QUAESTIO I. De essentia Sacrificii in genere.

Haec de essentia sacrificii in genere praemitti debet, quo facilius ad propositum perveniamus. Multiplex autem est acceptio hujus vocis ; et juxta varias acceptiones ejus, variae etiam significationes sacrificii assignantur. Primo sumitur sacrificium latissime pro omni opere bono, quo Deo adhaereamus sancta societate; haec traditur ab Augustino 10. de Civit. cap. 6. quod inscribitur, de vero perfectoque sacrificio : Proinde inquit, verum sacrificium est omne opus quod agitur, ut sancta societate inhaereamus Deo relatum, scilicet ad illum finem boni quo veraciter beati esse possimus, etc. Gabriel lect. 85. in ean. Missae ; noster Castro adversus haereses, verbo Missae, haeresi 2 Hanc pro propria et vera sacrificii definitione amplectuntur, quod libenter amplectuntur haeretici, ut veram et propriam sacrificii rationem excludant a Missae sacrificio, ne aliquam immutationem circa substantias panis et vini admittant, aut etiam per Christi praesentiam.

Melanchthon in Apologia Confessionis Augustanae definit esse caeremoniam vel opus, quod nos Deo reddimus, ut eum honore afficiamus. Calvinus etiam lib. 4. instit. cap. 18. Nos, inquit, perpetuo Scripturae usu sacrificium appellari scimus, quod nunc AdminBookmark nunc AdminBookmark AdminBookmark dicunt, quod generaliter acceptum complectitur quidquid Deo offertur. Juxta hanc generalem acceptionem saepe appellatio sacrificii tribuitur tali operi, Psalm. 4. Sacrificate sacrificium justitiae. Psalm. 46. Sacrificium laudis honorificabit me. Et Psalm. 50. Sacrificium Deo spiritus contribulatus, etc. Ad Hebraeos ultimo : Beneficentiae et communionis nolite oblivisci, talibus enim hostiis promeretur Deus.

Hinc Kemnitius in exam. in disput. de sacrificio Missae, dicit quatuor modis sacrificium sumi: primo pro externo et caeremoniali, quale putat fuisse omnia veteris Legis praescripta sacrificia : holocausta, hostias pacificas, decimas etiam, et primitias. Secundo, pro sacrificio Crucis. Tertio, pro sacrificio spirituali et invisibili seu interiori. Quarto denique pro sacrificio commemorativo, quale putat esse Missae. Concludit autem in universo definiri recte sacrificium praefato loco ab Augustino.

Alii, ut communiter Catholici auctores sumunt sacrificium strictius, ut est actus virtutis Religionis, et non cujuscumque alterius, et sic proprie sumitur in Scriptura, ut condistinctum ab aliis operibus bonis Psalm. 50. Si voluisses sacrificium, dedissem utique, holocaustis non delectaberis. 1. Regum 11. Melior est obedientia quam victima. Oseae 6. Misericordiam volo, et non sacrificium. Et patet ex toto discursu veteris Testamenti, Exodi, Levitici, et Numeri, ubi sacrificia distinguuntur ab aliis actibus virtutum.

Prima conclusio. Prima acceptio sacrificii est impropria et metaphorica, et per analogiam a vera acceptione sacrificii desumpta, Probatur primo, quia sacrificium est actus proprius religionis in cultum Dei institutus, ut communiter Theologi ; ergo distinguitur a reliquis operibus bonis aliarum virtutum, quibus adhaeremus Deo per observantiam legis, sive praeceptorum, sive consiliorum ejus.

Secundo, in lege nova non agnoscit Ecclesia aliud sacrificium, quam Altaris et Crucis; multa tamen opera bona aliarum virtutum. Antecedens infra probabitur.

Tertio, quidquid sit, an privata auctoritate institui aut offerri possit sacrificium, tamen auctoritate publica institutum non licet offerre, nisi soli ministro publico ad hoc munus assumpto, qui est Sacerdos ; ad Hebraeos 5. Omnis Pontifex ex hominibus assumptus, pro hominibus constituitur in iis, quae sunt ad Deum, ut offerat dona et sacrificia pro peccatis. Et infra: Nec quisquam sumit sibi honorem, sed qui vocatur a Deo, tanquam Aaron, etc. ideoque 2. Paralip. cap. 26. Azarias Sacerdos et alii octoginta Sacerdotes restiterunt Oziae Regi volenti sacrificare, quod ei hoc munus non conveniret, cum non esset Sacerdos.

Sed alia quaecumque opera possunt, et debent exerceri a quolibet privato ; ergo munus sacrificandi solis ministris ad hoc electis et consecratis, denotat sacrificium esse alterius rationis ab operibus bonis in genere, ac proinde dicere rationem aliquam determinatam, quod ex Graeca voce contra Calvinum patet, nam a verbo AdminBookmark quod est sacrificare, dicitur AdminBookmark quod est Sacerdos, et AdminBookmark quod est sacrificium, et a verbo AdminBookmark latine sacrificare, fit

AdminBookmark sacrificium, et AdminBookmark Sacerdos.

Idem patet,quia sacrificium et altare ex communi etiam gentium consuetudine reciprocantur ; unde Graece a verbo AdminBookmark derivatur AdminBookmark sacrificium, et AdminBookmark

AdminBookmark altare.

Ex his patet ad illud Augustini, cum L communi et lata significatione definire sacrificium. Neque refert quod illa opera vocet vera sacrificia,nam aliud apud ipum est verum, aliud proprium sacrificium, nam per verum ipse designat praestantius et magis Deo gratum, quod recte de aliis operibus, quae non sunt sacrificia, dici potest ; unde Augustinus loquitur tantum de sacrificio spirituali, quod significatur per res sensibiles, quae in veteri lege offerebantur eo modo quo dicitur veritas rei, ut distinguitur a signo suo ut rex ab imagine; homo vivus dicitur verus, ut distinguitur a picto vel alio, quod secundum quid tale est. Unde noluit in illa definitione comprehendere sacrificia veteris legis, quae in mactatione animalium consistebant, et immutatione rerum sensibilium, quia in cap. praeced. docet sacrificiis sensibilibus quae in veteri Lege offerebantur, significare Deum voluisse illas res,quae in nobis aguntur, ad hoc tantum ut inhaereamus Deo, et ad eumdem finem, proximo consulemus ; et subdit: Sacrificium ergo visibile invisibilis sacrificii Sacramentum, id est, sacrum signum est; hoc autem indivisibile sacrificium, initio cap. 6. definit ut supra. Ex quo patet ad locutiones etiam illas

Scripturae, quae de sacrificio late sumpto intelliguntur, quatenus in eo recogno scitur Deus,obediendo ejus voluntati,sicut per religionem adhaeremus ipsi per protestationem suae excellentiae in cultu ; unde etiam illa opera bona vocantur in Scriptura etiam religio; Jacobi 1. Religio munda et immaculata apud Deum et Patrem, haec est, visitare pupillos et viduas, et immaculatum se custodire ab hoc saeculo.

Inde etiam sancti Patres accommodant aliquando ea, quae proprie ad sacrificium spectant, ad actus etiam virtutum, ut Altare, Sacerdotem, victimas, ut Cyprianus epist. dicit nos ipsos esse hostiam in sacrificio contriti cordis,Basilius in Psalm. 115. cor nostrum esse altare in quo sacrificium laudis offerimus. Origenes homil. 9. in Leviticum, corda nostra esse altaria, et nos omnes esse Sacerdotes ad hostias orationis et pietatis offerendas Deo. Gregorius 25. Moral. cor nostrum esse divinum altare, in quo praecipitur ignis semper accendi.

His ergo de sacrificio in communi dictis juxta metaphoricam acceptionem, quae eatenus admittenda est, quatenus vera sacrificii proprie dicti ratio non destruatur, ut haeretici negant quoad sacrificium altaris. Ulterius insistendum est in secunda acceptione declarando veram ejus essentiam, de qua satis prolixe moderni tractant.

Constituendum ergo sacrificium sub virtute religionis, quae est pars potestativa justitiae in genere, et distincta specie a reliquis, quae distinctio peti debet a diversa ratione debiti,quia sicut aliter se habet homo ad Deum, aliter ad alios homines, ut ad proximum, secundum justitiam commutativam vel amicitiam, ad parentes secundum pietatem et observantiam, sic ad superiores per obedientiam, quae distinguuntur.

Sic etiam ad Deum, qua est primum principium, et ultimus omnis creaturae potissimum rationalis, sic, inquam, consurgit debitum quia nihil liberaliter operatur homo ad Deum, cum omnia quae habet bona illius sunt, sicut servorum Domini, et nihil eorum cedit in utilitatem Dei, ideo quidquid agit ad Deum, agit ex ratione debiti.

Duplex autem est debitum respectu Dei, aliud obedientiae, inquantum legislator est, et hoc alterius rationis est adebito religionis ; unde qui audit Sacrum, quia tenetur praecepto, satisfacit huic debito ; qui autem audit ex cultu et honore Dei, agit secundum religionis debitum.

Quod duplex est, aliud morale, aliud legale ; morale est, quod fit ex supererogatione et absque obligatione praecepti, ut quando quis operatur ex consilio bonum, verbi gratia, orat. Aliud legale quando urget et tenetur, ut quando dicit horas Canonicas, ad quas tenetur. Debitum morale dicitur secundum exigentiam virtutis, et congruitatem, finem et convenientiam materiae, ut perfecte conservet virtutem et honestatem,applicando media conducentia, et exercendo actus ejus.

Aliqui dicunt religionem in aliquibus actibus habere debitum morale, et congruitatis, quando non sunt praecepti ; . aliqui dicunt semper habere debitum legale in quibuscumque operibus quoad specificationem, licet non quoad exercitium, quia nunquam possumus solvere debitum Deo quidquid agamus, quia hoc est interminabile, sicut aestimatio et dignitas seu honor Dei. Unde sicut aliquis, qui debet alteri, et solvit ante tempus aliquid, dicitur solvere debitum, licet illo tempore non obligetur solvere ita etiam qui solvit Deo aliquod opus religionis, ut orationem in communi, non tamen debeat solvere ex obligatione.

Non ideo tamen putem religionem dici ad alterum, seu habere rationem debiti, sed quia servat medium in actibus suis, et honestatem in ordine ad alterum, id est, Deum, sive quae sunt in praecepto, sive quae sunt in consilio, sive obligatione, et hoc est versari in medio circa alteram. Addo ulterius debitum illud legale non inveniri in omnibus actibus, quia alioquin obligaret in particulari sub disjunctione ad aliquem semper, quia praeceptum trahit secum necessitatem ponendi alicujus actus, quae obligatio non invenitur in multis actibus religionis, alias semper et pro semper obligare mur ad aliquem indeterminate: fundamentum autem obligationis praetensae non inducit aliud, quam majorem congruentiam operandi, quia non possumus ad aequalitatem retribuere Deo, sicut nec patriae, nec parentibus, sicut alia debita per condignam satisfactionem ordinantur; quod perinde currit in omnibus, quae sunt ad Deum,quantum ad aequalitatem operis, licet non quantum ad praescriptum Legis.

Ulterius supponendum religionem respicere Deum non immediate, sicut Theologiae virtutes, spes, fides, charitas, quae sunt circa Deum, in quo distinguuntur a moralibus, quae respiciunt proxime aliquod creatum; religio autem est species justitiae in genere, et ideo moralis, cujus objectum proximum est cultus Dei per exercitium illorum actuum,qui protestantur et significant excellentiam Dei, ut est ultimus finis, primum principium creaturarum, in quo tamen distingui potest ab aliis virtutibus, quod respiciat Deum, ut objectum materiale proximum.

Nam sicut justitia servat medium in ordine ad alterum, quamvis respiciat proxime illos actus, qui ponunt aequalitatem inter operantem et aliam personam cui debentur, tamen in illis non sistit absolute, sed respective ad alterum inquantum jus ad actus ejus, cui ut satisfiat exercentur, sic religio cum sit virtus, in ordine ad Deum, ut ad alterum, cui debentur speciali jure, actus ejus ; non sistit in ipsis actibus absolute, sicut virtus, quae est in ordine ad se ( at temperantia in moderatione appetitus non referendo actum ad alium ), sed actus suos ordinat ad Deum cui debentur.

Insuper duplex est in genere actus religionis, alius internus, alius externus ; internus est affectus efficax colendi Deunr, externus vero est ipse cultus ut genuflexio, etc. qui oritur ex aestimatione divinae excellentiae, et consistit in significatione ejus per debitam subjectionem creaturae ad ipsum, exhibendo talem cultum; et vocatur devotio, quasi seipsum devovendo Deo. Antiquitus enim dicebantur devoti, qui se idolis in mortem devovebant pro salute exercitus et patriae. Huic actui accedit alius, et finis ultimi.

Haec autem excellentia consurgit ex variis attributis, ut omnipotentiae, quae est primum principium, ultimi finis, benefactoris, gubernatoris, judicis, bonitatis, misericordiae, sapientiae, etc. quae dicunt excellentiam ex parte Dei, et motivum honoris respective ad creaturam, quae reducuntur ad illam generalem rationem excellentiae, principii et finis ultimi.

Actus autem externus cultus imperatus est ab interno, ut genuflexio, etc. et consistit in actu corporis, vel usu alicujus rei corporalis ad effectum cultus, quem significant, ut sunt sacrificia, et reliqua quae ad cultum ordinantur.

Duobus autem modis contingit hic usus, vel attribuendo aliquid Deo, vel assumendo aliquid divinum ad nostrum usum, in quo subjicitur homo Deo; hic posterior modus contingit in usu Sacramentorum, quibus sanctificatur homo, ut sit Deo subjectus tanquam suo sanctificatori, et magis dispositus et idoneus ut ei serviat. Item, quando assumitur Dei nomen in juramentum ad confirmandam veritatem, quia sic etiam subjicitur homo Deo, tanquam regulae primae veritatis, ex cujus invocatione et reverentia operatur.

Prior modus contingit, vel in actibus corporis, inclinatione, genuflexione, adoratione, et aliis modis, quibus contingit Deo exhiberi reverentiam in se, aut suis creaturis, ut in Sanctis et rebus sacris; vel etiam contingit in rebus externis, ut in sacrificiis quae immediate soli Deo offeruntur, et oblationibus, quae aliquando Deo immediate, aliquando mediate offeruntur, ut ejus ministris, ut sunt decimae et primitiae, et hujusmodi.

Praeterea est votum, quando Deo aliquid promittitur, et adimpletur per opus, qui sunt duo actus. Ad religionem etiam spectat oratio, sed communius reducitur ad actus internos, quia in interiori principalius consummatur.

Et si quaeras an distinguantur specie hi actus tam interni quam externi? Respondetur, Nominales docere omnes actus universim distingui, specie quorum materia est diversa specie physica. Plures Thomistae docent oppositum, omnes nempe actus religionis esse ejusdem rationis moralis in specie, verbi gratia, juramentum et sacrificium, quamvis secundum materiam physicam distinguantur.

Respondetur neque unam, neque alteram sententiam esse veram, quia nec materia diversa physice universim infert diversitatem in bono morali, neque e contra una moralitas in specie sequitur ad quascumque diversas materias, quod non est hujus loci probare.

Dico breviter, quando motivum in specie variatur, actum variari moraliter, quia a motivo sumit suam specificationem ; unde quando materia actus transit in rationem formalem objecti, ob specialem habitudinem, quam dicit ad honestatem virtutis, tunc variare actum ; quando autem dicit talem habitudinem, diversitas materiae non variat actum, exempli gratia, vita hominis, fama ejus, et bonum fortunae, diversa sunt bona, quae ipsi debentur, et secundum diversos modos ipsi conveniunt, quia majus bonum ejus est vita quam fama, et haec quam bonum fortunae ; inde vita ei magis conjuncta est quam fama, et fama quam bona externa, sic homicidium, infamia, furtum, sunt diversa in specie peccata, sicut et intemperantia carnis, et libido differt ab ebrietate, quae sunt peccata contra temperantiam.

E contra quando materia diversa non transit in rationem formalem motivi intrinseci, de quo loquimur, neque diversam convenientiam in ratione boni dicit ad rationem rectam, tunc non variat moralitatem actus, verbi gratia, furari equum, aut bovem ; ingluvies per saturitatem panis, aut certe alterius cibi; ebrietas per vinum aut cervisiam, sunt peccata ejusdem speciei.

In virtute autem religionis similis diversitas in materia reperitur, nam licet respicit in genere cultum Dei ejusque excellentiam, sicut justitia respicit in specie sumpta bonum alterius, tamen ille cultus ex diversis motivis specialibus divinae excellentiae concipi potest, ut juramentum ex motivo veracitatis, quae nec falli neque fallere potest, proinde adducitur in testimonium. Sacrificium vero quod respicit Deum sub ratione primi principii et ultimi finis, tunc actus variantur in specie, secus est, quando materia per accidens se habet, ut vovere hoc vel illud

Deo, aut negare Deum ore vel facto, sacrificando idolo, etiam sunt ejusdem speciei, nam quod negetur Deus in voce, aut facto, non constituunt diversa signa,neque diversam moralitatem.

His per compendium dictis, quae etiam ad varias materias morales applicari possunt ; superest ut naturam sacrificii, ejusque definitionem explicemus.

Secunda conclusio. Sacrificium est actus externus religionis, ut constituitur in genere sacri signi. Haec communis est omnium, praeter jam citatos; et patet ex Paulo loco citato quoad primam partem, et ex dictis in conclusione prima et ex declaratione jam praemissa. Quod sit signum patet ex dictis, quia fit in significationem divinae excellentiae, ejusque 1 protestationem cum submissione nostra ad ipsum ; unde Augustinus 10. de Civitate docet : Sacrificium visibile esse invisibilis sacrificii signum; et epist. 43. quaest. 3. Intelligendum est, quam sit res antiqua sacrificium, quod non nisi uni vero Deo offerri debere veraces, ac sacrae litterae monent, etc.

Tertia conclusio. Sacrificium includit supremum cultum externum latriae. Patet ex Augustino jam citato, patet etiam ex communi conceptione gentium tam fidelium quam infidelium, quae nunquam obtulerunt sacrificia nisi vero Deo, aut quem putabant et profitebantur esse Deum ; unde Genesis 22. Postquam adoraverimus, revertemur ad vos, etc. Sumitur adoratio latriae antonomastice pro sacrificio: significat ergo sacrificium et cultum Dei internum, a quo procedit tanquam effectus, et in protestationem tam internae quam externae subjectionis offertur Deo, et insuper Dei excellentiam, quod sit principium et finis omnium ; et haec est significatio moralis.

Non est autem de ratione sacrificii in genere significare aliud mystice, licet aliqua sacrificia hanc significationem continebant, ut omnia veteris legis significabant sacrificium Crucis, ut docet Paulus 1. ad Corinthios 10. Omnia in figura ipsis contingebant. Et eamdem significationem admittere licet in sacrificiis etiam legis naturae ab iis oblatis, qui habebant fidem explicitam Christi, ut sacrificium Abel, Melchisedech, quod fuit figura sacrificii Altaris, ut Patres docent. De quibus sacrificiis agitur in Canone Missae, et Paulus ad Hebraeos 11. docet Abel fide obtulisse sacrificium ; in sacrificiis tamen Gentium non habebatur haec mystica significatio, neque in sacrificio Crucis, ideo in illa consistit vera sacrificii ratio. Et patet etiam in lege naturae, in iis qui offerebant sacrificia in lege naturae ad arbitrium sine fide explicita Christi.

Quarta conclusio . In hac significatione non distinguitur sacrificium ab aliis quibusdam actibus religionis, quibus protestamur divinam excellentiam ratione primi dominii et ultimi finis. Haec est contra Vasquez disp. 220. cap. 3. ubi distinguit adorationem, oblationem simplicem, et sacrificium tanquam diversa signa in reipsa, et significatione formali ; nam adoratio est nota, qua Deo nos ipsos subjicimus, et duo designat, nempe submissionem nostram et excellentiam Dei cui subjicimur.

Oblatio simplex non denotat nostram submissionem, sed dominium universale Dei in cunctas res, in cujus significationem offerimus Deo rem aliquam, eo modo quo possumus in Deum transferre illam, quo indicemus ipsum esse Dominum omnium, quae possidemus, potius quam nos ipsos. Sacrificium autem est nota divinae om-Jt nipotentiae, qua est auctor vitae et mortis, cujus nutu res omnes sunt et destruuntur:

unde per destructionem rei, quam sacrificamus, protestamur nostram vitam et mortem a Deo ita pendere ad nutum, ut immutari possimus ab ipso, sicut immutatur res illa, quam destruimus in sacrificio.

Probatur conclusio : quamvis Deus non esset auctor vitae et mortis, deberetur ei latria ob propriam excellentiam, et non solum quia creator est ; ergo et sacrificium, quod denotat supremum cultum latriae in rebus externis, ideoque soli Deo adhiberi potest. Consequentia patet, quia in eo casu non detruitur significatio moralis sacrificii, neque objectum formale, quia excellentia illa Dei absoluta in se, ut Deo competit, significari posset, atque nostra subjectio per oblationem rei externae, sive simplicem, sive etiam immutando ipsam, quia per talem immutationem significaretur Deum esse fontem omnium bonorum ; quod ipsi competit in triplici genere, nempe causae efficientis, qua omnia producit et conservat, vel etiam destruit: et causae exemplaris, qua est bonum simpliciter et infinitum, cujus participatione caetera sunt et dicuntur bona, ac proinde in ipsum reducuntur, et formaliter aut eminenter, sine ulla imperfectione in eo continentur, ac proinde sicut ens secundum quid reducitur ad suum simpliciter, ita reliqua.ad Deum.

Causa finalis, qua omnia ad ipsum reducuntur, tanquam manifestantia bonitatem ejus ; ergo praecisa omnipotentia adhuc stat ratio excellentiae in Deo, cujus ratione creatura in ipsum reduci potest, etiam per sui immutationem tanquam ejus participatio, ac proinde salvatur quidquid sacrificio competit, ut distinguitur ab oblatione simplici et adoratione, quantum ad illam immutationem rei oblatae sub duplici illa ratione causae, qua, ut causatum, reducitur in suam causam creatura,

cum subjectione ad ipsum, quia semper manet creatura.

Antecedens principale probatur, quia per creationem, quae est actus omnipotentiae, qua influit in creaturam, nihil aliud habetur, quam communicatio bonitatis divinae ad extra in genere causae efficientis, sed excellentia divina in seipsa absolute, sive sumatur ab omnipotentia, sive ab aliis perfectionibus est majus bonum quam ut communicatur creaturis, quia haec communicatio attenditur, ut transit terminum secundum naturam et capacitatem ejus, quae finita est, ut autem in Deo est, manet infinita, et in suo genere increato. Excellentia vero in suo esse perfecto magis exigit cultum, quam secundum inferiorem et participatam ; ergo et sacrificium.

Confirmatur, excellentia creata secundum se absolute considerata, ut Sanctorum, est capax cultus proportionati, vel etiam qua reducitur in Deum, absque eo quod in nos quidpiam influat; ergo a fortiori excellentia divina ad Deum absolute considerata est capax cultus, quia propter quod unumquodque est tale, et illud magis.

Secundo principaliter, omnis perfectio divina est sufficiens ratio motiva latriae ; ergo haec potest exhiberi per sacrificium. Antecedens per se patet, quia quaelibet ratio excellentiae inducit dignitatem, quae meretur cultum; cultus autem debitus Deo non est alius quam latria. Consequentia probatur, quia in sacrificio duo includuntur, nempe quod sit actus latriae, quod sit immutatio rei quae offertur, ipsam destruendo ; quoad primum non est controversia ; quoad secundum probatur consequentia, quia haec immutatio potest fieri in honorem alterius, verbi gratia, Principis, ut contingit in pompis, in quibus ad majorem gloriam Principis dispendium rerum multi ultro incurrunt ; in honorem Sancti, ut contingit in festis, quibus congrue significat homo se aestimare pluris honorem et cultum, quam commodum ex re quam destruit.

Sic etiam velle vitam, famam et omnia impendere ob honorem Dei, aut Principis, ut Paulus dicebat: Omnia detrimentum feci, et arbitror ut stercora, ut Christum lucrifaciam ; et illud Evangelii: Qui non reliquerit patrem et matrem, etc. pro -pter me, non est me dignus; hoc, inquam, velle, et paratum esse impendere, spectat ad cultum appretiative, et significari potest respective ad Deum per immutationem rei, quae offertur; ergo haec appretiatio cultus divini et suae excellentiae erit congrua significatio rei immutatae in sacrificio, et ad illam significandam est congrua proportio in illa rei oblatae immutatione, quae ex natura rei non significat cultum, sed ex impositione. Unde sicut esse signum cultus convenit sacrificio, ex impositione et reliquis externis actibus, ita etiam haec differentia debet esse ejusdem generis, quia modus significandi reducitur ad idem genus causae, a quo est significatio: ergo nec limitatio Vasquez, quam adhibet sacrificio in significando, habet fundamentum, quia neque ex Patribus aut Scripturis, vel antiquis Theologis constat ita impositum esse, neque congruentia illa ex proportione rei sumpta, qua immutatur, convincit ita arctandam esse significationem ejus, quin eamdem proportionem etiam habeat ad significandum aliud, ut praedictum est.

Tertio sacrificium Crucis fuit verum sacrificium, et primarium, ad quod caetera veteris legis referebantur, et in cujus memoriam celebratur etiam sacrificium novae legis, per illud: Hoc facite in meam commemorationem, Lucae 22. 1. ad Corinthios 1 1. Haec enim quotiescumque fecel

ritis mortem Domini annuntiabitis donec veniat. Sed hoc sacrificium non ex motivo omnipotentiae divinae, qua est Deus auctor vitae et mortis fiat oblatum, sed ex motivo justitiae et misericordiae ad redemptionem generis humani, in condignam satisfactionem pro peccatis omnium, ut Scriptura docet, et ubique Paulus Apostolus in suis epistolis, et omnes Prophetae ; unde Concilium Xonstant. Qui propter nos homines, et propter nostram salutem descendit de caelis; et incarnatus, etc. Nulla enim fuit necessitas hujus sacrificii propter opera creationis, sed ad tollendum peccatum, et restaurandum ea quae in caelis et in terris sunt in ipso, per ipsum, etc. ad Ephesios i. unde illud : Qui proprio filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit eum, ubi expresse significatur motivum mortis Christi et sacrificii cruenti ; ergo immutatio vitae Christi in mortem per passionem et Crucem, non fuit ex praedicto motivo, sed ex alio justitiae et misericordiae. Motivum enim creationis fuit ostensio potentiae et sapientiae, quae sufficienter manifestatur in creatione. Confirmatur non solum Deo, ut est auctor vitae et mortis corporalis, debetur sacrificium, sed ut est auctor vitae spiritualis et supernaturalis, et sanctificator noster tam a culpa quam a poena, quia primum non est magis bonum quam secundum, neque magis redundat in laudem et excellentiam Dei primum quam secundum, aut in beneficium nostrum ; neque minus dicitur immutari proprie secundum donum creationis quam sanctificationis, ergo non minus significabit sacrificium congrue per rei immutationem unum, quam aliud, neque magis debetur ex uno titulo quam ex altero, ac proinde non erit de essentia sacrificii offerri in signum omnipotentiae, ut est causa vitae et mortis corporalis praecise.

Quarto, offerendo sacrificium Deo, ut est primum principium omnium, sufficienter exprimitur illa differentia, quod siti auctor vitae et mortis, quia id ipsi competit, ut est primum principium rerum per omnipotentiam suam, qua res creat et conservat ; ergo superfluit omnis alia expressio. Patet consequentia, quia non est alia servitus, aut subjectio creaturae ad Deum, qua est auctor vitae et mortis, ab illa subjectione et dependentia, quam dicit ad eum, ut est primum principium ejus, neque etiam influxus Dei in creaturam, sumendo uniformiter rationem primi principii et auctoris vitae, id est, vel universaliter vel particulariter ; ergo non specificat diversam rationem cultus, alioquin diceret formale motivum excellentiae diversum, ac proinde sine fundamento inducitur illa distinctio cultus et oblationis simplicis in hoc, quod haec sit nota dominii, quae convenit primo principio; illa vero dominii auctoris vitae.

Ex quo excluditur illa ejusdem doctrina, qua dicit oblationem simplicem non denotare subjectionem nostram, aut offerentis ad Deum, sed tantum offerri rem in notam dominii universalis. Hoc enim magis spectaret ad professionem fidei, qua creditur Dominus universalis; aut certe ad genus restitutionis, qua res propria Deo datur, aut gratitudinis, quam ad cultum, qui nullo modo intelligi potest, sine submissione colentis ad Deum quem honorat, quia honor est in honorante magis quam in honorato ; omnis ergo actus religionis essentialiter includit cultum et subjectionem creaturae ad Deum, et res oblata eam submissionem significat, quia in signum ejus fit, alioquin non specificaretur a motivo formali. Ultimo tandem patet conclusio, quia oblatio simplex et adoratio potest concip ex motivo etiam auctoris vitae et mortis sicut et gratiarum actio ; ergo non recti distinguitur ex motivo. Antecedens patet quia cultum interiorem debet creatura ex tali motivo ; ergo potest ipsum significa re vel verbis laudando, vel adorationi corporis, vel certe oblatione alicujus re simplici, sicut contingit in iis, qui voven aliquid offerre Deo ob salutem recuperandam aut recuperatam evitando mortis periculum ; haec oblatio non praescindil a motivo illo, quod est beneficii recepti, neque exoratur Deus pro salute, nisi ut est auctor vitae et mortis. Et idem dico de adoratione, quia illa adoratio Job, audita morte filiorum, videtur fuisse talis : Dominus, inquit, dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit, ita factum est, etc. Possunt ergo illi tres actus ex eodem motivo formali concipi, et tantum materialiter sic distingui, sicut fit in aliis signis ex instituto; nam vox praeconis, sonus campanae, possunt significare idem, ut congregationem populi vel ejusmodi. In signis sacris idem patet, quia eumdem cultum interiorem possum significare, vel voce, vel inclinatione capitis vel adoratione, vel oblatione, vel sacrificio ; quae omnia concipi possunt ex eodem motivo, et referri ad manifestandum eamdem excellentiam Dei, sic etiam in Sacramentis, verbi gratia, in Baptismo, ablutio et verba significant eamdem gratiam baptismalem. Nulla est autem repugnantia ex natura rei, aut impositionis, aut ex proportione desumpta a re, quae significat, quin ad idem referantur ; et haec omnia indifferenter quoad usum sumunt specificationem ab actu interno submissionis, et ab illo motivo excellentiae ex quo concipitur.

Unde sequitur, quando ex differenti motivo exhibentur, tunc distingui specie,

quia signa specificantur a signato formaliter, de quo non refert ad praesens, quantum ad modum ; quidquid enim sit an voces significent res, aut conceptus, aut utrumque; in praesentiarum, actus religionis significant, et subjectionem creaturae ad Deum internam, quam saltem connotant per modum principii, et divinam ipsam excellentiam, ex qua concipitur formaliter et primario, vel per modum diversorum, vel per modum unius. Quia excellentiam protestantur per modum excedentis, et respective ad creaturam subjectam, vel subjectionem respective ad excellentiam, sive unum, sive alterum dicat in recto, sive haec duo per modum complexionis unius, loquendo de actibus externis.

Quia interni respiciunt externos ut objectum proximum, quando in ipsos transeunt ; quando vero non transeunt, ut in Angelis et animabus separatis, in quibus non est cultus corporalis aut materialis, distingui possunt duo actus, alius imperans, qui est principium coIendi, alius imperatus, in quo consistit ipse cultus exhibitus ; quamvis forte non sit necessarium multiplicare actus, quia eodem actu ex motivo excellentiae divinae et subjectionis propriae ad Deum, potest coli Deus a substantia spirituali, etiam ab homine: quamvis ille actus in homine de facto non dicatur cultus, quando non sistit in eo voluntas, sed ipso mediante transit in cultum corporalem imperatum, qui absolute cultus dicitur in nobis non per antonomasiam, sed ad distinctionem, quia nempe ita est cultus, ut non sit etiam principium aut causa alterius cultus a se distincti, sicut internus actus se habet utroque modo,.sed ad hoc reduci debent, quae diximus supra de distinctione cultus interni et externi. Ex dictis sequitur quot modis excellentia Dei considerari possit, vel in se absolute, vel respective ad creaturam ; tot etiam modis considerari posse subjectionem creaturae ad Deum, et servitutem variis titulis fundatam. Primo, excellentia Dei in se absolute, qua perfectio ejus est meretur cultum a creatura ratione sui, et subjectio creaturae ad ipsam est in eo, quod ut minus bonum sit ejus participatio, et ad eam reducatur, ut dictum est in primo argumento ; deinde secundum genus causae exemplaris et finalis subjicitur creatura Deo, et dicit debitum servitutis. Item, secundum genus causae efficientis ratione creationis, et ratione etiam redemptionis, sanctificationis et glorificationis fundantur speciales tituli ejusdem debiti servitutis, et dominium ex parte Dei.

Ex his omnibus simul, seu in genere exhiberi potest cultus, sive per adorationem, sive per oblationem rei simplicem, sive per oblationem ejus cum sui immutatione, ut contingit in sacrificio, sive per laudem in voce, sicut etiam ex singulis motivis in specie possunt adhiberi iidem actus.

Quando autem actus concipiuntur ex diversis motivis, tunc distinguuntur in sua specie morali, quando ex iisdem erit solum distinctio materialis, non moralis aut significationis, quae idem sunt in proposito ; non secus ac in aliis signis contingit, verbi gratia, sacramentalibus, ut in Baptismo res et verba significant idem formaliter (demus verba magis expresse significare, quod non variat ex se signi rationem, nisi quando illa expressio denotat diversum modum essendi significati), materialiter autem seu physice distinguuntur.

Eum duplicem modum adorandi divinam excellentiam sive absolute, sive respeciive, tradit Doctor in 3. dist. 9.

quaest. 1. art. 3. ex quibus concipi potest defininitio sacrificii.

Illud definit Vasquez : Sacrificium est nota in re, qua profitemur Deum auctorem vitae et mortis. Sed haec non subsistit, quia neque sacrificium ex solo illo motivo offertur, neque definitur per genus proximum, sed per signum, quod est genus remotum. Hanc definitionem assignat ipse ex parte formae seu significationis, quae etiam commodari potest oblationi simplici, quia etiam potest exeodem motivo offerri ad significandum. Deum esse auctorem vitae et mortis ; ergo supposita distinctione formali utriusque in significando (ut ipse praetendit) non recte exprimitur distinctio sacrificii ab oblatione.

Definit aliter ex parte materiae, est res quae per sui immutationem Deo offertur. Haec quidem vera est, sed tenendo immutationem rei spectare ad significationem formalem, non recte dicitur materialis. Notandum itaque sicut in omnibus relativis contingit, posse variis modis considerari sacrificium, et definiri, vel in ordine ad terminum et fundamentum, vel in ordine ad haec, et simul alias intrinsecas, sive causas, sive conditiones. In ordine ergo ad extrema potest definiri sacrificium sic : quod sit actus externus religionis, et oblatio rei cum sui immutatione, facta in ordine ad Deum immediate significans ejus excellentiam et dominium, cum subjectione creaturae ad ipsum ; in qua definitione exprimitur quidquid hactenus diximus pertinere ad rationem sacrificii.

In hoc quod sit actus religionis, convenit cum reliquis ; quod sit oblatio rei, distinguitur ab adoratione, quae. fit per corporis inclinationem; quod fiat cum immutatione rei, distinguitur ab oblatione simplici rei factae immediate Deo ; quoad reliqua, exprimitur ejus significatio in ordine ad terminum, et distinguitur ab oblatione facta Deo mediate, ut a primitiis et decimis, etc.

Objicies sacrificium Melchisedech fuisse sine immutatione rei cum simplici oblatione panis et vini. Respondent aliqui concedendo antecedens. Respondent alii negando idem antecedens, quia licet Scriptura non indicet ibi quomodo fuerit sacrificium illud oblatum, quia obiter transivit, insinuat tamen fuisse verum sacrificium, quia subdit: Fuit enim Sacerdos Dei Altissimi; significat ergo illam oblationem fuisse ex auctoritate Sacerdotii Melchisedech, quod est sacrificare, ac proinde per aliquam immutationem rei oblatae factam, quam non exprimit.

Alia definitio sacrificii assignatur in ordine ad omnia, quae exiguntur, ut quod sit oblatio externa legitima auctoritate instituta, qua res aliqua sensibilis immutatur per legitimum ministrum, legitimo loco et ritu Deo facta ad protestationem summi ipsius in res omnes dominii. In qua deiinitione praeter reliqua jam explicata additur institutio primum, quia debet haec accedere ad rationem signi.

Dubitatur autem qualis et a quo? Quantum ad legem scriptam, seu veterem, seu novam, certum est omnia sacrificia instituta esse a Deo, ut constat ex Scriptura ; sola difficultas est in lege naturae. Aliqui volunt hoc fuisse sub arbitrio colentis Deum, saltem in aliquo populo fuisse ex auctoritate publica, in aliqua familia ex auctoritate capitis in illa. Debet ergo sicut ad caetera signa, accedere aliqua auctoritas publica quia alioquin non esset signum aliis, sed soli offerenti,

Dicunt ergo aliqui auctoritate humana illa fuisse instituta, quod verum est de sacrificiis Gentium, in quibus fuit falsus cultus. Quoad ea autem, quibus Deus verus colebatur, licet probabile sit potuisse ex natura rei etiam institui sacrificium ab auctoritate humana, probabilius est fuisse instituta a Deo, vel immediate tradente Patribus rem et modum, vel certe ex speciali instinctu ejus fuisse instituta sacrificia legis naturae, quae placebant Deo. Haec est Doctoris supra dist. 2. quaest. 1.

Probatur, quia in ratione cultus exigitur ut placeat Deo, et acceptetur, quantum est ex se ; sed hoc nequit sciri, nisi ex speciali revelatione aut instinctu sciatur beneplacitum Dei; ergo illa sacrificia, quae placebant Deo, saltem ex his fuerunt instituta.

Confirmatur, quia in sacrificiis illis, de quibus Scriptura agit, et docet placuisse Deo, fuit significatio mystica; sed hanc non potuerunt habere a sola impositione humana, quia non extenditur cognitio hominis ad rem significatam, nisi per revelationem; ergo a Deo. Antecedens patet in sacrificio Abel, Abraham, Melchisedech, ut constat ex canone Missae.

Secundo, quia congruum erat populum Dei in ritu et cultu differre ab idololatris, juxta illud Augustini 19. contra Faustum: In nullum nomen religionis sive verum, sive falsum coagulari homines possunt, nisi aliquo signaculorum visibilium consortio colligantur: ergo signa distinctiva religionis fuerunt in lege naturae, non alia quam in sacrificiis; ergo haec in sua significatione habuerunt aliquam dependentiam ab institutione divina, non autem ad arbitrium fiebant.

Tertio, in illa lege requirebatur minister et Sacerdos, ut patet ex Paulo ad Hebraeos 5. Nemo assumit sibi honorem, nisi vocatus, tanquam Aaron; sed designatio ministri non fuit ex institutione humana, sed ex auctoritate divina ; ergo idem dicendum de oblationibus, quia auctoritas concessa ab aliquo, ut sciatur ejus virtus, debet explicari, ad quae, et quomodo extendatur, quatenus usus ejus in exercitio fiat legitimus et certus, completur enim in scientia et potestate haec auctoritas ; unde sicut electio Sacerdotis et ministri fiebat divina auctoritate, videtur similiter fuisse determinatus cultus et modus colendi ; nam finis ministerii fuit cultus, ad quem ordinatur, ac proinde determinari debuit.

Quarto, saltem hoc verum est de sacrificio, in quo consistebat remedium legis naturae, quia illud fuit etiam Sacramentum sanctificans a peccato originali, quem effectum non potuit habere ab homine ; ergo a Deo. Et quamvis Gregorius 4. moralium, quod habetur de consecratione, dist. 4. cap. Quod apud, etc. dicat: quod apud nos aqua Baptismi, hoc egit apud veteres sola fides, vel pro majoribus virtus sacrificii, illud sola fites, ut exponit Doctor, intelligi debet non de fide solitaria, ut praescindit a signo externo, sed pro signo externo professionis fidei; quo sensu vocatur Baptismus ab Augustino saepe contra Donatistas Sacramentum fidei, sicut et fidem Ecclesiae dicit valere pro parvulo, ac pro ipso respondere. Haec ergo praebent congruitatem divinae institutionis vel solius, vel cum dependentia ad ipsam ; aliqua etiam sacrificia legis naturae invenimus praescripta esse a Deo, ut Isaac, et victima quam obtulit Abraham, Genes. 15.

Quinto, nisi determinaretur materia sacrificii a Deo unde sciri posset, quin liceret etiam infantes occidere in cultum Dei, et adultos, sicut ipse praecepit immolari Isaac ; oportet ergo instructionem aliquam Dei intervenisse. Neque refert, si dicatur id fuisse lumine naturae notum et prohibitum, quia alioquin Deus non praecepisset sibi offerri Isaac, si esset hoc malum ex natura rei, et non ex beneplacito divino notificato Patribus.

Et quamvis lex naturae doceat non esse absolute occidendum aliquem, tamen oblatio hominis facta Deo non censebatur ab idololatris simplex homicidium, sed hostia oblata Deo, cui vita illius hominis tanquam auctori debebatur ; unde sicut congruitas cultus externi ad significandum dominium Dei in res ipsas oritur ex dominio ipsius in res, cum idem dominium sit in nos ipsos, et vitam, non videtur tanquam lumine naturae notum non licuisse sic offerre vitam cum sui immutatione, sicut offertur simplici oblatione, sed ex divino beneplacito, et lege sancitum, quod per revelationem primo sciri debuit.

Unde Eusebius lib. 1. Evangelicarum demonstrationum, cap. 10. docet, loquens. de sacrificiis Patrum, quae excogitata sunt in cultum Dei: Quam sane excogitationem, inquit, (emere extitisse, aut humano more exortam putandum non est, sed divino potius nutu insinuatum ; etenim cum morum sanolitate praestarent, 1 Deoque penitus addicti essent, et ob eam rem, quasi divino Spiritu illustrati viderent magno sibi opus esse obsequio, si sua ipsorum humana delicta diluere vellent, pretium pro salute sua ei, quivitam atque animam praebuisset, se debere putabant, sed cum nihil praestantius.?, aut pretiosius anima sua haberent, quod dicarent, pro hac interim brutorum animalium vitam offerebant, etc.

Idem sentit Cassianus collat. 8. cap.23. Deus, inquit, hominem creans omnem ei. naturaliter scientiam legis inseruit, quae si fuisset ab homine secundum propositum Domini, ut caeperat, custodita, non utique necessarium fuisset aliam dari,

quae per litteram postea promulgata est ; erat enim superfluum extrinsecus offerri remedium, quod adhuc intrinsecus vigebat insertum. Et infra : Nam quia sit homini omnis scientia legis creatione infusa, hinc manifeste probatur, quod mandata legis absque litterae lectione ante legem, imo ante diluvium omnes Sanctos observasse cognoscimus. Quemadmodum enim scire potuit Abel necdum lege mandante, quod offerre Deo de primogenitis ovium suarum, et de adipe ipsarum sacrificium debuisset, nisi per insitam sibi legem naturaliter fuisset edoctus ? Quemadmodum Noe, quod mundum, vel immundum esset animal discrevisset, nondum haec legali distinguente mandato, nisi scientia naturali fuisset instructus ? Quod ulterius probat exemplis Enoch, Abraham, Lot et Job, qui per scientiam legis infusam non solum veteris Testamenti, sed novae mandata custodiebant.

Augustinus epist. 49. id docuit q. 2. Desinant ergo (supple Gentiles) objicere nobis, quod omni sectae, et omni nomini religionis objici potest, cum enim non fortuito labi,sed divina providentia tempora ordinari fateantur, quod cuique tempori aptum et opportunum sit humanum consilium praetergreditur,et illico dispergitur, unde ipsa providentia rebus consulit; et quaest. 3. Sacrificium, inquit cum exhibetur Deo secundum veram ejus inspirationem et doctrinam, vera religio est. Hanc autem scientiam vocat naturalem, non quia ex principiis naturae rationalis oriebatur sine alio adminiculo, sed quia infusa est per revelationem internam, ut distinguatur a lege, voce et scripto, promulgata, quale est novum et vetus Testamentum.

Sic etiam Clemens Romanus loquens de eadem lege naturali, lib. 6. Constit. cap. 20. eam sic describit: Lex, inquit,

est dialogus, quam antequam populus vitulum, hoc est, Apim Aegyptium faceret, Deus tulit voce quae auribus audiretur, etc. subjicit autem instructionem datam a Deo circa sacrificium sibi offerendum. Haec lex,inquit, bona est, sancta, libera,inquit enim, si feceris mihi altare, ex terra facies ipsum. Exodi 20. Non dixit fac, sed si feceris mihi altare, non necessitatem imposuit, sed liberae potestati permisit, etc. quod superiore tempore factum adstruit ex mera libertate a Patribus, non ex praecepto ; unde post idololatriam vituli ait populo injunctum esse ex necessitate, ut offerret sacrificia in lege scripta. Lex ergo naturae per ipsum quoad sacrificia continebat instructionem voce datam a Deo, ac proinde non in solo instinctu naturali ex principiis naturae concepto et convenientia rei.

Dices, sufficiebat tunc instructio generalis, qua Patres sciebant vota facta Deo fuisse accepta in genere. Contra, quia id in primis non congruit dictis Patrum praemissis, qui de particulari instructione agunt. Deinde illa vota debebant esse in materia aliqua particulari ; quomodo autem in hac, verbi gratia, in animalibus mundis, magis quam aliis, nisi ex revelatione speciali sciri potuit esse facienda. Deinde ex principiis determinatis debebat procedere ille instinctus quae non fuerunt nota ex terminis ; ergo aliunde sciri debebant, non ab alio, quam a Deo revelante, a cujus voluntate haec omnia dependebant.

Alia particula illius definitionis est, ut fiat sacrificium a legitimo ministro. Illum esse Sacerdotem constat ex Paulo supra,et Augustino loco praefato quaest. 3. Hoc sane nec ista brevitate praetereundum est, quod templum, Sacerdotem, sacrificium, et. alia quaecumque ad

haec pertinentia,niti uni Deo vero deberi nossent dii falsi, hoc est, daemones, qui sunt praevaricatores Angeli, nunquam haec sibi a cultoribus suis, quos decipiunt, expetivissent; verum haec, num exhibentur Deo secundum inspirationem et doctrinam, vera religio est, etc. Sacerdotium ergo et sacrificium conjuncta sunt, ut docet Tridentinum sess. 23. cap. 1. Sacrificium et Sacerdotium ita divina ordinatione conjuncta sunt, ut utrumque in omni lege extiterit, etc. et cap. 2. Cum autem divina res sit, tam sancti Sacerdoti ministerium, etc, Unde colligitur Sacerdotium non ex humana institutione, sed divina extitisse, contra D. Thomam 2. 2. quaest. 103. , art. 1. ad 3. Probatur in lege naturae primogeniti erant Sacerdotes, seu capita familiarum atque alii, quos Deus specialiter elegit, ut Abel, Jacob, etc. ut docet Hieronymus epist. 136. ad Evagrium, et in quaestionibus Hebraicis circa Genesim 7. quae est traditio Hebraeorum ; quam sententiam docet Augur stinus Genes. 28. explicans quae fuerint primogenita, quae vendidit Esau. Aliqui docent quemlibet patrem familias fuisse Sacerdotem quod probant exemplo Job, quia quilibet paterfamilias fuit absolute caput suae familiae,ut constat Genes. 38. ubi Judas nurum suam Thamar, quod accusata fuerit de fornicatione,jussit comburi, quasi absolutam habens in eam potestatem. Dices Phase, seu Agnus Paschalis immolabatur a populo, quod tamen erat sacrificium. Respondent quidam a solis Sacerdotibus Aaronicis solitum esse immolari, quia Paulus ad Hebraeos 7. insinuat extra tribum Levi non fuisse ullos Sacerdotes apud Judaeos. Et primo Esdrae, c. 6. dicuntur Sacerdotes et Levitae immolasse Phase pro omnibus filiis Israel; deinde quia Phase solum immolari potuit in loco, quem Dominus elegerit, qui fuit Jerusalem.

Alii respondent, quod Phase fuit institutum ante Sacerdotium Leviticum, antequam populus ex Aegypto decessit, ac proinde quoad hanc immolationem remansisse Sacerdotium legis naturae in singulis capitibus familiarum ; Apostolus supra loquitur de sacerdotio instituto in lege scripta, quod in sola tribu Levi reperiebatur. Ad aliud respondetur similiter, intelligi non templum, sed civitatem Jerusalem.

Aliud positum in definitione patet, de loco sacrificii debere esse altare ; de quo Fulgentius lib. 2. ad Monimiumcap. 3. Non ob aliud, inquit aedificari solitum nisi ad sacrificium Deo offerendum veteris Testamenti lectio frequenter insinuat. Augustinus 20. contra Faustum cap. 21. Sicut sacrificium soli Deo offertur, ita et altare solum in divinum honorem erigi, quia nimirum non nisi ad sacrificandum constituitur, etc. Deinde quia etiam auctoritate publica per ministrum publicum electum in honorem Dei tanquam protestatio cultus sacrificium offerri debuit ; ergo etiam loco ad hoc destinato, quia sacer esset et non profanus ; eadem ratione debet adhiberi solemnis cultus et ritu qui ad expressionem rei, et decentiam ministerii spectant. Patet etiam ex communi consensu omnium gentium.