomen differens non secundum materiam, sed secundum formam. Oportebat autem tam in syllogismo quam in elencho etiam haec omnia, scilicet et orationem et etiam rem eadem esse et secundum materiam et secundum formam prolationis, si debeat verus elenchus vel verus syllogismus fieri: et sinon sit eadem oratio vel nomen secundum formam prolationis et secundum materiam vel secundum utrumque, ignoratur elenchus : quia elenchus est unius et ejusdem, non nominis tantum vel rei tantum, sed rei et nominis, ut in primis dictum est. Et patet quod ignoratur. Cujus probatio est, quia si aliquis respondentium ponat tunicam non esse vestem, et faciens elenchum svllogizet tunicam esse tunicam, et non syllogizet eam esse vestem, quod negavit respondeas : opponens talis taliter respondenti non contradicit, et ignorat elenchum : quia contradictio debet esse ejusdem rei et nominis, et ipse non idem nomen syllogizavit : quamvis etiam verum sit illud, quod tunica est tunica ; tamen notificante syllogismo non est hoc syllogizatum : quod manifestum est ex hoc, quod adhuc facto syllogismo et conclusio quod tunica est tunica, respondens indiget interrogatione,quoniam vel utrum idem significant quantum ad eum qui interrogat ut inferat conclusionem de tunica : cum positio respondentis fuerit de veste. Dicitur autem tunica et vestis idem : quia derivantur ab eodem : vestis enim est quod vestit, hoc est, tegit:

tunica autem dicitur quasi tegica, eo quod tegit. Sic ergo fallaciae in dictione peccantes secundum multiplex, in ignorantiam elenchi reducuntur.