CAPUT XIX.

De modis fallaciae secundum non causam ut causam.

Modi autem fallaciae secundum numerum formationis eorum multiplicandi sunt. Sunt autem duo modi. Unussecun- dum quod non causa potest communicare in aliquo termino cum propositionibus quae sunt causae conclusionis : si enim in nullo communicaret cum eis, tunc non posset esse non causa ut causa : si autem in altero communicat hypothesis sive propositio quae non est causa, cum propositionibus quae sunt causae conclusionis falsae : aut communicabit in subjecto, aut in praedicato.Et penes istascommuni-

cationes duo formantus modi paralogizandi : unus scilicet quando non causa ut causa in subjecto communicat cum propositionibus quae sunt causa, ita quod in aliqua propositionum quae sunt caueae, sumatur subjectum hypothesis : et sic est unus et primus modus fallendi : sicut enim ista hypothesis, omnis lapis est animal, est supposita : ita concludatur, quod omnis homo est lapis, sic : omnis margarita est lapis : omnis homo est margarita : ergo omnis homo est lapis. Hoc est impossibile : sed non sequitur propter hypothesim : ipsa enim remota, adhuc sequitur idem impossibile. Et hunc modum ante finem secundi Priorum ponit Aristoteles in terminis generalibus ponens hanc hypothesim, omne b est a, si ergo c sumatur sub b, non quidem ut inferius sub superiori ut homo sub animali, sed ita quod in syllogismo fiat c subjectum ejus quod est b, et d sumatur sub c, ita quod fiat subjectum ejus eodem modo sicut prius, sic : omne c est b, omne D est c, sequitur quod omne d est b : quae quamvis falsa sit, non tamen falsa est vel sequitur propter hypothesim : et iste

est modus primus. Et est planum illud si ponatur in terminis specialibus, quod a sit animal, b lapis, c margarita, d autem homo : tunc enim est hypothesis : omnis lapis est animal, qua supposita concluditur, omnis homo est lapis, sic : omnis magarita est lapis : omnis homo margarita : ergo omnis homo lapis. Et hoc quidem est impossibile : sed non accidit propter hypothesim. Si autem praemissae ostendentes impossibile communicent praedicato hypothesis, sic erit secundus modus, et est exemplum tale : sit enim hypothesis sicut prius, quod omnis lapis est animal : qua supposita concludatur animal esseinanimatum, sic : omne corpus est inanimatum : omne animal est corpus : ergo omne animal est inanimatum. Haec conclusio est impossibilis : sed non sequitur ex hypothesi. Hypothesi enim remota adhuc sequitur eadem conclusio. Aristoteles autem in fine secundi Priorum ponit de hoc generales terminos, quod hypothesis sit, omne b est a, et sumatur e supra a, ita quod sit praedicatum ejus,et a subjectum, et supra e eodem modo sumatur F, ita quod F praedicetur, et e subjiciatur in syllogismo: et arguatur supposita hypothesi, sic : omneB est a, haec est hypothesis : omneEest e, omne a est e, ergo omne a est f. Haec enim conclusio falsa est: non tamen sequitur propter hypothesim : et ideo hypothesis est non causa ut causa. Et hoc planum est in terminis specialibus, sicut dictum est, si per a intelligatur animal, et per b lapis, per f yero inanimatum, per e autem corpus, et deducatur sicut paulo ante dictum est.

Sic ergo patet quod duo modiparalogizandi sunt secundum hanc fallaciam. Unus, quando syllogismus ad impossibile communicat subjecto hypothesis : et alius, quando idem syllogismus communicat cum praedicato hypothesis. Et non possunt esse plures : quia si propositio siye hypothesis communicaret cum propositionibus syllogismi ad impossibile in utroque termino, ita quod hypothesis sumatur tam subjectum quam praedic tum ab illis propositionibus quae sunt syllogismi ad impossibile : tunc non incid haec fallacia, quia tunc ex ipsa hypothesi de necessitate sequitur falsum quod con cluditur sicut ex propositionibus syllogismi. Et exemplum quidem inductum sui ficit ad utrumque istorum modorum : i enim sumatur syllogismus ad impossibil penes communicationem in hoc termino vita, tunc potest vita praedicari, et animi subjici in hypothesi : et sic destruit exem plum secundo modo : quia tunc conjungitur syllogismus ad impossibile praedicato hypothesis. Vel potest hoc quod di eo, vita, subjici, et anima praedicari : et tunc respondet exemplo primo modo quia tunc syllogismus ad impossibili conjungitur subjecto hypothesis. Sicergo sunt duo modi secundum hanc fallaciam. Est autem sciendum hic, quod quidam quaerunt de orationibus istis quas dicit Aristoteles non simpliciter esse insyllogizatas, si sunt quantum ad primam conclusionem Vel quantum ad secundam: et dicunt quod orationes istae simpliciter insyllogizatae sint : et si debeant reduci ad formam syllogisticam, sic debent formari : omne quod contrariatur corruptioni, est generatio : vita contrariatur corruptioni, per hoc quod contrariatur morti quae est corruptio : ergo yita est generatio : ergo vivere est generari. Quod falsum est, quia quod vivit non generatur, sed generatum est jam.

Et respondent ad hoc et dicunt quod prima falsa est : dicunt enim non generationem solam corruptioni esse contrariam, sed etiam creationem per quam sicut per generationem exiit res et mutatur de non esse ad esse. Sed hoc nihil est : quia si contraria accipiantur creatio et corruptio, tunc oportet quod nata sint fieri circa idem, quod subjicibile sit creationi et corruptioni. Unde hoc quod dicunt non est physicum. Ideo dicunt alii, quod haec est falsa, mors et vita sunt contraria : non enim haec, mors scilicet et vita opponuntur contrarie, sed ut privatio et habitus. Sed

secundum hane responsionem non vitatur, quin adhuc sequatur conclusio falsa, sic : omne quod privative opponitur corruptioni, est generatio : vita privative opponitur corruptioni, quia morti quae est corruptio : ergo vita est generatio : ergo vivere est generari. Etiam ut prius, etintermitur hypo thesis.

Ideo dicunt alii, quod haec est falsa, mors est corruptio : et dicunt rationem hujus esse : quia nihil quod sequitur ut terminus et finis ex aliquo motu vel ex aliqua mutatione, potest dici motus iste vel ista mutatio, ita quod motus vel mutatio praedicetur de isto : ad generationem enim animalis sequitur vita : et ideo ipsa vita non est generatio : sicut enim ante dictum est, illud quod generatur non vivit, sed quando vivit, jam generatum est. Eodem etiam modo est de corruptione : prius enim corrumpitur animal et post corruptionem sequitur mors, et tunc est animal in corrupto esse. Cum ergo corruptio quaedam sit mutatio, ad quam sequitur mors, non potest mors esse corruptio : et ideo falsa est propositio quae dicit quod mors est corruptio : et ex ista propositione falsa cum aliis praemissis falsis sequitur conclusio falsa. Non sequitur enim, si mors et vita sunt contraria, ergo vita est generatio, nisi aut ponatur, aut intelligatur haec, mors est corruptio : et hoc est idem ei quod ante dictum est in distinctione propositionum. Unde sicut supra dictum est, istae orationes syllogizatae sunt quantum ad conclusionem primam falsam : necessario enim sequitur ex praemissis conclusio falsa, et est honus syllogismus ostensivus ostendens falsum ex falsis : sed quantum ad secundam conclusionem : quae tamen principaliter est intenta, simpliciter sunt insyllogizatae istae orationes : non enim ex impossibili conclusione sequitur hypothesim simpliciter esse interimendam : quia hypothesis simpliciter non est causa conclusionis impossibilis : et sic quantum ad istam conclusionem quae est principaliter intenta, sunt istae orationes insyllogizatae :

et sic ad propositum sive ad intentum insyllogizatae.

Attendendum etiam, quod inter conse- : quens sive fallaciam consequentis et non causam ut causam convenientia est: primo quidem, quod sicut in fallacia consequentis semper sunt duae consequentiae, una bona, et altera mala : sic etiam in non causa ut causa duae sunt duorum argumentorum consequentiae, una bona quae est ostensiva falsi, alia mala quae ex falso est interemptiva hypothesis. Secundo in hoc, quod sicut in consequente quaedam est consequentiarum reciprocatio, ut ab antecedente ad consequens, et e converso, et ita in non causa ut causa est quaedam reciprocatio ab hypothesi ad falsum conclusum, et a falso ad hypothesis interemptionem. Sic ergo de paralogismo secundum consequens et de eis qui sunt secundum non causam ut causam determinatum sit.