QUAESTIO I. Utrum Deus cognoscat res per modum complexionis.

Quod autem cognoscat Deus per modum complexionis, ostenditur sic.

1. Eandem rem, quam cognoscit sensus, cognoscit intellectus , sed sensus per modum incomplexionis, intellectus vero per modum complexionis ; sed intellectus est potentior in cognoscendo quam sensus; ergo cognoscere per modum complexionis est potentias. Sed omne tale est Deo attribuendum; ergo etc.

2. Item, differenter significatur res per vocem incomplexam et per complexionem, quia per vocem incomplexam quantum ad esse simpliciter, per orationem sive complexionem quantum ad esse tale vel tale ; sed Deus non tantum cognoscit res quantum ad esse simpliciter, sed etiam quantum ad esse tale vel tale; ergo cognoscit secundum complexionem.

3. Item, ordo anius rei ad alteram, cui coniungitur in re, facit compositionem in cognitione vel in sermone complexionem ; sed Deus non tantum intelligit in se rem ipsam, sed etiam in ordine ad rem aliam, cui unitur; ergo non solum per modum simplicem , sed compositionis.

4. Item, Deus intelligit nostrum intelligere et nostrum dicere; sed nos dicimus et intelligimus rem per modum complexionis; ergo Deus hoc modo intelligit.

Sed contra; 1. Dionysius de Divinis nominibus : a Cognoscit Deus omnia immaterialiter materialia, impartite partita, uniformiter multa, immutabiliter mutabilia ". Si ergo partita cognoscit impartite, ergo composita per modum simplicem ; sed modus simplicitatis et complexionis opponuntur; ergo non cognoscit per modum complexionis.

2. Item, cum intellectus cognoscat per modum complexionis, aut modus ille est in re, aut in intellectu. Non in re, quia cum sensus apprehendat eandem rem, apprehenderet eam per modum complexionis; ergo est in intellectu. Sed omnis talis intellectus, in quo est complexio, realiter est complexus et compositus ; sed divinus intellectus non est hujusmodi; ergo etc.

3. Item, si cognoscit res per modum complexionis, cum modus divinae cognitionis sit ei coaeternus, ab aeterno cognovit per modum complexionis: ergo complexio fuit ab aeterno. Sed multa intellexit, ergo multae complexiones sunt ab aeterno: ergo verae, vel falsae; si verae: ergo plura sunt vera ab aeterno; si falsae: ergo plura sunt falsa ab aeterno.

4. Item, si cognoscit per modum complexionis, cum eadem res modo vere significetur sub ratione futuritionis, modo sub ratione praeteritionis, modo sub ratione praesentialitatis: ergo his omnibus modis Deus cognoscit. Sed contra: omnia cognoscit ut praesentia; unde secunda Petri ultimo dicitur: Unus dies apud Deum sicut mille anni etc.: ergo non cognoscit omnibus his modis.

CONCLUSIO.

Cognitio divina rerum non est per modum complexionis, prout complexio accipitur circa intellectum divinum, sed prout cadit circa res tum in se spectatas, tum per nostram intellectum expressas.

Respondeo: Dicendum. quod cognoscere rex per modum complexionis potest intelligi tripliciter. Aut enim modus complexionis cadit circa rem; et sic est sensus; Deus cognoscit, res existere vel se habere per modum complexionis sive compositionis ; et hoc est verum, cognoscit enim res esse, sicut sunt. Alio modo, ut modus complexionis cadat circa rem, ut est expressa per intellectum nostrum; et tunc est sensus, quod Deus cognoscit res non tantum ut sunt, sed etiam ut intellectus exprimit

cognoscit enim res et voces sive intellectus illas significantes

et hoc verum est. Tertio modo potest intelligi, ut modus complexionis cadat circa intellectum divinum: et hoc modo falsum est Hoc enim spectat ad intellectum, qui intelligit multa et per multa, quae oportet complecti ; Deus autem multa intelligit uno et ita simplici modo , nec magis est simplex intellectus eius intelligendo unum quam multa. Unde intelligere multa per modum complexionis nec est omnino virtutis, nec omnino imperfectionis; et ideo non ponitur nec in. cognitione infima, ut sensitiva, nec in cognitione suprema, ut in divina, et fortassis non etiam est in cognitione suprema ipsius animae, quae dicitur intellectiva, prout est in suo summo; cognoscit enim per modum simplicis aspectus.

Rationes probantes, quod cognoscit per modum complexionis, procedunt secundum primam et secundam viam; ideo verum concludunt praeter primum, ad quod iam solutum est

2. Ad illud quod obiicitur, quod complexio venit ab intellectu; dicendum, quod complexio dupliciter potest comparari ad intellectum; aut sicut ad causam, aut sicut ad subiectum. Si sicut ad subiectum, in quo et quod informat et denominat, sic comparatur ad intellectum humanum, a quo est complexio, qui etiam complectitur . Si sicut ad causam, sic comparatur ad intellectum divinum.

Nam intellectus divinus cognoscit complexionem non circa se, sed circa nostrum intelligere; quoniam complexio non est ab intellectu nostro, nisi cooperante divino in intelligendo.

3. Ad illud quod obiicitur, quod si cognoscit res per modum complexionis, quod tunc complexiones sunt aeternae; dicendum, quod ex primo vel secundo sensu non sequitur, quod complexiones sint aeternae, quia non est complexio circa Deum; sed bene sequitur. quod veritas significata per aliquam complexionem est aeterna, sicut veritas huius, mundum esse futurum ; tamen propositio et complexio est ab intellectu nostro intelligente illam veritatem aeternam. Unde sicut vox temporalis significat rem aeternam, ut hoc nomen Deus, non tamen sequitur, quod sit aeterna; sic multa enuntiabilia significant veritatem aeternam, nec tamen sunt aeterna. 4. Ad illud quod obiicitur, quod tunc cognoscit res sub ratione futuritionis et praeteritionis; dicendum, sicut tactum est, quod modus divinae cognitionis potest accipi secundum se, vel a parte cogniti. Si a parte cogniti ; sic dicendum , quod omnino cognoscit, rem esse sicut est, et ita mutabiliter esse, et ita composito modo esse, sicut est, et sic de omnibus: et sic cognoscit, rem praeteritam esse praeteritam, et futuram esse futuram, et non praeteritam esse praesentem. Potest iterum accipi a parte sitiet sic. cum cognitio Dei sit omnino simplex, omnino praesens, omnia cognoscit per modum simplicitatis et per modum praesentialitatis. Unde, quod dicit; omnia sunt praesentia apud Deum, hoc dictum est quantum ad cognitionem, in qua nulla cadit successio, ideo nec novum nec vetus, nec praeteritum nec futurum. In actu autem cognitionis angelicae et humanae cadit successio, et ideo praeteritum et futurum. Et propterea non ita dicuntur omnia praesentia animae cognoscenti, sicut Deo. Et hoc manifestum est, quia nunc aeternitatis, quod est semper praesens, complectitur omnia temporalia: et ideo patet, quomodo sit intelligendum .