QUAESTIO II.

Utrum Spiritus sanctus sit nexus sive unitas Patris et Filii.

Secundo quaeritur, utrum Spiritus sanctus proprie sit nexus vel unitas amborum. Et quod sic, ridetur hoc modo.

1. Augustinus sexto de Trinitate : "Non est aliquis duorum, quo uterque coniungitur "; sed coniungitur nexu; ergo nexus non est aliquis duorum; ergo est tertia persona proprie.

2. Item, amor in creaturis est nexus; sed sicut probatum est , Spiritus sanctus est amor perfectissimus; ergo etc. Quod autem amor sit nexus, patet per Dionysium : "Amorem, sive divinum sive intellectualem , unitivam dicimus virtutem".

3. Item, Spiritus sanctus secundum Graecos procedit a Patre in Filium, secundum Latinos a Patre et Filio. Sed quocumque istorum modorum procedit, uniuntur in Spiritu Pater et Filius; sed ille, in quo uniuntur, est nexus amborum; ergo Spiritus sanctus est nexus.

4. Item, aut Spiritus Patris est Spiritus Filii, aut non. Si non; ergo cum nemo sciat, quae sunt in homine nisi spiritus eius, qui est in illo, sicut dicit Apostolus , Pater non novit voluntatem Filii, nec Filius Patris; ergo, si idem est spiritus amborum, in Spiritu uniuntur.

Contra; 1. Non est nexus nisi separatorum, quae enim non separata sunt , non indigent aliquo connectentes sed Pater non est separatus a Filio, nec e converso, quia Filius in Patre et Pater in Filio; ergo etc.

2. Item, nexus est in quo duo aliqui conveniunt; sed Pater et Filius non conveniunt in persona; ergo nulla persona est nexus Patris et Filii.

3. Item, necti dicuntur illa quae conveniunt in aliquo, in quo uniuntur. Si ergo Filius et Spiritus sanctus originaliter conveniunt in Patre, ergo Pater est nexus Filii et Spiritus sancti: non ergo Spiritus sanctus est nexus.

4. Item, nexus dicitur , quia nectitur, aut quia nectit; si ergo Spiritus sanctus est nexus, aut ergo quia nectitur, aut quia nectit. Non quia nectitur; quia tunc similiter alia persona esset nexus, similiter Pater esset nexus; si quia nectit Patrem et Filium; ergo dat aliquid Patri et Filio.; sed hoc est inconveniens; ergo etc.

CONCLUSIO.

Spiritus sanctus proprie dicitur nexus sive unitas Patris et Filii.

Respondeo; Dicendum, quod nexus proprie dicitur de Spiritu sancto sive unitas amborum. Ratio autem huius est, quia Pater et Filius communicant in uno Spiritu, et ideo amborum est unitas. Et rursum, ille Spiritus est amor, et ideo communicant in eo ut in uno amore; et quia amor propriissime nexus est, ideo Spiritus sanctus proprie nexus est, quia est amor mutuus, est amor unicus et substantificus.

1. Ad illud ergo quod obiicitur in contrarium, quod non est nexus nisi separatorum; dicendum, quod separatio dicitur tripliciter; secundum distantiam, et sic dicitur separatio localis; et secundum differentiam per essentiam , et sic dicitur separatio substantialis; et secundum differentiam proprietatis relativae, et sic non dicitur separatio proprie, sed distinctio. Et quolibet istorum modorum contingit esse nexum. Quia ergo Pater et Filius sunt distincti, ideo recte dicuntur connecti.

2. Ad illud quod obiicitur, quod nexus est in quo aliqui duo conveniunt; dicendum, quod est convenientia essentialis, et est convenientia originis ; et nexus utroque modo potest esse; et quamvis Pater et Filius non conveniant formaliter in persona una, tamen originaliter conveniunt, quia una persona oritur ab utroque uno et eodem modo.

3. Ad illud quod obiicitur, quod Filius et Spiritus sanctus conveniunt in Patre; dicendum, quod convenientia originis dicitur dupliciter; aut quia oriuntur ab uno, aut quia ab eis oritur unus. Si quia ab uno , sic non dicitur nexus, quia nexus est unio consequens distinctionem, sed unitas in origine antecedit distinctionem. Si vero quia unius origo , sic , cum ibi sit distinctio et consequens unio, propriissime est nexus; et sic est in Patre et Filio respectu Spiritus sancti.

Aliter tamen potest dici, quod non est simile,

quia Filius et Spiritus sanctus non eodem modo producuntur a Patre, sed Pater et Filius eodem modo spirant Spiritum sanctum. Et iterum, Patris et Filii convenientia est in Spiritu sancto ut in amore, cuius est nectere; sic non conveniunt Filius et Spiritus sanctus in Patre.

4. Ad illud quod obiicitur, quod nexus dicitur, aut quia nectit etc.; dicendum, quod quaedam sunt verba, quae in voce activa significant passionem, ut verba ad sensum pertinentia, ut video, audio et similia ; quaedam in voce activa significant actionem, ut facio et percutio, similiter in passiva. Dicendum igitur, quod hoc quod est nectere, cum nectere dicatur Spiritus, quia ab utroque procedit, recte in voce activa passionem significat et in. passiva actionem; et ideo non significatur , quod aliquid det Patri et Filio, sed quod magis recipiat.