CAPUT XIII.

De praeambulis ad cognoscendum fallaciam secundum petitionem principii.

De fallacia secundum petitionem ejus quod est in principio, in primis notandum est, quod principium prout hic sumitur, est praemissa in syllogismo dialectico. Idem autem quod est in principio secundum causam materialem et efficientem, aliquo modo est conclusio. Sicut autem in ante habitis hujus logicae habitum est, nam conclusio materialiter conficitur ex majori extremitate quae est praedicatum majoris propositionis, et ex minori extremitate quae est subjectum minoris propositionis. Et sic materialiter conclusio est in principiis syllogismi conclusioni praemissis. Et hoc modo quando conclusio probanda petitur ut per se necessarium ex praemissis, tunc petitur id quod est ex principio: quia praepositio ex notat causam materialem motam per causam efficientem : et hoc modo Aristoteles saepe vocat hanc fallaciam petitionem ejus quod est ex principio. Quia autem haec praeposito, in, notat continentiam, et causatum continetur intra suam causam, et principiatum continetur intra suum principium, et non o converso, et medium conjungens extrema per suam mediationem est efficiens causa quare extrema conjungantur in conclusione: ideo quando conclusio petitur in praemissis ut principia sunt conclusionis, tunc conclusio ut in causa petitur in praemissis : et ideo secundum hanc rationem vocatur tunc haec fallacia petitio ejus quod est in principio : et sic haec duo nomina, scilicet quod vocatur petitio ejus quod est in principio, et petitio ejus quod est ex principio secundum Aristotelem. Adhuc autem dicitur petitio principii.

Potest autem peti idem duobus modis : aut enim est idem nomine et re, sive translatione ad alterum re vel nomine, ut si sic arguatur : aliquis homo currit: ergo homo currit. Et tunc inter inferens et illatum et probans et probatum nulla est diversitas : et talis modus arguendi non cadit in arte : et haec proprie vocatur petitio principii, et non ejus quod est ex principio, vel ejus quod est in principio, et nulla est fallacia: et ideo non vocatur haec fallacia ab Aristotele petitio principii: quia praepositio in vel ex aliquam notat diversitatem : nulla enim potest dari causa apparentiae et causa non existentiae in tali argumento : ideo proprie loquendo haec fallacia petitio principii non potest appellari : sed dicitur petitio ejus quod est in principio, vel petitio ejus quod est ex principio. Causa igitur apparentiae in hac fallacia, est apparens diversitas conclusionis et praemissae alicujus. Causa autem non

existentiae est omnimoda secundum rem identitas conclusionis ad praemissam. Deficiente aut altero istorum deficit a ratione fallaciae.

Adhuc autem notandum, quod syllogismus inferens tantum potest inferre idem ex eodem, et non peccabit nec in figura nec in modo, ut hic : omnis homo currit: omne animal rationale mortale est homo : ergo omne animal rationale mortale currit. Et ideo haec fallacia contra syllogismum inferentem non peccat. Sed in syllogismo probante qui est syllogismus contractus ad materiam dialecticam vel demonstrativam, exigitur quod aliud sit probans et notius, et aliud probatum et ignotius. In petitione autem ejus quod est in principio, petitur probandum in probante ut in ipso acceptum ut idem ipsi: et ideo haec fallacia peccat contra syllogismum probantem ad propositum.

Adhuc notandum, quod est petitio principii secundum veritatem, et est petitio principii secundum opinionem. Secundum veritatem est petitio principii quando aliquid probandum et non per se notum petitur in eo quod est per se accipiendum et per se notunVsicut quando prima probatur causa per effectum : effectus enim non est per se notum, sed per aliud probandum : et causa est probans et nota per seipsam : et postea effectus probatur per causam : tunc enim secundum veritatem effectus probatur per effectum : quia quod est probans principium, est probans principiatum : et quod est principium principii, est principium principiati : et tunc in tali processu est petitio principii secundum veritatem : causa enim non probatur per effectum, nisi forte demonstratione quia, et non quid, et propter quid: et hoc est ut si dicam : luna est in capite vel cauda draconis : et interponitur terra : ergo luna deficit : et tunc est petitio principii secundum veritatem, quia idem probatur per idem secundum veritatem.

Secundum autem opinionem petitio principii est, quando id quod non est natum ostendi per se, ostenditur per idem, quia aestimatur esse aliud propter intentionem aliam quam habet in qua aestimatur notius esse et probabilius illo : sicut effectus in causa acceptus probabilior aestimatur quam in seipso : et causa in effectu accepta, aliquando probabilior est quam in se, secundum viam sensus ad minus : et sic causa ostensa per effectum ostendit effectum, et per consequens ostenditur effectus per seipsum : et hoc quidem si sit in intentionibus diversis (in quibus ostendens et ostensum, probabilius et minus probabile) nullum peccatum est in operatis : quia diversis viis secundum intellectum et secundum sensum nihil prohibet utrumque, scilicet ostendens et ostensum, probabilius et minus probabile esse reliquo. Propter quod omnes fere loci dialectici circulares sunt. Esset tamen hoc peccatum in demonstrativis, quia demonstrationes non sunt circulares.

De petitione ergo ejus quod est in principio vel ejus quod est ex principio intenditur hic secundum quod est in opinione, et peccat contra syllogismum dialecticum : sed petere principium secundum quod praemissa principium dicitur, nullum fit peccatum, quum in dialecticis unum possit probari per alterum, et e converso, ita quod totus salvatur syllogismus dialecticus. Fit tamen hic peccatum contra syllogismum dialecticum, secundum quod in eadem via intellectus vel sensus id quod probandum est, petitur sine probatione in eo quod assumitur ad probationem ejus quod est probandum : quia si secundum diversas vias hoc fieret, nullum penitus esset peccatum contra syllogismum dialecticum.

Unde petitio ejus quod est in principio in duplici est intentione, in intentione scilicet vitii vel defectus cavendi in dialecticis : et quoad hoc in fine octavi Topicorum dictum est de ipso. Est etiam ex apparentia ejusdem quod videtur diversum in intentione loci decipiendi et sophistici: et sic determinatur de ipso hic.